«Τζετ λαγκ» από τα ξενύχτια μπροστά στην TV

10/03/2021 20:34

Στην προ Covid ζωή, τζετ λαγκ προκαλούσαν τα υπερ-ατλαντικά ταξίδια. Σήμερα που τα μακρινά ταξίδια μοιάζουν με εξωτική έως και απαγορευμένη πολυτέλεια, η απορρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού ή σε απλά λόγια του βιολογικού ρολογιού-εξακολουθεί να μας βασανίζει αλλά πλέον δεν συνδέεται με τις πολύωρες πτήσεις, αφού η πανδημία του κορωνοϊού έβαλε μαχαίρι (και) στα ταξίδια.

της Αλεξίας Σβώλου

Αιτία οι ολονύχτιες προβολές σίριαλ εξαιτίας του εγκλεισμού της πανδημίας

Συνδέεται πλέον με το «κόλλημα» μεγάλων και μικρών στις οθόνες- της τηλεόρασης και του τάμπλετ- καθώς εκτός της τηλεργασίας και της τηλεκπαίδευσης, τα περιοριστικά μέτρα-για την πρόληψη της διασποράς του κορωνοϊού μας άφησαν μόνο μια επιλογή διασκέδασης διαθέσιμη για τα βράδια: Τα σίριαλ και τις ταινίες. Όπως αναφέρει ο ψυχίατρος -ψυχοθεραπευτής ∆ημήτρης Οικονόμου, παρατηρήθηκε στη διάρκεια του πρώτου lockdown αλλά και στο δεύτερο, και στο τρίτο (το λεγόμενο lockdown των μεταλλάξεων) το μαζικό φαινόμενο να κολλούν στις οθόνες της τηλεόρασης όλο το βράδυ ένας μεγάλος αριθμός οικογενειών.

Ξενύχτια

Μικροί και μεγάλοι μένουν ξάγρυπνοι κατεβάζοντας τα επεισόδια μιας σεζόν από την αγαπημένη τους σειρά και να τα παρακολουθούν κάθε βράδυ, ξενυχτώντας ως το πρωί. «Όταν μένουμε ξύπνιοι όλη τη νυχτα, πέρα από το προφανές -ότι νυστάζουμε το πρωί-κάνουμε ένα μεγάλο σφάλμα. Πρόκειται για την λεγόμενη αναστροφή ύπνου, η οποία ανήκει στις διαταραχές του ύπνου και το αποτέλεσμα της είναι ένα τεχνητό τζετ λαγκ», επισημαίνει ο ∆ημήτρης Οικονόμου.

Και συνεχίζει: «Είναι σαν να κάνουμε μια υπερ-ατλαντική πτήση, χωρίς το ταξίδι».
Στη διάρκεια του πρώτου απαγορευτικού που τα περισσότερα επαγγέλματα μπήκαν σε αναστολή και έκλεισε η εστίαση και το λιανεμπόριο, πολλά ζευγάρια βρέθηκαν χωρίς δουλειά και σε μια προσπάθεια να γεμίσουν τις ώρες τους κόλλησαν με την τηλεόραση. Και επειδή ό,τι κάνουν οι μεγάλοι, το μιμούνται τα παιδιά, πολλοί έφηβοι ακολούθησαν το παράδειγμα των γονιών τους. Στα επόμενα lockdown η συνήθεια συνεχίστηκε, αν όχι κάθε μέρα, οπωσδήποτε τα Σαββατοκύριακα, με αποτέλεσμα να γίνει «κομμάτι» της ρουτίνας μας.

Η αναστροφή του ύπνου δημιουργεί μια σειρά από προβλήματα και επιπλέον αν το ξενύχτι μπροστά στην tv γίνεται στην κρεβατοκάμαρα το μυαλό συνηθίζει στην ιδέα ότι το κρεβάτι είναι για διάφορες χρήσεις όπως για τηλεόραση, τηλεργασία, τηλεκπαίδευση κ.λπ. Και αυτό είναι λάθος, τονίζει ο ψυχίατρος, θυμίζοντας ότι το κρεβάτι είναι κατάλληλο μόνο για τον ύπνο και για σεξ και δεν πρέπει να το συνδέουμε με το φαγητό, τη δουλειά ή άλλες δραστηριότητες. Το μόνο που συνιστάται από τους γιατρούς είναι να διαβάζουμε ένα βιβλίο πριν τον ύπνο, καθώς το διάβασμα ηρεμεί και βοηθά να κοιμηθούμε καλύτερα.

Καλωδίωση

Εκτός από την αναστροφή του ύπνου και η αδιάκοπη καλωδίωση με κινητά τηλέφωνα, τάμπλετ, υπολογιστές και κονσόλες παιχνιδιών βλάπτει σοβαρά τον κιρκάδιο ρυθμό, οδηγώντας σε απορρύθμιση το βιολογικό μας ρολόι. Η διαρκής καλωδίωση και η κατάχρηση οθονών, που έφεραν στη ζωή μας οι καραντίνες, η τηλεκπαίδευση και η τηλεργασία-με την πλήρη κατάργηση των ωραρίων δουλειάς-βομβαρδίζουν τον εγκέφαλο με ερεθίσματα και οδηγούν σε μια διαρκή υπερένταση που τελικά συμβάλλει σε διαταραχές ύπνου, αϋπνία και εκδήλωση χρόνιας κόπωσης. Η κακής ποιότητας ύπνος και ο ανεπαρκής ύπνος εκτός του ότι μας γερνούν, αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας, σακχαρώδους διαβήτη, μεταβολικού συνδρόμου και καρδιοπάθειας.

Απλές συμβουλές για ύπνο χωρίς προβλήματα

Για να μειώσουμε αυτούς τους κινδύνους, ο ψυχίατρος συστήνει μερικές απλές και εύκολα εφαρμόσιμες συμβουλές:

• Να βάλουμε ένα όριο στην χρήση οθονών για ψυχαγωγία και timer (χρονοδιακόπτη) στις οθόνες των παιδιών
• Να ξαναβάλουμε την άσκηση στη ζωή μας, ειδικά τώρα που οι μέρες μεγαλώνουν. Όμως προσοχή να αποφεύγουμε τη έντονη γυμναστική μετά τις 20:00 για να μην έχουμε υπερένταση που μπορεί να διώξει τον ύπνο.
• Να μετριάσουμε την κατανάλωση καφέ και τσαγιού και άλλων ροφημάτων ή ποτών που περιέχουν καφεϊνη όπως είναι τα αναψυκτικά τύπου κόλα.
• Να φροντίσουμε το βραδινό γεύμα να είναι νωρίς και όχι βαρύ.
• Να βγάλουμε την τηλεόραση από το υπνοδωμάτιο-κι αν αυτό δεν γίνεται να την κλείνουμε πριν κοιμηθούμε και να μην την αφήνουμε ανοιχτή να κλείσει με timer γιατί οι ήχοι και το φως από την οθόνη επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα του ύπνου μας.
• Ειδικά για το κινητό τηλέφωνο, είναι πολύ σημαντικό να το κρατάμε μακριά από το προσκέφαλό μας, καθώς η ακτινοβολία του βλάπτει σοβαρά την υγεία. Η συσκευή πρέπει το βράδυ να μένει μακριά από το κρεβάτι και είναι προτιμότερο να κλείνει.

Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί