PLUS
του Κίμωνα Λογοθέτη
Ο Γιώργος Γιαννής είναι καθηγητής του Τομέα Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) και θεωρείται ένας από τους κορυφαίους συγκοινωνιολόγους στην Ελλάδα.
Με εκτενή εμπειρία στον σχεδιασμό και στη διαχείριση αστικών μεταφορών, έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες μελέτες και έργα που αφορούν τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας και την ανάπτυξη βιώσιμων μετακινήσεων σε μεγάλες πόλεις.
Ο κ. Γιαννής ήταν ο άνθρωπος που εμπνεύστηκε και σχεδίασε το φιλόδοξο έργο του Μεγάλου Περιπάτου της Αθήνας, ένα σχέδιο που είχε ως στόχο την αναβάθμιση του κέντρου της πόλης, την ενίσχυση της πεζής μετακίνησης και της ποδηλασίας, καθώς και τη μείωση της χρήσης αυτοκινήτων στις κεντρικές αστικές περιοχές. Με βάση τις διεθνείς πρακτικές και την εμπειρία του σε ευρωπαϊκά πρότυπα αστικής ανάπτυξης, ο Μεγάλος Περίπατος επιδίωκε να δημιουργήσει έναν πιο φιλικό προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον αστικό χώρο. Παρότι το έργο προωθήθηκε ως μια βιώσιμη λύση για τη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και την ενίσχυση της ποιότητας ζωής, η υλοποίησή του προκάλεσε πολλές αντιδράσεις. Οι κυκλοφοριακές αλλαγές που επιβλήθηκαν, όπως η μείωση των λωρίδων για τα αυτοκίνητα και η διεύρυνση των πεζοδρομίων, κατέληξαν να επιδεινώσουν την κίνηση στους γύρω δρόμους και να προκαλέσουν μποτιλιαρίσματα. Αυτές οι αρνητικές επιπτώσεις οδήγησαν πολλούς να αμφισβητήσουν την αποτελεσματικότητα και τον σχεδιασμό του έργου. Οι πρόσφατες αναφορές του κ. Γιαννή ότι «το κυκλοφοριακό πρόβλημα δεν έχει λύση» φαίνεται να αντικατοπτρίζουν τις δυσκολίες που αντιμετώπισε η εφαρμογή του Μεγάλου Περιπάτου.
Ωστόσο, με την ιδιότητά μου ως σύμβουλος διαχείρισης κυκλοφορίας διαφωνώ έντονα με αυτή την προσέγγιση, την οποία θεωρώ υπερβολικά απαισιόδοξη και εν μέρει παραπλανητική.
Θεσμοθέτηση
Από την άλλη πλευρά, ο Σύλλογος Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων έχει επανειλημμένως τονίσει την ανάγκη για τη θεσμοθέτηση ενός ενιαίου συντονιστικού φορέα που θα αντιμετωπίζει τα ζητήματα του κυκλοφοριακού στην Αθήνα. Αν και αυτή η πρόταση φαίνεται να στοχεύει στη βελτίωση του συντονισμού των δράσεων, θεωρώ ότι δεν είναι η ύπαρξη θεσμικών οργάνων το πρόβλημα, αλλά η έλλειψη συγκεκριμένων, εφαρμόσιμων προτάσεων. Αυτό που πραγματικά χρειάζεται είναι η κατάθεση ρεαλιστικών και μελετημένων λύσεων από τους ειδικούς προς τα συναρμόδια υπουργεία και τους εμπλεκόμενους φορείς, συνοδευόμενων από ένα σαφές και δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης. Η ύπαρξη ενός συντονιστικού φορέα χωρίς εκτελεστικές αρμοδιότητες μπορεί να διευκολύνει την επικοινωνία και τη συνεργασία, αλλά δεν θα λύσει το πρόβλημα από μόνη της. Οι εκτελεστικές αρμοδιότητες για την εφαρμογή κυκλοφοριακών μέτρων ανήκουν στα αρμόδια υπουργεία και στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), και αυτοί είναι που πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη της υλοποίησης των αναγκαίων αλλαγών.
Το κυκλοφοριακό πρόβλημα της Αθήνας είναι, πράγματι, μια δύσκολη πρόκληση, αλλά σίγουρα δεν είναι άλυτο. Υπάρχουν συγκεκριμένες και εφαρμόσιμες λύσεις, αρκεί να υπάρχουν η απαιτούμενη βούληση και ο σωστός σχεδιασμός για να υλοποιηθούν.
Οι λύσεις που μπορούν να βελτιώσουν το κυκλοφοριακό από τον Κίμωνα Λογοθέτη:
- Επικαιροποίηση του Δακτυλίου: Χρειαζόμαστε μια νέα προσέγγιση που θα περιορίσει την ανεξέλεγκτη κίνηση στο κέντρο, με πιο αυστηρά και σαφή κριτήρια. Αυτό θα βοηθήσει στη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και θα επιτρέψει τη διαχείριση των μετακινήσεων με πιο αποτελεσματικό τρόπο.
- Έξυπνα φανάρια με τεχνητή νοημοσύνη: Η χρήση της τεχνολογίας μπορεί να βελτιώσει τη ροή της κίνησης, μειώνοντας τους χρόνους αναμονής και αποτρέποντας τα μποτιλιαρίσματα. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να προσαρμόζει τον χρόνο των φαναριών ανάλογα με την πραγματική ροή της κίνησης, δημιουργώντας μια πιο ευέλικτη διαχείριση της κυκλοφορίας.
- Αναβάθμιση οδικών υποδομών: Πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις σε βασικούς οδικούς άξονες όπως ο Κηφισός, ώστε να υπάρχει καλύτερη και ασφαλέστερη κυκλοφορία. Η αναβάθμιση των υποδομών θα βοηθήσει στην αποσυμφόρηση κεντρικών αρτηριών και θα διευκολύνει την καθημερινή μετακίνηση των πολιτών.
- Απομάκρυνση παραβατικών οχημάτων: Η παράνομη στάθμευση και οι παραβάσεις των κανόνων οδικής κυκλοφορίας επιδεινώνουν το πρόβλημα. Ένα πιο αποτελεσματικό σύστημα αστυνόμευσης, με τη χρήση καμερών και άλλων συστημάτων, θα βοηθήσει στην αποτροπή παραβατικών συμπεριφορών που δημιουργούν εμπόδια στην κυκλοφορία.
- Αναβάθμιση Μέσων Μαζικής Μεταφοράς: Μόνο με πιο αξιόπιστες και τακτικές συγκοινωνίες θα πείσουμε τους πολίτες να αφήσουν τα αυτοκίνητά τους και να επιλέξουν άλλους τρόπους μετακίνησης. Αυτό περιλαμβάνει την αύξηση της συχνότητας, την αξιοπιστία και τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών.
- Κλιμακωτό ωράριο στις δημόσιες υπηρεσίες και στα σχολεία: Για την αποφυγή συνωστισμού και την καλύτερη διαχείριση της κυκλοφορίας κατά τις ώρες αιχμής μπορεί να εφαρμοστεί κλιμακωτό ωράριο σε δημόσιες υπηρεσίες και σχολεία. Η ιδέα αυτή στοχεύει στη διασπορά της κυκλοφορίας μέσα στην ημέρα, μειώνοντας την ταυτόχρονη κίνηση οχημάτων και ανθρώπων κατά τις κρίσιμες πρωινές και μεσημβρινές ώρες. Με καλύτερη διαχείριση της κυκλοφορίας, με τη διασπορά της ώρας προσέλευσης εργαζομένων στις δημόσιες υπηρεσίες, θα μειωθεί η πίεση στο οδικό δίκτυο, ειδικά τις ώρες αιχμής.
- Η ρύθμιση του ωραρίου τροφοδοσίας των καταστημάτων αποτελεί μια άλλη κρίσιμη πτυχή για την αντιμετώπιση της κυκλοφοριακής συμφόρησης. Σήμερα, οι ώρες τροφοδοσίας σε κεντρικές περιοχές της πόλης συχνά συμπίπτουν με τις ώρες αιχμής, δημιουργώντας περαιτέρω συμφόρηση στους δρόμους.
Προτεινόμενη προσέγγιση:
Σταθερό και αυστηρό ωράριο τροφοδοσίας: Οι παραδόσεις στα καταστήματα θα πρέπει να γίνονται εκτός των ωρών αιχμής (π.χ. νωρίς το πρωί ή αργά το βράδυ), ώστε να αποφεύγονται τα μποτιλιαρίσματα και οι καθυστερήσεις. Ευλαβική τήρηση του ωραρίου. Είναι απαραίτητο να τηρείται αυστηρά το ωράριο από τις εταιρείες τροφοδοσίας, ώστε να μη δημιουργούνται προβλήματα στη ροή της κυκλοφορίας. Η εφαρμογή αυστηρού ωραρίου τροφοδοσίας απαιτεί συνεργασία με τις επιχειρήσεις και τις εταιρείες logistics, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι αλλαγές θα είναι λειτουργικές και θα έχουν ελάχιστη επίδραση στην επιχειρηματική δραστηριότητα.
Για να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση μπορεί να χρειαστούν αυστηρότεροι έλεγχοι και κυρώσεις για όσους παραβιάζουν τους νέους κανονισμούς τροφοδοσίας.
