PLUS
Οριστική απάντηση αναμένεται να δώσει η αλλαγή της καταγραφής των θανάτων ασθενών με κορωνοϊό και ασθενών που πεθαίνουν από κορωνοϊό, η οποία πραγματοποιείται από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), ώστε να σταματήσουν οι έντονοι διαξιφισμοί που γίνονται για την υπερβάλλουσα θνησιμότητα τον τελευταίο καιρό στην Ελλάδα, με τη διαμάχη να μεταφέρεται συχνά στο Κοινοβούλιο σε πολύ οξύ τόνο, ο οποίος εντείνει μία άνευ προηγουμένου πολιτική πόλωση.
Της Αλεξίας Σβώλου
Ώστε να είναι ξεκάθαρο ποιοι ασθενείς πεθαίνουν εξαιτίας της λοίμωξης του κορωνοϊού και ποιοι πεθαίνουν από άλλη αιτία!
Τέτοιου είδους διχόνοιες δεν βοηθούν πουθενά, ειδικά τώρα που βρισκόμαστε ενόψει της έλευσης ενός νέου φθινοπωρινού κύματος της COVID-19 και ενός πολύ δύσκολου χειμώνα από κάθε άποψη. Σε αυτή την ιδιαίτερη συγκυρία, σύμφωνα με πληροφορίες του ΕΟΔΥ, θα αλλάξει ο τρόπος καταγραφής των θανάτων ώστε να είναι ξεκάθαρο ποιοι ασθενείς πεθαίνουν εξαιτίας της λοίμωξης του κορωνοϊού και ποιοι πεθαίνουν από άλλη αιτία, όντας θετικοί στον κορωνοϊό. Είναι η περίφημη διάκριση ανάμεσα στο «πεθαίνουν από COVID-19» ή «με COVID-19», για την οποία η καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ Ντόρα Ψαλτοπούλου παραθέτει όλα τα δεδομένα προκειμένου να διευκρινιστούν τα γκρίζα σημεία και να απαντηθούν οι εύλογες απορίες. Όπως εξηγεί η καθηγήτρια κυρία Ντόρα Ψαλτοπούλου, από τότε που επικράτησε το υπερμεταδοτικό στέλεχος «Όμικρον» η διασπορά του στην κοινωνία είναι πολύ μεγάλη και τα κρούσματα αυξήθηκαν πολύ. Οι υγιείς άνθρωποι που κολλούν μέχρι και 50 ετών (χωρίς υποκείμενα προβλήματα υγείας) ξεπερνούν τη λοίμωξη χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, ωστόσο δημιουργήθηκε μία γκρίζα ζώνη με τους ανθρώπους που είναι μεγάλης ηλικίας, οι οποίοι ή δεν είχαν εμβολιαστεί ή δεν είχαν κάνει τις αναμνηστικές δόσεις ή είχαν πολύ εύθραυστη υγεία, οι οποίοι εισάγονταν στο νοσοκομείο με κορωνοϊό και πέθαιναν εξαιτίας του υποκείμενου νοσήματός τους.
Προέκυψε τότε -ξανά- το ερώτημα σχετικά με το πώς καταγράφουμε τους θανάτους στην Ελλάδα σε σχέση με τις άλλες χώρες. «Η αλήθεια είναι ότι οι θάνατοι θα εξακολουθήσουν να καταγράφονται με τον ίδιο τρόπο, ωστόσο πλέον με τη βοήθεια των κλινικών γιατρών θα συλλέγουμε ακόμα περισσότερα στοιχεία ώστε να μπορούμε να διακρίνουμε με μια μεγαλύτερη ανάλυση των δεδομένων ποιοι θάνατοι έγιναν εξαιτίας του κορωνοϊού και ποιοι έγιναν εξαιτίας κάποιας άλλης αιτίας», επισημαίνει η καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής.
Η διεξοδικότερη ανάλυση θα προσφέρει τη δυνατότητα να μη δημιουργείται σύγχυση και παράλληλα θα συμβάλλει να μη γίνεται εργαλειοποίηση των θανάτων από πολιτικές παρατάξεις – κάτι που δεν βοηθάει καθόλου σε έναν γόνιμο διάλογο για τη δημόσια υγεία.
Στο εύλογο ερώτημα αν το σύστημα καταγραφής που ακολουθούσαμε έως τώρα ήταν λάθος, η απάντηση που δίνει η Ντόρα Ψαλτοπούλου είναι «όχι». Η Ελλάδα εξαρχής κατέγραφε σωστά τους θανάτους, ενώ άλλες χώρες, όπως το Βέλγιο και η Μεγάλη Βρετανία, έκαναν υποκαταγραφή των θανάτων από κορωνοϊό. Έτσι δημιουργήθηκε η εντύπωση πως είχαμε υψηλότερη πλεονάζουσα θνησιμότητα σε σύγκριση με άλλες χώρες. Δυστυχώς, εξαρχής υπήρξε ανομοιογένεια στον τρόπο καταγραφής των θανάτων από κορωνοϊό στην Ευρώπη, και αν δεν συνέβαινε αυτό τα πράγματα θα ήταν πιο ξεκάθαρα.
Η διαπίστωση πως οι θάνατοι με COVID είναι διαφορετικοί σε αριθμό από τους θανάτους από COVID -στο δεδομένο κύμα της «Όμικρον»- προκύπτει και από την επιστημονική παρατήρηση πως δεν βλέπουμε την επανάληψη του ίδιου μοτίβου νοσηρότητας και θνητότητας που βλέπαμε με το στέλεχος «Δέλτα». Τότε οι ασθενείς έκαναν βαριές πνευμονίες, παρουσίαζαν επιδείνωση, χρειάζονταν διασωλήνωση στη μονάδα εντατικής θεραπείας και κατέληγαν. Στη δεδομένη συγκυρία, με τόσα περιστατικά COVID-19 -αν το μοτίβο επαναλαμβανόταν-, θα είχαν γεμίσει ασφυκτικά οι μονάδες εντατικής θεραπείας. Αντιθέτως στην πράξη βλέπουμε πως οι ΜΕΘ δεν δέχονται πίεση και πως οι νοσηλείες στις κλινικές COVID είναι μεν αρκετές, αλλά ούτε εκεί υπάρχει μεγάλη πίεση, ενώ η διάρκεια της νοσηλείας είναι μικρή. Βέβαια εδώ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και τα αντι-ιικά φάρμακα (ενέσιμα ή χάπια) που δίνονται εγκαίρως ώστε οι ασθενείς υψηλού κινδύνου να αναρρώσουν στο σπίτι και να αποφύγουν την επιδείνωση, τη διασωλήνωση και τον θάνατο.
Συμπερασματικά, ο ΕΟΔΥ θα συνεχίσει να καταγράφει τους θανάτους όπως τους κατέγραφε, αλλά θα προσφέρει περισσότερα στοιχεία ώστε να γίνεται διεξοδικότερη ανάλυση για το ποιοι θάνατοι οφείλονται στον κορωνοϊό και ποιοι σε άλλα αίτια – σχετιζόμενα με τα υποκείμενα νοσήματα του ασθενούς. Πάντως ο κορωνοϊός ως σοβαρή λοίμωξη παραμένει μια «νόσος των γερόντων», με τους νέους να την περνούν χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Αντίθετα, η ευλογιά των πιθήκων είναι μια «νόσος των νέων», αφού όλοι όσοι έχουν γεννηθεί πριν από το 1970 έχουν προλάβει να εμβολιαστούν κατά της ευλογιάς στο πλαίσιο των προγραμμάτων εμβολιασμού που διενεργούσαν όλες οι χώρες.
Επιστρέφοντας στο θέμα της COVID, η Ντόρα Ψαλτοπούλου θυμίζει πως η χώρα μας εκτός από εξαιρετικά τυπική στο ζήτημα της καταγραφής των θανάτων υπήρξε και πολύ συντηρητική στην τήρηση των μέτρων προστασίας. Ήμασταν σχεδόν οι τελευταίοι στην Ευρώπη που καταργήσαμε την υποχρεωτική χρήση μάσκας. Τώρα πλέον η συζήτηση για την υποχρεωτικότητα σιγά σιγά τελειώνει. Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες περνούν στην ατομική και τη συλλογική ευθύνη, αφήνουν πίσω τους την υποχρεωτικότητα και στέλνουν το μήνυμα ότι όσοι κινδυνεύουν θα πρέπει να προσέχουν περισσότερο.
Έτσι λοιπόν στα καθ’ ημάς και ειδικότερα στα πανηγύρια και στις τοπικές γιορτές που γίνονται σε όλη την επικράτεια κατά τη διάρκεια του Αυγούστου, οι ηλικιωμένοι θα είναι προτιμότερο να καθίσουν λίγο πιο πέρα από εκεί που συνωστίζεται ο κόσμος και να φορούν τη μάσκα τους. Όσοι έχουν εμβολιαστεί με την τέταρτη δόση καλά κάνουν, καθώς δεν θα πρέπει να στηριχτούμε στην άφιξη των επικαιροποιημένων εμβολίων. Αυτά θα αργήσουν και όταν θα έρθουν θα δούμε ανάλογα με το τι θα συστήσουν οι αρμόδιες εθνικές επιτροπές εμβολιασμού κάθε κράτους εάν τα επικαιροποιημένα εμβόλια θα είναι μόνο για τους ευπαθείς ή για όλους.
Με την άποψη πως ήρθε πια το τέλος των υποχρεωτικών μέτρων συμφωνεί και η πρόεδρος της Ένωσης Νοσοκομειακών Γιατρών Αθηνών και Πειραιά (ΕΙΝΑΠ) Ματίνα Παγώνη, που εξηγεί ότι οι πολίτες είναι πλέον τόσο κουρασμένοι που αν ακούσουν ξανά τη λέξη «υποχρεωτικότητα» δεν υπάρχει περίπτωση να συμμορφωθούν και το πιθανότερο μάλιστα είναι να κάνουν ακριβώς το αντίθετο από αντίδραση. Το τρίπτυχο μάσκα, όσο το δυνατόν διατήρηση των αποστάσεων με αποφυγή του συγχρωτισμού στις μεγάλες εκδηλώσεις (πανηγύρια, φεστιβάλ, συναυλίες, τοπικές γιορτές) και έγκαιρη διενέργεια της τέταρτης δόσης για τους ευπαθείς που πρέπει να προστατευτούν είναι ο χρυσός κανόνας για να περάσουμε αυτό το διάστημα και να φτάσουμε μέχρι τα τέλη του φθινοπώρου, όπου θα δούμε τι μέλλει γενέσθαι με τα επικαιροποιημένα εμβόλια, τα οποία ωστόσο όλοι οι επιστήμονες εκτιμούν ότι θα αργήσουν να έρθουν.
