Στη λίστα των μαχών που διαμόρφωσαν την ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το Μαντζικέρτ κατέχει σημαντική θέση- και όχι για καλό λόγο, καθώς η 26η Αυγούστου 1071 είδε μια από τις μεγαλύτερες ήττες του Ανατολικού Ρωμαϊκού Κράτους, καθορίζοντας την πορεία του μεσαιωνικού ελληνισμού.
Νίκου Βασιλειάδη
Πρόκειται για το αποκορύφωμα της αναμέτρησης ανάμεσα στον Ρωμανό Δ’ Διογένη και τον σουλτάνο Αρπ Αρσλάν (το «βουνίσιο λιοντάρι») των Σελτζούκων Τούρκων, και η ήττα είχε ως συνέπεια την εδραίωση της θέσης των Σελτζούκων στη Μικρά Ασία. Ήταν η μέρα που οι Σελτζούκοι Τούρκοι “ξεκλείδωσαν” την Ανατολική Μικρά Ασία στην πρώτη ιστορικά συνάντηση τους με τον Ελληνισμό.
Από ολέθρια λάθη , μικροπολιτικές σκοπιμότητες, προδοσίες …. και άλλα λάθη της τότε πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας μια μάχη που υπό κανονικές συνθήκες θα ήταν παιγνιδάκι για το Βυζαντινό στρατό χάθηκε. Και όχι μόνο αυτό. Ως εξιλαστήριο θύμα αλλά και θύμα της διαμάχης για το θρόνο ο Ρωμανός ο Δ’ ο Διογένης, ο τραγικός βασιλιάς του Μεσαιωνικού Ελληνισμού, μετά την ήττα οδηγήθηκε στην φυλακή και στην εξόρυξη των ματιών του με πυρακτωμένο σίδερο, την ώρα που οι ορδές των Σελτζούκων έφταναν ήδη στην βυζαντινή Άγκυρα και λίγα χρόνια μετά στις ακτές του Αιγαίου!
Αυτή ήταν στην ουσία η απαρχή του ξεριζώματος της Ρωμιοσύνης από τη φυσική της κοιτίδα (τη Μικρά Ασία) στις 26 Αυγούστου 1071 για να ολοκληρωθεί (τραγική σύμπτωση) στις 26 Αυγούστου 1922 όταν ο Γκρίζος Λύκος (Κεμάλ Αττατούρκ) άρχισε την αντεπίθεση του στην προδομένη Ελληνική Μικρασιατική στρατιά με την ολοκλήρωση της καταστροφής της φυσικής κοιτίδας των Ρωμιών.
Η τοποθεσία που ο στρατός των Σελτζούκων Τούρκων είχε στρατοπεδεύσει πριν από την ιστορικής αυτής σημασίας μάχη για τους Τούρκους αποτελεί ιερό μέρος. Ένα απόκοσμο τοπίο, αμμώδες, πετρώδες και ακίνητο, με την λίμνη Βαν την «Ανώτερη Θάλασσα» να στέκει καταμεσής του υπνωτισμένη από τον ανελέητο ήλιο της Ανατολίας. Αλμυρή, αλκαλική, να γεμίζει από πολυάριθμα μικρά ρέματα που κατεβαίνουν από το όρος Σουφάν, ένα βραχώδες και διάσπαρτο με αποξηραμένες ρεματιές βουνό. Σε αυτό το μέρος γεμάτο με πανέμορφα τοπία, αρχαιολογικά μνημεία και ηφαίστεια που ο Αρπ Ασλάν είχε στρατοπεδεύσει μαζί με τους 5.000 Μαμελούκους ιππείς της σωματοφυλακής του πριν την μάχη ο νέος Τούρκος “Σουλτάνος” Ερτογάν αποφάσισε να στήσει ένα ακόμη μνημείο της ματαιοδοξίας του. Ένα ακόμη οθωμανικό παλάτι. Εκεί που σύμφωνα με τον θρύλο ο Αρπ Αρσλάν είχε στήσει το αντίσκηνό του, ο Ερτογάν ανεγείρει ένα ακόμη ανάκτορο που η κατασκευή του ανακτόρου έχει ήδη στοιχίσει σύμφωνα με πληροφορίες 14,4 εκατομμύρια ευρώ.
Ξεπερνώντας τις νομικές δυσκολίες που προέκυψαν από τον περαμένο Ιούλιο του 2019 όταν το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τουρκίας είχε σταματήσει προσωρινά την κατασκευή του ανακτόρου , με την αιτιολογία ότι εμποδίζει την ελεύθερη πρόσβαση στην όχθη της λίμνης, ο τούρκος Σουλτάνος απλά άλλαξε τη σχετική νομοθεσία, με αποτέλεσμα να μπει στο αρχείο η καταδικαστική απόφαση των δικαστών και συνεχίζει την οικοδόμησή του. “Μπορείτε να χτυπιέστε όσο θέλετε, αυτό το κτίσμα θα ολοκληρωθεί”, διεμήνυσε ο Ερντογάν στους επικριτές του που βλέπουν συγχρόνως την Τουρκία να υποφέρει από μία βαριά οικονομική και νομισματική κρίση.
Με την λίρα να βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση και την ανεργία παραμένει υψηλή, ιδιαίτερα στους νέους, την πανδημία, η οποία έχει επιφέρει σημαντικό πλήγμα στον τουρισμό, και τους Τούρκους, να αναγκάζονται είτε να “σφίξουν τη ζώνη τους” ακόμη περισσότερο, είτε να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή ο Ερτογάν έχει να προσφέρει μόνον “θεάματα”.
Και για να κλείσει τα οποιαδήποτε στόματα και κριτικές, όπως για παράδειγμα αυτό του Γκιουλιζάρ Μπιτσέρ Καρατσά, βουλευτή του κεμαλικού κόμματος της αντιπολίτευσης, που ύψωσε τη φωνή του απέναντι στον Σουλτάνο λέγοντας “Η όχθη της λίμνης θυσιάζεται στην απληστία ενός ανθρώπου. Τη στιγμή που εκατομμύρια συμπολίτες μας αγωνίζονται για να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση, αυτός χτίζει το ένα παλάτι μετά το άλλο”, ο Ερτογάν στην επέτειο της μάχης του Ματζικέρτ, εκφώνησε ομιλία για τη μάχη και στη συνέχεια άνοιξε το ανάκτορό του, μόνο και μόνο για να κοιμηθεί εκεί ένα βράδυ παρουσιάζοντάς το ως ένα οίκημα αφιερωμένο σε ολόκληρο το “έθνος”.
Ένα λοιπόν ακόμη παλάτι για τον Σουλτάνο με αρχή αυτό της Άγκυρας, το πρώτο του ανάκτορο, που αποτελεί πλέον την επίσημη κατοικία του προέδρου που επίσης οικοδομήθηκε σε προστατευόμενη περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλους και το συνολικό κόστος κατασκευής του ξεπέρασε τα 500 εκατομμύρια ευρώ.
Είναι πια ολοφάνερο πως Τούρκος πρόεδρος, όσο περνά ο καιρός αφήνει πίσω του το Κεμαλικό παρελθόν και προσανατολίζεται πλέον στην κληρονομιά των Οθωμανών αποτίωντας με κάθε τρόπο και μέσο φόρο τιμής στο ιστορικό παρελθόν των Οθωμανών και των Σελτζούκων Τούρκων.