PLUS
Αλκοόλ και ναρκωτικά… Δύο από τις μεγαλύτερες ανησυχίες που αντιμετωπίζουν όλες οι ελληνικές οικογένειες οι οποίες έχουν παιδιά, κυρίως στην εφηβική ηλικία. «Ο γιος μου δεν παίρνει ναρκωτικά, αλλά ένα ποτηράκι κρασί θα το πιούμε μαζί…».
Του Φώτη Ανδρέου
Από την έκθεση του ΕΚΤΕΠΝ για το 2020 ενώ αυξητική είναι η τάση και στη χρήση κάνναβης και ουσιών!
«Η κόρη μου δεν καπνίζει, αλλά θα πιει δύο μπιρίτσες το καλοκαίρι με τις φίλες της». Αυτές είναι μερικές από τις πιο συνηθισμένες φράσεις που ακούμε από τους γονείς οι οποίοι δείχνουν να μην ανησυχούν τόσο πολύ για τη χρήση αλκοόλ, σε αντίθεση με τα ναρκωτικά. Γονείς που πιστεύουν ότι «το παιδί μου δεν έχει σχέση με τους χασικλήδες και οι παρέες του δεν είναι μπεκρήδες». Είναι όμως έτσι;
Συναγερμός
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ), όπως κάνει κάθε χρόνο, δημοσιοποίησε την έκθεση του 2020 για την κατάσταση με τα ναρκωτικά και το αλκοόλ στη χώρα μας. Πολλά από τα στοιχεία της έρευνας θα έπρεπε να μας καθησυχάζουν, αλλά υπάρχουν και άλλα που «χτυπούν» το καμπανάκι του συναγερμού. Στην έρευνα, μεταξύ άλλων, εξετάστηκε η τάση και η συμπεριφορά των εφήβων, ηλικίας 16 έως 18 ετών, απέναντι στο αλκοόλ και τα ναρκωτικά.
Εισπνεόμενα
Συγκεκριμένα, «η μεγάλη πλειονότητα των εφήβων (84%) δεν έχει κάνει ποτέ χρήση κάποιας παράνομης ουσίας. Ωστόσο, η κάνναβη είναι η κυρίαρχη ουσία στον κατάλογο των παράνομων ουσιών. Σε σχεδόν παρόμοια ποσοστά γίνεται χρήση και εισπνεόμενων ουσιών και μάλιστα μέσω προϊόντων που κυκλοφορούν νόμιμα στο εμπόριο». Η χώρα μας εμφανίζει υψηλότερο ποσοστό χρήσης εισπνεόμενων ουσιών σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το ποσοστό των παιδιών που κάνουν «συχνή χρήση κάνναβης» είναι χαμηλό μεν, αλλά σημαντικό δε και φτάνει το 4,3%. Αυτό που διαπίστωσε η ερευνητική ομάδα του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά είναι ότι «τα ποσοστά της χρήσης αυξάνονται σημαντικά από τη μία τάξη του Λυκείου στην άλλη. Για παράδειγμα, στη χρήση κάνναβης το ποσοστό μεταβάλλεται από το 5% στην Α΄ Λυκείου, στο 8% στη Β΄ και στο 11% στη Γ΄ Λυκείου».
Όσον αφορά τα χαρακτηριστικά των παιδιών που κάνουν χρήση ουσιών, τα αγόρια κατέχουν τα σκήπτρα με σημαντικά υψηλότερα ποσοστά συγκριτικά με τα κορίτσια. Επίσης, «η χρήση ουσιών είναι κατά κανόνα περισσότερο εκτεταμένη στους μαθητές οικογενειών από τα ‘‘υψηλά’’ και τα ‘‘χαμηλά’’ οικονομικά στρώματα, απ’ ό,τι στους μαθητές οικογενειών από τα ‘‘μεσαία’’ στρώματα».
Το αλκοόλ, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας που πραγματοποιήθηκε το 2019, δείχνει να είναι πιο «αθώο» στα μάτια των εφήβων και βέβαια έχουν πολύ πιο εύκολη πρόσβαση σε αυτό. «Σχεδόν όλοι οι μαθητές (92,5%) ηλικίας από 16 έως 18 ετών έχουν καταναλώσει κάποιο αλκοολούχο ποτό (μπίρα, κρασί, αλκοολούχο αναψυκτικό, τσίπουρο, βότκα, τζιν κ.τ.λ.) έστω και μία φορά στη ζωή τους», όπως προκύπτει από την έρευνα που έγινε σε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 17.733 μαθητών και στο πλαίσιο της διεθνώς αναγνωρισμένης πανευρωπαϊκής έρευνας ESPAD.
Η έρευνα αναζήτησε και την συχνότητα χρήσης αλκοόλ από ανήλικους στην καθημερινή τους ζωή. Συγκεκριμένα, αλκοόλ έχουν καταναλώσει τους «τελευταίους 12 μήνες» ποσοστό 87,3%, τους «επτά τελευταίους μήνες» ποσοστό 70,2% και τις «τελευταίες 30 ημέρες» έστω και μία φορά.
Πόσο όμως αλκοόλ ήπιαν αυτά τα παιδιά; Ήπιαν π.χ. ένα ποτήρι κρασί στο οικογενειακό τραπέζι ή άδειαζαν τα μπουκαλάκια με το τσίπουρο το ένα μετά το άλλο; «Όσον αφορά στην υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, που σημαίνει περισσότερα από πέντε ποτά στη σειρά, ένα σημαντικό ποσοστό εφήβων ανέφερε ότι
«ήπιε υπερβολικά» (38,3%) και «τουλάχιστον μία φορά» τις τελευταίες 30 ημέρες.
Επίσης, περισσότεροι από 2 στους 5 (42,9%) μαθητές έχουν μεθύσει έστω και μία φορά στη ζωή τους και ένας στους 9 (11,3%) έχει μεθύσει τουλάχιστον μία φορά τις τελευταίες 30 ημέρες.
Οι περισσότεροι (62,0%) έφηβοι μαθητές ανέφεραν ότι «έχουν καταναλώσει αλκοόλ σε χώρους διασκέδασης τουλάχιστον μία φορά τις τελευταίες 30 ημέρες» και σχεδόν ένας στους τρεις (35,0%) είχε την άποψη ότι είναι «ακίνδυνο να πίνει κανείς 1-2 ποτά καθημερινά», δείγμα της φιλοσοφίας με την οποία αντιμετωπίζεται η χρήση του αλκοόλ από την ελληνική κοινωνία.
Όμως δεν πρέπει να τα βλέπουμε όλα «μαύρα» και «θολά». Φαίνεται, από τα επιστημονικά ευρήματα, ότι για τους εφήβους στη χώρα μας το αλκοόλ δεν είναι τόσο θελκτικό. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι «από το 2015 στο 2019 καταγράφεται μείωση στους δείκτες κατανάλωσης αλκοόλ στους 16χρονους μαθητές. Μάλιστα, το 2019 καταγράφονται τα χαμηλότερα αντίστοιχα ποσοστά των τελευταίων 16 ετών (2003-2019). Επίσης, από το 2011 έως το 2019 το ποσοστό εφήβων που αναφέρουν ότι έχουν μεθύσει σε όλη τους τη ζωή μειώνεται επίσης σημαντικά.
