Μάργκαρετ Θάτσερ: Η «Σιδηρά Κυρία» που δίχασε τον κόσμο

13/10/2020 9:49

Σαν σήμερα, το 1925, γεννήθηκε η Μάργκαρετ Θάτσερ, κόρη μπακάλη, η οποία ως αρχηγός του κόμματος των Συντηρητικών έμεινε στην πρωθυπουργία της Βρετανίας από το 1979 έως το 1990, δίνοντας το όνομά της στην καπιταλιστική λαίλαπα της δεκαετίας του 1980, και έβαλε τα θεμέλια του ευρωπαϊκού νεοφιλελευθερισμού με βάση τις νεοφιλελεύθερες οικονομικές συνταγές του οικονομολόγου Milton Friedman – διδάγματα τα οποία είχε ακολουθήσει μοναχά ο δικτάτορας της Χιλής και μετέπειτα φίλος της Μ. Θάτσερ, Αγκούστο Πινοσέτ.

Νίκος Βασιλειάδης

Η μακροβιότερη ένοικος του αριθμού 10 της Ντάουνινγκ Στριτ ήταν μια προσωπικότητα που δίχασε το βρετανικό έθνος, δημιουργώντας μεγάλες έχθρες αλλά και φιλίες στον πολιτικό κόσμο.

Η Θάτσερ ακολούθησε σφικτή νομισματική πολιτική, αυξάνοντας τα επιτόκια, προκειμένου να χαμηλώσει τον πληθωρισμό. Έδειξε προτίμηση προς την έμμεση φορολογία, έναντι της φορολογίας εισοδήματος, και αύξησε τον ΦΠΑ στο 15%. Οι αποφάσεις της αυτές αύξησαν πολύ την ανεργία, η οποία διπλασιάστηκε ξεπερνώντας τα 2 εκατομμύρια και φτάνοντας τα 3,6 μέχρι το 1982.

Ο πόλεμος των Φώκλαντ

Τότε, στις 2 Απριλίου 1982, η δικτατορική Κυβέρνηση της Αργεντινής εισέβαλε στα Νησιά Φώκλαντ, τα οποία αποτελούσαν έδαφος της Μεγάλης Βρετανίας. Έτσι ξεκίνησε έτσι ο λεγόμενος «Πόλεμος των Φώκλαντ», καθώς η Μάργκαρετ Θάτσερ αντέδρασε σθεναρά, στέλνοντας επιτόπου ναυτική δύναμη για να επανακαταλάβει τα νησιά.

Η επιτυχία της στον Πόλεμο των Φώκλαντ, μαζί με μια οικονομική ανάπτυξη που παρατηρήθηκε από τις αρχές του 1983, ανέβασαν τη δημοτικότητα της Κυβέρνησης της με αποτέλεσμα να πετύχει μια νέα νίκη στις εκλογές του Ιουνίου 1983, κερδίζοντας 42,4% των ψήφων, έναντι 27,6% των Εργατικών.

Η δύσκολη δεύτερη θητεία

Στη δεύτερη όμως αυτή τετραετία της, η Θάτσερ θέλησε να εφαρμόσει τις νεοφιλελεύθερές της αντιλήψεις επιχειρώντας να μειώσει τη δύναμη των συνδικάτων και των επαγγελματικών ενώσεων. Ακολούθησαν μεγάλες απεργίες που συντάραξαν το Ηνωμένο Βασίλειο, με σημαντικότερη την απεργία των ανθρακωρύχων, η οποία διήρκεσε έναν ολόκληρο χρόνο, χωρίς όμως αποτέλεσμα, αφού η Κυβέρνηση παρέμεινε ανυποχώρητη και τα περισσότερα ανθρακωρυχεία έκλεισαν.

Αυτή η ήττα του συνδικαλιστικού κινήματος των ανθρακωρύχων, άνοιξε τον δρόμο για τις ιδιωτικοποιήσεις πάρα πολλών δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών, για τη δραστική περικοπή των δημοσίων δαπανών και τη δραματική συρρίκνωση του κράτους Πρόνοιας.

Από το 1989 και μετά η δημοτικότητά της άρχισε φθίνει, κυρίως λόγω των υψηλών επιτοκίων που έπλητταν την βρετανική οικονομία με πολλές αντιδράσεις και ταραχές ιδίως το 1990 όπου Λονδίνο γνώρισε μία από τις μεγαλύτερες ταραχές που έγιναν ποτέ εξαιτίας του φορολογικού της σχεδίου.

Η πτώση

Στην εκλογή νέου προέδρου του, το 1990, το κόμμα των Συντηρητικών, βαθιά διχασμένο, τόσο για το θέμα της Ευρώπης, όσο και για θέματα της φορολογικής πολιτικής η Θάτσερ δεν κατόρθωσε να εκλεγεί από τον πρώτο γύρο και, κατόπιν διαβούλευσης με συνεργάτες της, ανακοίνωσε την πρόθεσή της να μην είναι υποψήφια στον επόμενο γύρο.

Στήριξε τον Τζων Μέιτζορ, ο οποίος και εξελέγη. Η ίδια παρέμεινε βουλευτής ως τις εκλογές του 1992. Αποχωρώντας από την ηγεσία των Τόρις η Σιδηρά Κυρία έκλεισε το μάτι στον Τόνι Μπλέρ λέγοντας : «Στα μπροστινά έδρανα του κοινοβουλίου διακρίνω ισχυρές δόσεις σοσιαλισμού. Όχι, όμως, και στον Τόνι Μπλερ. Αυτός φαίνεται να το έχει ξεπεράσει»…Αν ζούσε σήμερα θα ήταν εξαιρετικά υπερήφανη για την γενιά των ευρωπαίων πολιτικών που μεγάλωσε στα χνάρια που η ίδια έβαλε…