Ρεπορτάζ: Ελένη Τσιάβο
Θυμάμαι, τις ημέρες του πανεπιστημίου όταν παρακολουθούσαμε τα μαθήματα εργατικού δικαίου.
Ήταν τα χρόνια εκείνα που η λέξη «κρίση» δεν είχε κάνει ακόμη εμφανή την παρουσία της και δεν επηρέαζε σε τόσο μεγάλο βαθμό την καθημερινότητα μας όπως πλέον… «κατάφερε» να κάνει στις μέρες μας, σχεδόν σε κάθε πτυχή της.
Μια από τις λέξεις λοιπόν, που επαναλαμβάνονταν διαρκώς στο αμφιθέατρο από τους καθηγητές μας, ήταν η «επισφάλεια».
Η επισφάλεια του εργαζομένου και το πόσο αρνητική επίδραση ασκεί σε έναν άνθρωπο. Τότε ήταν ίσως μόνο στην θεωρία. Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί τις τρομακτικές διαστάσεις που μπορούσε να λάβει η κρίση και σε ποιο σημείο θα οδηγούνταν μελλοντικά η αγορά εργασίας και η οικονομία στο σύνολο της.
Φτάνουμε στο 2017.
Μέτρα λιτότητας, μέτρα που εμποδίζουν την ανάπτυξη της οικονομίας, που αποτρέπουν συγχρόνως την εξέλιξη και καθιστούν αδρανή το άτομο.
Οι συνθήκες γνωστές σε όλους μας.
Ένα από τα θέματα που έχουν πολυσυζητηθεί και απασχολούν ιδιαίτερα την επικαιρότητα το τελευταίο χρονικό διάστημα, αφορούν ως επί το πλείστον τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Ασφαλιστικό, επιβολή POS, κλείσιμο επιχειρήσεων βρίσκονται συνεχώς στο προσκήνιο.
Για τον λόγο αυτό μιλούν στο ereportaz “δίχως… φόβο και πάθος”, ελεύθεροι επαγγελματίες από διαφορετικούς μεταξύ τους κλάδους αλλά με κοινές ανησυχίες για το αβέβαιο, όπως εξομολογούνται, επαγγελματικό τους μέλλον. Μοιράστηκαν τις σκέψεις τους σχετικά με τις εξελίξεις που διαδραματίζονται στο ασφαλιστικό σύστημα, την επιβολή των POS αλλά και τις μελλοντικές τους κινήσεις.
Η σκυτάλη λοιπόν σε εκείνους:
Αριστέα Κ. Διαμαντοπούλου, Δικηγόρος
«Με αφορμή την επιβολή των νέων μέτρων τόσο στην φορολόγηση όσο και στο ασφαλιστικό, έγινε εμφανές από τις πρώτες ημέρες εφαρμογής τους, πως το νέο αυτό σύστημα θα αποτελέσει τροχοπέδη στην ανάπτυξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας των ελεύθερων επαγγελματιών και δη των νέων. Με βάση έναν αμφιλεγόμενο νόμο για τον οποίο ακόμα υπάρχουν πολλά «σκοτεινά» σημεία, ασάφειες που τις ακολουθούν κατά ριπάς ερμηνευτικοί εγκύκλιοι, καλούμαστε να περάσουμε σε ένα καθεστώς περικοπών, δυσβάσταχτων φόρων, εξαντλητικών ασφαλιστικών εισφορών που σε καμία περίπτωση δεν συνάδουν με την ¨ελπίδα που έρχεται¨, αντιθέτως προμηνύουν ένα μέλλον ζοφερό και αβέβαιο. Η αγορά εργασίας ήδη εμφανίζει σημάδια κατάρρευσης, το 2016 έκλεισαν πάνω από 30.000 επιχειρήσεις, που παρά τις προσπάθειες το λουκέτο ήταν αναπόφευκτο και το 2017 προβλέπεται δυσοίωνο καθώς έπεται συνέχεια…. Με μαθηματική ακρίβεια οδηγούμαστε σε ένα τέλμα και η φυγή στο εξωτερικό φαντάζει ως η μόνη διέξοδος κάθε νέου επαγγελματία, αφού η παραμονή του στην χώρα μόνο την επαγγελματική του εξόντωση μπορεί να του εγγυηθεί.»
Αλέξανδρος Φιαμέγκος MD, MSc, FEBU
Χειρουργός Ουρολόγος Ανδρολόγος
“Ως νέος ελεύθερος επαγγελματίας διαπιστώνω μέρα με τη μέρα πως πρέπει να έρχομαι αντιμέτωπος εκτός από τις δυσκολίες της δουλειάς, τις οποίες όμως γνώριζα και με το “τέρας” που λέγεται ελληνικό κράτος. Και εξηγούμαι, το σύνολο της φορολογικής επιβάρυνσης είναι 29%, με 100% προκαταβολή του επομένου έτους. Οι ασφαλιστικές εισφορές είναι 27% του εισοδήματος και επιπλέον ένα “καπέλο” 650 ευρώ τέλος επιτηδεύματος. Σε αυτά αν συνυπολογίσετε τα πάγια έξοδα, ενοίκια λογαριασμούς κλπ και τη βαρύτατη φορολογία των καυσίμων για παράδειγμα θα σας βγει ένας λογαριασμός εξωφρενικός και μη βιώσιμος. Υψηλή όμως φορολογία και εισφορές υπάρχουν και σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Η διαφορά με την Ελλάδα είναι η ανταποδοτικότητα. Όταν εγώ γνωρίζω πως το αποτέλεσμα της δουλειάς μου και των πολυετών σπουδών μου πηγαίνει σε 50ηδες συνταξιούχους, μεγαλοστελέχη-συνδικαλιστές ΔΕΚΟ με 20000 μηνιαίως και κολλητούς, κουμπάρους, μπατζανάκηδες, ερωμένες συμβούλους και παρακαθήμενους, όχι απλά απογοητεύομαι αλλά εξοργίζομαι κιόλας.
Όσον αφορά στα POS είμαι σίγουρα θετικά διακείμενος προκειμένου να περιοριστεί η φορο και εισφορο – διαφυγή ωστόσο στην κατάσταση που βρίσκονται οι ελεύθεροι επαγγελματίες σήμερα να μετρούν τα σεντ θεωρώ πως πρέπει να επιβληθεί η μικρότερη δυνατή προμήθεια και συνδρομή προς την τράπεζα.
Είμαι φύσει αισιόδοξος και γύρισα από τη Γερμανία γιατί αγαπώ την Ελλάδα. Ωστόσο αν μεσοπρόθεσμα εκτιμήσω πως οι κόποι μου και η δουλεία μου εξανεμίζονται δε θα κάτσω να αυτομαστιγώνομαι. Θα αναζητήσω την τύχη μου σε ένα σοβαρό κράτος…»
Αναστασία Χαλκίδου
Οικονομολόγος – Ορκωτός Λογιστής (FCCA), Quantum Business & IT Solutions
«Οι εξελίξεις στις οποίες ανταποκρινόμαστε καθημερινά είναι πραγματικά καταιγιστικές, οι αποφάσεις πρέπει να είναι άμεσες και τις περισσότερες φορές χωρίς περιθώρια σχεδιασμού ή τουλάχιστον χωρίς να έχουμε διαθέσιμα τα απαραίτητα δεδομένα για τη λήψη μιας απόφασης.
Φόροι, εισφορές, τέλη επιτηδεύματος, τεκμήρια είναι έννοιες που στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν βασίζονται καν στην πραγματικότητα μιας επιχείρησης ή ενός επιχειρηματία αλλά καθορίζουν την οικονομική μας ταυτότητα σε ένα φορολογικό σύστημα αναδρομικής τιμωρίας που στοχοποιεί τους νέους επιχειρηματίες αφού αυτοί καλούνται να καλύψουν το φορολογικό και ασφαλιστικό «κενό».
Δεν θεωρώ ότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα δίκαιο ή σύγχρονο φορολογικό σύστημα αλλά δεν θεωρώ ότι η οπισθοδρόμηση ή το μη επιχειρείν μπορούν να μας δώσουν τον απαραίτητο βηματισμό για τη συνέχεια. Στο πλαίσιο αυτό, η τοποθέτηση POS κάθε άλλο παρά προβληματισμό θα έπρεπε να μας δημιουργεί. Προσωπικά θεωρώ ότι μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην μείωση των φαινομένων φοροδιαφυγής αλλά και στην καλλιέργεια της φορολογικής μας συνείδησης ως πολίτες.
Το επάγγελμα μου βρίσκεται εξ αντικειμένου στη δίνη των εξελίξεων αφού καλούμαστε να εξηγήσουμε στις επιχειρήσεις το φορολογικό και ασφαλιστικό τους παρόν αλλά και να τους βοηθήσουμε να σχεδιάσουν κατά το δυνατόν το μέλλον τους. Πρέπει να σταθούμε αρωγοί στην προσπάθεια των επιχειρήσεων να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν σε τόσο αντίξοες συνθήκες και να φανούμε αντάξιοι του καθοριστικού μας ρόλου τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους ιδιώτες.»
Γεωργάτος Μάνος , πρόεδρος της Ένωσης Επαγγελματιών Βιοτεχνών & Εμπόρων Δήμου Μαραθώνα.
«Η προσωπική μου άποψη είναι ότι η κατάσταση που βιώνει στις μέρες μας ένας ελεύθερος επαγγελματίας είναι τραγική και απελπιστική. Προσπαθούν να επιβιώσουν σε ένα καθεστώς αυξήσεων των εισφορών μέσα σε μια συρρικνωμένη αγοραστική κίνηση με μηδενικά εισοδήματα. Πιστεύω ότι για την κάθε επιχείρηση είναι απαραίτητο ένα τερματικό Pos για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών και των εισπράξεων της κάθε επιχείρησης. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγουμε τις πιθανότητες παραλαβής πλαστών χαρτονομισμάτων, αποφεύγουμε απώλειες από ληστείες, και γλυτώνουμε από κόστος και χρόνο καταθέσεων σε τράπεζες. Οι εξοντωτικές εισφορές δημιουργούν αβεβαιότητα και ανασφάλεια για το μέλλον των επιχειρήσεων.»
Άννα Σαρρή, ιδιοκτήτρια ανθοπωλείου
«Ακόμη και στην ερώτηση, « Πως πάνε οι δουλειές», νομίζω ότι σε κοροϊδεύουν .. Έτσι και αλλιώς εμείς οι έμποροι θεωρούμαστε ως οι κλέφτες της εφορίας , του ΙΚΑ, του κόσμου γενικά και για αυτό τον λόγο είπαν να μας αφανίσουν τελείως . Όσο για τα μηχανάκια απλή είναι η απάντηση: πάνε να σου δεσμεύσουν οι τράπεζες και το τελευταίο ευρώ .
Όπως έλεγα χαρακτηριστικά και σε έ να παππού που περίμενε την απόδειξη των 2 € για να την βάλει μαζί με τις άλλες, «αν έχεις 5€ θα πάρεις γάλα ή θα τα δώσεις στην εφορία που χρωστάς;», η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη.»
Η υποχρεωτική τοποθέτηση των POS
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες ξεκίνησαν μαζικά ήδη από τον πρώτο μήνα του έτους να ανταποκρίνονται στην υποχρέωση αποδοχής ηλεκτρονικών συναλλαγών Σύμφωνα με στοιχεία από τις τράπεζες, ένα στα τέσσερα αιτήματα τοποθέτησης τερματικών POS προέρχεται από ελεύθερους επαγγελματίες, όπως γιατροί, δικηγόροι, λογιστές κ.λπ.
Το μέτρο, αναμένεται να κορυφωθεί τους προσεχείς μήνες ενόψει και της έκδοσης της απόφασης όπως έχει προαναγγελθεί για το ποιοι κλάδοι θα ενταχθούν στο πρώτο κύμα της υποχρεωτικής αποδοχής καρτών έως τις 30 Ιουνίου.
Αναλυτικά, η υποχρεωτική τοποθέτηση POS, θα παράσχει τη δυνατότητα στους πελάτες να χρησιμοποιούν το «πλαστικό χρήμα» για να χτίσουν το αφορολόγητο, ούτως ώστε η χρήση της κάρτας έως τα τέλη του έτους να μπορεί πλέον να είναι καθολική. Οι τράπεζες και οι εταιρείες τοποθέτησης τερματικών καταγράφουν ήδη διπλασιασμό της ζήτησης για POS τον Ιανουάριο, καθώς τα αιτήματα ανήλθαν σε περίπου 8.000-9.000 τον Ιανουάριο.
Αξίζει μνείας επίσης, ότι η αύξηση των συναλλαγών τον Ιανουάριο σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2016 είναι περίπου 50%, ενώ η αύξηση του τζίρου είναι περίπου 30%. Από τη ζήτηση για νέα τερματικά διαπιστώνεται επίσης ότι ικανό ποσοστό προέρχεται από ελεύθερους επαγγελματίες. Ενδεικτικά εκτιμάται ότι ποσοστό 23%-25% των νέων τερματικών τον Ιανουάριο του 2017 είναι από ελεύθερους επαγγελματίες, όταν για όλο το 2015 και το 2016 το ποσοστό αυτό ήταν 12%-13% και πριν από το 2015 ήταν μόλις 5%-7%.
Η δυναμική του «πλαστικού χρήματος» είναι πάντως πολλαπλάσια γεγονός που “δικαιώνει” μελέτη της Εθνικής Τράπεζας με βάση την οποία μια συγκροτημένη πολιτική για τη διάδοση των ηλεκτρονικών συναλλαγών θα μπορούσε να εξουδετερώσει ακόμη και το υφεσιακό αποτέλεσμα των φορολογικών μέτρων. Σύμφωνα με την ίδια ανάλυση, μια ετήσια αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών της τάξης του 10% προσθέτει περίπου 0,2% κατά μέσον όρο στον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ.
Μείωση των νέων επιχειρήσεων κατά 50% στην Ελλάδα
Μείωση, κατά 50% του αριθμού των νέων επιχειρήσεων στην Ελλάδα σε σχέση με το 2008, καταγράφει νέα μελέτη της Endeavor Greece, με βάση στοιχεία του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ).
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία που επικαλείται ο διεθνής μη κερδοσκοπικός οργανισμός ιδρύθηκαν 28.615 νέες επιχειρήσεις το 2016, 33% λιγότερες σε σχέση με το 2012. Αυτή η μείωση είναι η βασική αιτία του αρνητικού ισοζυγίου συστάσεων/διαγραφών, καθώς ο αριθμός των επιχειρήσεων που διέκοψαν τη λειτουργία τους εμφανίζεται να μειώνεται, σε σχέση με το 2012, κατά 5.500 περίπου και διαμορφώνεται στις 35.159. Όμως, το 2016 ξεπέρασαν κατά 6.500 τις νέες συστάσεις, οδηγώντας για πρώτη φορά σε αρνητικό ισοζύγιο συστάσεων/διαγραφών.
Σε σχετική ανακοίνωση αναφέρεται, ότι η ελληνική επιχειρηματικότητα, παρά την πρωτοφανή μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, παραμένει εστιασμένη σε μη παραγωγικούς και εσωστρεφείς τομείς, όπως η εστίαση, η λιανική τροφίμων και το λιανεμπόριο γενικότερα, χωρίς να στρέφεται μαζικά σε εξαγωγικές δραστηριότητες. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί ο κλάδος του τουρισμού, στον οποίο και ο αριθμός νέων επιχειρήσεων αυξήθηκε κατά 31% μεταξύ 2012-2016, και το ισοζύγιο συστάσεων/διαγραφών ήταν καθαρά θετικό.
Την ίδια ώρα, η μαύρη αγορά της Ελλάδα υπολογίζεται στο 20% με 25% του ΑΕΠ καθώς ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι έχουν σταματήσει να δηλώνουν τα εισοδήματά τους για να αποφύγουν να πληρώσουν φόρους, που σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις μπορούν να φτάσουν και το 70% του εισοδήματος ενός φορολογούμενου.
Διαβάστε επίσης: