PLUS
«Η εκδίκησή μας θα είναι το γέλιο των παιδιών μας», είχε πει ο Bobby Sands, ο θρυλικός αγωνιστής του IRA που πέθανε το 1981 σε ηλικία 27 ετών, μετά από 66 μέρες απεργίας πείνας ως πολιτικός κρατούμενος και έγινε το σύμβολο του αγώνα των Ιρλανδών για ανεξαρτησία από τη Μεγάλη Βρετανία.
Του ΝΙΚΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ
Η Μισέλ Ο’Νιλ προαλείφεται για πρωθυπουργός του Μπέλφαστ προκαλώντας… σεισμικές δονήσεις στο Λονδίνο, που βλέπει μια εθνικίστρια να βάζει «μπουρλότο» στα σχέδιά του!
Σχεδόν 41 χρόνια μετά, τα παιδιά των Βορειοϊρλανδών συναγωνιστών του Bobby χαμογελούν. Το Σιν Φέιν (Sinn Fein), που θεωρούνταν πολιτικός βραχίονας του IRA, πέτυχε μια μεγάλη νίκη και τώρα μια κυρία «χαμογελαστή και απαστράπτουσα», όπως χαρακτήρισε η «Corriere Della Sera» τη Μισέλ Ο’Νιλ, προαλείφεται για πρωθυπουργός του Μπέλφαστ. Η μεγάλη νίκη Την Πέμπτη 5 Μαΐου οι Βορεοϊρλανδοί ψήφισαν σε βουλευτικές εκλογές, δηλαδή για τη «Συνέλευση του Όλστερ». Και η Μισέλ Ο’Νιλ. «η γυναίκα που θέλει να ενώσει την Ιρλανδία», επικεφαλής του πολιτικού κόμματος Σιν Φέιν από το 2017, όταν ανέλαβε τα ηνία του «καθολικού εθνικιστικού κινήματος» παίρνει τώρα την εξουσία. Το Σιν Φέιν εξασφάλισε το 29% των ψήφων έναντι του 21,3% για το συντηρητικό Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP) που τάσσεται υπέρ της παραμονής της Β. Ιρλανδίας στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Πάγια και μη διαπραγματεύσιμη αρχή του Σιν Φέιν είναι η ένωση της Βόρειας Ιρλανδίας με το ΕΪΡΕ, που αποτελεί κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ο’Νιλ αντιπροσωπεύει για τους Ιρλανδούς το παλλαϊκό αίτημα και των δύο περιοχών για ένωση του διαιρεμένου έθνους. Το πρώτο κόμμα έχει το δικαίωμα να προτείνει τον δικό του υποψήφιο για τη θέση του πρώτου υπουργού (πρωθυπουργού) της κυβέρνησης, η οποία υποχρεωτικά θα είναι πολυκομματική. Όμως οι διαφωνίες του Σιν Φέιν με το DUP σημαίνουν ότι αυτός ο διορισμός μπορεί και να καθυστερήσει για μήνες. Ωστόσο είναι σχεδόν σίγουρο πως ύστερα από αυτό το αποτέλεσμα μια εθνικίστρια θα αναλάβει την εξουσία στο Μπέλφαστ και θα «ανακατέψει την τράπουλα» με τρόπο που σίγουρα απεύχεται το Λονδίνο, τόσο που οι τριγμοί του λεγόμενου «Partygate» δεν θα είναι παρά μια ευχάριστη ανάμνηση για τον Μπόρις Τζόνσον, αφού αρκετοί βουλευτές του ενδέχεται να αποσύρουν τη στήριξή τους.
Το μέλλον της Βρετανίας
Αναμφισβήτητα το αποτέλεσμα αυτών των εκλογών στη Βόρεια Ιρλανδία μπορεί να επανακαθορίσει το μέλλον της Βρετανίας, αφού το Σιν Φέιν θα ηγηθεί μιας κυβέρνησης που θα μοιράζεται με τους Ενωτικούς και θα πιέσει για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την επανένωση του νησιού, σύμφωνα με τις ανησυχίες του Δημοκρατικού Ενωτικού Κόμματος, το οποίο υποστηρίζει ότι η Βόρεια Ιρλανδία πρέπει να παραμείνει τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου.
Επίσης, ένα άλλο ζήτημα που προκύπτει τώρα είναι πως η Β. Ιρλανδία θα πρέπει να επανεξετάσει το πρόβλημα του Πρωτοκόλλου που συμφωνήθηκε μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών και που ουσιαστικά δημιούργησε τα λεγόμενα «σκληρά» σύνορα μεταξύ της χώρας και των υπόλοιπων εθνών του Ην. Βασιλείου. Το Πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας προβλέπει την παραμονή της περιοχής στην ενιαία αγορά, γιατί η επαναφορά των «αόρατων σήμερα» συνόρων ανάμεσα στην Ιρλανδία και τη Βόρεια Ιρλανδία θα τορπίλιζε την ειρηνευτική συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής που έβαλε τέλος σε 30 χρόνια αιματηρής βίας ανάμεσα στους ενωτικούς προτεστάντες και τους ρεπουμπλικάνους καθολικούς. Η βρετανική κυβέρνηση δεν θέλει να διατηρηθούν οι έλεγχοι σε προϊόντα που μετακινούνται από τη Μεγάλη Βρετανία προς τη Βόρεια Ιρλανδία τους οποίους προβλέπει το Πρωτόκολλο και παράλληλα ζητά την αντικατάσταση της δικαιοδοσίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ως προς την εποπτεία εφαρμογής του Πρωτοκόλλου από ανεξάρτητη διεθνή διαιτησία.
Ποια είναι
Η Μισέλ Ο’Νιλ πέτυχε κάτι που φαινόταν αδύνατον στον έναν αιώνα της ταραχώδους Ιστορίας της Βόρειας Ιρλανδίας: θα μπορούσε να γίνει η πρώτη επικεφαλής εθνικιστικής κυβέρνησης με τη νίκη του Σιν Φέιν. Η 45χρονη ξανθιά πολιτικός ασχολήθηκε στην προεκλογική εκστρατεία της με θέματα της καθημερινότητας: τη βελτίωση των υπηρεσιών υγείας, τη στεγαστική κρίση, το κόστος ζωής. Έβαλε σε δεύτερο πλάνο τον ιστορικό στόχο του Σιν Φέιν, την ένωση του νησιού. Η Ο’Νιλ προέρχεται από τη νέα γενιά πολιτικών που αναδείχθηκε μετά την ειρηνευτική συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής, του 1998, με την οποία τερματίστηκαν οι «Ταραχές», μια περίοδο 30 ετών συγκρούσεων μεταξύ των εθνικιστών (καθολικών) και των ενωτικών (προτεσταντών). Στην εφηβεία της την επηρέασε ιδίως ο πατέρας της, Μπρένταν Ντόρις, πρώην κρατούμενος ως μέλος του IRA (Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός) και στη συνέχεια πολιτικός, εκλεγμένος με το Σιν Φέιν.
Στα 21 της εντάχθηκε στο Σιν Φέιν. Εξελέγη βουλευτής για τη Βόρεια Ιρλανδία για πρώτη φορά το 2007, ενώ το 2010 εξελέγη δήμαρχος -η πρώτη γυναίκα- στο Ντάνγκαμον, την περιφέρειά της. Είναι ιδιαίτερα επικοινωνιακή και προσελκύει τους νέους με τις αριστερές ιδέες της. Ανέλαβε υπουργός Γεωργίας το 2011 και υπουργός Υγείας το 2016. Οκτώ ημέρες αφότου ανέλαβε αυτή τη θέση, ανακοίνωσε ότι τερματίζει την απαγόρευση που ίσχυε μέχρι τότε στη Βόρεια Ιρλανδία να γίνονται αιμοδότες οι ομοφυλόφιλοι και οι αμφιφυλόφιλοι. Στις 23 Ιανουαρίου 2017, μετά την παραίτηση του Μάρτιν ΜακΓκίνες, ανέλαβε την ηγεσία του Σιν Φέιν. Στις 11 Ιανουαρίου 2020 εξελέγη αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Βόρειας Ιρλανδίας, στους κόλπους της κυβέρνησης του DUP. Όταν παραιτήθηκε ο προερχόμενος από το DUP πρωθυπουργός Πολ Γκίβαν, στις 4 Φεβρουαρίου φέτος, μπήκε αυτόματα τέλος και στη δική της θητεία λόγω του καθεστώτος της υποχρεωτικής συγκυβέρνησης στην επαρχία.
