PLUS
Η προ εξαμήνου τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα και η κατάργηση της αυτεπάγγελτης δίωξης για μια σειρά από οικονομικά εγκλήματα, όπως η κακουργηματική απιστία των τραπεζιτών, αύξησε τις ευθύνες για τα νομικά τμήματα, αλλά και για τις διευθύνσεις εσωτερικού ελέγχου και κανονιστικής συμμόρφωσης των τραπεζών, που πλέον καλούνται να αναλάβουν το ρόλο του εισαγγελέα και να προειδοποιούν εγκαίρως για έκνομες συμπεριφορές τραπεζικών στελεχών , υποβάλλοντας μηνύσεις, αγωγές και εγκλήσεις όπου απαιτείται.
Του Θανάση Κουκάκη
Ωστόσο, ήδη κάποιες τράπεζες δεν δείχνουν την δέουσα προσοχή και δεν εφαρμόζουν με επιμέλεια τις διαδικασίες. Και αυτό είναι κάτι που αξιολογείται διότι «η γυναίκα του Καίσαρα δεν αρκεί να είναι τίμια, πρέπει και να φαίνεται τίμια». Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Τράπεζας Πειραιώς. Η οποία επιστρατεύει επιλεκτικά το νομικό της οπλοστάσιο. Δηλαδή διεκδικεί αποζημιώσεις από πρώην στελέχη της με αγωγές, αλλά δεν τα μηνύει για κακουργήματα που ζημίωσαν την περιουσία της τράπεζας και την φήμη της. Και μπορεί η Διοίκηση Μεγάλου να εγγράφει υψηλές προβλέψεις για επίδικες απαιτήσεις τρίτων προς την τράπεζα, αλλά δεν κυνηγά μέχρι τέλους όσους έχουν «βάλει χέρι» με διαφόρους τρόπους στο ταμείο του ιδρύματος τα προηγούμενα χρόνια, κάτι που είναι αφενός απαίτηση των μετόχων του ιδρύματος αφετέρου προϋπόθεση ορθής διακυβέρνησης.
Αξίζει να σημειωθεί πως προ ημερών η τράπεζα έδωσε στη δημοσιότητα την ετήσια οικονομική της έκθεση για το 2019 από την οποία προκύπτει πως στο τέλος Δεκεμβρίου 2019 ενέγραψε προβλέψεις 32 εκατ. ευρώ για επίδικες απαιτήσεις του Ομίλου. Το ποσό αυτό είναι πολύ μεγάλο εάν αναλογιστεί κανείς πως το πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου της Τράπεζας Πειραιώς κόστισε πέρυσι 36 εκατ. ευρώ. Ο σχηματισμός προβλέψεων για επίδικες υποθέσεις γίνεται όταν η τράπεζα πιστεύει ότι είναι πιθανό να επέλθει ζημιά, η οποία μπορεί εύλογα να εκτιμηθεί. Οι υποθέσεις αυτές αφορούν είτε σε αγωγές που βρίσκονται σε αρχικό στάδιο είτε σε αγωγές που μπορεί να διαρκέσουν αρκετά χρόνια χωρίς κάποια βεβαιότητα σχετικά με την πιθανότητα της τελικής τους έκβασης. Αλλά την ίδια στιγμή που η Τράπεζα Πειραιώς παίρνει αυτές τις προβλέψεις δεν λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσει πλήρως τα δικά της συμφέροντα από υποθέσεις, από τις οποίες τεκμηριωμένα έχει ζημιωθεί. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της αγωγής που κατέθεσε η Τράπεζα Πειραιώς στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών στις 10 Ιανουαρίου 2020 και είχε αποκαλύψει η «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ». Με αυτή στρεφόταν κατά του τέως Ανώτερου Γενικού Διευθυντή του ιδρύματος αρμόδιου για θέματα ανθρωπίνου δυναμικού και marketing και του τέως Αντιπροέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της Τράπεζας Πειραιώς.
Η αγωγή αυτή που κατατέθηκε αφού πρώτα η Τράπεζα Πειραιώς είχε ελεγχθεί από τις φορολογικές και εισαγγελικές αρχές και βρέθηκε έκθετη, αποκαλύπτει πώς οι εν λόγω τραπεζίτες, μαζί με τον τέως Chief Operating Officer της Τράπεζας Πειραιώς, ο οποίος έχει αποβιώσει, συνομολογούσαν εικονικές συμβάσεις και παραλάμβαναν εικονικά τιμολόγια, τα οποία αφορούσαν σε συναλλαγές, ζημιώνοντας έτσι συστηματικά την τράπεζα. Το πλέον επαχθές είναι πως τα εικονικά αυτά τιμολόγια τα εξέδιδε ένα κύκλωμα με επικεφαλής τον περιβόητο τον αποκαλούμενο ως «εγκέφαλο» του Παραδικαστικού κυκλώματος και «Πατριάρχη» των εικονικών και πλαστών τιμολογίων, ο οποίος έχει καταδικαστεί επανειλημμένα για πολύ βαριά αδικήματα. Οι λεπτομέρειες της υπόθεσης αυτής προκαλούν. Στα πλαίσια του τακτικού ελέγχου προμηθειών που αναγκάσθηκε να κάνει η Τράπεζα Πειραιώς προ οκταμήνου (μετά το πόρισμα των Εισαγγελικών Αρχών και της Οικονομικής Αστυνομίας) διαπίστωσε πως 66 τιμολόγια παροχής υπηρεσιών πληροφορικής, τα οποία είχαν εκδοθεί από τις «προμηθεύτριες» εταιρείες ΔΡΑΣΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ, ΤΕC ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ, UNIPLAN, TEC Σύμβουλοι Οργανισμών και Επιχειρήσεων, ΙΝFΟΡRΟJΕCΤ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ και FORMAT ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ στο διάστημα 7 Απριλίου 2011 έως 26 Μάιου 2015 συνολικής αξίας 20,6 εκατ. ευρώ ήταν «τιμολόγια φαντάσματα».
Συγκεκριμένα, η Έκθεση Ειδικού Ελέγχου Πληρωμής Τιμολογίων Παροχής Υπηρεσιών Πληροφορικής και Προμηθευτών που συνέταξε η Τράπεζα Πειραιώς στις 23 Σεπτεμβρίου 2019, αναφέρει πως από τον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι η μονάδα ΙΤ Governance της τράπεζας (η οποία ήταν υπεύθυνη για τη διεκπεραίωση των οικονομικών λειτουργιών της Τεχνολογίας Ομίλου και τη διαχείριση των προμηθειών του και των προμηθευτών του) «δεν ήταν ενήμερη» για τους έξι προμηθευτές που εξέδωσαν τα 66 τιμολόγια, ούτε για τις παρασχεθείσες υπηρεσίες και λόγω της άγνοιας αυτής επί των προμηθευτών, των τιμολογίων και των υπηρεσιών, «δεν ήταν σε θέση» να παράσχει στους ελεγκτές, υποστηρικτικά και συνοδευτικά έγγραφα και παραστατικά, αναφορικά με την επιλογή των προμηθευτών, την ανάθεση των έργων, την έγκριση της δαπάνης, την τεκμηρίωση της λήψης και αποδοχής των εκάστοτε υπηρεσιών, καθώς και τον ελέγχου των παραστατικών, όπως προβλεπόταν από των τότε σε ισχύ Κανονισμό Προμηθειών.
Από τον φορολογικό έλεγχο που έγινε στην Τράπεζα Πειραιώς από το Κέντρο Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων και ο οποίος ολοκληρώθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2019 προέκυψε πως τα 44 από τα τιμολόγια αυτά, τα οποία εκδόθηκαν από τις 5 Φεβρουαρίου 2013 και μετέπειτα, ήταν εικονικά. Για το λόγο αυτό επιβλήθηκε στην Πειραιώς πρόστιμο 672.500 ευρώ για την αποδοχή και την καταχώρηση το 2013 στα βιβλία της 25 εικονικών τιμολογίων, πρόστιμο 388.840 ευρώ για την αποδοχή και την καταχώρηση το 2014 στα βιβλία της 12 εικονικών τιμολογίων και πρόστιμο 199.250 ευρώ για την αποδοχή και την καταχώρηση το 2015 στα βιβλία της 7 εικονικών τιμολογίων. Για τα ίδια 44 εικονικά τιμολόγια η Πειραιώς τιμωρήθηκε με πρόστιμο 65.494,92 ευρώ για το ΦΠΑ πού εξέπεσε από τον ΦΠΑ εκροών των αντιστοίχων φορολογικών περιόδων.
Αλλά εδώ βρίσκεται και το παράδοξο, για το οποίο ελέγχεται η τωρινή Διοίκηση Μεγάλου. Στις περιπτώσεις απιστίας σε επιχειρήσεις και οργανισμούς, δημοσίους και ιδιωτικούς, πρώτα επιβάλλεται μήνυση για να ξεκινήσει η ποινική διαδικασία και ύστερα η αγωγή, ώστε να υπάρξει αποζημίωση τους ζημιωθέντος. Η νυν Διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς δεν έχει ακόμη υποβάλει τη σχετική μήνυση ως και οφείλει να κάνει παρά το ότι η ίδια αναγνωρίζει πως υπέστη ζημία ύψους άνω των 20 εκατ. ευρώ από τα τέως διευθυντικά της στελέχη. Και δεδομένων των αλλαγών που έχουν επέλθει στον Ποινικό Κώδικα η μοναδική που μπορεί να κινήσει την ποινική διαδικασία κατά των πρώην τραπεζιτών είναι η ίδια η τράπεζα και κανείς άλλος.
Μέχρι να υποβληθεί η σχετική μήνυση οι μέτοχοι της Τράπεζας Πειραιώς θα έχουν κάθε λόγο να επικρίνουν τους χειρισμούς της Διοίκησης Μεγάλου, η οποία απλά θα αφήσει την αστική υπόθεση να σέρνεται στα δικαστήρια, αδιαφορώντας για την ποινική τιμωρία όσων έβλαψαν την τράπεζα.
