PLUS
Η εκρηκτική αύξηση των κρουσμάτων της «Όμικρον» στην κοινότητα έχει δημιουργήσει το τελευταίο 15νθήμερο τεράστιες ουρές έξω από φαρμακεία και διαγνωστικά κέντρα, με ανθρώπους κάθε ηλικίας να περιμένουν για τη διενέργεια ενός rapid test, με την ερώτηση «πότε κάνουμε rapid test και πότε (πρέπει να) κάνουμε μοριακό τεστ PCR» να τριβελίζει το μυαλό των περισσότερων πολιτών, ενώ την ίδια στιγμή το κόστος των εργαστηριακών ελέγχων τους ροκανίζει την τσέπη.
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τους διαγνωστικούς ελέγχους ανίχνευσης του ιού
Και μπορεί η κυβέρνηση να έβαλε νέο χαμηλότερο πλαφόν στα μοριακά τεστ τα 47 ευρώ (ανά τεστ) από τα 60 ευρώ που ήταν η προηγούμενη τιμή και τα rapid να διατίθενται από 5-10 ευρώ σε φαρμακεία και διαγνωστικά κέντρα, αλλά σε άλλες χώρες η διενέργεια όλων των εργαστηριακών ελέγχων για τη λοίμωξη COVID είναι δωρεάν είτε σε όλους τους πολίτες ανεξαιρέτως είτε στα συμπτωματικά άτομα. Έτσι λοιπόν στη Γερμανία τα εργαστηριακά rapid tests επανήλθαν μετά από μια διακοπή ενός μήνα στο καθεστώς της δωρεάν διάθεσης, ενώ στη Γαλλία -τη χώρα όπου ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έβαλε στόχο να κάνει τη ζωή των ανεμβολίαστων δύσκολη και το δήλωσε on camera- όλα τα τεστ είναι δωρεάν, αλλά οι ανεμβολίαστοι πολίτες πληρώνουν τους μοριακούς PCR ελέγχους.
Στην Ιταλία, οι εργαστηριακοί έλεγχοι συνταγογραφούνται (σε ανθρώπους με συμπτώματα) και προσφέρονται δωρεάν, ενώ για όσους θέλουν να προμηθευτούν χωρίς συνταγογράφηση τα rapid tests είναι συγκριτικά με άλλες χώρες ακριβά. Δωρεάν με συνταγογράφηση είναι η «γραμμή» που ακολουθεί για τους εργαστηριακούς ελέγχους και το Βέλγιο, ενώ στην Ισπανία τα τεστ είναι δωρεάν για τους Ισπανούς και ακριβά για τους ξένους.
Στη Μ. Βρετανία, εκεί όπου παρά την αλματώδη αύξηση των κρουσμάτων ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον δεν προέβη στη λήψη αυστηρών περιοριστικών μέτρων, τα τεστ είναι δωρεάν για όσους έχουν συμπτώματα, ενώ η Αυστρία και η Δανία ανήκουν στις χώρες με την πιο ευνοϊκή νομοθεσία για τους πολίτες, καθώς όλα τα τεστ rapid και PCR είναι δωρεάν για όλους. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι η Δανία ήταν από τις πρώτες χώρες που προσέφερε στους πολίτες της δωρεάν διενέργεια PCR test από τα πρώτα κύματα της πανδημίας, ώστε να μη χρειαστεί να πάρει κανένα σκληρό περιοριστικό μέτρο.
Είναι αξιόπιστα;
Όπως διευκρινίζει ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Γκίκας Μαγιορκίνης, τα rapid tests αναγνωρίζουν μια περιοχή του στελέχους «Όμικρον» που έχει υποστεί δύο μεταλλάξεις, οι οποίες ανιχνεύονται και σε άλλα στελέχη του κορωνοϊού, οπότε δεν τίθεται θέμα για την αποτελεσματικότητα και την αξιοπιστία τους. Ο ειδικός εξηγεί ότι όταν το rapid test βγαίνει αρνητικό και αργότερα το μοριακό τεστ βγαίνει θετικό, αυτή η διαφοροποίηση οφείλεται στο ότι παρεμβάλλονται 24-48 ώρες για να εκτελεστεί το PCR. Αν το άτομο είναι θετικό, μέχρι να βγει το αποτέλεσμα του PCR θα έχει θετικοποιηθεί και το rapid test και η επιβεβαίωση των rapid tests με PCR δεν προσφέρει κάτι στο να ανακοπεί η διασπορά του κορωνοϊού, αφού όσο παραμένει αρνητικό το rapid είναι χαμηλό το ιικό φορτίο και συνεπώς είναι χαμηλή η πιθανότητα μετάδοσης.
Επιπλέον, στη φάση έξαρσης της επιδημίας, δηλαδή στην τωρινή συγκυρία με την υπερμεταδοτική «Όμικρον» να διασπείρεται ταχύτατα παντού, υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό ατόμων που θα περάσουν τη νόσο τελείως ασυμπτωματικά και θα διαγνωστούν στην αποδρομή της λοίμωξης (καθυστερημένα), όταν θα είναι θετικό το PCR σε πολύ χαμηλό φορτίο, αλλά το rapid test θα βγαίνει αρνητικό. Τα άτομα αυτά, ωστόσο, δεν είναι μεταδοτικά και το PCR μπορεί να βγαίνει θετικό ακόμα και 30 ημέρες μετά την αρχική λοίμωξη, καθώς ανιχνεύει πολύ χαμηλά ιικά φορτία, όπως προσθέτει ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας Γκ. Μαγιορκίνης.
Πότε κάνουμε το κάθε τεστ
Η ερώτηση πότε κάνουμε rapid και πότε μοριακό τεστ έχει αναδειχθεί τις τελευταίες ημέρες σε… σπαζοκεφαλιά. Προκειμένου να διαλύσει τη σύγχυση ο καθηγητής Γκίκας Μαγιορκίνης συνιστά να κάνουμε rapid test όταν πρόκειται να βγούμε παρέα με ανθρώπους με τους οποίους δεν συμβιώνουμε στο ίδιο νοικοκυριό, με το πρώτο σύμπτωμα κοινού κρυολογήματος ή ακόμα και χωρίς συμπτώματα, αν θέλουμε να είμαστε περισσότερο ασφαλείς. Επιπλέον, η διενέργεια των rapid tests είναι υποχρεωτική κάθε εβδομάδα για τους μη εμβολιασμένους εργαζομένους στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα και στους εκπαιδευτικούς. «Η ‘‘Όμικρον’’ εμφανίζεται με τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος και συγκεκριμένα με ρινική καταρροή, πονόλαιμο, βήχα, φτάρνισμα, κόπωση και πονοκέφαλο» εξηγεί ο καθηγητής Παθολογικής Φυσιολογίας Λοιμώξεων ΕΚΠΑ Νίκος Σύψας, διευκρινίζοντας πως δεν υπάρχει άλλος τρόπος πέραν του rapid test για να εντοπιστεί η μόλυνση με το στέλεχος «Όμικρον» σε ανθρώπους που παρουσιάζουν συμπτώματα εποχικών ιώσεων (κρυολόγημα – γρίπη)
Τα εμβολιασμένα άτομα δεν έχουν κανένα λόγο να επιβεβαιώσουν το rapid test με μοριακό τεστ PCR, προσθέτει ο Γκίκας Μαγιορκίνης, ειδικά αυτές τις ημέρες που είναι μεγάλη η αναμονή και η ταλαιπωρία στα διαγνωστικά εργαστήρια. Άλλωστε με τη νέα Κυβερνητική Υπουργική Απόφαση (KYA) οι θετικοί στον κορωνοϊό εργαζόμενοι μπορούν να πάρουν αναρρωτική άδεια (είτε είναι εμβολιασμένοι είτε είναι ανεμβολίαστοι) με θετικό rapid test, το οποίο οφείλει να δεχτεί ο εργοδότης και αφού μείνουν πέντε ημέρες καραντίνα θα επιστρέψουν στο γραφείο με αρνητικό rapid.
Πότε επιβάλλεται μοριακό τεστ PCR
Μοριακό τεστ PCR χρειαζόμαστε σε μία περίπτωση, ενώ είναι χρήσιμο και σε άλλη μία (χωρίς ωστόσο να απαιτείται τη 2η φορά), όπως επισημαίνουν οι ειδικοί. Κατ’ αρχάς, το PCR test είναι απαραίτητο στα άτομα που δεν έχουν νοσήσει ξανά με κορωνοϊό -και είναι ανεμβολίαστα- προκειμένου να εκδοθεί το πιστοποιητικό νόσησης, σύμφωνα με τα καινούργια πρωτόκολλα του ΕΟΔΥ και τη νέα ΚΥΑ. Στην αντίθετη περίπτωση και χωρίς PCR test το άτομο που έχει νοσήσει δεν μπορεί να κατοχυρώσει τα δικαιώματα πρόσβασης σε κλειστούς χώρους και το «ελευθέρας» σε γήπεδα, σινεμά, θέατρα, εστιατόρια, μπαρ κ.τ.λ. που έχουν οι εμβολιασμένοι και οι νοσήσαντες, όπως εξηγεί η καθηγήτρια Παιδιατρικής – Λοιμωξιολογίας Βάνα Παπαευαγγέλου.
Χαμηλό φορτίο
Η δεύτερη περίπτωση, όπου το PCR είναι χρήσιμο (όχι όμως απαραίτητο), αφορά τη διάγνωση ατόμων που έχουν επίμονα σοβαρά συμπτώματα και αρνητικά διαγνωστικά rapid tests, καθότι έχει παρατηρηθεί ότι σε ένα μικρό ποσοστό ατόμων που έχουν προσβληθεί από κορωνοϊό, το φορτίο θα παραμείνει χαμηλό. Ωστόσο ο καθηγητής Επιδημιολογίας θυμίζει ότι σε αυτά τα περιστατικά η πιθανότητα μετάδοσης παραμένει χαμηλή, λόγω του χαμηλού ιικού φορτίου.
