PLUS
Η μοναδική γυναίκα Καραγκιοζόπαιχτρια είναι Ελληνίδα και κυριαρχεί στο θεατρικό σανίδι. Η Ζωή Μαρίνου ανοίγει την καρδιά της στην «ΜΠΑΜ» και μιλάει για όλα. Πώς μπήκε στη Ζωή της ο Καραγκιόζης, πόσο μπούλινγκκ έφαγε στον ανδροκρατούμενο κλάδο και τι ήταν αυτό που αγάπησε στον Καραγκιόζη της καρδιάς της.
Συνέντευξη στην Άννα Τσιάλτα
Η μοναδική αρτίστα του Θεάτρου Σκιών στην Ελλάδα, Ζωή Μαρίνου μιλά για τα βιώματά της και τις δυσκολίες στον ανδροκρατούμενο χώρο του επαγγέλματος
Μίλησε μας για εσένα. Ποια είναι η Ζωή;
Έζησα τα παιδικά μου χρόνια στο νησί της Ζακύνθου από όπου και κατάγομαι. Ευτυχισμένα χρόνια, για ένα παιδί να μεγαλώνει κοντά στην θάλασσα! Ατίθασο και ζωηρό παιδί. Ή στο νοσοκομείο θα με έβρισκες για ράμματα ή στις πλατείες να παίζω ασταμάτητα. Για το σχολείο ούτε λόγος. Πήγαινα γιατί έπρεπε.
Στην εφηβεία μου μετακομίσαμε οικογενειακώς στην Αθήνα και ταυτόχρονα με το σχολείο έπιασα δουλειά. Έκτοτε έκανα αρκετές δουλειές. Τελείωσα το Λύκειο και συγκεκριμένα ΤΕΕ Β. Φυσιοθεραπείας με δυσκολία, αλλά ήταν όρος της μητέρας μου. Η προϋπόθεση αν ήθελα να δουλέψω ήταν να μην το παρατήσω. Και τελικά είχε δίκιο. Ήταν μεγάλο εφόδιο για εμένα. Είμαι απίστευτα κοινωνικός άνθρωπος και δεν αντέχω τη μοναξιά. Επίσης, δεν αντέχω το άδικο.
Τώρα, στην ηλικία αυτή τι άλλαξες; Και πώς θέλεις να είσαι;
Μακριά από τοξικούς ανθρώπους, κάνουν κακό και μερικές φορές μεγάλο και δεν είναι λίγοι. Στα 39 μου χρόνια έχω διώξει ό,τι με χαλάει και έχω κρατήσει τους σημαντικούς και πολύτιμους ανθρώπους. Έρχεται ευτυχώς κάποια στιγμή στη ζωή σου το ξεσκαρτάρισμα. Αργεί, αλλά έρχεται. Έχω αγαπήσει, έχω πονέσει, αλλά δεν μετανιώνω για τις επιλογές μου. Λατρεύω τα ζώα και κυρίως τα σκυλιά. Λατρεύω τα παιδιά και σε κάθε μου παράσταση κλείνω με τη φράση: Τα παιδιά αξίζουν τα πάντα! Τα παιδιά είναι το μέλλον μας!
Έχεις γράψει και δικά σου έργα για Καραγκιόζη;
Έχω γράψει τα δικά μου έργα που εμπνεύστηκα από τα παιδιά. Κάποια από αυτά είναι: «Ο Καραγκιόζης και οι δεινόσαυροι», που έχει γίνει και βιβλίο και ήδη πωλείται στα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Χατζηλάκος, «Ο Καραγκιόζης και ο μαγεμένος δράκος» και άλλα που ακόμα δεν τα έχω παρουσιάσει. Γράφω και τραγούδια. Γενικά ό,τι σκέφτομαι μου αρέσει να το γράφω σε χαρτί.
Πώς μπήκες σε αυτό το κομμάτι δουλειάς; Πώς ασχολήθηκες με αυτό;
Κάποια στιγμή άκουσα ότι ζητούσαν υπάλληλο σε ένα Θέατρο Σκιών. Στη συνέντευξη με είδε ο εργοδότης μου και μου είπε ότι εσύ δεν κάνεις για γραφείο. Εσύ είσαι για έξω με κόσμο και έπεσε μέσα. Μου είπε να αναλάβω το κομμάτι της διαφήμισης για τις παραστάσεις σε όλη την Ελλάδα. Ακούγοντας εγώ για τα ταξίδια είπα αμέσως το ναι. Κάποια στιγμή στο ταξίδι μας στη Νάξο, ο βοηθός του δεν μπορούσε να έρθει και μου ζητήσει να παίξω μαζί του στην παράσταση. Αυτή ήταν η αρχή για έναν μεγάλο ερώτα. ∆εν είχα δει ποτέ στη ζωή μου Καραγκιόζη και μόλις βρέθηκα πίσω από τον μπερντέ ένιωσα κάτι μαγικό.
Αντρικό το παιχνίδι. Μια γυναίκα πως καταφέρνει να είναι Καραγκιοζοπαίχτρια; Το αντέχουν οι άντρες;
Είναι καθαρά αντρικό παιχνίδι όντως, και οφείλω να ομολογήσω ότι μόνο από άντρες το διδάχτηκα και πολύ καλά μάλιστα. ∆εν είχε περάσει απ’ το μυαλό μου ότι μπορεί να το κάνει γυναίκα, πόσο μάλλον εγώ! Ήμουν καλή βοηθός, όπως έλεγαν, αλλά μετά από χρόνια δίπλα σε καταξιωμένους Καραγκιοζοπαίχτες έμαθα πολύ καλά αυτήν τη δουλειά. Κανένας δεν συμφώνησε στο άκουσμα αυτό. Άκουσα αρνητικά σχόλια, αλλά δεν το έβαλα κάτω. Στην πρώτη μου παράσταση μπροστά σε κοινό, έτρεμα θυμάμαι όχι ότι τώρα δεν τρέμω. Όχι, λοιπόν, πως δεν το αντέχουν, αλλά σίγουρα δεν το ήθελαν. Και η απόδειξη είναι ότι μέχρι στιγμής τρεις Καραγκιοζοπαίχτες έχουν έρθει να παρακολουθήσουν παράσταση μου. Αυτό τα λέει όλα! ∆εν μπορώ, όμως, να μην αναφέρω και τη καλή πλευρά. Ένας από τους μεγαλύτερους Καραγκιοζοπαίχτες της Πάτρας μου έκανε την τιμή να παίξω μια παράστασή του και αυτό με συγκίνησε πάρα πολύ.
Πέρασες… πόλεμο; Μπούλινγκ; Και όλα αυτά που κάνουν όταν κάποιος εισέρχεται στον δικό τους χώρο;
Πόλεμο είχα από συγκεκριμένους ανθρώπους. Ελάχιστους στον χώρο, αλλά είχα. Προσπαθούσαν με πλάγιο τρόπο να μειώσουν τη δουλειά μου και την προσπάθειά μου, βάζοντας πάντα τρίτους, ποτέ οι ίδιοι. Και ενώ στην αρχή θύμωνα στη συνεχεία δεν με ενδιάφερε, δεν σταμάτησα να προσπαθώ. Είχαν βάλει και ημερομηνία λήξης, μου έδιναν 6 μήνες… Πάνε πολλά χρόνια από τότε!
Τι είναι για εσένα ο Καραγκιόζης; Τι πρεσβεύει;
Ο Καραγκιόζης είναι ο κεντρικός χαρακτήρας του παραδοσιακού Θεάτρου Σκιών. Συμβολίζει τον απλό λαό, τους ανθρώπους που παλεύουν να επιβιώσουν. Σκανταλιάρης, έξυπνος και ετοιμόλογος. Βρίσκει πάντα τρόπο και τα καταφέρνει. Πάει κόντρα στην εξουσία και χαρίζει γέλιο σε μικρούς και μεγάλους με τα καμώματά του. Ο Καραγκιόζης δεν είναι βρισιά, όπως νομίζουν πολλοί.
Είναι τιμή μου που ζωντανεύει στα δικά μου χεριά, είναι πολιτισμός είναι παράδοση.
Αυτή την εποχή με τις παραστάσεις σου έχεις πρόβλημα. Πώς επιβιώνεις; Πώς το περνάς όλο αυτό;
Πάντα ήταν δύσκολα τα πράγματα για εμάς, όμως τους τελευταίους μήνες έχουν δυσκολέψει ακόμα περισσότερο για όλους μας. Αυτή η πανδημία μας γονάτισε. Ανοίξαμε για λίγο το καλοκαίρι αλλά αυτό δεν έφτασε για να καλύψουμε τόσα έξοδα. ∆υστυχώς, ο πολιτισμός χτυπήθηκε από την πρώτη στιγμή. ∆εν μας έχει στηρίξει η κυβέρνηση και γι’αυτό είμαστε ανύπαρκτοι και το μέλλον είναι αβέβαιο. Θα παλέψουμε όσο μπορούμε να κρατήσουμε ζωντανή αυτή την τέχνη. Σίγουρα θα υπάρξουν απώλειες…
Χρειάστηκε στη ζωή σου να κάνεις κι άλλες δουλειές;
Έχω κάνει αρκετές δουλειές στη ζωή μου. Κάποιες από αυτές είναι σερβιτόρα, ντελίβερι, κούριερ, βοηθός μάγειρα, ψήστρια, μασέρ μέχρι και ντετέκτιβ έχω κάνει. Πάντα στον έναν χρόνο, βία στον δεύτερο, βαριόμουν αφόρητα και φυσικά δήλωνα παραίτηση. Τότε εκείνα τα χρόνια ήταν πιο εύκολο να βρεις δουλειά. Οπότε ναι, έχω κάνει αρκετές δουλειές στη ζωή μου.
Τα τελευταία χρόνια που ασχολούμαι με το θέατρο δεν υπάρχει χρόνος για κάτι άλλο. ∆ουλειές επτά μέρες την εβδομάδα για την πραγματοποίηση των παραστάσεων σε διαφορετικές περιοχές.
Ο κόσμος πώς σε αντιμετωπίζει; Όταν καταλαβαίνει πως είσαι γυναίκα; Πώς το διαχειρίζεται; Έχεις δεχτεί αγάπη και αυτό σου δίνει δύναμη να συνεχίσεις;
Στο κόσμο το χρωστάω ότι παίζω Θέατρο Σκιών. Όταν ξεκίνησα φοβόμουν πως ίσως δεν τα καταφέρω, είναι δύσκολο να κάνεις τη φωνή σου τέρμα αντρική πόσο μάλλον βραχνή, όπως είχα συνηθίσει από τους δασκάλους μου. ∆έχτηκα απίστευτη αγάπη και αγκαλιά από τους θεατές.
Τι θα έλεγες στα νέα παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν με την τέχνη του Καραγκιόζη;
Ευτυχώς που υπάρχουν πάρα πολλά παιδιά που συνεχίζουν αυτή τη τέχνη. Ναι, θα έλεγα στα παιδιά να συνεχίσουν το Θέατρο Σκιών, να κρατήσουν ζωντανή την παράδοση μας. Ο Καραγκιόζης δεν πρέπει να χαθεί, δεν πρέπει να γίνει μουσείο.
Έχω μιλήσει με αξιόλογους ανθρώπους του σωματείου και έχω καταλάβει πως όλο αυτό θα αλλάξει. Θα αφαιρέσουν τον κανόνα πως απαγορεύεται στις γυναίκες να παίζουν Καραγκιόζη. Αυτός είναι ο λόγος που έγινα μέλος του. Υπάρχουν μέλη που στηρίζουν την προσπάθειά μου και δεν μπορώ παρά να τους ευχαριστήσω για αυτό. ∆εν παίζω Καραγκιόζη για να κοντράρω κάποιον. Παίζω γιατί το αγαπάω και γιατί για εμένα είναι η πιο φωτεινή σκιά στον κόσμο!
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
