Ο ΚΑΛΥΤΕΡΑ αμειβόμενος Έλληνας τραπεζίτης είχε το 2019 ετήσιες αποδοχές που ξεπερνούσαν κατά 49,2 φορές τη μέση ετήσια σύνταξη, κατά 29 φορές το μέσο ετήσιο μισθό στον ιδιωτικό τομέα, κατά 12,7 φορές το μέσο ετήσιο μισθό που λαμβάνουν οι υπάλληλοι στην τράπεζά του και κατά 2,5 φορές τις ετήσιες απολαβές του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος.
Ρεπορτάζ ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΟΥΚΑΚΗΣ
Τα στοιχεία από τις εκθέσεις αποδοχών των συστημικών τραπεζών που εγκρίθηκαν μέσα στο καλοκαίρι από τις Γενικές Συνελεύσεις των μετόχων τους καταδεικνύουν πως οι αμοιβές των υψηλόβαθμών στελεχών των Alpha Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα και Τράπεζα Πειραιώς διαμορφώνονται σε εξωπραγματικά επίπεδα για τα δεδομένα της χώρας, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνούν σε αναλογία και τις αμοιβές που παρέχονται σε πολύ μεγαλύτερες τράπεζες του εξωτερικού.
Το παράδοξο είναι πως οι αμοιβές των αποκαλούμενων και «Golden Boys» κυμαίνονται στα υψηλά αυτά επίπεδα, παρά τους θεσμικούς «κόφτες» που έχουν μπει από την Τράπεζα της Ελλάδος και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητάς (ΤΧΣ), δεδομένου ότι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν λάβει πολλαπλώς κρατική ενίσχυση, δηλαδή έχουν διασωθεί με χρήματα των Ελλήνων και Ευρωπαίων φορολογουμένων.
Σημειώνεται πως η πολιτική αποδοχών των τραπεζικών ομίλων πρέπει να εναρμονίζεται με τις διατάξεις των νόμων 3864/2010 και 4261/2014 και την εν ισχύ Πράξη της Εκτελεστικής Επιτροπής της Τράπεζας της Ελλάδος (υπ’ αρ. 158/1/10.5.2019).
Ο βασικός κανόνας είναι πως οι αποδοχές κάθε μέλους Διοικητικού Συμβουλίου τράπεζας (Εκτελεστικών και Μη Εκτελεστικών) δεν μπορεί να υπερβαίνουν το σύνολο των αποδοχών του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος.
Ωστόσο, στην πράξη αυτό δεν συμβαίνει, καθώς ο ετήσιος μεικτός μισθός του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος είναι 200.000 ευρώ περίπου και οι ετήσιες απολαβές των ανώτατων τραπεζικών στελεχών είναι υπερδιπλάσιες.
Αυτό παρά το γεγονός ότι από το 2010 έχει απαγορευτεί στα εκτελεστικά μέλη των Δ.Σ. των τραπεζών η καταβολή κάθε έκτακτης εφάπαξ παροχής σχετιζόμενης με την απόδοσή τους (bonus).
Χρυσοί CEO
Όλα τα ανώτατα στελέχη των τραπεζών δεν πληρώνονται με τον ίδιο τρόπο. Τα εκτελεστικά μέλη και ειδικά οι Διευθύνοντες Σύμβουλοι βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας των αποδοχών, ακολουθούν οι πρόεδροι των ΔΣ, τα μη εκτελεστικά ανεξάρτητα μέλη και τα μη εκτελεστικά μέλη.
Δεδομένου ότι οι ελληνικές συστημικές τράπεζες είναι σχεδόν ίδιου μεγέθους σε ενεργητικό, δηλαδή αυτό κυμαίνεται ανά τράπεζα μεταξύ 60 -70 δισ. ευρώ, θα περίμενε κανείς πως θα υπήρχε ομοιογένεια στις απολαβές των ανώτατων διοικήσεων τους. Ωστόσο αυτό δεν ισχύει.
Ο καλύτερα αμειβόμενος CEO τράπεζας σήμερα και πραγματικό «Golden Boy» είναι ο Διευθύνων Σύμβουλος της Alpha Bank Βασίλης Ψάλτης (φωτό), ο οποίος το 2019 είχε σύνολο αποδοχών 428.830 ευρώ. Ο δεύτερος καλύτερα αμειβόμενος είναι ο CEO της Εθνικής Τράπεζας Παύλος Μυλωνάς (φωτό) με ετήσιες αποδοχές 336.495 ευρώ το 2019, 92.335 μικρότερες από τον κ. Ψάλτη. Στην τρίτη θέση είναι ο Διευθύνων Σύμβουλος της Eurobank Φωκίων Καραβίας (φωτό) με αποδοχές 334.091 ευρώ το 2019, ήτοι 94.739 μικρότερες σε σχέση με τον επικεφαλής της Alpha Bank. Τέταρτος στη σχετική κατάταξη είναι ο Χρήστος Μεγάλουω, ο CEO της Τράπεζα Πειραιώς με αποδοχές 310.020 ευρώ το 2019, 118.810 ευρώ μικρότερες από τον Βασίλη Ψάλτη.
Απολαβές
Σε επίπεδο Προέδρων Διοικητικών Συμβουλίων η κατάταξη των αποδοχών αλλάζει. Ο καλύτερα αμειβόμενος είναι ο πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας Κώστας Μιχαηλίδης με ετήσιες απολαβές 282.026 ευρώ το 2019. Δεύτερος είναι ο πρόεδρος της AlphaBank Βασίλης Ράπανος με ετήσιες αποδοχές 259.000 ευρώ.
Στα ίδια σχεδόν επίπεδα κινήθηκαν το 2019 οι απολαβές του τρίτου της σχετικής κατάταξης, του προέδρου της Τράπεζας Πειραιώς Γιώργυ Χαντζηνικολάου, ο οποίος είχε απολαβές 256.374 ευρώ. Τέταρτος ως προς τις απολαβές του ήταν το 2019 ο Γιώργος Ζανιάς με ετήσιες αποδοχές 221.250 ευρώ, κάτι που ωστόσο οφείλεται στο ότι ανέλαβε καθήκοντα τον Μάρτιο του 2019, ήτοι δεν έχουν επιμετρηθεί οι μισθοδοσίες Ιανουαρίου- Φεβρουαρίου 2019.
Αξίζει να σημειωθεί πως σε κάποιες περιπτώσεις οι CEO δεν είναι οι καλύτερα αμειβόμενοι στο Δ.Σ. μιας τράπεζας. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Eurobank όπου ο αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος Σταύρος Ιωάννου είχε το 2019 συνολικές αποδοχές 411.150 ευρώ, ήτοι αμοιβή κατά 77.059 ευρώ υψηλότερή από τον Διευθύνοντα Φωκίωνα Καραβία.
Το ίδιο ίσχυε και για τον έτερο αναπληρωτή CEO της τράπεζας Κωσταντίνο Βασιλείου που είχε συνολικές αποδοχές 411.021 ευρώ. Σε επίπεδο εκτελεστικών μελών και ειδικά Γενικών Διευθυντών η Alpha Bank έχει πλήθος «Golden Boys».
Ο Γιώργος Αρώνης, πρώην Γενικός Διευθυντής της τράπεζας και νυν πρόεδρος του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» είχε το 2019 συνολικές απολαβές 417.062 ευρώ. Ο Σπύρος Φιλάρετος, Εκτελεστικό Μέλος του Δ.Σ .της Alpha και Γενικός Διευθυντής είχε αποδοχές 408.653 ευρώ. Ο έτερος Γενικός Διευθυντής Αρτέμης Θεοδωρίδης έλαβε συνολικά το 2019 ως αμοιβές 409.296 ευρώ.
Ανισότητες
Μια ασφαλής εικόνα για το εάν οι μισθοί της Διοίκησης μιας τράπεζας και ευρύτερα ενός οργανισμού είναι εύλογοι ή υπερβολικοί μπορεί να προκύψει μόνον εάν τα σχετικά μεγέθη συγκριθούν με τις μέσες μεικτές απολαβές του προσωπικού της τράπεζας και του οργανισμού. Στην περίπτωση των Alpha Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα και Τράπεζα Πειραιώς η σύγκριση αυτή αποκαλύπτει σημαντικές αποκλίσεις.
H Alpha Bank είναι η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση. Οι συνολικές αποδοχές του CEO Βασίλη Ψάλτη (428.830 ευρώ) ήταν το 2019 σχεδόν 12,7 φορές υψηλότερες από τις μέσες ετήσιες αποδοχές των εργαζομένων στην τράπεζα, οι οποίες διαμορφώθηκαν το 2019 σε 33.714 ευρώ ανά εργαζόμενο (μεικτά).
Στην Τράπεζα Πειραιώς οι μέσες ετήσιες αποδοχές του προσωπικού ήταν το 2019 στα 30.475 ευρώ ανά εργαζόμενο (μεικτά).
Ωστόσο, οι συνολικές αποδοχές του Χρήστου Μεγάλου, του επικεφαλής του ιδρύματος, ήταν 10,1 φορές μεγαλύτερες, ήτοι 310.020 ευρώ.
Στην Eurobank οι ετήσιες απολαβές του Διευθύνοντος Συμβούλου Φωκίωνα Καραβία (334.091ευρώ) ήταν το 2019 σχεδόν 9,3 φορές υψηλότερες από τις μέσες ετήσιες αποδοχές των εργαζομένων στο πιστωτικό ίδρυμα, οι οποίες ανήλθαν το 2019 σε 35.731 ευρώ ανά εργαζόμενο (μεικτά).
Στην Εθνική Τράπεζα οι συνολικές αποδοχές του Διευθύνοντος Συμβούλου Παύλου Μυλωνά (336.495ευρώ) ήταν το 2019 σχεδόν 9,2 φορές υψηλότερες από τις μέσες ετήσιες αποδοχές των εργαζομένων στην τράπεζα, οι οποίες διαμορφώθηκαν το 2019 σε 36.569 ευρώ ανά εργαζόμενο (μεικτά).
Για να καταδειχθεί το πόσο μεγάλη είναι η απόκλιση των ετήσιων αποδοχών μεταξύ της Διοίκησης της AlphaBank και του προσωπικού της τράπεζας, αρκεί να αναφερθεί πως ο Miguel Maya, ο CEO της μεγαλύτερης πορτογαλικής τράπεζας της Millennium bcp είχε το 2019 συνολικές αποδοχές 625.383 ευρώ, ωστόσο αυτές ήταν 12,1 φορές μεγαλύτερες από τις μέσες ετήσιες αποδοχές των εργαζομένων στην τράπεζα (51.540 ευρώ).
Η δε Millenniumbcp το 2019 κατέγραψε την καλύτερη χρονιά της σε βάθος 12 ετών και είναι μια τράπεζα με εξαιρετικές επιδόσεις, που δεν ομοιάζει σε καμία περίπτωση με τις πολύπαθες και κεφαλαιακά «περιπλεγμένες» ελληνικές τράπεζες.
Τέλος, αν και δεν είναι πρόσφορη μια τέτοια σύγκριση, καθώς υιοθετεί κοινωνική και όχι οικονομική οπτική, ο μισθός του πλέον καλά αμειβόμενου Έλληνα τραπεζίτη είναι «χαοτικά» μεγαλύτερος σε σχέση με τις μέσες ετήσιες συντάξιμες αποδοχές (κύριες συντάξεις) και το μέσο μισθό στον ιδιωτικό τομέα.
Ενδεικτικά, ο μέσος μισθός στον ιδιωτικό τομέα διαμορφώθηκε το 2019 στα 14.647 ευρώ και ήταν 29 φορές μικρότερος από τον μισθό του CEO της Alpha Bank.
Ομοίως, η μέση ετήσια σύνταξη ήταν 8.712 ευρώ το 2019, δηλαδή 49,2 φορές μικρότερη σε σχέση με τις συνολικές αποδοχές του κ. Ψάλτη.
Πολιτική
Πέραν από κάθε λαϊκίστικη προσέγγιση πρέπει να αναγνωριστεί πως οι τράπεζες έχουν ειδικό ρόλο στο οικονομικό σύστημα και οι Διοικήσεις τους θα πρέπει να αμείβονται καλά και αναλογικά με τον ρόλο και τις ευθύνες τους.
Οι βασικές αρχές είναι πως μια τράπεζα θα πρέπει να αμείβει τα μέλη του Διοικητικού της Συμβουλίου με τρόπο που θα δημιουργεί αξία για τους πελάτες, τους μετόχους και τους υπαλλήλους της, παρέχοντας κίνητρα για να προσελκύει και να διακρατεί στελέχη με υψηλές δυνατότητες, χορηγώντας ανταγωνιστικές αμοιβές που συμβαδίζουν με τις τάσεις και με τη δυναμική της αγοράς, αλλά και οι οποίες θα αποθαρρύνουν την υπέρμετρη ανάληψη κινδύνων και τη διαφθορά.
Στην περίπτωση κάποιων ελληνικών τραπεζών οι βασικές αυτές αρχές είναι προφανές πως δεν συμπίπτουν με την ακολουθούμενη πολιτική αποδοχών, καθώς οι παχυλές αμοιβές ούτε αξία έχουν δημιουργήσει για τους μετόχους ούτε έχουν συμβάλει στο να αποφευχθούν κρούσματα υπέρμετρης ανάληψης κινδύνων.
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί