Προφυλακίσεις!

Προφυλακιστέοι κρίθηκαν μετά την πολύωρη απολογία τους ο ο πρόεδρος της ΕΤΕΚΑ, Γιώργος Σπανός, ο υπεύθυνος εγκαταστάσεων της εταιρείας ΕΤΕΚΑ, ένας τελωνειακός υπάλληλος, ένας μηχανικός πλοίου και ο υπεύθυνος υπάλληλος γεφυροπλάστιγγας. Αντίθετα ελεύθερη αφέθηκε μια συνιδιοκτήτρια πρατηρίου. 

Ο πρόεδρος της ΕΤΕΚΑ Γ. Σπανός, σύμφωνα με τους συνηγόρους του, απάντησε σε περισσότερες από 50 ερωτήσεις, ενώ προσκόμισε σχετικά έγγραφα που, όπως υποστηρίζουν οι δικηγόροι, καταρρίπτουν όλες τις κατηγορίες εναντίον του. Ο συνήγορος της εταιρείας ΕΤΕΚΑ, σε δηλώσεις του προς τους δημοσιογράφους, τόνισε ότι από τη μέχρι στιγμής πορεία της ανάκρισης, αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχει ούτε διακίνηση “μαύρου” χρήματος ούτε εγκληματική οργάνωση. 

Υποστήριξε ότι στο διαβιβαστικό της Ασφάλειας αναφερόταν απώλεια δασμών ύψους 3,5 εκατ. ευρώ, ενώ ο ανακριτής περιόρισε το ποσό σήμερα στα 600.000 ευρώ. Τόνισε επίσης ότι σε μια συνομιλία φαίνεται να υπάρχει ακύρωση παραγγελίας για παράδοση καυσίμου λόγω ελέγχου, ωστόσο έχουν κατατεθεί σχετικά έγγραφα στον ανακριτή που αποδεικνύουν ότι τη συγκεκριμένη ημέρα έγινε κανονικά η παράδοση του καυσίμου.

Στην κατάθεσή του ο τελωνειακός, σύμφωνα με τον συνήγορό του, φέρεται να είπε τα εξής: «Αντιμετωπίζω βιοποριστικό πρόβλημα. Τα χέρια μου δεν τα έχω “λερώσει” ποτέ. Αν υπάρχει ένας άνθρωπος που να λέει ότι μου έχει δώσει ένα ευρώ, είμαι έτοιμος να υποστώ όλες τις συνέπειες του νόμου. Ανοίξτε όλους τους τραπεζικούς μου λογαριασμούς».

Η δικογραφία

Ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία σε ότι αφορά τον τρόπο δράσης του κυκλώματος λαθρεμπορίας καυσίμων, τον ρόλο κρατικών υπαλλήλων, τον τρόπο «κλεψίματος» στους ελέγχους αλλά και διάλογοι, συνθηματικά και υπονοούμενα περιέχονται στην ογκώδη (άνω των 300 σελίδων) δικογραφία της λαθρεμπορίας καυσίμων που αποκαλύπτει το e-reportaz.

Στην πολυσέλιδη δικογραφία περιγράφεται λεπτομερώς όλη η διαδικασία που ακολουθούσαν οι επιχειρηματίες αλλά και οι υπάλληλοι (οδηγοί βυτιοφόρων) της εταιρείας ΕΤΕΚΑ, με την οποία αποκόμιζαν μεγάλα οφέλη από την παράνομη δραστηριότητα.

Οι εμπλεκόμενοι με… θαυμαστή ευρηματικότητα χρησιμοποιούσαν ιδιαίτερα τεχνάσματα, προκειμένου να ξεπεράσουν τα υφιστάμενα εμπόδια κατά τη διαδικασία ελέγχου και να παρακρατήσουν ικανές ποσότητες καυσίμου.

Η μέθοδος του κυκλώματος 

Μετά από προσυνεννόηση με τον χειριστή γεφυροπλάστιγγας για βαριά οχήματα στο λιμάνι του Πειραιά, επιτύγχαναν πλασματικές μετρήσεις κατά τη ζύγιση του βυτιοφόρου, το οποίο μετέβαινε για ζύγιση με ελλειμματικό φορτίο, προκαθορίζοντας έτσι και την ποσότητα που σκόπευαν να παρακρατήσουν. Με τον τρόπο αυτό εξαπατούσαν τόσο τους αρμόδιους Τελωνειακούς υπαλλήλους ελεγκτές όσο και τους υπευθύνους των πληρωμάτων για την παραλαβή του καυσίμου. Οι πλασματικές μετρήσεις πραγματοποιούντο με παρέμβαση στο λογισμικό των ηλεκτρονικών συστημάτων της γεφυροπλάστιγγας, έτσι ώστε να διασφαλίζεται το κατά παραγγελία επιδιωκόμενο κάθε φορά αποτέλεσμα.

Ακόμα ένα τέχνασμα που χρησιμοποιούσαν προκειμένου να εξαπατούν τους χειριστές γεφυροπλάστιγγας, ήταν κατά τη διαδικασία της επαναζύγισης του βυτιοφόρου και μετά την εκφόρτωση του καυσίμου, καθώς δεν τοποθετούσαν τα οχήματά τους με τον σωστό τρόπο επί της πλάστιγγας. Ο ένας άξονας του βυτιοφόρου πατούσε κατά μερικά εκατοστά στο έδαφος, επιτυγχάνοντας πλασματικές μετρήσεις.

Άλλο τέχνασμα ήταν να γεμίζουν με νερό κάποιο από τα διαμερίσματα της δεξαμενής του βυτιοφόρου. Το νερό χρησίμευε ώστε κατά τη ζύγιση στη γεφυροπλάστιγγα να προσδίδει στο όχημα μικτό βάρος, που αφαιρουμένου του απόβαρου, να προσμετράται ως μεταφερόμενο καύσιμο. Χαρακτηριστικός είναι ο διάλογος του κατηγορουμένου Ν.Π. με οδηγό βυτιόφορου. Ερωτώμενος, καθώς εφοδίαζε ελλιμενισμένο πλοίο: «Πως θα αδειάσεις το νερό;» απαντά: «Έχει φύγει ρε ήδη…».

Στον ογκώδη φάκελο της υπόθεσης ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην παράνομη δραστηριότητα των υπαλλήλων, οι οποίοι κατά την επιστροφή του “κλεμμένου” καυσίμου, δεν το επέστρεφαν στο σύνολό του, αλλά παρακρατούσαν μέρος αυτού, αποκομίζοντας και οι ίδιοι μεγάλα οφέλη. Χαρακτηριστική είναι η φράση οδηγού βυτιοφόρου: «τους έπιασα κότσο… δεν είχανε κάνει στην αρχή μέτρηση» με τον άλλο οδηγό να τον συμβουλεύει να κρατήσει τα μισά και τα υπόλοιπα να τα επιστρέψει στην εταιρεία.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν και οι σχέσεις των εμπλεκομένων όπως αυτές καταγράφονται από τον κοριό της ΕΥΠ.

Οι διάλογοι που εμπλέκουν τον Σπανό

Από τα στοιχεία της έρευνας ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΕΚΑ, Γιώργος Σπανός, θέλοντας να διασφαλιστεί από κάθε κίνδυνο “συνεργάστηκε” με κρατικό λειτουργό, έναντι παράνομου αντιτίμου, ώστε να τον ενημερώνει για επικείμενους ελέγχους.

Σε καταγεγραμμένη συνομιλία ο επιχειρηματίας ενημερώνεται έγκαιρα για επικείμενους ελέγχους που θα πραγματοποιούνταν την ίδια ημέρα, με συνθηματικές φράσεις όπως «Πάω μια βόλτα για «ψάρεμα» αλλά πάω έτσι μια βόλτα για να δω κάτι «τόπους…».

Αμέσως μετά το τηλεφώνημα αυτό ο επιχειρηματίας επικοινωνεί με στέλεχος της επιχείρησής του στον οποίο αποστέλλει sms με τη φράση: «Σήμερα οι φίλοι μας θα πάνε για ψάρεμα να δοκιμάσουν την μηχανή».

Ωστόσο από τη δικογραφία δεν προκύπτουν μαρτυρικές καταθέσεις που να εμπλέκουν τον Γιώργο Σπανό σε αυτή την ιστορία.

Απεναντίας ο συγκεκριμένος κρατικός υπάλληλος διατηρούσε επίσης διασυνδέσεις και με άλλον επιχειρηματία, καθώς σε καταγεγραμμένη συνομιλία που πραγματοποίησε την ίδια ημέρα, προειδοποιεί τον συνομιλητή του για επικείμενους ελέγχους με συγκαλυμμένες φράσεις όπως «πάω να κάνω με το «βαθόμετρο» μια βόλτα…».

Ο ρόλος του πρατηριούχου

Εμπλεκόμενος στην υπόθεση είναι ένας ακόμη πρατηριούχος, ο Β.Α., ιδιοκτήτης 9 συνολικά πρατηρίων υγρών καυσίμων, ο οποίος για να διασφαλιστεί από κάθε κίνδυνο εντοπισμού και αποκάλυψης συνεργάστηκε με τους κρατικούς λειτουργούς Μανώλη Χατζόπουλο και Β.Σ. Έναντι παράνομων οικονομικών ανταλλαγμάτων τον ενημέρωναν για επικείμενους ελέγχους στις περιοχές που δραστηριοποιείται επαγγελματικά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στα πρατήρια υγρών καυσίμων έχουν εφαρμοστεί νέα συστήματα «εισροών-εκροών» με τα οποία επιτυγχάνεται ο ηλεκτρονικός έλεγχος διακίνησης καυσίμων. Οι υπόγειες σωληνώσεις συνδέονται με ειδικά εξαρτήματα που αποκαλούνται «ποδοβαλβίδες» μέσω των οποίων ελέγχεται η ροή καυσίμου προς τις αντλίες. Σε περίπτωση όμως βλάβης ή έκτακτου ελέγχου από τις αρμόδιες Υπηρεσίες, για τον οποίο ο Β.Α. ήταν πάντα ενήμερος, απευθυνόταν σε τεχνικούς για να επέμβουν στα πρατήρια του και να κάνουν ακριβείς«λιτρομετρήσεις».

Αυτό είναι και το αντικείμενο της συνομιλίας που καταγράφηκε από τον κοριό της Αστυνομίας, καθώς ο επιχειρηματίας Β.Α. καλεί εσπευσμένα τεχνικό να μεταβεί άμεσα σε πρατήριο του και να διορθώσει “βλάβη” που παρουσιάστηκε. Πελάτες του πρατηρίου διαμαρτύρονταν όταν διαπίστωναν πως δεν παραλάμβαναν τις ποσότητες για τις οποίες πλήρωναν. Στη συγκεκριμένη συνομιλία ο Β.Α. αναφέρει χαρακτηριστικά: «… η μια γραμμή πάνω στη Μεσογείων τραβάει αέρα, αργεί να φέρει και γίνεται πάλι της π…».

Κατά τις αλλεπάλληλες συνομιλίες τους οι Β.Α. και ο Χατζόπουλος, γνωρίζοντας για τις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι Διωκτικές Αρχές, μεταχειρίζονταν συγκεκαλυμμένες εκφράσεις όπως «δυο μηχανικοί θα πάνε στον Πειραιά», «πρόσεχε τη πολυκατοικία εκεί στην Κυψέλη», «…έχε υπόψη σου το «ουζερί» στο Πέραμα στις 12 του μήνα», «και σήμερα επαγρύπνηση», υπονοώντας τα πρατήρια που ο κατηγορούμενος διατηρεί στις αναφερόμενες περιοχές.

Μετά τη συνομιλία αυτή ο πρατηριούχος B.A. επικοινωνούσε άμεσα με πιστοποιημένο τεχνίτη, ζητώντας να μεταβεί εσπευσμένα στα πρατήρια του και να πραγματοποιήσει ακριβείς «λιτρομετρήσεις» και να επαναφέρει τις “πειραγμένες” αντλίες.

Σύμφωνα με τη δικογραφία η διαπλοκή του πρώην τμηματάρχη του ΥΠ.Ε.Κ.Α. και παλαιότερα Προέδρου των Εργαζομένων στο υπουργείο Ανάπτυξης, Χατζόπουλου Ε. ήταν ιδιαιτέρως εκτεταμένη. Συνδεόταν με άλλους έξι τουλάχιστον πρατηριούχους, οι οποίοι παρανομούσαν, είτε διακινώντας λαθραία ή νοθευμένα καύσιμα, είτε παραδίδοντας στους καταναλωτές ελλειμματικές ποσότητες, είτε παρακάμπτοντας το σύστημα «εισροών-εκροών».

Τι υποστηρίζουν οι κατηγορούμενοι

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα όσα ισχυρίζονται οι κατηγορούμενοι στις απολογίες τους. Άλλοι αρνούνται τις κατηγορίες, ορισμένοι όμως παραδέχονται τα όσα τους προσάπτει η αστυνομία.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του 41χρονου Σ.Δ. οδηγού βυτιοφόρου της ΕΤΕΚΑ, πατέρα δυο παιδιών, ηλικίας 2 και 6 μηνών, ο οποίος εργάζεται στην εταιρεία από το 2010. Σύμφωνα με την κατάθεσή του εκτελεί δρομολόγια με το βυτιοφόρο το οποίο παραλαμβάνει από το πάρκινγκ της ΕΤΕΚΑ στο Ικόνιο, φορτώνει πετρέλαιο από τις εγκαταστάσεις της εταιρίας στο Πέραμα και ξεφορτώνει πάντα σε καράβια.

Ο Σ.Δ. παραδέχεται ότι μετά την απόκτηση του δεύτερου παιδιού στις 3 Αυγούστου 2013, η οικονομική του κατάσταση ήταν ιδιαιτέρως δύσκολη για αυτό ξεκίνησε μια διαδικασία προκειμένου να εξοικονομήσει χρήματα για την οικογένεια του. Σύμφωνα με τα όσα ισχυρίζεται από την ποσότητα καυσίμων που έπρεπε να παραδώσει με «τρόπο» κρατούσε κάποιο μικρό μέρος το οποίο στη συνέχεια διέθετε προς πώληση. Παραδείγματος χάρη, αν το φορτίο του ήταν 30.000 λίτρα κρατούσε 500 με 700 λίτρα. Αναφέρει μάλιστα πως περνούσε πρώτα από το Λιμεναρχείο και έπειτα από το Τελωνείο, όπου σπάνια γινόταν ζύγιση. Τα καύσιμα τα οποία κρατούσε τα μετέφερε σε συγκεκριμένο βενζινάδικο άλλης εταιρείας στο Κερατσίνι, όπου κατόπιν συμφωνίας με τον πρατηριούχο παρείχε το πετρέλαιο σε τιμή 0,70 λεπτά το λίτρο, τα οποία στη συνέχεια ο πρατηριούχος τα μεταφόρτωνε σε ένα μικρό βυτιοφόρο που διέθετε. Αυτή η διαδικασία επαναλαμβανόταν δυο με τρεις φορές το μήνα.

Ο ίδιος ο οδηγός αναφέρει ακόμα περίπτωση κατά την οποία συνάδελφός του από άλλη εταιρεία σε συνεννόηση με μηχανικού πλοίου και τον χειριστή της γεφυροπλάστιγγας θα παρακρατούσαν 11 τόνους πετρελαίου, κάτι που ο ίδιος αρνήθηκε να συμμετάσχει φοβούμενος ότι θα εκτεθεί στην εταιρεία του.

Κάνει ακόμα λόγο για περίπτωση όπου στον Αγ. Νικόλαο Βοιωτίας μετά από ανεφοδιασμό πλοίου κράτησε 4,2 τόνους πετρελαίου για την ΕΤΕΚΑ. Ένα «κόλπο» που του έμαθαν οι άλλοι οδηγοί σύμφωνα με το οποίο ότι ποσότητα άφηναν εντός του βυτίου της εταιρείας δρομολογούσε μπόνους που ενσωματωνόταν κατευθείαν στη μισθοδοσία.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η αναφορά του σε περιπτώσεις κατά τις οποίες συνάδελφοί του «λάδωναν» με φακελάκι τελωνειακούς, κάτι που ο ίδιος σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του δεν έκανε ποτέ.

Περιγράφει ακόμα πολλές περιπτώσεις με οδηγούς άλλων εταιρειών, που παρέδιδαν παρακρατημένα καύσιμα σε συγκεκριμένο πρατηριούχο. Στις περιπτώσεις αυτές ο ίδιος είχε τον ρόλο του μεσολαβητή, αρνούμενος οποιαδήποτε περαιτέρω εμπλοκή του στην υπόθεση αλλά και συγκεκριμένα γεγονότα που του προσάπτουν στο κατηγορητήριο.

Η ομολογία του πρατηριούχου Φ.Π.

Ενδιαφέροντα στοιχεία εντοπίζονται και στην απολογία του πρατηριούχου Φ.Π. από το Κερατσίνι.

Όπως ισχυρίζεται αναγκάστηκε να ξεκινήσει μια άτυπη συνεργασία με κάποιους οδηγούς βυτιοφόρων, λόγω της δύσκολης οικονομικής κατάστασης της εποχής. Ομολογεί μάλιστα πως οι οδηγοί κατάφερναν να παρακρατούν ποσότητες καυσίμων την οποία μετέφεραν στο πρατήριό του κάτι που γινόταν δυο με τρεις φορές την εβδομάδα. Σύμφωνα με τον ίδιο η συνεννόηση γινόταν μαζί του, με την αδερφή του ή με τον ανιψιό του, οι οποίοι δεν φέρουν καμία ευθύνη καθώς ενεργούσαν πάντα κατ’ εντολή του.

Παραδέχεται ακόμα την ύπαρξη βυτίου όπου αποθήκευε τις παρακρατηθέντες ποσότητες πετρελαίου. Ο ίδιος ισχυρίζεται πως με την ΕΤΕΚΑ δεν είχε καμία ανάμειξη ή συνεργασία παρά μόνο με τους ίδιους τους οδηγούς. Ανέφερε μάλιστα χαρακτηριστικά πως οι οδηγοί πολλές φορές προσπαθούσαν να τον προμηθεύσουν με μεγάλες ποσότητες καυσίμων τις οποίες δεν μπορούσε να παραλάβει γιατί όπως χαρακτηριστικά λέει δεν ήταν άπληστος και έχει μετανιώσει για τις πράξεις του.

Έτερος κατηγορούμενος, ο Μ.Π. αναφέρει στην απολογία του ενδεικτικά για την κατάσταση:«Επειδή η εταιρεία δεν πληρώνει, ουσιαστικά ισχύει το: «όποια ποσότητα καταφέρει ο οδηγός να κερδίσει από παρακράτηση καυσίμων στα καράβια λειτουργεί προς όφελος του και επί της ουσίας εξασφαλίζει τον βιοπορισμό του».

Άλλος οδηγός της ΕΤΕΚΑ που εμπλέκεται στην υπόθεση της λαθρεμπορίας αρνήθηκε τις εις βάρος του κατηγορίες παραδεχόμενος ωστόσο ότι παρακράτησε για λογαριασμό του και μόνο, 300 με 500 λίτρα πετρελαίου. Παραδέχτηκε όμως ότι μόνο μια φορά παρέδωσε στον συγκεκριμένο πρατηριούχο ποσότητα με σκοπό να πληρωθεί το πλύσιμο του βυτίου καθώς το πρατήριό του διέθετε και πλυντήριο.

Ανάμεσα στις καταθέσεις των κατηγορουμένων ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η απολογία του χειριστή της πλάστιγγας Ι.Κ. Όπως αναφέρει ως εργαζόμενος του ΟΛΠ μετά από σοβαρό ατύχημα που είχε, του ανέθεταν ελαφριά εργασία και συγκεκριμένα του προτάθηκε αυτή του ζυγιστή της πλάστιγγας, την οποία και αποδέχτηκε.

Όπως ισχυρίζεται πριν από δυο μήνες περίπου, γνωστός του πρότεινε να συνεργαστεί βοηθώντας στο κλέψιμο των καυσίμων ορισμένων βυτίων με το ζύγισμα, κάτι που θα του απέφερε «δωράκι» 50 ευρώ από κάθε ζύγιση. Μάλιστα, αναφέρει χαρακτηριστικά πως τα βυτία αφορούσαν αποκλειστικά την εταιρεία ΕΤΕΚΑ.