Σάββατο 23 Νοεμβρίου 2024

Ο αφανισμός της μεσαίας τάξης

Της Βικτώριας Οικονόμου

Οι αριθμοί είναι αδιάψευστοι μάρτυρες και  έρχονται να επιβεβαιώσουν αυτό που όλοι λίγο πολύ ξέρουμε: το φαύλο κύκλο των φόρων.  Όσο αυξάνονται οι φόροι, τόσο μειώνονται τα έσοδα, αυξάνεται η φοροδιαφυγή  και πλήττεται η κατανάλωση.

Όταν πριν από έξι χρόνια ξεκινούσε το ταξίδι  των φορολογούμενων στη χώρα των Μνημονίων κανείς δεν μπορούσε να διανοηθεί το «τσουνάμι» των φόρων που θα χτυπούσε την οικονομία και τα ελληνικά νοικοκυριά.  Ήταν  ένας  διαρκής «τυφώνας» με κλιμακούμενη ένταση που σάρωσε και κατάπιε κυρίως τη μεσαία τάξη.  Τα νοικοκυριά,  που κατανάλωναν και στήριζαν την ελληνική οικονομία και παράλληλα ήταν συνεπείς στις φορολογικές υποχρεώσεις τους ενισχύοντας τα έσοδα του προϋπολογισμού.

Έξι χρόνια μετά, το σκηνικό  είναι εφιαλτικό: συνεχής καθίζηση των εισοδημάτων, διεύρυνση των νοικοκυριών που περνούν το «κατώφλι» της φτώχειας, διόγκωση της ανεργίας, ελεύθερη πτώση της κατανάλωσης με «βροχή» από λουκέτα στην αγορά, αδυναμία των πολιτών να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους με εκτίναξη των ληξιπρόθεσμων χρεών στο Δημόσιο και την αλματώδη αύξηση των «κόκκινων» δανείων στις τράπεζες.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους και αποκαλύπτουν κυρίως τη «διάλυση» των μεσαίων εισοδημάτων από τις πολιτικές λιτότητας που επιβλήθηκαν στη χώρα.Το 2010 το πρώτο έτος του Μνημονίου τα ελληνικά νοικοκυριά δήλωναν στην εφορία εισοδήματα 103,7 δισ. ευρώ. Το 2015  δήλωσαν 73,90 δισ. ευρώ περίπου.
Δηλαδή μέσα σε μια εξαετία χάθηκαν εισοδήματα  σχεδόν 30 δισ. ευρώ.Και ενώ τα εισοδήματα συρρικνώνονται υπό το βάρος των μειώσεων σε μισθούς, συντάξεις και επιδόματα στη σκιά της διογκούμενης ανεργίας και των «λουκέτων» στην αγορά, οι φόροι πολλαπλασιάζονται δίνοντας τη χαριστική βολή. Τα «κουτσουρεμένα» εισοδήματα δέχθηκαν αλλεπάλληλα χτυπήματα με τις  απανωτές αυξήσεις φόρων και την επιβολή νέων φόρων και «έκτακτων» εισφορών που τελικά αποδείχθηκαν μόνιμου χαρακτήρα όπως της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.

Το φορολογικό Αρμαγγεδώνα της τελευταίας εξαετίας συμπληρώνουν οι αλλεπάλληλες αυξήσεις των έμμεσων φόρων (ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης σε καύσιμα, πετρέλαιο θέρμανσης τσιγάρα, ποτά) που «γονάτισαν» κυριολεκτικά τους πολίτες.  Για άλλη μια φορά τα νοικοκυριά βρίσκονται αντιμέτωπα με μια νέα φοροκαταιγίδα με αυξήσεις στη φορολογία των εισοδημάτων τους αλλά και αυξήσεις στους έμμεσους φόρους όπως το ΦΠΑ και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης σε βενζίνη  και τσιγάρα.

Όμως οι αριθμοί αποκαλύπτουν ότι οι φόροι δεν γεμίζουν τα κρατικά ταμεία. Το 2009, λίγους μήνες δηλαδή πριν την εφαρμογή του πρώτου Μνημονίου τα έσοδα του προϋπολογισμού μόνο από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων ανέρχονταν σε 10,84 δισ. ευρώ. Μετά άρχισε η κατάρρευση παρά την φορολογική καταιγίδα που έπληξε τα εισοδήματα των φορολογούμενων. Το 2015 οι εισπράξεις από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων ανήλθαν σε 7,81 δισ. ευρώ καταγράφοντας μείωση 28% σε σύγκριση με το 2010.

Η «εξαφάνιση» της μεσαίας τάξης.

Μέσα σε μια εξαετία η μεσαία τάξη στη χώρα μας κατέρρευσε.  Από το 2010 μέχρι σήμερα, περισσότεροι από 600.000  Έλληνες που εμφάνιζαν στην εφορία  ετήσια εισοδήματα από 20.000 έως 50.000 ευρώ υποβαθμίστηκαν σε χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα ενώ η αξία των περιουσιακών τους στοιχείων μειώθηκε
σημαντικά.

Περισσότεροι από εφτά στους δέκα φορολογούμενους δηλώνουν πλέον εισοδήματα χαμηλότερα των 12.000 ευρώ. Από το 2010 μέχρι σήμερα ο αριθμός των φορολογούμενων που εμφανίζουν στην εφορία εισοδήματα έως 12.000 ευρώ αυξήθηκε κατά 722.053 άτομα.

Πιο συγκεκριμένα, το 2010 οι φορολογούμενοι με  χαμηλά εισοδήματα έως 12.000 ευρώ  ανέρχονταν σε 5.512.570 άτομα ενώ έξι χρόνια μετά  το 2015 ο αριθμός των φορολογούμενων που δηλώνουν ετήσια εισοδήματα έως 12.000 ευρώ έφθαναν τα 6.234.623 άτομα σε σύνολο 8.516.953 φορολογούμενων ή το 73,2%.

Την ίδια  ώρα που αυξάνεται ο αριθμός των φορολογούμενων με χαμηλά εισοδήματα μικραίνει ο αριθμός όσων εμφανίζουν στην εφορία με μεσαία και προς υψηλά
εισοδήματα.

Το 2010 στο εισοδηματικό κλιμάκιο των 20.000 – 30.000 ευρώ δηλαδή, στη μεσαία τάξη βρισκόταν  912.486 φορολογούμενοι. Κάθε χρόνο οι φορολογούμενοι που δηλώνουν εισοδήματα της τάξης των 20.000 – 30.000 ευρώ μειώνεται. Πέρυσι ο αριθμός των φορολογούμενων με τα συγκεκριμένα εισοδήματα εμφανίζεται να είναι μειωμένος  κατά 370.043 άτομα σε σχέση με το 2010 καθώς εισοδήματα από 20.000 έως 30.000 ευρώ δηλώνουν 542.443 φορολογούμενοι.

Παράλληλα 205.067 φορολογούμενοι που το 2010 δήλωναν εισοδήματα μεταξύ 30.000 έως 50.000 ευρώ είδαν τα εισοδήματα τους να συρρικνώνονται και να πέφτουν κάτω από τις 30.000 ή ακόμη και 20.000 ευρώ.Η μετατόπιση των φορολογουμένων στα χαμηλά της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος συνοδεύεται και από δραστική συρρίκνωση των δηλωθέντων εισοδημάτων.
Συνολικά το 2010, τα εισοδήματα των φυσικών προσώπων στη βάση των οποίων επιβλήθηκε φόρος ήταν 103,7 δις ευρώ, το 2015 στα 73,9 δις ευρώ .

Οι μεγαλύτερες απώλειες καταγράφονται στο κλιμάκιο εισοδήματος μεταξύ 30.000 -50.000 ευρώ (από 23 δισ. ευρώ το 2010 στα 14 δισ. ευρώ το 2015).Από τα 15,85 δισ. ευρώ στα 7,1 δισ. ευρώ υποχώρησε και το δηλωθέν εισόδημα στο κλιμάκιο 50.000 έως 100.000 ευρώ ενώ στα «χαμηλά» το 2010, το αθροιστικό εισόδημα όσων δήλωναν έως 12.000 ευρώ ήταν 20,69 δις ευρώ, πέρυσι μόλις 16 δισ.  ευρώ.

Δείτε αναλυτικά τον πίνακα ΕΔΩ:

*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΙΔΗΣΗ

Διαβάστε επίσης:

O 10λογος των έμμεσων φόρων που θα φέρει το πολυνομοσχέδιο



ΣΧΕΤΙΚΑ

eXclusive

spot_img

eTop

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ