PLUS
Ήταν 11 Μαΐου όταν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε το αρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος για να δει από κοντά τις προετοιμασίες και τον επιχειρησιακό σχεδιασμό κατά την τρέχουσα αντιπυρική περίοδο και, στο πλαίσιο αυτό, είχε συνεργασία με τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και τον υφυπουργό αρμόδιο για την Πολιτική Προστασία και τη ∆ιαχείριση Κρίσεων Νίκο Χαρδαλιά.
Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΠΕΡΙΒΟΛΑΡΗ
Η «Μ» αναλύει τα δεδομένα και τις αιτίες για τις οποίες οδηγηθήκαμε ξανά στον πύρινο όλεθρο, χωρίς ουσιαστική διέξοδο απεμπλοκής και παρέμβασης
Προσωπικό
Τότε ο πρωθυπουργός είχε δηλώσει: «Έχουμε περισσότερο προσωπικό φέτος, καλύτερα μέσα ατομικής προστασίας για τους πυροσβέστες μας, καλύτερη οργάνωση των μέσων αεροπυρόσβεσης και καλύτερη συνολική οργάνωση του Σώματος αλλά και της Πολιτικής Προστασίας, ώστε να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα σε κάθε πρόκληση»
Σήμερα, όμως, καίγεται όλη η Ελλάδα και το ερώτημα είναι: τι ακριβώς έχει συμβεί; Η αλήθεια είναι ότι σχεδιασμός υπήρξε. Και οργανωτικές αλλαγές με στόχο την ταχύτερη αντιμετώπιση εστιών φωτιάς στο σύνολο της επικράτειας, και η ενίσχυση του Σώματος σε έμψυχο δυναμικό και υλικοτεχνικές υποδομές.
Συγκεκριμένα το Σώμα ενισχύθηκε τόσο με εναέρια όσο και με επίγεια μέσα, υπήρξε πρόβλεψη για περαιτέρω μισθώσεις προκειμένου να καλυφθεί κάθε κενό που ενδέχεται να ανακύψει λόγω της παλαιότητας των πυροσβεστικών αεροπλάνων Canadair.
Ενίσχυση
Επίσης, η Πυροσβεστική ενισχύθηκε με 126 οχήματα, ενώ οι εναέριες δυνάμεις διαθέτουν τρία ελικόπτερα βαρέως τύπου περισσότερα σε σχέση με πέρυσι.
Και, όμως, όλα αυτά αποδείχτηκαν λίγα. Όλος αυτός ο σχεδιασμός βοήθησε να μην έχουμε θύματα, όμως, δεν μπορούμε να πανηγυρίζουμε ότι δεν υπάρχουν θύματα ενώ κατακαίγεται η Ελλάδα. Το σχέδιο δεν μπορούσε να προβλέψει ότι θα είχαμε φέτος τον χειρότερο καύσωνα από το 1987. Η χώρα έγινε καμίνι και τα δάση μας πυριτιδαποθήκες.
Υπήρξαν φωνές που έλεγαν ότι ο σχεδιασμός είναι ελλιπής. Πριν από την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο αρχηγείο της Πυροσβεστικής, η Φώφη Γεννηματά είχε κάνει περιοδεία στην Ανατολική και Βόρεια Αττική στις περιοχές που είχαν πληγεί από τη χειμερινή θεομηνία. Και τότε είχε προειδοποιήσει λέγοντας: «Λίγες μόλις ημέρες πριν ανοίξει η αντιπυρική περίοδος, επισκεφθήκαμε δήμους, εθελοντικές οργανώσεις και Πυροσβεστική Υπηρεσία στην Ανατολική και Βόρεια Αττική.
∆ιαπιστώσαμε με τα μάτια μας ότι υπάρχουν συσσωρευμένα προβλήματα, άλυτα από τις καταστροφές του χειμώνα και σοβαρό έλλειμμα προετοιμασίας και οργάνωσης, ιδιαίτερα όσον αφορά την πολιτική προστασία. ∆εν αρκούν οι συσκέψεις των ειδικών. Απαιτούνται τώρα, άμεσα, αποφάσεις, μέτρα, γιατί το καλοκαίρι είναι μπροστά και πρέπει να προετοιμαστούμε σωστά για να μην αντιμετωπίσουμε τα χειρότερα. Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι χιλιάδες κάτοικοι που επλήγησαν από τη Μήδεια δεν μπορούν να πάρουν τις αποζημιώσεις, γιατί η κυβέρνηση δεν έχει δημιουργήσει το θεσμικό πλαίσιο για να γίνει αυτό. Είναι χαρακτηριστικό ότι κρατικές υπηρεσίες δεν έχουν απομακρύνει κορμούς δέντρων από περιαστικά δάση, με αποτέλεσμα να υπάρχει σοβαρότατος κίνδυνος μπροστά εν όψει του καλοκαιριού. Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι εθελοντικές οργανώσεις που συνέδραμαν στη Μήδεια δεν έχουν καμία στήριξη για τον εξοπλισμό τους, ούτε καμία οικονομική ενίσχυση, και δεν γνωρίζουμε εάν είναι τελικά ενταγμένες στο σχεδιασμό της πολιτικής προστασίας, οργανώσεις που ξέρουν πολύ καλά τις περιοχές και μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά».
Αντιμετώπιση
Οι ειδικοί λένε ότι δεν αρκεί να ενισχύεται πλέον ο υφιστάμενος μηχανισμός, αλλά χρειάζεται ένας άλλος μηχανισμός. Η κυβέρνηση σωστά αναβάθμισε τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας σε υφυπουργείο, όμως, σύμφωνα με τον καθηγητή ∆ημόσιας ∆ιοίκησης Παναγιώτη Καρκατσούλη, αυτή η αναβάθμιση ήταν μισό βήμα. Από τον Γενάρη του 2020 ο καθηγητής σε συνεργασία με τους αρμόδιους τομείς του Κινήματος Αλλαγής είχαν παρουσιάσει τη δική τους πρόταση για τη μετατροπή της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας σε ένα «μικρό Μαξίμου», για τη μετάβαση από την «προστασία του πολίτη» στην «εθνική ασφάλεια».
Η κεντρική ιδέα ήταν η δημιουργία ενός «εθνικού μηχανισμού αντιμετώπισης κρίσεων και αντιμετώπισης κινδύνων» στα πρότυπα των Ηνωμένων Πολιτειών. Στις ΗΠΑ υπάρχει υπουργείο Εθνικής Ασφάλειας το οποίο είναι αρμόδιο για την αντιμετώπιση τρομοκρατικών οργανώσεων, ατυχημάτων και φυσικών καταστροφών, το οποίο έχει προϋπολογισμό λειτουργίας περίπου 98 δισ. δολάρια και προσωπικό 240.000 ανθρώπους. Ναι, οι αριθμοί προκαλούν ίλιγγο και σαφέστατα δεν μπορούμε να φτάσουμε εκεί.
Όμως, δεν μπορούμε στην Ελλάδα, που αντιμετωπίζουμε πλέγμα φυσικών καταστροφών όλο τον χρόνο, να έχουμε γι’ αυτά προϋπολογισμούς των περίπου 500.000.000 ευρώ και υπαλλήλους που δεν ξεπερνούν τα 50 άτομα!
Σύμφωνα με τη μελέτη του κ. Καρκατσούλη, ο επικεφαλής της Πολιτικής Προστασίας, δηλαδή, σήμερα ο Νίκος Χαρδιαλιάς, πρέπει να έχει αρμοδιότητες ευρύτερες και ενός υπουργού, όπως για να παράδειγμα να ορίζει και τον αναπληρωτή του, ενώ θα πρέπει να περιβάλλεται και με την ισχύ της στρατιωτικής ηγεσίας, δηλαδή, να μετατρέπεται σε άτυπο, πλην ουσιαστικό, αρχηγό του Πυροσβεστικού Σώματος. Θα πρέπει να διαχειρίζεται μυστικά κονδύλια, να συμμετέχει ο ίδιος σε κρίσεις αξιωματικών, να προΐσταται του πολιτικού και του στρατιωτικού προσωπικού.
Επίσης, θα πρέπει οι εθελοντικές ομάδες τόσο της Πολιτικής Προστασίας όσο και της Π.Υ. να υπάγονται απευθείας σε αυτόν για να συνδράμουν καλύτερα στον «εθνικό μηχανισμό». Αυτός ο μηχανισμός θα έχει ως προτεραιότητά του την πρόληψη, την ετοιμότητα και την προστασία της ζωής και της υγείας του περιβάλλοντος, των υπηρεσιών ζωτικής σημασίας, των υλικών και άυλων αγαθών από καταστροφές και λοιπές απειλές που προκαλούν ή ενδέχεται να προκαλέσουν καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Ο εν λόγω μηχανισμός θα λειτουργεί μέσω της Πολιτικής Προστασίας, της επιτελικής δομής ΕΣΠΑ, του Κέντρου Μελετών ∆ιαχείρισης Κρίσεων, του μόνιμου επιστημονικού συμβουλίου Πολιτική Προστασίας, του Ευρωπαϊκού Κέντρου ∆ασικών Πυρκαγιών και της Γενικής ∆ιεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών.
Εκπόνηση
Μαζί με τη δημιουργία του μηχανισμού, πρέπει να εκπονηθεί και ένας στρατηγικός σχεδιασμός ο οποίος θα εγκρίνεται από τη διυπουργική επιτροπή εθνικού σχεδιασμού. Ο στρατηγικός σχεδιασμός περιλαμβάνει το εξαετές σχέδιο για την εθνική πολιτική μείωσης κινδύνου καταστροφών, τον εθνικό σχεδιασμό Πολιτικής Προστασίας τριετούς διάρκειας, τα πλαίσια διαχείρισης έκτακτων αναγκών, τα περιφερειακά επιχειρησιακά κέντρα Πολιτικής Προστασίας, τα τοπικά επιχειρησιακά συντονιστικά όργανα, τις αυτοτελείς διευθύνσεις και τα τμήματα Πολιτικής Προστασίας, το συμβούλιο επιτελικού σχεδιασμού του Πυροσβεστικού Σώματος, το Κέντρο Μελετών ∆ιαχείρισης Κρίσεως.
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ – Αναδασωτέες όλες οι περιοχές
«Ακολουθεί η προφύλαξη των περιουσιών, του φυσικού περιβάλλοντος και κρίσιμων υποδομών. Δυστυχώς στις συνθήκες αυτές η ταυτόχρονη επίτευξη όλων αυτών των στόχων είναι απλά ανέφικτη», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και πρόσθεσε: «Στους συμπολίτες μας που είναι δικαιολογημένα θυμωμένοι, οργισμένοι, γιατί έχασαν τις περιουσίες τους, θέλω να τους πω ότι η πολιτεία θα είναι δίπλα τους. Όπως ήταν δίπλα στους πολίτες που χτυπήθηκαν από τον ‘‘Ιανό’’ και από άλλες πρόσφατες, φυσικές καταστροφές. Οι περιουσίες θα αποκατασταθούν και οι γεωργοί μας θα αποζημιωθούν. Και φυσικά οι καμένες εκτάσεις θα κηρυχθούν αμέσως αναδασωτέες, όπως, άλλωστε, επιβάλλει το Σύνταγμα. Δυστυχώς, τα δύσκολα είναι ακόμα μπροστά μας. Είναι συνθήκες πρωτόγνωρες, καθώς έχουν προηγηθεί πολλές μέρες έντονου καύσωνα, που έχει μετατρέψει ολόκληρη τη χώρα σε πυριτιδαποθήκη».
ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ – Τίποτα και κανένας δεν θα ξεχαστεί…
«Η χώρα περνάει κρίσιμες στιγμές. Μια ιστορικών διαστάσεων καταστροφή συντελείται μπροστά στα μάτια μας. Άνθρωποι κινδυνεύουν. Δάση, σπίτια και επιχειρήσεις, οι κόποι μιας ζωής παραδίνονται στη μανία της φωτιάς», τόνισε στο μήνυμά του ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας, επισημαίνοντας ότι «τούτες τις κρίσιμες, τραγικές στιγμές, η θλίψη και η οργή δικαιολογημένα διαπερνούν τα συναισθήματα όλων μας. Υπάρχουν σοβαρότατες ευθύνες γι’ αυτό που ζούμε. Δεν είναι όμως τώρα η ώρα της απόδοσής τους. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα και μόνο πρόταγμα: Να συμβάλουμε όλοι με κάθε δυνατό τρόπο για να μπει ένα τέλος στο δράμα της φωτιάς. Τώρα είναι η ώρα της μάχης και της αλληλεγγύης. Είναι η ώρα να ενώσουμε δυνάμεις», είπε ο κ. Τσίπρας και πρόσθεσε: «Και δεσμεύομαι: Όταν με το καλό νικήσουμε τις φλόγες και βρεθούμε αντιμέτωποι με την ανάγκη να επουλώσουμε τις πληγές, θα είμαστε εδώ. Τίποτα και κανένας δεν θα ξεχαστεί», κατέληξε.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΜΙΝΗΣ – Η κυβέρνηση δεν πήρε σοβαρά τα όσα λέγαµε
«Η κατάσταση στην οποία έχει τεθεί αντιμέτωπη η χώρα τις τελευταίες εβδομάδες με τις συνεχείς πυρκαγιές μας προκαλεί θλίψη. Ακόμη περισσότερο σε όσους, εδώ και μήνες, φωνάζουμε σχεδόν εμμονικά για το θέμα της αντιπυρικής πρόληψης και τις χρόνιες παθογένειες της ελληνικής πολιτείας, τις οποίες ούτε η σημερινή κυβέρνηση πήρε ποτέ στα σοβαρά.
Τα τελευταία δύο χρόνια, ως κοινοβουλευτικός τομεάρχης Πολιτικής Προστασίας του Κινήματος Αλλαγής, έχω βρεθεί σχεδόν σε όλα τα μέτωπα των φυσικών καταστροφών: στη Σάμο για τον μεγάλο σεισμό, στις πυρκαγιές στις Κεχριές και στην Κορινθία, στον Διόνυσο και στη Ροδόπολη, στην Κεφαλονιά και την Ιθάκη. Σε όλες, το θλιβερό συμπέρασμα που προκύπτει αβίαστα από τις επαφές με τις τοπικές κοινωνίες είναι ένα: ότι οι επενδύσεις που κάνουμε για την Πολιτική Προστασία είναι προσανατολισμένες μόνο στην αντιμετώπιση και καταστολή των φαινομένων, αφού αυτά συμβούν. Σχεδόν τίποτε δεν έχει γίνει σε επίπεδο πρόληψης. Η δουλειά αυτή, της συντήρησης και της πρόληψης είναι μια ‘‘άχαρη’’ δουλειά που το κεντρικό κράτος δεν έχει μάθει να κάνει, καθώς δεν αποδίδει άμεσα πολιτικά κέρδη, αποδίδει όμως καρπούς την κρίσιμη ώρα.
Αυτό όμως αφορά το χθες και το αύριο. Αυτή την ώρα που μιλάμε, χρειάζεται η μεγαλύτερη δυνατή επαγρύπνηση από την πολιτεία και η κινητοποίηση όσο το δυνατόν περισσότερων πόρων, καθώς είναι ξεκάθαρο ότι έχουμε μπροστά μας έναν πολύ δύσκολο μήνα ή και μήνες. Ελπίζουμε να ξεπεράσουμε αυτή την πολύ δύσκολη περίοδο με τις μικρότερες δυνατές απώλειες σε ανθρώπους, ζώα, περιουσίες και φυσικό περιβάλλον. Την αμέσως επόμενη ημέρα όμως, οφείλουμε να επανεξετάσουμε ριζικά την Πολιτική Προστασία στη χώρα, λαμβάνοντας πρωτίστως υπόψη τις δραματικές συνέπειες της κλιματικής κρίσης που βιώνει ο πλανήτης».
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
