PLUS
Ο σχεδιασμός που έγινε για τη φωτιά στη Βόρεια Εύβοια ήταν ανεπαρκής και είχε τραγικά αποτελέσματα. Αλλά αυτά συμβαίνουν όταν οι «στρατηγοί» αντί να παίρνουν αποφάσεις και να καθοδηγούν, κουβαλάνε τη μάνικα και σβήνουν φωτιές.
Συνέντευξη στον ΦΩΤΗ ΑΝ∆ΡΕΟΥ
Κραυγή αγωνίας από τον πρόεδρο της Ένωσης Πτυχιούχων Αξιωματικών και Υπαξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος, πυραγό Αντώνη Κούκουζα, στην «Μ» – «Χρειαζόμαστε άμεσα 4.000 προσλήψεις προσωπικού» – «Θα θρηνήσουμε νεκρούς συναδέλφους με τις απαρχαιωμένες τηλεπικοινωνίες»
Ο πρόεδρος της Ένωσης Πτυχιούχων Αξιωματικών και Υπαξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος, πυραγός Αντώνης Κούκουζας, μιλώντας στην «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» παραδέχεται ότι «με ένα εκατομμύριο καμένα στρέμματα πρέπει να κάνουμε την αυτοκριτική μας» και ότι «η Πυροσβεστική είναι ‘‘μουγκή’’ και ‘‘κουφή’’, καθώς τα συστήματα επικοινωνίας είναι απαρχαιωμένα και διαβλητά». Φοβάται ότι «θα θρηνήσουμε κάποιον συνάδελφο που θα καλεί στον ασύρματο και δεν θα τον ακούει κανείς», ενώ στέλνει μήνυμα στην πολιτεία λέγοντας ότι οι πυροσβέστες αναμένουν την έμπρακτη στήριξή της και όχι ένα ακόμα «χτύπημα στην πλάτη».
Στις 15 Ιουνίου η ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη είχε υποστηρίξει ότι όλα ήταν έτοιμα για την αντιπυρική περίοδο. Με όσα έχουν συμβεί μέχρι σήμερα, πώς θα χαρακτηρίζατε μια τέτοια δήλωση;
Όσο το κράτος επενδύει μόνο σε μηχανισμούς καταστολής, χωρίς αντίστοιχα να μεριμνά πρωτίστως και εγκαίρως για την πρόληψη, τόσο θα αποτυγχάνει. ∆ιαχείριση δάσους χωρίς τους υλοτόμους, τους λεγόμενους «επαγγελματίες του βουνού», τα οργανωμένα και επαρκώς στελεχωμένα ∆ασαρχεία και τη σύνταξη δασικών χαρτών δεν γίνεται.
Το «κλειδί» σε κάθε περίπτωση, όπως προκύπτει εκ του αποτελέσματος, είναι η ανάπτυξη μιας κουλτούρας πρόληψης, την ώρα που ήδη βιώνουμε την κλιματική αλλαγή.
Στη Βόρεια Εύβοια κάηκαν χιλιάδες στρέμματα δάσους. Οι κάτοικοι της περιοχής αλλά και οι τοπικοί άρχοντες υποστήριξαν ότι η περιοχή «θυσιάστηκε» την πρώτη μέρα που εκδηλώθηκε η πυρκαγιά για να σωθεί η Αττική, όπου επίσης υπήρχε φωτιά. Εσείς τι πιστεύετε;
Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας ή καλύτερα πίσω από τα καμένα δέντρα. ∆εν πρέπει να λησμονούμε ότι σε τακτικό επίπεδο οι επιλογές διαχείρισης των πρώτων λεπτών σε μια πυρκαγιά σε ένα τόσο πυκνό, πευκόφυτο δάσος είναι οι πλέον κρίσιμες και, εκ του αποτελέσματος, κρίνονται ανεπαρκείς και χρήζουν αξιολόγησης και διερεύνησης. Η αρχικά σχεδιασθείσα κατανομή των πυροσβεστικών δυνάμεων για τις ανάγκες της αντιπυρικής περιόδου σε μια περιοχή όπως η Εύβοια δεν αποδείχτηκε η ενδεδειγμένη. Το μαρτυρούν τα χιλιάδες καμένα στρέμματα και ο σημαντικός αριθμός σπιτιών. ∆ιατηρούμε τη βεβαιότητα ότι η περιοχή δεν θυσιάστηκε για να σωθεί η Αττική, ωστόσο υπήρξε δέσμευση πολυάριθμων δυνάμεων για τη Βαρυμπόμπη, γιατί και μεγάλης έντασης ήταν το συμβάν αλλά και γιατί προηγήθηκε χρονικά.
Στις περιοχές όπου εκδηλώθηκαν πυρκαγιές υπήρξαν πολλά μηνύματα εκκένωσης ώστε να απομακρυνθούν οι κάτοικοι. Ωστόσο, πολλοί από αυτούς παρέμειναν, θέλοντας να προστατεύσουν τα σπίτια τους και τις περιουσίες τους. Είναι τελικά τα μηνύματα εκκένωσης του «112» η καταλληλότερη επιλογή;
Όσο και αν η συνδρομή των κατοίκων σε μια πυρκαγιά είναι σημαντική, προκειμένου να είμαστε αποτελεσματικότεροι όταν επιχειρούμε, θέλουμε να είμαστε επικεντρωμένοι στην πυρόσβεση και όχι στη διάσωση. Όπως αποδεικνύει η διεθνής αλλά και η εγχώρια πρακτική, το «112» είναι η καταλληλότερη και η πιο αποτελεσματική επιλογή, καθώς μέσω αυτής η ανθρώπινη ζωή διασφαλίστηκε στον μέγιστο δυνατό βαθμό. Απλώς φανταστείτε ένα επαρκώς οργανωμένο «112» στο Μάτι. Όπως και να ’χει, οι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι όταν διαμένουν σε δασική ή αγροτοδασική έκταση, το σπίτι τους είναι πιθανό να κινδυνεύσει, ωστόσο δεν πρέπει να λησμονούν ότι η ζωή τους είναι ακόμα μεγαλύτερης αξίας.
Η χώρα μας για τη φετινή αντιπυρική περίοδο εξασφάλισε περισσότερα εναέρια μέσα. Από την πείρα σας θεωρείτε ότι π.χ. τα ρωσικά αεροσκάφη ήταν κατάλληλα ή έχουν υπερεκτιμηθεί οι επιχειρησιακές τους δυνατότητες;
Τα ρωσικά αεροσκάφη είναι εξαιρετικά επιχειρησιακά εργαλεία, καθώς και όλα τα διαθέσιμα πτητικά μέσα λόγω της ποικιλομορφίας των δασικών πυρκαγιών και του ανάγλυφου της πατρίδας μας. Ωστόσο, στην αντιπυρική περίοδο θα περιμέναμε μεγαλύτερη επιχειρησιακή εμπλοκή των drones της Υπηρεσίας μας, ειδικά στην πρόληψη, την επιτήρηση και τον συντονισμό των συμβάντων. Βάσει και των επιχειρησιακών δεδομένων του πρόσφατου παρελθόντος, είναι αλήθεια ότι φέτος είχαμε τα περισσότερα εναέρια μέσα. Οι καιρικές συνθήκες και οι πολλές πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν ταυτόχρονα πανελλαδικά απέδειξαν όμως ότι τελικά δεν ήταν αρκετά ώστε να περιοριστούν οι εκτάσεις που επλήγησαν.
Αν η αντιπυρική περίοδος τελείωνε «αύριο» το πρωί, πώς θα την αποτιμούσατε; Σε ποιους τομείς πέτυχε και σε ποια σημεία ο μηχανισμός αποδείχτηκε ανεπαρκής;
Με πάνω από ένα εκατομμύριο στρέμματα καμένες εκτάσεις απαιτούνται ασφαλώς αυστηρή αυτοκριτική και ανασχεδιασμός δογμάτων και στρατηγικών. Πρώτα απ’ όλα, να επισημάνουμε ότι κατανοούμε την ανάγκη της πολιτικής ηγεσίας να επιλέγει για τις ανώτατες θέσεις τους «αρεστούς». Θα πρέπει ωστόσο να υπάρχει και το κριτήριο της επιχειρησιακής πείρας αλλά και της επιστημονικής γνώσης. Επίσης, οι «στρατηγοί» είναι για τα κέντρα επιχειρήσεων όπου λαμβάνονται οι κρίσιμες αποφάσεις και όχι στο μέτωπο για να κρατάνε τη μάνικα, όσο και αν αυτή η εικόνα συγκινεί και εμψυχώνει. Το φετινό καλοκαίρι διαφέρει πολύ από τα προηγούμενα. Συνήθως είχαμε, κατά μέσον όρο, 60 πυρκαγιές την ημέρα, αλλά το τελευταίο διάστημα ξεπεράσαμε κατά πολύ το συγκεκριμένο νούμερο.
Πριν από λίγο καιρό η ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου εισηγήθηκε την εφαρμογή ενός εξοπλιστικού προγράμματος-μαμούθ για τα επόμενα χρόνια προκειμένου να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες της Πυροσβεστικής.
Αυτό που προκύπτει, χωρίς καμία αμφισβήτηση, είναι το γεγονός ότι το σημερινό πυροσβεστικό προσωπικό είναι ανεπαρκές αριθμητικά, με αποτέλεσμα εξαιτίας του πλήθους των συμβάντων που είχε να διαχειριστεί φέτος να βρίσκεται πλέον στα όρια των φυσικών αντοχών του. Σε κάθε περίπτωση, η αυτοκριτική που προαναφέραμε δεν είναι κάτι που αφορά τον απλό πυροσβέστη, ο οποίος επιχειρεί ακατάπαυστα τους τελευταίους δύο μήνες.
Οι συνάδελφοι επέδειξαν αστείρευτες αντοχές, αυταπάρνηση, υψηλό βαθμό επαγγελματικής ωριμότητας και υπευθυνότητα. Αντίθετα, υπήρχε ελλιπέστατη διοικητική μέριμνα σε επίπεδο σίτισης, συνθηκών υγιεινής και επαρκούς ξεκούρασης. Μετακινούμασταν διαρκώς ανά την επικράτεια για να προλάβουμε τα συμβάντα που ξεφύτρωναν σαν μανιτάρια. ∆εν μπορέσαμε να κάνουμε ένα μπάνιο στη θάλασσα με τα παιδιά μας λόγω της αναστολής αδειών. Χρειαζόμαστε άμεσα 4.000 προσλήψεις προσωπικού, με αξιοποίηση του συνόλου της «δεξαμενής» των 2.500 εξειδικευμένων εποχικών συναδέλφων.
Ποιο πιστεύετε ότι ήταν το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετώπισαν οι πυροσβέστες επιχειρώντας στα βουνά της χώρας μας;
Για ακόμα μία χρονιά αναδείχτηκε η μεγάλη «γάγγραινα» που βασανίζει το ΠΣ πάνω από 15 χρόνια και ακούει στο όνομα «τηλεπικοινωνίες». Με τη μη ανανέωση των συμβάσεων των ασυρμάτων TETRA που χρησιμοποιούνταν στους Ολυμπιακούς Αγώνες και με ένα αναλογικό σύστημα απαρχαιωμένο και πλήρως διαβλητό, έχουμε φτάσει σήμερα στο σημείο οι τηλεπικοινωνίες να αποσυντονίζουν αντί να συντονίζουν σε επιχειρησιακό επίπεδο. Θα καεί ένας συνάδελφος που έχει εγκλωβιστεί από τη φωτιά επειδή ο διπλανός του δεν θα ακούει από τον ασύρματο να τον καλεί σε βοήθεια.
Πολλή κουβέντα έγινε για τις πρακτικές πυρόσβεσης που χρησιμοποίησαν οι συνάδελφοί σας από το εξωτερικό. Οι ελληνικοί τρόποι κατάσβεσης θεωρείται ότι είναι ξεπερασμένοι ή για μία ακόμα φορά επιβεβαιώθηκε η γνωστή ρήση «το ξένο είναι πιο γλυκό;»
Η συνδρομή των συναδέλφων μας από το εξωτερικό ήταν ιδιαίτερα σημαντική και τους ευχαριστούμε. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι εντάχθηκαν στις επιχειρήσεις από την τρίτη ή τέταρτη ημέρα, απασχολούμενοι έως οκτώ ώρες καθημερινά, με επαρκή ξεκούραση και σίτιση μεταξύ των βαρδιών τους. Κάτι που δεν συνέβαινε για τους Έλληνες πυροσβέστες.
Μέσα στην όλη τραγικότητα της κατάστασης προέκυψε από τις δασικές πυρκαγιές της Βαρυμπόμπης και της Εύβοιας μια μοναδική ευκαιρία για τη διεθνή πυροσβεστική οικογένεια να συνεργαστεί, για πρώτη φορά, σε τόσο μεγάλη πολυεθνική κλίμακα, ανταλλάσσοντας σε πνεύμα ενότητας και αλληλεγγύης τεχνογνωσία και καλές πρακτικές.
Εν προκειμένω βέβαια, θα πρέπει να πούμε ότι οι πρακτικές που ακολουθεί η χώρα μας είναι αυτές που μας επιτρέπει το θεσμικό πλαίσιο και τυγχάνουν απόλυτα εναρμονισμένες με τις αντίστοιχες διεθνείς.
Η αναγνώριση της προσφοράς των πυροσβεστών είναι καθολική. Τι περιμένετε από την οργανωμένη πολιτεία;
Το γεγονός ότι διαχειριστήκαμε τόσο μεγάλες πυρκαγιές εξασφαλίζοντας τη ζωή των συμπολιτών μας είναι για εμάς κάτι πολύ σημαντικό. Ως ελάχιστη αναγνώριση της τιτάνιας μάχης που έχει δοθεί αυτήν την αντιπυρική περίοδο από το σύνολο του πυροσβεστικού προσωπικού, αναμένουμε την αναγνώριση της πολιτείας μέσω της οικονομικής ενίσχυσης είτε με τη μορφή χρηματικής αποζημίωσης είτε με τη μορφή φοροαπαλλαγών επί των, κατά τα άλλα, πενιχρών εισοδημάτων μας.
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
