Οικοτροφείο για ασθενείς με άνοια τελικού σταδίου!

24/08/2022 20:28

Η έλλειψη δομών φιλοξενίας ασθενών με άνοια στην Ελλάδα δυσκολεύει τη ζωή των πασχόντων και των οικογενειών τους, αναγκάζοντας τους συγγενείς τους να επωμιστούν τον εξουθενωτικό ρόλο των φροντιστών τους.

Συνέντευξη στην Αλεξία Σβώλου

Ανοίγει στη Θεσσαλονίκη η πρωτοποριακή δομή. Η Μάγδα Τσολάκη, καθηγήτρια Νευρολογίας του Αριστοτελείου μιλά στην «Μ» για τις αλλαγές που θα επιφέρει στις ζωές τους

Το κενό αυτό πρόκειται να καλυφθεί σταδιακά με τη μεγάλη αναδιάρθρωση που δρομολογείται στον τομέα της ψυχικής υγείας, η οποία περιλαμβάνει τη δημιουργία δομών για τη φιλοξενία ασθενών με άνοια σε προχωρημένο και τελικό στάδιο, ενώ η αρχή γίνεται με το πρώτο οικοτροφείο ασθενών τελικού σταδίου στη Θεσσαλονίκη, που βρίσκεται ήδη στα σκαριά και αναμένεται να λειτουργήσει μέσα στον Σεπτέμβρio. Για τις αλλαγές που επιφέρει στη ζωή των ασθενών η δημιουργία τέτοιων οικοτροφείων μάς μιλά η Μάγδα Τσολάκη, καθηγήτρια Νευρολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών.

Η καθηγήτρια Νευρολογίας Μάγδα Τσολάκη, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών.

Τι γίνεται με τις δομές φιλοξενίας για ασθενείς με άνοια στην Ελλάδα; Πού βρισκόμαστε σε σχέση με άλλα κράτη και πόσες δομές είναι ιδιωτικές και πόσες δημόσιες;

Στην Ελλάδα ξεκινήσαμε να έχουμε δομές από το 2005 στο πλαίσιο της απο-ασυλοποίησης του προγράμματος «Ψυχαργώς». Οι δομές ήταν κέντρα ημέρας, οικοτροφεία, μονάδες περιθαλπόντων και μονάδες υποστήριξης της οικογένειας στο σπίτι. Τότε υπήρχαν συνολικά 4 πόλεις που είχαν τέτοιες δομές: Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βόλος και Χανιά. Οι δομές αυτές χρηματοδοτήθηκαν αρχικά από το Γ΄ Πακέτο Στήριξης και στη συνέχεια από το υπουργείο Υγείας. Έκτοτε έχουν δημιουργηθεί πολλές τέτοιες δομές σε όλη τη χώρα. Πρόσφατα προκηρύχθηκαν και άλλες δομές σε όλη την Ελλάδα.

Πόσοι ασθενείς με άνοια υπάρχουν κατ’ εκτίμηση στην Ελλάδα και τι ισχύει για την περίθαλψη τους;

Υπάρχουν περίπου 200.000 ασθενείς με άνοια στην Ελλάδα και το 90% των ασθενών ζουν στα σπίτια τους και κάποιο μέλος της οικογένειας επωμίζεται τη φροντίδα του ασθενούς με άνοια. Η φροντίδα των ασθενών δεν είναι εύκολη, σε κάθε ασθενή αντιστοιχούν δύο φροντιστές και Οι φροντιστές αντιμετωπίζουν συχνά σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης (burnout).

Πόσοι ασθενείς βρίσκονται σε πρώιμο, προχωρημένο και τελικό στάδιο, ώστε (οι τελευταίοι) να χρειαστεί να διαμένουν σε έναν ξενώνα φιλοξενίας;

Περίπου το 30% των ασθενών είναι στο πρώτο στάδιο, όπου οι ασθενείς τρώνε μόνοι τους, ντύνονται σχεδόν μόνοι τους, συνήθως κάνουν μπάνιο μόνοι τους αλλά χρειάζονται επίβλεψη. Ένα έτερο 30% βρίσκονται στο δεύτερο στάδιο, όπου οι ασθενείς χρειάζονται ουσιαστική βοήθεια σε ό,τι κάνουν, και το άλλο 30% βρίσκεται στο τελικό στάδιο, όπου χρειάζονται φροντίδα 24 ώρες το 24ωρο, διότι οι ασθενείς δεν μπορούν να κάνουν τίποτε, είναι στο κρεβάτι και δεν μπορούν να επικοινωνήσουν με το περιβάλλον τους.

Τι συνεπάγεται η δημιουργία του πρώτου οικοτροφείου για ασθενείς με άνοια στη Θεσσαλονίκη;

Αυτό σημαίνει ότι ξεκινάει η φροντίδα των ασθενών να γίνεται σε εξειδικευμένα κέντρα έτσι ώστε οι άνθρωποι με άνοια να ζουν με αξιοπρέπεια και να καλύπτονται όλες οι ανάγκες τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του υπουργείου Υγείας, τέτοια οικοτροφεία τελικού σταδίου θα γίνουν σύντομα στην Κέρκυρα, στη Ρόδο και στην Αθήνα, δηλαδή θα λειτουργήσουν ενώ συγχρόνως θα γίνουν και άλλα 5 οικοτροφεία για όλα τα υπόλοιπα στάδια της νόσου, πριν από το τελικό στάδιο.

Πόσους ασθενείς θα μπορέσει να εξυπηρετήσει το οικοτροφείο της Θεσσαλονίκης και πότε θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει;

Το οικοτροφείο τελικού σταδίου στη Θεσσαλονίκη θα εξυπηρετήσει 25 ασθενείς. Ευελπιστούμε ότι θα ανοίξει τις πόρτες του τον Σεπτέμβριο, που είναι και ο Παγκόσμιος Μήνας της Νόσου Alzheimer

Θα υπάρξουν κάποια κριτήρια, κοινωνικά και οικονομικά, για την επιλογή των ασθενών;

Και κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια θα υπάρξουν και ειδική επιτροπή θα δημιουργηθεί η οποία θα αποφασίζει την εισαγωγή των ασθενών. Ήδη η ομάδα των επιστημόνων που επισκέπτονται ασθενείς τελικού σταδίου στα σπίτια τους έχουν ετοιμάσει έναν κατάλογο ασθενών οι οποίοι δεν είναι δυνατόν να έχουν τη σωστή φροντίδα στο σπίτι τους είτε γιατί ο/η σύζυγος είναι επίσης μεγάλος/η και ανίκανος να εξυπηρετήσει τον/τη σύζυγο, είτε επειδή το μοναδικό παιδί που ζει στην ίδια πόλη ή χωριό με τον ασθενή πατέρα ή την ασθενή μητέρα είναι και το ίδιο άρρωστο και χρειάζεται φροντίδα, είτε διότι δεν υπάρχει η οικονομική άνεση να προσλάβουν μία/έναν περιθάλποντα εργαζόμενο με αμοιβή, έτσι ώστε η φροντίδα να είναι άριστη.

Η δημιουργία ξενώνων και οικοτροφείων τελικού σταδίου μπορεί να απαλλάξει το κράτος από μεγάλες δαπάνες στη νοσοκομειακή περίθαλψη των ασθενών, γιατί οι άνθρωποι αυτοί όταν δεν μπορούν να μείνουν σπίτι καταλαμβάνουν νοσοκομειακές κλίνες οι οποίες θα μπορούσαν να διατεθούν για άλλου είδους παθήσεις και για οξέα περιστατικά;

Ναι, αυτό είναι απολύτως αληθές. Επιπλέον, τα νοσοκομεία θα απαλλαγούν από τις συχνές νοσηλείες αυτών των ανθρώπων και οι περιθάλποντες θα παραμείνουν υγιείς και πολλοί από αυτούς θα γυρίσουν στις εργασίες τους, θα κάνουν τις οικογένειές τους και θα συνεχίσουν να ζουν όπως όλοι μας μία φυσιολογική ζωή. Έτσι στα νοσοκομεία μας θα νοσηλεύονται και θα εξυπηρετούνται όλοι οι άλλοι ασθενείς που χρειάζονται βοήθεια και η κατάστασή τους απαιτεί νοσηλεία.

Αν γίνει η αρχή και δημιουργηθεί ένα τέτοιο δίκτυο ξενώνων, ειδικά για τους ασθενείς με άνοια, πόσο εκτιμάτε ότι θα μπορέσει αυτό να βοηθήσει στη μείωση δαπανών υγείας και την εξοικονόμηση πόρων για σημαντικά έργα στην Υγεία;

Η εξοικονόμηση πόρων θα είναι σημαντική και επιπλέον η φαρμακευτική αγωγή θα ελαττωθεί. Οι ασθενείς αυτοί θα λαμβάνουν λιγότερα φάρμακα, αυτά που τους χρειάζονται, και επομένως θα έχουμε και από εκεί εξοικονόμηση πόρων, από τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης.

Υπάρχουν κι άλλα οφέλη για τους ασθενείς που θα φιλοξενηθούν στα οικοτροφεία;

Το πιο σημαντικό είναι ότι οι ασθενείς αυτοί θα έχουν όλη τη συμπαράσταση και τη βοήθεια που χρειάζονται από νέους νοσηλευτές, φυσικοθεραπευτές, ψυχολόγους, γιατρούς παθολόγους, νευρολόγους και ψυχιάτρους, οι οποίοι θα κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για να μη πονούν να μην νιώθουν θλίψη, θα είναι κοντά τους συνεχώς με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο, έτσι ώστε να «φύγουν» ευχαριστημένοι και ήρεμοι. Αλλά και όλοι εμείς θα νιώθουμε ότι προσφέραμε στα ευλογημένα γηρατειά, στις ρίζες της ζωής μας, ένα κομμάτι από τη δική μας ζωή γιατί τους αξίζει.