Καταδίκη της Ρωσίας για την Τσετσενία και για την σύλληψη του Κασπάροφ

Η Ρωσία καταδικάστηκε σήμερα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) στην καταβολή αποζημίωσης σχεδόν 1,2 εκατ. ευρώ στους συγγενείς 18 ανθρώπων που έχασαν την ζωή τους από τον βομβαρδισμό ενός χωριού στην Τσετσενία τον Φεβρουάριο του 2000.

Για πρώτη φορά σε μια υπόθεση που αφορά στην ένοπλη σύγκρουση στην Τσετσενία, η ρωσική κυβέρνηση αναγνώρισε στην περίπτωση αυτή ότι υπήρξε παραβίαση ενός θεμελιώδους άρθρου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που εγγυάται το «δικαίωμα στην ζωή», «τόσο λόγω της προσφυγής στη φονική βία όσο και λόγω της υποχρέωσης για την διεξαγωγή έρευνας που βαραίνει τις αρχές», σημειώνει ωστόσο εκφράζοντας την ικανοποίησή του το ευρωπαϊκό δικαστήριο σε ανακοίνωσή του.

Οι ενάγοντες στην υπόθεση αυτή είναι 13 κάτοικοι του χωριού Ασλάνμπεκ-Σερίποβο. Μετά την έναρξη του δεύτερου πολέμου στην Τσετσενία το 1999, το χωριό αυτό θεωρείτο ως ένας ασφαλής τόπος. «Οι κάτοικοι είχαν λάβει τις διαβεβαιώσεις των διοικητών του ρωσικού στρατού ότι δεν θα το έπλητταν όσο κανένας ένοπλος μαχητής δεν βρισκόταν σε αυτό» σύμφωνα με την εξιστόρηση των γεγονότων από το δικαστήριο του Στρασβούργου.

«Ως εκ τούτου μεγάλη έκπληξη προκλήθηκε όταν το χωριό δέχθηκε το απόγευμα της 17ης Φεβρουαρίου του 2000 πλήγμα από αέρος και από το πυροβολικό του ρωσικού στρατού, από το οποίο σκοτώθηκαν 18 συγγενείς των εναγόντων» και τραυματίστηκαν πολλοί άλλοι, πρόσθεσε το δικαστήριο.

Μολονότι οι συγγενείς κατέθεσαν μήνυση, στρατιωτικός επίτροπος αποφάσισε τον Μάιο του 2002 να μην ξεκινήσει ποινική έρευνα. Η ρωσική κυβέρνηση είχε ανακοινώσει το 2010 ότι η υπόθεση αυτή εξακολουθούσε να βρίσκεται σε στάδιο προκαταρκτικής εξέτασης.

Βάσει της απόφασης του ευρωπαϊκού δικαστηρίου, οι ρωσικές αρχές οφείλουν να καταβάλουν αποζημίωση για ηθική βλάβη σε καθέναν από τους ενάγοντες ποσό μεταξύ των 40.000 και των 210.000 ευρώ, το οποίο ανέρχεται συνολικά σε 1,16 εκατομμύριο ευρώ.

Η απόφαση αυτή δεν είναι οριστική: η Μόσχα έχει διορία τριών μηνών για να ζητήσει νέα εξέταση της υπόθεσης αυτής από το Ανώτατο Συμβούλιο, το οποίο είναι η ανώτατη αρχή του ΕΔΑΔ.

Εξάλλου το ευρωπαϊκό δικαστήριο απεφάνθη σήμερα ότι οι ρωσικές αρχές παραβίασαν το δικαίωμα του συναθροίζεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι με την σύλληψη του αντιπολιτευόμενου Γκάρι Κασπάροφ το 2007 κατά την διάρκεια διαδήλωσης στη Μόσχα.

Η σύλληψη του πρώην παγκόσμιου πρωταθλητή στο σκάκι και ενός από τους πιο γνωστούς αντιπολιτευόμενους στο Κρεμλίνο, όπως και οκτώ άλλων Ρώσων αντιπολιτευόμενων, «δεν ήταν ένα προσήκον μέτρο για την τήρηση της δημόσιας τάξης», σημείωσαν οι ευρωπαίοι δικαστές καταδικάζοντας την Ρωσία.

Οι ρωσικές αρχές οφείλουν να καταβάλουν αποζημίωση για ηθική βλάβη 10.000 ευρώ στον Κασπάροφ, ο οποίος διαμένει πλέον στην Γενεύη. Οι άλλοι δύο ενάγοντες θα αποζημιωθούν με το ίδιο ποσό, ενώ οι υπόλοιποι έξι θα λάβουν αποζημίωση 4.000 ευρώ έκαστος.

Ο Κασπάροφ, στέλεχος τότε του κινήματος της αντιπολίτευσης «Η Άλλη Ρωσία», είχε κρατηθεί για πέντε ώρες σε αστυνομικό τμήμα προτού οδηγηθεί ενώπιον δικαστηρίου, όπου καταδικάστηκε στην καταβολή προστίμου 1.000 ρουβλίων (28,5 ευρώ) για συμμετοχή σε μη εγκεκριμένη πορεία.

Και αυτή η απόφαση του ΕΔΑΔ δεν είναι οριστική και η Μόσχα έχει διορία τριών μηνών για να ζητήσει μια επανεξέταση της υπόθεσης.