Η υγεία στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης

Η χρήση του cloud computing μέσω της τεχνολογίας μετασχηματίζει τον τομέα της ιατρικής περίθαλψης προσφέροντας καλύτερες υπηρεσίες και θεραπείες σε πολύχαμηλότερο κόστος

Της Αλεξίας Σβώλου

Αυτό που έρχεται στο μυαλό των περισσότερων ανθρώπων όταν ακούν τις λέξεις «τεχνητή νοημοσύνη» είναι εικόνες από ταινίες επιστημονικής φαντασίας, όπου τα ρομπότ έχουν διεισδύσει στην κοινωνία, αντικαθιστώντας την ανθρώπινη εργασία. Στην πραγματικότητα, όμως, η τεχνητή νοημοσύνη είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Αφορά την τεχνολογία που δίνει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να συλλέγουν σημαντικές πληροφορίες, να αποκτούν περισσότερες γνώσεις και να βελτιώνουν τη ζωή τους.Στην εποχή μας, η τεχνητή νοημοσύνη, διεθνώς γνωστή με το ακρωνύμιο AI μετασχηματίζειτον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο και ενισχύει τις δυνατότητές μας,ώστε να ανταποκρινόμαστε με επιτυχία σε σημαντικές προκλήσεις της ανθρωπότητας.

Ειδικότερα στην υγεία, μας επιτρέπει να αντιμετωπίζουμε προκλήσεις όπως είναι οι καρδιακές παθήσεις, οι χρόνιες ασθένειες και ο καρκίνος. Από την ανίχνευση έως την προληπτική φροντίδα και την εξατομικευμένη ιατρική, οι ευκαιρίες είναι απεριόριστες και στον τομέα αυτό μεγαλουργούν οι κολοσσοί της τεχνολογίας, όπως η Microsoft αλλά και η Google. Στην Ινδία, για παράδειγμα, έχει αναπτυχθεί μια εφαρμογή με βάση το ΑΙ, η οποία ανιχνεύει τις καρδιακές παθήσεις με μεγαλύτερη ακρίβεια, προβλέποντας τις πιθανότητες μελλοντικής στεφανιαίας νόσουγια τουςκατοίκους της χώρας. Με αυτόν τον τρόπο, η τεχνολογία μετασχηματίζει τον τρόπο με τον οποίο οι γιατροί διεξάγουν προληπτικούς ελέγχους υγείας, ενώ παράλληλα, τα κόστη τόσο για τους ασθενείς όσο και για τα νοσοκομεία είναι αισθητά μειωμένα.Αντίστοιχα, στην Κίνα η συσκευή Airdocμπορεί άμεσα να ανιχνεύσει σημάδια χρόνιων ασθενειών, όπως είναι ο διαβήτης, η υπέρταση, η αρτηριοσκλήρωση και ηεκφύλιση της ωχράς κηλίδας, λαμβάνοντας απλά μια εικόνα υψηλής ανάλυσης από το πίσω μέρους του ματιού. Ενώ στον Καναδά,οι γιατροί μπορούν να δημιουργούν πραγματικά εξατομικευμένες θεραπείες σε ασθενείς με καρκίνο, οι οποίες βασίζονταισε συγκεκριμένα γενετικά χαρακτηριστικά κάθε καρκινικού όγκου.

Είναι φανερό ότι στον τομέα της υγείας, η πληθώρα των πληροφοριών και οι απίστευτες εξελίξεις στην υπολογιστική βιολογία (computationalbiology), τη γονιδιωματική (genomics) και την ιατρική απεικόνιση (medicalimaging), μπορούν να οδηγήσουν τον ιατρικό κόσμο να πετύχει περισσότερα. Χωρίς το ΑΙ, όμως, η κατανόηση όλου αυτού του τεράστιου όγκου δεδομένων θα ήταν εξαιρετικάχρονοβόρα και δύσκολη, έως και απίθανη.Με την αξιοποίηση του cloud και της τεχνητής νοημοσύνης, οι γιατροί και οι ομάδες τους μπορούν πλέον νακατανοούνκαι να αξιολογούν αυτά τα δεδομένα πολύ πιο εύκολα, με αποτέλεσμα να περνούν περισσότερο πολύτιμο χρόνο με τους ασθενείς τους και την εξατομικευμένη θεραπεία τους.Για παράδειγμα, μετη βοήθεια του Microsoft Azure, ερευνητές και γιατροί μπορούν να επεξεργαστούν στο Cloud τον τεράστιο όγκο γονιδιωματικών δεδομένων.

Με το project αυτό, νοσοκομεία που ειδικεύονται στον καρκίνο σε παιδιά και άλλες σοβαρές ασθένειες, μπορούν να επιτελέσουν το σπουδαίο έργο τους γρηγορότερα και αποτελεσματικότερα.Επίσης, με τη μεταφορά των δεδομένων σε Cloud, διασφαλίζεται πως αυτές οι προσωπικές πληροφορίες θα παραμείνουν απόρρητες και θα αξιοποιηθούν μόνο για καλό σκοπό, χωρίς τον κίνδυνο να πέσουν στα χέρια κάποιου cyber-κακού, που θα τις εκμεταλλευτεί για ίδιον όφελος. Άλλο παράδειγμα αποτελεί το πρόγραμμα AI Network for Eyecare, σύμφωνα με το οποίο, η έγκαιρη εξέταση και διάγνωση ασθενών με πρόβλημα στα μάτια μπορεί να προλάβει ανεπανόρθωτες βλάβες ή ακόμα και τύφλωση, σε ποσοστό μεγαλύτερο από 70%. Επίσης, με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, το πρόγραμμα IntelligentScribe μπορεί να συλλάβει και να ενσωματώσει την ιατρική γνώση, αυτόματα, ακούγοντας και παρατηρώντας τους γιατρούς όταν βρίσκονται με τους ασθενείς τους. Πρόκειται για ένα σύστημα που ακούει και μαθαίνει από τις συνομιλίες των γιατρών με τους ασθενείς, μειώνοντας τη χρονοβόρα διαδικασία καταγραφής σημειώσεων.

6+1 mobile applications που… κάνουν καλό!

Είμαστε πλέον πολύ κοντά στην εποχή που οισυνταγογραφούμενες θεραπείες δεν θα έχουν τη μορφή ένεσης ή χαπιού, αλλά ενός app που θα κατεβαίνει στο τάμπλετ ή στο κινητό τηλέφωνο! Μέχρι, ωστόσο, αυτό να γίνει πράξη μπορούμε όλοι μας-υγιείς και χρονίως πάσχοντες- να κατεβάζουμε δωρεάν στο κινητό μας τηλέφωνο εφαρμογές που έχουν δημιουργηθεί με την υποστήριξη Συλλόγων ασθενών και φαρμακευτικών εταιρειών για να κάνουν την πρόληψη τρόπο ζωής και τη διαχείριση των χρόνιων νοσημάτων «παιχνιδάκι». Τα applications αυτά που κάνουν καλό στην υγεία έχουν σαν στόχο να επικοινωνήσουν και να υπενθυμίσουν στο κοινό απλά μέτρα πρόληψης ή να στηρίξουν τους ασθενείς,να τους βγάλουν από το καβούκι τους και να τους φέρουν σε επαφή μεταξύ τους, ώστε να σταματήσουν να νιώθουν απομονωμένοικαι να βελτιώσουν τη συμμόρφωσή τους στη θεραπεία και τις συστάσεις του γιατρού τους. Οι σημαντικότερες επτάεφαρμογές που ήδη διατίθενται στοAppstore και τοGoogleplay και κατεβαίνουν δωρεάν σε όλες τις «έξυπνες» συσκευές με iOS ή android λειτουργικό είναι οι ακόλουθες:

MyAlma:Με οδηγό τις ανάγκες των ασθενών με μεταστατικό καρκίνο μαστού, ο Πανελλήνιος Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής» δημιούργησε ένα mobileapp με στόχο να γίνει χρήσιμο εργαλείο για κάθε ασθενή. Μέσω της εφαρμογής οι γυναίκες με μεταστατικό καρκίνο μαστού έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν για νεότερα ιατρικά δεδομένα, για σημεία ενδιαφέροντος όπως νοσοκομεία, δομές υγείας και ιατρεία πόνου, να λάβουν χρήσιμες συμβουλές για τη διαχείριση των συναισθημάτων τους και των ανεπιθύμητων ενεργειών της θεραπείας τους, να θέσουν στόχους που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής τους και να δουν προτάσεις για βελτίωση της καθημερινότητάς τους. ΤοMyAlmaυλοποιήθηκε με την υποστήριξη του διεθνούς βραβείου SPARC που απονεμήθηκε στο «Άλμα Ζωής», μέσω της συνεργασίας της Ένωσης για το Διεθνή Έλεγχο του Καρκίνου (UICC) και της PfizerInc, ενώ την επιστημονική επιμέλεια έκανε η Ογκολογική Κλινική Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Let’s ΠΑΠ:Είναι η πρώτη ελληνική εφαρμογή για την υγεία της γυναίκας και δημιουργήθηκε από την φαρμακευτική εταιρία Aenorasis, μέλος του Ομίλου Elpen. Το Let’s ΠΑΠ ενημερώνει τις γυναίκες για τους τρόπους προστασίας από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, με μια σειρά μαθημάτων που σχεδιάστηκαν με την επιστημονική στήριξη της Ελληνικής Ακαδημαϊκής Ομάδας Μελετών Παθολογίας Τραχήλου (HeCPAGroup).Με το Let’s ΠΑΠ μπορείς να γνωρίζεις με ακρίβεια τον κύκλο σου, να καταγράφεις τα συμπτώματα που βιώνεις και να λαμβάνεις συμβουλές διατροφής και άσκησης, που θα σε κάνουν να νιώσεις καλύτερα.

ΚΑΤAPPΟΛΕΜΩ τον διαβήτη:Η εφαρμογή «Κατappολεμώ το διαβήτη» είναι ένα εύχρηστο εκπαιδευτικό βοήθημα για τα άτομα με διαβήτη τύπου 2. Περιλαμβάνει μια σειρά από εκπαιδευτικά κείμενα που συντάχθηκαν από έγκριτους επαγγελματίες υγείας και αποσκοπεί να προσφέρει ενημέρωση, συμβουλές και απαντήσεις στα πιο σημαντικά ζητήματα που απασχολούν την καθημερινότητα του πάσχοντα. Η εφαρμογή τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας και δημιουργήθηκε με την υποστήριξη της Elpen.

Accu-CheckConnect:Τα άτομα με διαβήτηέχουνστο πλευρό τους την εφαρμογή Accu-ChekConnect, που παρέχει άμεσα όλα τα απαραίτητα εργαλεία για τη διαχείριση της νόσου, όπως την αυτόματη μεταφορά μετρήσεων γλυκόζης αίματος, τη λήψη βοήθειας για τις δόσεις ινσουλίνης, την αυτόματη κοινή χρήση δεδομένων και την πρόσβαση σε επιπλέον εργαλεία με τον προσωπικό λογαριασμό για τη διαδικτυακή πύλη Accu-ChekConnect, την κοινή χρήση των δεδομένων του διαβήτη με τη νοσηλευτική ομάδα μέσω του λογαριασμού για τη διαδικτυακή πύλη Accu-ChekConnect, κι άλλες υπηρεσίες. Η εφαρμογή έχει δημιουργηθεί από την RocheDiabetesCare και παρέχεται στους ασθενείς μέσω του γιατρού τους.
MyPso:Η εφαρμογή MyPsoσχεδιάστηκε για τους 220.000-250.000 ασθενείς με ψωρίαση, που ζουν ανάμεσά μας, από την LeoPharmaHellas.Είναι εγκεκριμένη από τον ΕΟΦ κι επιτρέπει στον χρήστη να παρακολουθεί τα συμπτώματά του, να δημιουργεί ένα ημερολόγιο φωτογραφιών, να εντοπίζει τους παράγοντες έξαρσης, να καταχωρεί την πορεία της θεραπείας και να συγκρίνει τα αποτελέσματα κάθε χρήστη-ασθενή (ανώνυμα) με τα αποτελέσματα άλλων αντίστοιχων χρηστών στην Ελλάδα.

ViaOpta:Πρόσφατα τα mobileappsεισέβαλαν στην οφθαλμολογία, βοηθώντας τα εκατομμύρια των ανθρώπων που ζουν στον πλανήτη με μερική ή πλήρη απώλεια όρασης. ΗViaOpta, που δημιουργήθηκε στην έδρα της Novartis στη Βασιλεία της Ελβετίας περιλαμβάνει τα εξής τρία apps: Το ViaOptaDailyapplication που αποτελεί έναν προσωπικό «βοηθό» του ασθενούς στις καθημερινές του δραστηριότητες (για παράδειγμα, τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ).Επίσης,το ViaOptaNavapplication, έναν οδηγό πλοήγησης που βοηθά τους ασθενείς να φτάσουν στον προορισμό τους κατά τις μετακινήσεις τους. Tέλος, το ViaOptaSimulatorapplication, που έχει σχεδιαστεί για ασθενείς και για επαγγελματίες υγείας δείχνοντας στον χρήστη πως είναι να ζεις με προβλήματα όρασης.

BeMyEyes:Πρόκειται για άλλη μια εφαρμογή που διατίθεται δωρεάν και δίνει τη δυνατότητα σε άτομα με προβλήματα όρασης να βρουν ανθρώπους που μπορούν να τους βοηθήσουν στην καθημερινότητά τους. Όσοι επιλέξουν την εθελοντική προσφορά, άμεσα γίνονται διαθέσιμοι σε άτομα που χρειάζονται βοήθεια. Τα περισσότερα αιτήματα για βοήθεια δεν χρειάζονται τη μετακίνηση του εθελοντή από το χώρο του, καθώς η εφαρμογή αξιοποιεί τη λειτουργία του livevideo. Μπορεί για παράδειγμα κάποιος να δείχνει ένα αντικείμενο σε ένα ράφι και να ζητά από τον εθελοντή να το αναγνωρίσει.

* Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ” της Κυριακής