PLUS
Η συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και τις Βρυξέλλες αποκάλυψε μια λογική αντίδραση και ουσιαστικά επιβεβαιώνει το βασικό σενάριο της Goldman Sachs ότι πρέπει να εξευρεθεί μια αμοιβαία λύση για το ελληνικό πρόβλημα.
Σε ανάλυση του επενδυτικού οίκου, που φέρει τον τίτλο «Γιατί η Ελλάδα δεν μπορεί έτσι απλά να τυπώσει δραχμή», γίνεται λόγος για την προβληματική χρήση του παράλληλου νομίσματος, αν τελικά τα πράγματα οδηγηθούν προς τα εκεί, και συνάμα σημειώνει πως ακόμα κι αν η Ελλάδα οδηγηθεί σε χρεοκοπία, αυτό δεν σημαίνει πως θα γλιτώσει μέρος των χρεών της. Τέλος, σημειώνει πως ο κίνδυνος ατυχήματος παραμένει.
Στην πράξη η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει είτε να συμφωνήσει σχετικά με τους όρους ενός προγράμματος που θα της επιτρέψει να παραμείνει φερέγγυα ή να διακινδυνεύσουν μια χρεοκοπία, η οποία θα οδηγήσει στην εκτόξευση της παροχής ρευστότητας ELA στις ελληνικές τράπεζες με τελικό επακόλουθο τη διακοπή της λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος, αναφέρει η έκθεση και προσθέτει «λογικά, η ελληνική κυβέρνηση επιλέγει τη λύση που θα ήταν η λιγότερο δαπανηρή για την οικονομία και τη χώρα συνολικά και αυτή η λογική επιλογή είναι σημαντική, καθώς αποκαλύπτει τη λειτουργία της αντίδρασης των Ελλήνων αξιωματούχων».
Η δόση του Μαρτίου
Τα προβλήματα ρευστότητας της Ελλάδας θα φανούν άμεσα μέσα στον Μάρτιο, αναφέρει η GS τα οποία έρχονται σε συνδυασμό με την επιδείνωση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού και στις ενδείξεις οικονομικής επιβράδυνσης. «Ο συνδυασμός των προαναφερθέντων παραγόντων δείχνει ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί χρηματοδότηση αρκετά επειγόντως, ίσως ακόμη και τον Μάρτιο. Και ότι οι όροι είναι πιθανό να είναι πιο σκληροί», σημειώνεται στη σχετική έκθεση. Κατά τους αναλυτές της τράπεζας «η πιθανότητα ενός ατυχήματος είναι ακόμα εκεί».
Οι επιπλοκές του Grexit
Όσο για το σενάριο περί Grexit, η έκθεση αναφέρει πως δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει τόσο εύκολα. Καταρχάς αναλύει γιατί δεν μπορεί να υπάρξει διαγραφή χρέους. Εστιάζοντας στη διάρθρωση του ελληνικού χρέους σημειώνουν πως αποτελείται από διμερή διακρατικά δάνεια, δάνεια του EFSF και του ΔΝΤ που η αδυναμία πληρωμής τους «δεν συνεπάγεται την αυτόματη διαγραφή». Επιπλέον, σημειώνουν πως περίπου το ήμισυ των εμπορεύσιμων ομολόγων της Ελλάδας ύψους 66 δισ. ευρώ είναι σε αλλοδαπό δίκαιο, ως αποτέλεσμα του PSI.
Συνολικά, οι αναλυτές της τράπεζας σημειώνουν πως η αδυναμία της χώρας να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της δεν θα οδηγούσε σε μια χρεοκοπία και διαγραφή μέρους του χρέους, αλλά αντί αυτού οι υποχρεώσεις πιθανότατα θα έτρεχαν σε καθεστώς υπερημερίας και θα έπρεπε να εξοφληθούν πριν η Ελλάδα εξέλθει εκ νέου στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Οι δε δαπανηρές αντιδικίες θα μπορούσαν πιθανότατα να μειώσουν δραστικά τη ροή χρηματοδότησης σε ευρώ τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας, ενώ μια συναινετική συμφωνία θα απαιτούσε χρόνο κατά τον οποίο η ελληνική οικονομία θα βρισκόταν υπό σοβαρές πιέσεις.
Εκτός των αγορών
Η Goldman Sachs σημειώνει πως λόγω των προαναφερόμενων υποχρεώσεων η Ελλάδα θα απομονωνόταν από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές. Αυτό θα ίσχυε για το Ελληνικό Δημόσιο, αλλά πιθανότατα οι επιπτώσεις θα άγγιζαν και τον ελληνικό ιδιωτικό τομέα, καθώς οι Έλληνες εξαγωγείς και εισαγωγείς δεν θα είναι σε θέση να στηρίζονται σε πιστωτικές επιστολές που τους παρέχονται από τα ελληνικά ιδρύματα. «Σε μια τέτοια περίπτωση, το ελληνικό εμπόριο θα καταρρεύσει», αναφέρει η έκθεση.
Η δραχμή
Το άλλο μεγάλο θέμα είναι η δραχμή και τι θα συνέβαινε αν ερχόταν ως παράλληλο νόμισμα. Οι αναλυτές της GS λένε πως η Ελλάδα δεν θα μπορούσε, έτσι απλά, να τυπώσει δραχμές.
Η επενδυτική τράπεζα αναφέρει πως εάν εισαχθεί ένα νέο ελληνικό νόμισμα, πιθανότατα αυτό θα έχει πολύ περιορισμένη μετατρεψιμότητα σε ευρώ εκτός Ελλάδας και θα ήταν απλά ένα μέσο εσωτερικών συναλλαγών. Αλλά αυτό δεν είναι μια λύση ισορροπίας, καθώς σε μια τέτοια περίπτωση, θα ήταν δύσκολο να πεισθούν ακόμη και οι Έλληνες να κατέχουν δραχμές.
Με απλά λόγια, ενώ οι εργαζόμενοι του δημόσιου τομέα, οι συνταξιούχοι και οι φορείς παροχής κρατικών προμηθειών θα επέτρεπε να πληρωθούν σε δραχμές και να καταβάλουν ένα μέρος των φορολογικών τους υποχρεώσεων στο νέο νόμισμα, δεν θα ήταν σε θέση να χρησιμοποιήσουν το εν λόγω νόμισμα για να αγοράσουν εισαγόμενα αγαθά. Τα εξαγόμενα εμπορεύματα θα γίνουν επίσης πολύ ακριβά για να αγοραστούν σε δραχμές, καθώς θα αντιστοιχούν σε σκληρό νόμισμα απαιτήσεων. Αυτό κατά την GS θα είχε ως αποτέλεσμα ακόμη και πάροχοι εγχώριων υπηρεσιών (οδηγοί ταξί, κομμωτές κλπ) να αποφύγουν την είσπραξη πληρωμών σε δραχμές, αν είναι δυνατόν. Σε ένα τέτοιο σενάριο η δραχμή θα διαπραγματεύεται με τεράστια έκπτωση έναντι του ευρώ με την ελληνική οικονομία να παραμείνει σε μεγάλο βαθμό ευρώ- εξαρτημένη (euro-ised), αλλά χωρίς φυσική πηγή του ευρώ-ρευστότητας (Euro-liquidity).
Κατάρρευση συναλλαγών και εμπορίου
Εν κατακλείδι η GS σημειώνει πως θα ήταν πολύ δύσκολο για την Ελλάδα να δημιουργήσει ένα βιώσιμο νέο νόμισμα μονομερώς. Πέρα από τις επιπλοκές της ίδιας της εκτύπωσης, μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατάρρευση των διεθνών συναλλαγών και του εμπορίου στην Ελλάδα (τόσο για την κυβέρνηση όσο και τον ιδιωτικό τομέα), να εκθέσει τη χώρα σε κινδύνους έναντι προσφυγών και να προκαλέσει μια σημαντική αποσταθεροποίηση του τραπεζικό σύστημα. Η μόνη λειτουργία ενός τέτοιου νέου νομίσματος θα είναι να «φορολογεί» τμήμα του πληθυσμού που δεν θα είχε πρόσβαση σε σκληρό νόμισμα. Αλλά ο φόρος αυτός, προσθέτει η GS, δεν θα οδηγούσε σε μια φυσική αύξηση των κρατικών απαιτήσεων, καθώς η οικονομία (τόσο η εσωτερική όσο και η εξωτερική οικονομία) θα συρρικνωνόταν μέσα σε ένα φαύλο κύκλο.
Το αποτέλεσμα ισορροπίας μιας τέτοιας κατάστασης θα ήταν μια βαθιά ύφεση που θα βοηθούσε ωστόσο στην οικοδόμηση πλεονασμάτων του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, παρά τη μείωση της εξαγωγικής δραστηριότητας. Υπό αυτές τις συνθήκες θα μπορούσε να αποκατασταθεί η φυσική ροή του σκληρού νομίσματος (ευρώ), βοηθώντας τις ελληνικές αρχές να αρχίσουν εκ νέου την κάλυψη των αναγκών εξωτερικής χρηματοδότησης.
«Αυτή είναι μια πολύ θεωρητική άσκηση. Δεν νομίζουμε ότι μια τέτοια έκβαση είναι ούτε επιθυμητή ούτε εφικτή, για τη σημερινή ελληνική ηγεσία. Αντ ‘αυτού, η άσκηση αυτή έχει ως στόχο να καταδείξει τα ισχυρά αντικίνητρα για τη μονομερή χρεοκοπία και την εισαγωγή νέου νομίσματος από την ελληνική πλευρά», αναφέρει καταλήγοντας η GS.
