Στην πανδημία του COVID-19 ο τρόπος επικοινωνίας και ενημέρωση του κοινού παίζει ζωτικό ρόλο στην αποτελεσματικότητα των μέτρων που λαμβάνονται. Έτσι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας με δελτίο τύπου εξηγεί αναλυτικά τους άξονες πάνω στους οποίους εργάζεται και ενισχύει η κυβέρνηση για τον COVID-19 όσον αφορά την εκστρατεία επικοινωνίας και ενημέρωσης του κοινού χρησιμοποιώντας τα λόγια του Ιπποκράτη ότι δηλαδή, «Κάλλιον του θεραπεύειν, το προλαμβάνειν».
Αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή, για τις τελευταίες δεκαετίες υγειονομική κρίση, την πανδημία του κορονοϊού (COVID – 19), η Κυβέρνηση ξεδιπλώνει τις πολιτικές αντιμετώπισης της κρίσης σε τρεις άξονες:
Πρώτον, την ανάσχεση της διασποράς του ιού.
Δεύτερον, την ενίσχυση του συστήματος υγείας.
Τρίτον, τη στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων που πλήττονται, καθώς και τη λήψη μέτρων για τη βελτίωση της δύσκολης καθημερινότητας των πολιτών. Σε ό,τι αφορά τον τρίτο άξονα, η Κυβέρνηση έχει ήδη ανακοινώσει 3 δέσμες μέτρων με τη συνολική ταμειακή επιβάρυνση των μέτρων να ανέρχεται στα 6 δισ. ευρώ, μόνο για τον Μάρτιο και τον Απρίλιο. Το δημοσιονομικό κόστος διαμορφώνεται πλέον στα 4,7 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 2,5% του Α.Ε.Π., υψηλότερο δηλαδή από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Και θα συνεχίσει η Κυβέρνηση να διευρύνει τη σχετική περίμετρο, με βάση τις εξελίξεις στην οικονομία.
Σε αυτές τις δημοσιονομικές παρεμβάσεις, περιλαμβάνεται και η απαραίτητη εκστρατεία επικοινωνίας και ενημέρωσης που αφορά στη λήψη των αναγκαίων μέτρων προστασίας και τον περιορισμό της διασποράς του κορoνοϊού. Γιατί ένα από τα σημαντικότερα όπλα που έχουμε για την αντιμετώπιση του κορoνοϊού είναι η ενημέρωση των πολιτών. Ενημέρωση που πρέπει να γίνει με κάθε δυνατό τρόπο, ώστε τα μηνύματα να φθάσουν και να καταφέρουν να αγγίξουν μικρούς και μεγάλους. Γιατί είναι απολύτως κρίσιμη και για τις αντοχές του ίδιου του συστήματος υγείας η πρόληψη, πριν φτάσουμε στη νοσηλεία.
Συνεπώς η ύπαρξη ενός συνεκτικού και κατανοητού επικοινωνιακού μίγματος αποτελεί οριζόντιο μέτρο που δρα συμπληρωματικά και στους τρείς άξονες δράσεων.
- Παρέχεται ενημέρωση για τους τρόπους μετάδοσης του κορoνοϊού και τα μέτρα ατομικής πρόληψης και προστασίας, ώστε να περιορίσουμε στο ελάχιστο τη διασπορά του ιού.
- Μέσω της πρόληψης και του περιορισμού της διασποράς παρέχεται στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και στους εργαζομένους σε αυτό ο απαραίτητος χώρος και χρόνος προκειμένου να συνεχίσουν να παρέχουν περίθαλψη σε όσους τη χρειάζονται.
- Τέλος η πρόληψη, ο περιορισμός της διασποράς, η συγκράτηση σε ελεγχόμενα επίπεδα του αριθμού αυτών που χρίζουν νοσηλείας και η μείωση του χρόνου νοσηλείας, θα μειώσουν κατ’ επέκταση και το δημοσιονομικό αποτύπωμα της πανδημίας, ώστε να επιστρέψουμε στην κανονικότητα το ταχύτερο δυνατό και με τις μικρότερες δυνατές συνέπειες.
Μέχρι σήμερα, η σχετική επιτυχία των προληπτικών μέτρων που έχουμε λάβει, έναντι αντίστοιχων μέτρων άλλων χωρών, βασίζεται και στους παρακάτω δυο άξονες:
- #μένουμε_σπίτι παρά την αναπόφευκτη κόπωση, και
- συνεχίζουμε να επικοινωνούμε τη σημασία που έχει η υπεύθυνη, έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση.
Αυτό δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στο φιλότιμο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και των εργαζομένων σε αυτά. Έχουμε ευθύνη ως οργανωμένη Πολιτεία να διαμορφώσουμε μια επαγγελματική εκστρατεία επικοινωνίας και ενημέρωσης. Τα πλέον δύσκολα είναι μπροστά μας και ο εφησυχασμός αποτελεί κακό σύμβουλο. Όσο περνά ο καιρός τόσο σημαντικότερη καθίσταται η ύπαρξη συνεχούς και συνεπούς ενημέρωσης.
Στο πλαίσιο αυτό, η εκστρατεία επικοινωνίας και ενημέρωσης που έχουμε σχεδιάσει αναπτύσσεται σε δύο φάσεις (βλέπε Παράρτημα), ενώ η συνολική πίστωση για την πραγματοποίησή της ανέρχεται στα 11 εκατομμύρια ευρώ, αφορά δηλαδή στο 0,23% των δημοσιονομικών παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση του κορoνοϊού που έχουν μέχρι στιγμής αποφασιστεί.
Συνεπώς, το πεδίο της υγείας και της ασφάλειας των πολιτών δεν προσφέρεται για μικροκομματική αντιπαράθεση. Κάποιες αντιπολιτευτικές κορώνες ελπίζουμε να αποτελούν πρώτη αντίδραση από κεκτημένη αντιπολιτευτική ταχύτητα και θα μπουν στην άκρη μπροστά στο κοινό καλό.
Η Κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι θα κάνει ό,τι χρειαστεί για τον περιορισμό των συνεπειών της πανδημίας του κορoνοϊού, με γνώμονα την προστασία της δημόσιας υγείας, με την πεποίθηση ότι κάθε ανθρώπινη ζωή που σώζεται έχει ανεκτίμητη αξία, καθώς και με απόλυτη διαφάνεια και σεβασμό στα χρήματα των φορολογουμένων.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Ι. Α’ Φάση της εκστρατείας ενημέρωσης.
ΑΡΘΡΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΤΗΣ ΠΝΠ 14.03.2020 (Α΄64)
Μετάδοση ενημερωτικών μηνυμάτων:
«1. Οι δημόσιοι και ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί ελεύθερης λήψης πανελλήνιας και περιφερειακής εμβέλειας υποχρεούνται να μεταδίδουν ενημερωτικά μηνύματα διάρκειας έως ενός (1) λεπτού για την προστασία της δημόσιας υγείας και τα μέτρα για την αποφυγή της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19.
- Η ανωτέρω μετάδοση διενεργείται δωρεάν και απαλλάσσεται από κάθε τέλος.
3. Με απόφαση του μέλους της Κυβέρνησης ή του Υφυπουργού που ασκεί την αρμοδιότητα της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, προβλέπεται η συχνότητα μετάδοσης των μηνυμάτων της παρ. 1 και θεσπίζονται όλες οι αναγκαίες λεπτομέρειες για την εφαρμογή της παρούσας.»
Το άρθρο αυτό αφορά σε ενημερωτικά μηνύματα που:
- μεταδίδονται μόνο από ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς.
- Έχουν διάρκεια έως ένα (1) λεπτό
- Ορίστηκε ρητά ότι θα μεταδίδονται δωρεάν
Η δωρεάν μετάδοσή τους ορίστηκε ρητά. Έτσι, διαφοροποιήθηκαν από τα μηνύματα κοινωνικού περιεχομένου για τα οποία δίνει έγκριση δωρεάν μετάδοσης το ΕΣΡ (ν. 2328/1995 και ΚΥΑ 1686/2018), ώστε να μην υπάρχει καμία απολύτως καθυστέρηση στην άμεση μετάδοση των ενημερωτικών μηνυμάτων λόγω της κατεπείγουσας ανάγκης αποτροπής της διασποράς του κορονοιού.
Κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 3 του εν λόγω άρθρου, την αμέσως επόμενη ημέρα για την άμεση ανταπόκριση στις κατεπείγουσες συνθήκες, εκδόθηκε η ΥΑ 179/15.3.2020 (Β 861) του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό που όριζε τον τρόπο μετάδοσης των ενημερωτικών μηνυμάτων από ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς (ώρες, συχνότητα κλπ).
ΙΙ. Β’ Φάση της εκστρατείας ενημέρωσης.
ΑΡΘΡΟ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟ ΤΗΣ ΠΝΠ 14.03.2020 (Α΄64)
Κατεπείγουσες διατάξεις για την ενημέρωση του κοινού στο πλαίσιο της αποτροπής διασποράς του κορωνοϊού.
«1. Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος εμφάνισης και διασποράς του κορoνοϊού COVID-19, η έλλειψη του οποίου βεβαιώνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει την 31η.5.2020, είναι δυνατή η ανάθεση υπηρεσιών επικοινωνίας και ενημέρωσης των πολιτών προς τον σκοπό αυτό, καθώς και κάθε συναφούς υπηρεσίας που απαιτείται για την υλοποίηση της εκστρατείας, κατά παρέκκλιση των κείμενων εθνικών διατάξεων.
- Με κοινή απόφαση του μέλους της Κυβέρνησης ή του Υφυπουργού που ασκεί την αρμοδιότητα της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης και του Υπουργού Οικονομικών καθορίζονται όλες οι αναγκαίες λεπτομέρειες για την εφαρμογή του παρόντος, καθώς και η διαδικασία διάθεσης των σχετικών πιστώσεων για την κάλυψη της προκαλούμενης δαπάνης.»
Αυτή η διάταξη συμπληρώνει την προηγούμενη του άρθρου 31. Δεν πρόκειται για την πρώτη, άμεση αντίδραση, στην ανάγκη ευαισθητοποίησης, αλλά πλέον για μια συνολική καμπάνια επικοινωνίας και ενημέρωσης των πολιτών για την προστασία της δημόσιας υγείας και τον περιορισμό της διασποράς του κορoνοϊού. Η δεύτερη αυτή φάση ενημέρωσης θα διαρκέσει μέχρι και την 31η Μαΐου 2020.
Κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 3, εκδόθηκε η ΚΥΑ 227 (Β 948) του Υφυπουργού Οικονομικών και του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό για τον καθορισμό της διαδικασίας ανάθεσης υπηρεσιών επικοινωνίας και ενημέρωσης των πολιτών, λαμβάνοντας υπόψη την κατεπείγουσα ανάγκη ευαισθητοποίησης όλων των πολιτών για τα ατομικά και συλλογικά μέτρα πρόληψης που πρέπει να λαμβάνονται για τον περιορισμό της διάδοσης του κορωνοϊού και στοχευμένης ενημέρωσης για την άμεση αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών της εμφάνισης του κορωνοϊού. Η εκστρατεία αυτή θα περιλαμβάνει:
- Το σχεδιασμό, τη δημιουργία και την παραγωγή οπτικοακουστικού υλικού.
- Την κατάρτιση πρότασης για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ανά κατηγορία, τον τρόπο και τη συχνότητα μετάδοσης ή καταχώρησης σε αυτά, προς το σκοπό της επιλογής των κατάλληλων μέσων ανακοίνωσης και προβολής του ενημερωτικού υλικού και την πρόταση κατανομής της προϋπολογιζόμενης δαπάνης του επικοινωνιακού προγράμματος στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
- Λοιπές συμβουλευτικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες.
Η εκστρατεία αυτή είναι ποσοτικά και ποιοτικά διαφορετική από την πρώτη φάση και καλύπτει επιπλέον ως προς τα ΜΜΕ:
- Εφημερίδες, διαδικτυακά μέσα και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία δεν ήταν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 31.
- Ενημερωτικά μηνύματα τα οποία θα μεταδίδονται από ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς με διάρκεια πάνω από ένα (1) λεπτό.
Η συνολική δαπάνη της εκστρατείας ενημέρωσης κατά τη Β’ Φάση δεν μπορεί να υπερβεί τα 11 εκατομμύρια ευρώ και αφορά σε: οπτικοακουστικό υλικό, κατάρτιση media plan, διαρκή έλεγχο τήρησης και επικαιροποίησή του, αμοιβή της εταιρίας και δαπάνη των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (έντυπα, ραδιοφωνικά, τηλεοπτικά και διαδικτυακά μέσα και μέσα κοινωνικής δικτύωσης). Επίσης, έχει ληφθεί ειδική μέριμνα για τις επιχειρήσεις των περιφερειακών μέσων ενημέρωσης και έχει προβλεφθεί ρητά η συμμετοχή στην κατανομή της συνολικής δαπάνης των τοπικών και περιφερειακών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, κάθε κατηγορίας.