PLUS
Σε αντίθεση με τη διευρυμένη αντίληψη σε διάφορες χώρες μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν, οι ΗΠΑ έχουν για άλλη μία φορά αποδείξει την ικανότητα και την αποφασιστικότητά τους να συνεχίσουν να εξαλείφουν ανώτερα στελέχη των σαλαφικών τζιχαντιστικών τρομοκρατικών οργανώσεων (ISIS και θυγατρικές του). Αυτό συμβαίνει αν και φαινομενικά βρίσκονται στο ραντάρ της κοινής γνώμης στη Δύση, καθώς δραστηριοποιούνται κυρίως σε “απομακρυσμένες περιοχές” και δεν έχουν πραγματοποιήσει τρομοκρατικές επιθέσεις με πολλά θύματα στη Δύση, εδώ και πολύ καιρό.
Οι Αμερικανοί επέδειξαν την ευφυΐα και την επιχειρησιακή ικανότητα που τους επέτρεψε να προχωρήσουν στην εξόντωση του Ζαουάχρι, παρά την αμερικανική αποχώρηση από το Αφγανιστάν και την έλλειψη φυσικής παρουσίας στην περιοχή. Το 2019 στη Συρία, οι Αμερικανοί σκότωσαν τον Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκνταντί, τον χαλίφη του Ισλαμικού Κράτους και τον διάδοχό του τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους.
Η εξόντωση του Ζαουάχρι στην Καμπούλ στο σπίτι του Siraj Haqqani, υπουργού Εσωτερικής Ασφάλειας στο Αφγανιστάν και μιας από τις κορυφαίες προσωπικότητες των Ταλιμπάν και υποστηρικτές της Αλ Κάιντα, έδειξε σε όλους ότι οι Ταλιμπάν φιλοξένησαν την Αλ Κάιντα και τον ηγέτη της Αλ Ζαουάχρι, σε αντίθεση με τη δέσμευσή της προς τις ΗΠΑ στη Συμφωνία της Ντόχα του 2020, η οποία αποτέλεσε τη βάση για την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν ενάμιση χρόνο αργότερα.
Υποστηρίχθηκε ότι ο γιος και ο γαμπρός του Haqqani σκοτώθηκαν στην επιχείρηση. Μένει να δούμε αν και πώς θα απαντήσουν οι Ταλιμπάν στην αμερικανική επίθεση στην Καμπούλ, πέραν του να καταδικάσουν την επίθεση στο “νομοταγές κυρίαρχο κράτος” και την παραβίαση των διεθνών κανόνων.
Ερωτήματα αναφορικά με την ταυτότητα και την επιρροή του διαδόχου του Ζαουάχρι στην οργάνωση καθώς και αναφορικά με την απάντηση της οργάνωσης στην εξόντωση του αρχηγού της, παραμένουν ανοιχτά. Ο φυσικός υποψήφιος για διάδοχος είναι ο Saif al-Adel, ο κορυφαίος επιχειρησιακός άνθρωπος της οργάνωσης και ο τελευταίος επιζών της παλαιότερης γενιάς ηγετών της Αλ Κάιντα.
Ο al-Adel φυλακίστηκε για αρκετά χρόνια στο Ιράν, απελευθερώθηκε το 2015 και στη συνέχεια έζησε εκεί, υπό την ιρανική προστασία. Δεν είναι σαφές εάν αργότερα μετακινήθηκε στο Αφγανιστάν ή παρέμεινε κρυμμένος στο Ιράν. Είναι πιθανό η οργάνωση να προτιμήσει να επιλέξει έναν άλλο βετεράνο διάδοχο για να διευθύνει και να αναδιοργανώσει τις τάξεις της οργάνωσης. Εάν ο al-Adel είναι ο επιλεγμένος διάδοχος, μπορεί να οδηγήσει την οργάνωση σε μεγαλύτερη επιχειρησιακή δραστηριότητα, με βάση το επαγγελματικό και προσωπικό του υπόβαθρο.
Στην τρέχουσα αβεβαιότητα που περικλείει την ταυτότητα του διαδόχου, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τη μελλοντική πορεία της οργάνωσης. Τα τελευταία χρόνια έχει επικεντρώσει τις δραστηριότητές της κυρίως σε “απομακρυσμένες χώρες” (Σαχέλ, Αφρική, Νότια και ΝΑ Ασία). Παρά τη ρητορική ότι οι ΗΠΑ και η Δύση παραμένουν ο κύριος αντίπαλος, στην πραγματικότητα δεν ήταν το επίκεντρο της δραστηριότητας της Αλ Κάιντα τα τελευταία χρόνια.
Είναι πιθανό ο διάδοχος να προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί το περιστατικό με την επίθεση στον Ζαουάχρι στην καρδιά του Αφγανιστάν για να απαντήσει, αλλά εάν αυτό είναι πραγματικά η πρόθεση της οργάνωσης, η ικανότητά της να το πραγματοποιήσει σε αυτό το επίπεδο τίθεται εν αμφιβόλω –παρόλο που η οργάνωση και τα παρακλάδια της δεν πρέπει να υποτιμηθούν ως προς την ικανότητά τους να ενεργούν εναντίον αμερικανικών και άλλων δυτικών στόχων μέσα στις χώρες τους.
Την ίδια στιγμή, η οργάνωση δεν πήρε άμεσα εκδίκηση για την εξόντωση του Μπιν Λάντεν, η οποία ήταν πιο σημαντική και μεγάλη από ό,τι το πρόσφατο παρελθόν.
Του Yoram Schweitzer
Διαβάστε επίσης
Βερολίνο: Επιφυλάξεις για τις συνθήκες εξόντωσης του Αλ Ζαουάχρι
