“Ο δήμιος σκοτώνει πάντα δύο φορές, τη δεύτερη με τη λήθη”.Με τη φράση του Ελί Βιζέλ, βραβευμένου με Νόμπελ Ειρήνης Εβραίου συγγραφέα και επιζήσαντα του Ολοκαυτώματος ξεκινά και φέτος ένα διήμερο εκδηλώσεων, με σκοπό την τίμηση των θυμάτων του Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη με τίτλο “Ποτέ Ξανά. Θεσσαλονίκη- Άουσβιτς 71 χρόνια μετά”.
Τις εκδηλώσεις διοργανώνουν η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, ο κεντρικός δήμος και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και όπως ανακοινώθηκε σήμερα, σε συνέντευξη Τύπου, το Σάββατο 15 Μαρτίου θα γίνει ομιλία της ομότιμης καθηγήτριας του ΑΠΘ Φραγκίσκης Αμπατζοπούλου με θέμα “Το Ολοκαύτωμα στις φωνές των επιζώντων”, στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης (στις 7 το απόγευμα) και θα ακολουθήσει μουσικό πρόγραμμα με τη χορωδία της Ισραηλιτικής Κοινότητας, υπό τη διεύθυνση του Κωστή Παπάζογλου.
Την Κυριακή 16 Μαρτίου θα γίνει η συμβολική πορεία στη μνήμη των 50.000 Ελλήνων Θεσσαλονικέων Εβραίων που θανατώθηκαν στα κρεματόρια (διοργανώνεται από το δήμο και την Ισραηλιτική Κοινότητα). Η πορεία θα ξεκινήσει στις 11.15 το πρωί από την Πλατεία Ελευθερίας και θα καταλήξει στην Πλατεία Παλιού Σιδηροδρομικού Σταθμού.
Η γερμανική κατοχή επιφύλαξε στην εβραϊκή κοινότητα μεγάλες καταστροφές, αλλά το ανεπανόρθωτο πλήγμα δόθηκε το 1943, όταν 46.000 μέλη της εκτοπίστηκαν βίαια στο στρατόπεδο θανάτου Άουσβιτς – Μπίρκεναου, από όπου η συντριπτική πλειονότητα δεν επέστρεψε ποτέ, υπογράμμισε ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Δαυίδ Σαλτιέλ.
“Ο πρώτος συρμός προς το Άουσβιτς ξεκίνησε πριν από 71 χρόνια, τα ξημερώματα της 15ης Μαρτίου 1943. Με αυτόν μεταφέρθηκαν βίαια, στοιβαγμένοι σε βαγόνια για ζώα, οι κάτοικοι του συνοικισμού Βαρόνου Χιρς, ο οποίος βρισκόταν δίπλα στον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό. Οι περισσότεροι ήταν άνεργοι, είτε χειρώνακτες εργάτες, μεταφορείς και πλανόδιοι έμποροι. Περίπου μία στις τρεις οικογένειες είχε αρχηγό γυναίκα λόγω χηρείας, ενώ πάνω από τους μισούς κατοίκους ήταν έφηβοι και παιδιά. Αυτά εκτελέστηκαν αμέσως μόλις έφτασαν στα στρατόπεδα, στους θαλάμους αερίων”, σημείωσε.
Στο καθήκον διαφύλαξης της μνήμης και του πολυπολιτισμικού χαρακτήρα της πόλης, αναφέρθηκε η αντιδήμαρχος Πολιτισμού Έλλη Χρυσίδου, ενώ ο Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, μέλος της οργανωτικής επιτροπής (επικεφαλής της δημοτικής παράταξης “Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη” και υποψήφιος δήμαρχος) διευκρίνισε ότι, δεν συμμετέχει στην οργανωτική επιτροπή ως υποψήφιος δήμαρχος, διότι- όπως είπε- “θα θεωρούσα ανίερο οποιαδήποτε μορφής προεκλογική εκμετάλλευση του γεγονότος”.
“Δυστυχώς, το ποτέ πια φασισμός ακούγεται στη χώρα μας ως τραγική ειρωνεία γιατί έχουμε αυτά τα κατάλοιπα ναζισμού, τους νοσταλγούς του, με την ψήφο του ελληνικού λαού στη Βουλή…”, είπε, μεταξύ άλλων, ο κ. Μηταφίδης.
Και γι’ αυτό ακριβώς, πρόσθεσε, θα πρέπει οι συμπολίτες μας να έχουν την πιο μαζική συμμετοχή στις εκδηλώσεις.
Υπογράμμισε ότι θα θεωρήσει “πολύ μεγάλη προσβολή για την πόλη έστω αν υπάρξει και μια ψήφος υπέρ αυτού του νοσταλγού του ναζισμού, του υμνητή των εγκλημάτων του Άουσβιτς, ο οποίος διεκδικεί μάλιστα και το δημαρχιακό αξίωμα για λογαριασμό της Χρυσής Αυγής”. Επανέλαβε δε αυτό που έχει καταθέσει και γραπτώς στο δημοτικό συμβούλιο για την “αποκαθήλωση” των πορτρέτων “των δύο κατοχικών δημάρχων” οι οποίοι –όπως είπε- συνέπραξαν στα εγκλήματα των ναζί.
Στον κ. Μηταφίδη ‘απάντησε’ ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Θεσσαλονίκης που παρέστη στη συνέντευξη, τονίζοντας ότι, θα αποστείλει επιστολή στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης (ΚΙΘ) ζητώντας την επιστημονική τεκμηρίωση για το ρόλο των δύο δημάρχων την περίοδο της ναζιστικής κατοχής, ενώ, με αφορμή την επισήμανση του κ. Μηταφίδη για τις δημοτικές εκλογές, ο κ. Αβραμόπουλος σημείωσε ότι, “θα τους αντιμετωπίσουμε (σ.σ. σε περίπτωση που εκλεγούν) και ως παρατάξεις και ως δημοτικό συμβούλιο με τους τρόπους που η Δημοκρατία προβλέπει”.
Ο πρύτανης του ΑΠΘ Γιάννης Μυλόπουλος αναφέρθηκε στην επανίδρυση της Έδρας Εβραϊκών Σπουδών σε συνεργασία με την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, η οποία θα χρηματοδοτήσει το πρώτο έτος λειτουργίας.
Επίσης, σε ανάμνηση του γεγονότος ότι, το Πανεπιστήμιο θεμελιώθηκε εκεί που ήταν και τα εβραϊκά μνήματα, υπάρχει συνεργασία με την Ισραηλιτική Κοινότητα “προκειμένου να στήσουμε ένα μνημείο στο campus του ΑΠΘ”, είπε ο κ. Μυλόπουλος. Μάλιστα, πρόσθεσε, ότι υπάρχει μια πρόταση από το Τέχνειον του Ισραήλ (Technion Israel Institute of Technology), για το θέμα.
Εξάλλου, εδώ και τρία χρόνια στη βιβλιοθήκη υπάρχει το οπτικοακουστικό μνημείο για την ιστορία των Εβραίων στο Ολοκαύτωμα (το υλικό αυτό υπάρχει μόνο σε δύο πανεπιστήμια στην Ευρώπη, ένα στο Βερολίνο και ένα το ΑΠΘ).