PLUS
Η διαφθορά είναι ίσως το μεγαλύτερο φαινόμενο που προβληματίζει ιδίως τα τελευταία χρόνια την Κοινωνία των Εθνών, σε κάθε επίπεδο όπως αυτή έχει διογκωθεί σε δημόσιες υπηρεσίες, στον ιδιωτικό τομέα και κατά κύριο λόγο στην πολιτική ζωή. Σε ότι αφορά την Ελλάδα και το κενό που παρουσιάζεται στην καταπολέμηση της διαφθοράς αλλά και ουσιαστικά την έλλειψη νομοθετικού πλαισίου βάσει του οποίου κάποιος μπορεί με ασφάλεια και χωρίς αντίποινα να καταγγείλει τα κακώς κείμενα στον επαγγελματικό του χώρο, αποτυπώνει με «μελανά χρώματα» στην Έκθεση της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που εκδόθηκε προ λίγων ημερών.
[quote_text color=”#000000″ text_color=”#ffffff”]Η 17σελιδη έκθεση που αναπτύσσει πλήρως και με ακρίβεια φαινόμενα έντονης διαφθοράς στη χώρα μας, κάνει ιδιαίτερη μνημεία, στην ολιγωρία των αρχών, απέναντι σε όλους εκείνους που επιθυμούν να καταδείξουν σκάνδαλα, κάτι που όμως τελικά δεν πράττουν, υπό το φόβο της απομόνωσης, της απαξίωσης και τον εν γένει αντιποίνων που ενδεχομένως θα δεχθούν.[/quote_text]
Το ereportaz.gr, δίνοντας εξέχουσα βαρύτητα στην καταπολέμηση της διαφθοράς, έχει αναπτύξει πλειάδα δημοσιευμάτων και έχει δώσει βήμα σε ανθρώπους που δεν δίστασαν και κατήγγειλαν την διαφθορά στο χώρο εργασίας τους.
Χαρακτηριστική περίπτωση τέτοιου ανθρώπου που φιλοξενήσαμε αποκλειστικά στο e-reportaz αποτελεί η περίπτωση του κου Μανώλη Αλιφιεράκη, ο οποίος κατήγγειλε σκάνδαλα και σοβαρές οικονομικές παρατυπίες στην ΔΕΗ όπου και εργαζόταν, καθιστώντας τον εαυτό του ως τον πρώτο Έλληνα whistleblower– μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος για την προστασία του κράτους.
Ο όρος whistleblower πρωτοεμφανίζεται το 1863 στην ΗΠΑ κατά την περίοδο του εμφυλίου όταν έμποροι όπλων παρέδιδαν υπερτιμολογημένο ή ελαττωματικό εξοπλισμό στον Αμερικανικό Στρατό. Ο όρος whistleblower προσδίδεται έκτοτε σε πρόσωπα που αποκαλύπτουν παρατυπίες, και υποτιθέμενη ανέντιμη ή παράνομη δραστηριότητα εντός ενός Οργανισμού.
Για την Ελλάδα η έκθεση αναφέρει χαρακτηριστικά:
Καταγγελία δυσλειτουργιών (whistleblowing).
Η Ελλάδα δεν διαθέτει ειδική νομοθεσία για την προστασία των καταγγελλόντων, είτε στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα. Οι γενικές διατάξεις του εργατικού δικαίου για την καταχρηστική απόλυση και τη μη διακριτική μεταχείριση των εργαζομένων εφαρμόζονται επίσης και στους καταγγέλλοντες. Τόσο η GRECO (ομάδα κρατών του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά της διαφθοράς) όσο και ο ΟΟΣΑ τόνισαν ότι το ισχύον πλαίσιο για την προστασία των καταγγελλόντων στην Ελλάδα είναι ανεπαρκές. Το Υπουργείο Οικονομικών, ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης και οι αρχές επιβολής του νόμου έχουν θέσει σε εφαρμογή συστήματα για την ανώνυμη καταγγελία περιπτώσεων διαφθοράς, τα οποία καθίστανται ολοένα και πιο δημοφιλή κατά τα τελευταία χρόνια.
Επίσης, η κοινωνία των πολιτών έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την καταγγελία δωροδοκιών ή πρακτικών διαφθοράς.26 Επιπλέον, πολλές ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται διεθνώς έχουν αναπτύξει διαύλους καταγγελίας δυσλειτουργιών που εντάσσονται στο γενικό πλαίσιο δεοντολογίας και καταπολέμησης της δωροδοκίας το οποίο εφαρμόζουν.27 Η κυβέρνηση καταρτίζει επί του παρόντος σχέδιο νόμου σχετικά με συνολικές ρυθμίσεις προστασίας των καταγγελόντων, όπως προβλέπεται στο εθνικό σχέδιο κατά της διαφθοράς.28 Η καταγγελία της διαφθοράς πρέπει επίσης να προωθηθεί ως μέρος της γενικής μεταρρύθμισης της φορολογικής διοίκησης, όπως συμφωνήθηκε στο πλαίσιο του μνημονίου συνεννόησης για την οικονομική και δημοσιονομική πολιτική.29
Διαφάνεια των δραστηριοτήτων των ομάδων συμφερόντων. Οι δραστηριότητες των ομάδων συμφερόντων δεν ρυθμίζονται νομοθετικά στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη υποχρέωση για την εγγραφή των εκπροσώπων ομάδων συμφερόντων ή την γνωστοποίηση των επαφών μεταξύ δημοσίων λειτουργών και εκπροσώπων ομάδων συμφερόντων.
Μέσα μαζικής ενημέρωσης. Η κατάταξη της Ελλάδας, σύμφωνα με την έκθεση του οργανισμού Freedom House, ήταν χαμηλή το 2013 όσον αφορά τον δείκτη της ελευθερίας του Τύπου, μετά από μια αρνητική τάση που την τοποθετεί στην κατηγορία των χωρών όπου ο Τύπος αξιολογείται ως «εν μέρει ελεύθερος».30 Η οικονομική αδυναμία και ένα επιλεκτικά εφαρμοζόμενο κανονιστικό πλαίσιο κατέστησαν τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης ιδιαίτερα ευάλωτα σε ενδεχόμενες αθέμιτες πιέσεις.
Δυσβάσταχτη οικονομικά η διαφθορά για όλη την Ευρώπη
Στην έκθεση μάλιστα για την καταπολέμηση της διαφθοράς της ευρωπαϊκής επιτροπής καταγράφεται πως η έκταση της διαφθοράς στους κόλπους της Ευρώπης «κόβει την ανάσα» και κοστίζει στην οικονομία της ΕΕ 120 δισεκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση, σύμφωνα με νέα έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ Σεσίλια Μαλμστρόεμ δήλωσε ότι η διαφθορά διαβρώνει την εμπιστοσύνη στη δημοκρατία και αποστραγγίζει τους πόρους από τη νόμιμη οικονομία. Για την έρευνα αυτή, η Κομισιόν μελέτησε τη διαφθορά σε όλα τα 28 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
