PLUS
- Ποιος αποφασίζει για το τι θα διδάσκεται στα σχολεία μας;
- Το τραγούδι Γιορτή, αλλά και πολλά ακόμη, στο μεταίχμιο μεταξύ “σκοταδισμού” και “διαφωτισμού”
- Τι λένε Γιάννης Αγγελάκας και Κώστας Γαβρόλου
Ένα παιχνίδι μεταξύ σκοταδισμού και τέχνης, παιδείας και ελευθερίας έκφρασης, κανόνων και ιδεολογιών παίζεται τις τελευταίες μέρες, έχει στηθεί μία Γιορτή δηλαδή, που ευτυχώς μας θύμισε πόσο σπουδαίο ελληνικό συγκρότημα είναι οι Τρύπες!
Όλα ξεκίνησαν πέρσι όταν ο Νίκος Φίλης θέλησε να κάνει κάποιες αλλαγές στην ύλη της θρησκευτικής διδασκαλίας, προσθέτοντας καλλιτεχνικές εκφράσεις στο πλαίσιο της διεύρυνσης της διδακτέας θρησκευτικής κουλτούρας, στο βαθμό που του επέτρεπε ο θεσμικός του ρόλος.
Από εκείνη τη μέρα είχαν εκφραστεί αρνητικά υψηλότατοι εκπρόσωποι της Εκκλησίας, είχαν αντιρρήσεις και απορίες για την εισαγωγή της Ριάνα, του Άσιμου, του Διονύση Σαββόπουλου, του Πορτοκάλογλου και άλλων στα βιβλία, μέχρι που ένα χρόνο αργότερα το Ιερατείο με Απόφασή του απαγόρευσε άσματα και σκίτσα, μπερδεύοντας την ελληνική κοινωνία σχετικά με το ποιος αποφασίζει για την ύλη των παιδιών μας!
Οι Τρύπες καταπίνουν τα πάντα, αλλά όχι κι αυτό…
Ο σαματάς που δημιουργήθηκε ενόχλησε τον Γιάννη Αγγελάκα! Ο σπουδαίος καλλιτέχνης ένιωσε τότε πως το διδακτέο τραγούδι του “Γιορτή” έχει την έγκριση του Ιερατείου αφού παραμένει στην ύλη και ζήτησε ευγενικά και ειρωνικά αυτό να αποσυρθεί:
“Πριν από δύο μέρες παρακολούθησα λίγο καθυστερημένα από το διαδίκτυο μία απόκοσμη σουρεαλιστική εφιαλτική και θαρρείς θαμένη κάτω από τόνους ψυχοφάρμακα τηλεοπτική εκπομπή της Τατιάννας απ’ όπου και ενημερώθηκα ότι και το τραγούδι μας ‘Γιορτή” συμπεριλαμβάνεται στα τραγούδια-στίχους κάποιου βιβλίου θρησκευτικών που θα διδάσκεται στα σχολεία.
Σήμερα διάβασα πως η Συννεφούλα” του Διονύση Σαβόπουλου,ο “Μπαγάσας” του Άσιμου,κάποιες σοφές γελοιογραφίες,διηγήματα κ.α είχαν συμπεριληφθεί και αυτά στο εν λόγω βιβλίο και παρ’ολα αυτά κατόπιν επιθυμίας, άρα διαταγής, της Εκκλησίας κόπηκαν από την διδακτέα ύλη.
Θα ήθελα να ζητήσω από τον κύριο Υπουργό να αποσύρει από την διδακτέα ύλη και το τραγούδι μας “Γιορτή” (αν όντως υπάρχει τέτοια πρόταση). Δεν θέλω να συμμετέχω σε εκπαιδευτικά πονήματα εάν αυτά χρειάζονται την έγκριση οποιουδήποτε ιερατείου. Ακόμα κι αν με εγκρίνουν αυτοί, δεν τους εγκρίνω εγώ γι’ αυτόν τον ρόλο”
Σε ενικό πρόσωπο ήρθε η απάντηση μία μέρα αργότερα από το γραφείο του κυρίου Γαβρόγλου. Προσπάθησε να εξηγήσει στον Γ. Αγγελάκα τη σπουδαιότητα της περιγραφής του έργου του μέσω των σχολικών βιβλίων και δεν ξέρουμε αν τον έπεισε.
«Αγαπητέ Γιάννη Αγγελάκα,
μετά τη δημοσιοποίηση του άρθρου – επιστολής σου, με την οποία ζητάς «από τον κύριο Υπουργό να αποσύρει από την διδακτέα ύλη και το τραγούδι μας “Γιορτή” (αν όντως υπάρχει τέτοια πρόταση)», οφείλουμε να σου εκθέσουμε πώς έχουν τα πράγματα σχετικά με τη χρήση τραγουδιών σου (ναι… δεν είναι ένα, δεν είναι μόνο η «Γιορτή») στο νέο Πρόγραμμα Σπουδών (ΠΣ) για τα Θρησκευτικά και την ενσωμάτωσή τους τόσο στο προσωρινό υλικό, αλλιώς «Φάκελο Μαθήματος», που θα διανεμηθεί τη νέα σχολική χρονιά 2017-18 στους μαθητές και στις μαθήτριες της Γ΄ Γυμνασίου, όσο και στο προτεινόμενο διδακτικό υλικό, που έχει ήδη αναρτηθεί σε ψηφιακή πλατφόρμα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ).
Το τραγούδι σου «Γιορτή» περιλαμβάνεται στη στήλη με τις Ενδεικτικές Δραστηριότητες, και ειδικότερα στις «Ομαδικές/Διερευνητικές», της 5ης Θεματικής Ενότητας της Γ΄ Γυμνασίου με τίτλο «Ελπίδα και αγώνας για τη μεταμόρφωση της ζωής και του κόσμου» του νέου ΠΣ για τα Θρησκευτικά (1). Στη στήλη αυτή, μαζί με άλλα έργα τέχνης, όπως το τραγούδι του Μάνου Λοΐζου «Η μέρα κείνη δε θ΄ αργήσει», προτείνεται ένα ακόμη δικό σου τραγούδι, ο «Ωκεανός». Σε αυτά τα τραγούδια το νέο Πρόγραμμα προσφέρει τη δυνατότητα διδακτικής επεξεργασίας, αξιοποιώντας ένα από τα μοτίβα του έντεχνου συλλογισμού (Artful Thinking), το «ακούγοντας 2 x 10». Η «Γιορτή», όπως και τα υπόλοιπα τραγούδια που αναφέρθηκαν, επιλέχθηκαν γιατί συνδέονται νοηματικά κι αναδεικνύουν την υποενότητα «Η σιωπηλή επανάσταση της τέχνης» του εισαγωγικού Βασικού Θέματος με τίτλο «Η μεταμόρφωση του κόσμου ως πανανθρώπινο αίτημα».
Έτσι κρίθηκε από τους συντάκτες του νέου ΠΣ: ότι μπορούν να υπηρετήσουν τη μαθησιακή προσδοκία «να εντοπίζουν οι μαθητές και κατανοούν το αίτημα της ελπίδας και της μεταμόρφωσης, όπως εκφράζεται στην πολιτική και στην τέχνη, διατυπώνοντας τις δικές τους κρίσεις». Πρέπει ακόμα να γνωρίζεις ότι η συντακτική ομάδα που ετοίμασε τον Φάκελο Μαθήματος της Γ΄ Γυμνασίου (2), συμπεριέλαβε στην ίδια Θεματική Ενότητα απόσπασμα από ένα ακόμη τραγούδι σου, το «Σιγά μην κλάψω».
Θα συμμεριζόμασταν την αντίδρασή σου στην «απόπειρα λογοκρισίας», όπως αυτή παρουσιάστηκε ως τέτοια σε αρκετά μέσα πληροφόρησης και παραπληροφόρησης, όμως κάτι τέτοιο στην πραγματικότητα δεν συνέβη, όπως άλλωστε διευκρίνισε το Υπουργείο Παιδείας με ανακοίνωσή του (3). Παρά τις πολλαπλές κι απίθανες απόπειρες κατασυκοφάντησης ή εκμετάλλευσής του, το νέο ΠΣ για τα Θρησκευτικά (με ό,τι αυτό περιέχει και προτείνει) θα κριθεί τα επόμενα χρόνια από τους μόνους που έχουν πια δικαίωμα λόγου σε αυτό: τους μαθητές και τους καθηγητές τους.
Αν αυτοί το θελήσουν, αυτό που εσύ εμπιστεύθηκες στους συνανθρώπους σου με τα τραγούδια σου – κι εμείς συμπεριλάβαμε στο Πρόγραμμα Σπουδών – ίσως και να «ανοίξει μια ρωγμή απ’ το μικρό τους κελί ως το άπειρο» και να τους ταξιδέψει στη δική τους «γιορτή» – ερήμην όλων ημών και σε πείσμα όλων αυτών…
τα μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για την εκπόνηση του νέου Προγράμματος Σπουδών για τα Θρησκευτικά Δημοτικού και Γυμνασίου».
Τα ονόματα των μελών της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων που υπογράφουν το κείμενο:
Αντώνης Παναγάκης, Γιώργος Παπαδόπουλος, Γιώργος Στριλιγκάς, Δημήτρης Μόσχος, Θανάσης Νευροκοπλής, Κωνσταντίνος Ζορμπάς, Όλγα Γριζοπούλου, Παναγιώτης Υφαντής, Σταύρος Γιαγκάζογλου.
1) Βλέπε σελ. 102 του νέου ΠΣ Θρησκευτικών Δημοτικού-Γυμνασίου (ΦΕΚ 2104-19.06.2017).
2) Βλέπε σελ. 110 του Φακέλου Μαθήματος Γ΄ Γυμνασίου.
3) ‘Οπου σημειώνεται ότι: «Ο διάλογος μεταξύ Πολιτείας και Εκκλησίας για το μάθημα των Θρησκευτικών αφορούσε τα Προγράμματα Σπουδών. Το προτεινόμενο διδακτικό υλικό δεν αποτέλεσε αντικείμενο του διαλόγου.»
Αυτό είναι το τραγούδι που πριν από 18 χρόνια έκανε την εμφάνισή του. Η μελαγχολική μπαλάντα, ένα κράμα αμερικανικής και ευρωπαϊκής ροκ σκηνής, εναρμονισμένη με τη δεκαετία του ’90 και ένας στίχος με τον οποίο μπορεί να ταυτιστεί ο οποιοσδήποτε, κάνει τις Τρύπες οικουμενικές και δικαίως κατ’ εμάς διδακτέα ύλη!
Η Τέχνη είναι υποκειμενική. Μπορεί κατ’ άλλους οι Τρύπες να μην έχουν θέση στα ελληνικά σχολικά βιβλία, αλλά ποιος πάλι ορίζει τι μαθαίνουν και τι όχι τα παιδιά μας;
Τα λόγια μου είναι μια γλυκιά προσευχή
κουρνιάζουν έξω από το κλεισμένο σου παράθυρο
και αν τ’ άφηνες θ’ ανοίγαν μια ρωγμή
απ’ το μικρό κελί σου ως το άπειρο
Μα εσύ σωπαίνεις και θρηνείς σαν τον κατάδικο
Πάνω απ’ τη στάχτη που σκεπάζει τον παράδεισο
πάνω απ’ τη στάχτη
Βάλε φωτιά σε ό,τι σε καίει, σε ό,τι σου τρώει την ψυχή
Έξω οι δρόμοι αναπνέουν διψασμένοι, ανοιχτοί
Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από γιορτή σε γιορτή
Ζήσε μαζί μου στον αέρα, στη φωτιά στη βροχή
Μας περιμένουν άδειες μέρες ραγισμένοι ουρανοί
Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από πληγή σε πληγή
Τα λόγια μου είναι μια ανέλπιδη ευχή
Σβησμένα φώτα μέσα στο άχαρο δωμάτιο
Και αν τ’ άφηνες θα καίγαν τη σιωπή
Και θα διαλύαν το κρυμμένο σου παράπονο
Μα εσύ σωπαίνεις και θρηνείς σαν τον κατάδικο
Πάνω απ’ τη στάχτη που σκεπάζει τον παράδεισο
πάνω απ’ τη στάχτη
Βάλε φωτιά σε ό,τι σε καίει, σε ό,τι σου τρώει την ψυχή
Έξω οι δρόμοι αναπνέουν διψασμένοι, ανοιχτοί
Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από γιορτή σε γιορτή
Ζήσε μαζί μου στον αέρα, στη φωτιά, στη βροχή
Μας περιμένουν άδειες μέρες ραγισμένοι ουρανοί
Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από πληγή σε πληγή
Βάλε φωτιά σε ό,τι σε καίει σε ό,τι σου τρώει την ψυχή
Υπάρχει ακόμα υπάρχει κάτι που δεν έχει χαθεί
Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από γιορτή σε γιορτή
Ζήσε μαζί μου στον αέρα, στη φωτιά στη βροχή
Μας περιμένουν άδειες μέρες ραγισμένοι ουρανοί
Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από πληγή σε πληγή
Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από γιορτή σε γιορτή
Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από πληγή σε πληγή
Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από γιορτή σε γιορτή
Είναι η αγάπη ένα ταξίδι από πληγή σε πληγή
