Επιφανειακά, όλα μοιάζουν τακτοποιημένα. Η μεγάλη αύξηση κεφαλαίου πέτυχε, η νέα διοίκηση «ανεβάζει στροφές», αλλά τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Στο κλειστό επιτελείο της ΕΛΛΑΚΤΩΡ η ατμόσφαιρα επιβεβαιώνει τη φράση για την ηρεμία πριν από τη θύελλα.
Tου Ειδικού Συνεργάτη
Εκτός ελέγχου τα προβλήματα στην κατασκευαστική εταιρεία. Το φιάσκο με τα έργα σε Εγνατία και Λέσβο και ο προβληματισμός του Ολλανδού επενδυτή
Κάποιοι μάλιστα θυμήθηκαν άγνωστο παρασκήνιο του 2017 που αποκαλύπτουμε σήμερα, όταν ο ίδιος Ολλανδός επενδυτής, ο Χένρι Χόλτερμαν, είχε κρυφές διαπραγματεύσεις με τον Λεωνίδα Μπόμπολα για να αγοράσει την εταιρεία.
Πολλοί νομίζουν ότι το ολλανδικό ενδιαφέρον για την ΕΛΛΑΚΤΩΡ είναι υπόθεση των δέκα τελευταίων μηνών, οπότε κατάφερε να πάρει τον έλεγχό της. Η αλήθεια είναι ότι η πρώτη άγνωστη απόπειρα εισόδου της Reggeborgh στην ΕΛΛΑΚΤΩΡ έγινε πριν από τέσσερα χρόνια. Τότε το «δίδυμο» Λεωνίδας Μπόμπολας – ∆ημήτρης Κούτρας διοικούσε την εταιρεία και είχε μυστικές διαπραγματεύσεις με τον Χόλτερμαν, ο οποίος όμως αποφάσισε τελικά να μην επενδύσει στην εταιρεία και προτίμησε τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Γιατί έφυγε τότε και γιατί επέστρεψε φέτος;
Ο λόγος απόρριψης της ιδέας ήταν ότι η ΕΛΛΑΚΤΩΡ είχε καταδικαστεί από την Επιτροπή Ανταγωνισμού για συμμετοχή σε καρτέλ, γεγονός που -εκτός από τεράστιο πρόστιμο- δημιουργούσε εμπόδια για την ανάληψη δημοσίων έργων στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, η εταιρεία είχε κατηγορηθεί από την Παγκόσμια Τράπεζα (World Bank) για εμπλοκή σε υπόθεση δωροδοκίας στο έργο βιολογικού καθαρισμού στην Κολομβία και ετοιμαζόταν πολύμηνος αποκλεισμός από όλα τα έργα που χρηματοδοτούνται από τη διεθνή τράπεζα αλλά και τις παρόμοιες αναπτυξιακές τράπεζες, όπως η EBRD και η ευρωπαϊκή EIB.
Συνεπώς η εταιρεία δεν θα μπορούσε να συμμετάσχει στους μεγάλους διαγωνισμούς στη Ρουμανία ή στα Βαλκάνια, γιατί τα έργα αυτά χρηματοδοτούνται συνήθως από αυτές τις τράπεζες.
Παράλληλα, εκείνη την εποχή το ταμείο της εταιρείας ήταν μηδενικό, με υποχρεώσεις 750.000.000 ευρώ κι όλα τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας δεσμευμένα από τις τράπεζες για δάνεια. Τα έργα στην Αλβανία μετά από χρόνια καθυστερήσεων είχαν σταματήσει. Τα έργα στη Σερβία με ζημίες πάνω από 110 εκατ. ήταν εγκαταλελειμμένα και χωρίς προοπτική ολοκλήρωσης. Η δραστηριότητα στη Ρουμανία βρισκόταν σε χειρότερη κατάσταση, με έργα με καθυστέρηση πολλών ετών και χωρίς καν επιχειρήματα για να προστατευθεί η εταιρεία από ποινικές ρήτρες και κατάπτωση εγγυητικών. Στη Μέση Ανατολή εκκρεμούσε ένα θηριώδες έργο, που για να αποφύγει τις τεράστιες ζημίες έπρεπε να εξασφαλιστεί η πληρωμή απαιτήσεων πάνω από 200 εκατ. ευρώ. Η ευρωπαϊκή υπηρεσία καταπολέμησης της διαφθοράς OLAF ερευνούσε την εμπλοκή της εταιρείας σε υποθέσεις διαφθοράς σε Σκόπια και Ρουμανία και υπήρχε εμπλοκή σε ζητήματα διαφθοράς δημοσίων λειτουργών στην Αλβανία.
Επίσης, στη Μέση Ανατολή οι ζημίες υπολογίζονταν σε 250.000.000 ευρώ, ενώ 55.000.000 ευρώ έπρεπε να πληρωθούν αμέσως προκειμένου να περιοριστούν οι καταστροφικής έκτασης ζημίες σε ένα από τα έργα στο Κατάρ. Στην Ελλάδα η τότε κυβέρνηση ερευνούσε το ενδεχόμενο πρόωρης διακοπής της σύμβασης της Αττικής Οδού, με τον ισχυρισμό ότι η προβλεπόμενη απόδοση των ιδίων κεφαλαίων είχε επιτευχθεί.
Επιστροφή
Από αυτή την κατάσταση έφυγε τρέχοντας τότε ο Ολλανδός και επέστρεψε στα τέλη του 2020, όταν η εταιρεία είχε πλέον μπει στον δρόμο της εξυγίανσης, οπότε προτίμησε να αποεπενδύσει από τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και να τοποθετήσει τα κέρδη του στην ΕΛΛΑΚΤΩΡ.
Αλλά και πάλι, επειδή δεν εμπιστεύεται πλήρως τη σημερινή διοίκηση, έσπευσε να πάρει πίσω αμέσως και πριν καλυφθούν άλλες υποχρεώσεις της επιχείρησης τη χρηματοδότηση 50.000.000 ευρώ που είχε προσφέρει (με τους ανάλογους τόκους είναι αλήθεια). Ίσως ξέρουν και στην Ολλανδία την παροιμία «φύλαγε τα ρούχα σου να ’χεις τα μισά».
Πάντως, η μεγάλη αύξηση κεφαλαίου της ΕΛΛΑΚΤΩΡ δεν φαίνεται επαρκής, καθώς τα προβλήματα της κατασκευαστικής εταιρείας κινούνται όλο και περισσότερο εκτός ελέγχου.
Η διοίκηση δεν έχει καταφέρει να πάρει κανένα από τα δημόσια έργα της περιόδου, με πρώτο και καλύτερο τη διαχείριση της Εγνατίας, το μεγαλύτερο δημόσιο έργο του τομέα. Υποτίθεται ότι η ισπανική Roadis, που συμμετείχε στην κοινοπραξία, ξαφνικά αποχώρησε. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι έπρεπε απλώς να είχαν κλείσει συμφωνία με την ισπανική εταιρεία ή να αναζητήσουν εναλλακτική λύση, όπως επέτρεπαν τα τεύχη του διαγωνισμού. ∆εν έκαναν τίποτα από τα δύο, διότι η αλήθεια είναι απλή. Ως μαθητευόμενοι μάγοι δεν ξέρουν τη δουλειά…
Ανάλογες αστοχίες είχαν ως αποτέλεσμα την απώλεια του έργου κατασκευής του κέντρου προσφύγων στη Μυτιλήνη, παρότι η ΑΚΤΩΡ είχε ήδη αναλάβει τις πρόδρομες εργασίες, ενώ ήταν η μοναδική μεγάλη εταιρεία που είχε στο νησί μηχανήματα και προσωπικό. Τα τεύχη του διαγωνισμού παραδόξως ζητούσαν οικονομικά στοιχεία που η ΑΚΤΩΡ δεν πληρούσε, με συνέπεια να αποκλειστεί. Το απίστευτο είναι ότι η διοίκηση δεν ήξερε ότι το πρόβλημα μπορούσε εύκολα να επιλυθεί με σύμβαση μεταξύ ΕΛΛΑΚΤΩΡ και ΑΚΤΩΡ, σύμφωνα με την οποία η ΕΛΛΑΚΤΩΡ θα αναλάμβανε έναντι της ΑΚΤΩΡ την υποχρέωση να τη στηρίξει οικονομικά (αν χρειαζόταν). Αυτό είναι και νόμιμο και σύνηθες.
Οι αστοχίες φαίνεται ότι προβληματίζουν και τον επικεφαλής της Reggeborgh, Χ. Χόλτερμαν, που παρακολουθεί με ανάμεικτα αισθήματα την επένδυσή του στη μεγάλη κατασκευαστική εταιρεία.
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί