Ευάγγελος Βενιζέλος: Η συντριβή της Μεσαίας Τάξης…

Στο συνέδριο που διοργανώθηκε από τον Κύκλο Ιδεών και τον Ευάγγελο Βενιζέλο, «Η μεσαία τάξη είναι το βασικό θύμα της κρίσης, της ύφεσης, του εσφαλμένου υπολογισμού των πολλαπλασιαστών, κυρίως της πολιτικής των υπερπλεονασμάτων των τελευταίων τεσσάρων ετών, είναι το βασικό θύμα μιας αντίληψης κοινωνικού αυτοματισμού, μιας απλουστευτικής ταξικής ανάλυσης» υπογράμμισε ο Ευάγγελος Βενιζέλος

Η υπερφορολόγηση, οι υπέρογκες ασφαλιστικές εισφορές που επιβλήθηκαν την τελευταία τετραετία και η κρίση γονάτισαν τη μεσαία τάξη, η οποία παραμένει εγκλωβισμένη σε ένα τούνελ μεγάλων επιβαρύνσεων. Μαζί της και η ελληνική οικονομία, η οποία αδυνατεί να ανακάμψει όσο η μεσαία τάξη δεν μπορεί να σηκώσει κεφάλι.

Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από το συνέδριο που είχε διοργανώσει ο Κύκλος Ιδεών του Ευάγγελου Βενιζέλου με θέμα την ανασύσταση της μεσαίας τάξης.

«Η μεσαία τάξη είναι το βασικό θύμα της κρίσης, της ύφεσης, του εσφαλμένου υπολογισμού των πολλαπλασιαστών, κυρίως της πολιτικής των υπερπλεονασμάτων των τελευταίων τεσσάρων ετών, είναι το βασικό θύμα μιας αντίληψης κοινωνικού αυτοματισμού, μιας απλουστευτικής ταξικής ανάλυσης» υπογράμμισε ο Ευάγγελος Βενιζέλος κατά τον χαιρετισμό που απηύθυνε στην εκδήλωση. Πρόσθεσε επίσης ότι χρειάζεται μια προσπάθεια ορισμού της μεσαίας τάξης, όχι με εισοδηματικά κριτήρια, ούτε με κριτήριο μόνο τη θέση στην πραγματική οικονομία, αλλά μια προσπάθεια ορισμού με βάση σύνθετα πολυπαραμετρικά κριτήρια που καταλήγουν στο κριτήριο της κοινωνικής αυτοτοποθέτησης, στο κριτήριο του status, το οποίο είναι πολύ πιο πολύπλοκο από το εισοδηματικό.

Ποιοι έχασαν

Στην εκδήλωση προχθές παρουσιάστηκαν οι αριθμοί και τα στοιχεία που αποτυπώνουν την «εξαφάνιση» της μεσαίας τάξης στη χώρα μας κατά τη διάρκεια της κρίσης κατά την οποία η χώρα έχασε το 26% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος. Αυτό από 242 δισ. ευρώ το 2018 κατρακύλησε στα 180 δισ. ευρώ το 2017. Το μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων αυτών χάθηκαν από τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα, τους ελεύθερους επαγγελματίες και όσους αποκτούν εισοδήματα από ακίνητα. Και ενώ το ζητούμενο είναι η ανασύσταση του δυναμικού αυτού τμήματος της ελληνικής κοινωνίας, κοινή ήταν η διαπίστωση κατά τη χθεσινή συζήτηση ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει αν δεν αντιμετωπισθούν ταυτόχρονα οι στρεβλώσεις που υπάρχουν στην ελληνική οικονομία και οι παθογένειες που σχετίζονται με τον αναποτελεσματικό ρόλο του κράτους.

Ενδεικτική της σημερινής θέσης της χώρας και των δυσοίωνων προοπτικών που υπάρχουν αν δεν επιλυθούν οι στρεβλώσεις και δεν υπάρξει ουσιαστική ανάπτυξη είναι η πρόβλεψη του πρώην υπουργού Οικονομικών και καθηγητή Γκίκα Χαρδούβελη ότι από 11 εκατομμύρια που είναι σήμερα ο πληθυσμός της Ελλάδος θα συρρικνωθεί στα 7 εκατομμύρια το 2070.

Για «φορολογικό καρναβάλι» έκανε λόγο ο πρώην υπουργός και καθηγητής Τάσος Γιαννίτσης αναφερόμενος στις «σπασμωδικές πτυχές ή αποσπασματικές ρυθμίσεις στο φορολογικό σύστημα της χώρας». Ο πρώην διοικητής του ΙΚΑ Μιλτιάδης Νεκτάριος ανέφερε ότι η αξία της ακίνητης περιουσίας των Ελλήνων μειώθηκε σχεδόν κατά 500 εκατ. ευρώ ενώ οι απώλειες για τους συνταξιούχους από την εφαρμογή των μνημονιακών μέτρων ανέρχονται σε 1 τρισ. ευρώ μέχρι το 2060.

Ο καθηγητής Πάνος Τσακλόγλου δήλωσε ότι στα χρόνια της κρίσης αυξήθηκε η πληθυσμιακή βαθμίδα των συνταξιούχων γιατί υπήρξε κύμα αποχωρήσεων για συνταξιοδότηση. Παράλληλα όμως μειώθηκαν λιγότερο σε σχέση με τους υπόλοιπους τα εισοδήματα των συνταξιούχων. 

Οι αριθμοί

Τους αριθμούς της κρίσης και τη συρρίκνωση των εισοδημάτων της μεσαίας τάξης παρουσίασε ο αναλυτής Γιώργος Στρατόπουλος. Τα στοιχεία δείχνουν:

• Με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ η Ελλάδα το 2008 ήταν δεύτερη στους 15 της ΕΕ. Το 2018 βρέθηκε στη 12η θέση. Μόνο τρεις βαλκανικές χώρες (Ρουμανία, Κροατία και Βουλγαρία) είναι φτωχότερες από την Ελλάδα.
• Το 2008 ο μέσος μισθός ήταν 25% μεγαλύτερος από τη μέση σύνταξη. Το 2017 είναι σχεδόν ίσος με τη μέση σύνταξη.
• Τα εισοδήματα από εργασία στον ιδιωτικό τομέα μειώθηκαν κατά 40% την περίοδο της κρίσης 2008-2017.
• Το μέσο ετήσιο εισόδημα από μισθούς μειώθηκε την περίοδο αυτή κατά 31% και από 15.209 έφθασε στα 10.475 ευρώ.
• Το μέσο εισόδημα από συντάξεις μειώθηκε κατά 17%, από 12.128 στα 10.068 ευρώ.
• Κατά 32% μειώθηκε το μέσο εισόδημα των αυτοαπασχολουμένων από 13.929 σε 9.540 ευρώ.
• Το σύνολο των εισοδημάτων των φυσικών προσώπων από 98,1 δισ. ευρώ συρρικνώθηκε κατά 25% φθάνοντας τα 73,6 δισ. ευρώ.
• Τα εισοδήματα από ακίνητα από 8,6 δισ. ευρώ προσγειώθηκαν στα 6,2 δισ. ευρώ καταγράφοντας μείωση 28%.
• Κατά 36% μειώθηκαν τα εισοδήματα των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, από 28,5 δισ. ευρώ σε 18,3 δισ. ευρώ, ενώ κατά 23% είναι οι απώλειες των εισοδημάτων για τους μισθωτούς της γενικής κυβέρνησης.
• Κατακόρυφη πτώση 68% κατέγραψαν τα εισοδήματα από ελεύθερα επαγγέλματα και ατομικές επιχειρήσεις. Από 10,8 δισ. ευρώ που ανέρχονταν το 2008 κατέρρευσαν στα 3,4 δισ. ευρώ το 2017.
• Τα εισοδήματα από συντάξεις μειώθηκαν κατά 7% καθώς από 26,7 δισ. ευρώ έφθασαν στα 24,7 δισ. ευρώ.
• Κατά 54% μειώθηκε ο αριθμός των αυτοαπασχολουμένων. Από 773.000 που ήταν το 2008 το 2017 ήταν 354.000.
• Περισσότεροι από τους μισούς ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες έκλεισαν τα βιβλία τους την περίοδο 2009 – 2017. Οι λόγοι που οδήγησαν τους επαγγελματίες στη διακοπή των εργασιών τους ήταν η κατάργηση του αφορολόγητου ορίου, η επιβολή τέλους επιτηδεύματος, η εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου.
• Τα εισοδήματα των δημοσίων υπαλλήλων και των συνταξιούχων είναι μιάμιση φορά περισσότερα από τα εισοδήματα των φορολογουμένων του ιδιωτικού τομέα (μισθωτοί, ελεύθεροι επαγγελματίες, επιτηδευματίες).
• Περισσότερα από τα μισά έσοδα των φορολογουμένων καταβάλλονται από το κράτος για μισθούς και συντάξεις. Ετσι, σε κάθε ένα ευρώ εισοδημάτων από εργασία στον ιδιωτικό τομέα αντιστοιχεί 1,5 ευρώ εισοδημάτων που χρηματοδοτούνται από το κράτος.
• Τουλάχιστον το 56% των νοικοκυριών δικαιούνται επιδόματα βάσει εισοδηματικών κριτηρίων. Η Ελλάδα κατά δήλωσή της είναι χώρα φτωχών.
• Τα 2 από 3 ευρώ που δαπανά ο εργοδότης για την αμοιβή του εργαζομένου κατευθύνεται στα δημόσια ταμεία και 1 στα 3 μόνο καταλήγει στην τσέπη του εργαζομένου.
• Σε σύγκριση με το 2008 τα χαμηλά εισοδήματα επιβαρύνθηκαν λίγο, τα υψηλά αρκετά και στα μεσαία εισοδήματα η φορολογική και ασφαλιστική επιβάρυνση διπλασιάστηκε.