PLUS
Σε μια συνέντευξη για τον κορωνοϊό, την ευλογιά των πιθήκων, τα ξεσπάσματα του Έμπολα, το μέλλον των εμβολιασμών και την κλιματική αλλαγή, ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ Δημήτρης Παρασκευής, α΄ αντιπρόεδρος του ΕΟΔΥ, εξηγεί ότι μόνο τα αερογενώς μεταδιδόμενα νοσήματα μπορούν να προκαλέσουν πανδημίες και όχι αυτά που απαιτούν πολύ στενή σωματική επαφή.
Συνέντευξη στην ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Ο Δημήτρης Παρασκευής, αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, α΄ αντιπροέδρος του ΕΟΔΥ μιλά στην «ΜΠΑΜ»
Παράλληλα υπογραμμίζει ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα επηρεάζουν δραματικά την πανίδα και μας φέρνουν σε επαφή με ζώα και έντομα στα οποία προηγουμένως δεν είχαμε έκθεση, και έτσι δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για τη μετάδοση περισσότερων ζωονόσων.
Πόσο πρέπει να ανησυχούμε για το χειμερινό κύμα του κορωνοϊού;
Όσο κρυώνει ο καιρός και κλεινόμαστε περισσότερο σε εσωτερικούς χώρους η μετάδοση του κορωνοϊού διευκολύνεται, γιατί οι αερογενείς λοιμώξεις μεταδίδονται πιο εύκολα σε συνθήκες συγχρωτισμού. Τα κρούσματα θα αυξηθούν, αλλά για την ώρα το κύμα φαίνεται διαχειρίσιμο, δεν θα ασκήσει πίεση στο σύστημα υγείας. Τα άτομα με ευπαθή υγεία πρέπει να κάνουν τις αναμνηστικές δόσεις των εμβολίων και να μην ξεχνούν τα μέτρα προστασίας, δηλαδή να φορούν μάσκα όταν βρίσκονται με πολύ κόσμο.
Επίσης, οι ευπαθείς ομάδες πληθυσμού πρέπει να παραμείνουν σε στενή επικοινωνία με τον γιατρό τους, ώστε σε περίπτωση που νοσήσουν με κορωνοϊό να τους χορηγηθούν εγκαίρως οι αντι-ιικές θεραπείες, που πρέπει να δοθούν μέσα στα πρώτα 24ωρα από τη μόλυνση.
Η γρίπη θα κάνει δυναμικό comeback μετά την πανδημία του κορωνοϊού;
Είναι πολύ πιθανό να μας απασχολήσει η γρίπη φέτος έπειτα από δύο χειμώνες που είχε εξαφανιστεί. Είναι λοιπόν σημαντικό οι ευπαθείς ομάδες πληθυσμού να εμβολιαστούν και έναντι της γρίπης. Ας μην ξεχνάμε πως τα νοσήματα που μεταδίδονται με αερογενώς μεταφερόμενα παθογόνα, όπως ο κορωνοϊός και η γρίπη, είναι αυτά τα οποία παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες εξάρσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα και είναι αυτά που μπορούν να δώσουν ένα πιο μεγάλο κύμα αφού μεταδίδονται πιο γρήγορα, ειδικά σε συνθήκες υψηλού συγχρωτισμού.
Θα υπάρξουν αναμνηστικές δόσεις των εμβολίων για τον κορωνοϊό στα παιδιά;
Για τα παιδιά που δεν έχουν υποκείμενα νοσήματα δεν συζητιέται η χορήγηση αναμνηστικών δόσεων. Τα παιδιά νοσούν ήπια σε αυτό το κύμα και επειδή έχει εκτεθεί στις νέες υποπαραλλαγές μεγάλος αριθμός ανηλίκων αλλά και ένα μεγάλο μέρος του παιδικού πληθυσμού έχει νοσήσει (κυρίως ήπια ή ασυμπτωματικά), η νόσηση ουσιαστικά ισοδυναμεί με μία αναμνηστική δόση. Αν λοιπόν δεν συντρέχουν ειδικοί λόγοι, οι ανήλικοι δεν χρειάζεται να εμβολιαστούν.
Πόσο πρέπει να μας ανησυχούν οι άλλοι υγειονομικοί κίνδυνοι για τους οποίους κάνουν συχνά λόγο οι εκθέσεις του ΠΟΥ, όπου γίνονται αναφορές για νέο ξέσπασμα του Έμπολα στην Αφρική και νέα κρούσματα χολέρας. Να φοβηθούμε;
Όχι, δεν χρειάζεται να φοβηθούμε. Δεν είναι κάτι πρωτοφανές. Κάθε ένα με δύο χρόνια καταγράφονται εξάρσεις του Έμπολα σε περιοχές του αναπτυσσόμενου κόσμου, ενώ τα τροφιμογενή παθογόνα μπορούν να προκαλέσουν σποραδικά κρούσματα και εξάρσεις εκεί όπου οι συνθήκες υγιεινής δεν είναι καλές. Ωστόσο, όλα αυτά τα παθογόνα δεν μπορούν να προκαλέσουν μεγάλες εξάρσεις -μεγάλα ξεσπάσματα- αν δεν είναι αερογενώς μεταδιδόμενα (με σταγονίδια σε απόσταση), οπότε πρέπει να επιβληθεί καραντίνα για να σταματήσει η διασπορά. Αυτές οι (αναμενόμενες) εξάρσεις που παρατηρούνται στον αναπτυσσόμενο κόσμο με την κινητικότητα του πληθυσμού (τα ταξίδια) μπορούν να καταγράψουν κι αλλού κρούσματα. Πάντως είναι γεγονός πως τέτοια «ξεσπάσματα» συνέβαιναν συχνά, απλώς τώρα είμαστε ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι, οπότε καταγράφονται πιο γρήγορα γιατί η πανδημία έχει… οξύνει τα αντανακλαστικά μας.
Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων που μας απασχόλησε τους τελευταίους μήνες είχε χαρακτηριστεί «νέα πανδημία». Τελικά το σενάριο αυτό ευτυχώς δεν επιβεβαιώθηκε. Σας ανησύχησε η πιθανότητα να υπάρξει μεγάλη διασπορά;
Όχι γιατί, όπως είπαμε, μόνο τα αερογενώς μεταδιδόμενα νοσήματα που μεταδίδονται με σταγονίδια μέσω του αναπνευστικού συστήματος μπορούν να δώσουν μεγάλες εξάρσεις, μεγάλα κύματα με υψηλό αριθμό κρουσμάτων. Η ευλογιά των πιθήκων ανήκει στα νοσήματα που χαρακτηρίζονται από συγκεκριμένες συνθήκες μετάδοσης, καθώς απαιτεί στενή σωματική επαφή κι έτσι δεν μπορεί να ακολουθήσει αυτή την πορεία. Δεν θα μπορούσε ποτέ να γίνει σαν την πανδημία του κορωνοϊού.
Γίνεται συχνά λόγος για την επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην εμφάνιση νέων παθογόνων. Τι πρέπει να ξέρουμε; Όντως συντείνει στην έλευση και άλλων επιδημιών ή πανδημιών;
Ο ρόλος της κλιματικής αλλαγής στην επιδημιολογία είναι σημαντικός, γιατί οτιδήποτε επηρεάζει τη χλωρίδα και την πανίδα και μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στη συμπεριφορά των ζώων ή μπορεί να φέρει έντομα σε μια άλλη περιοχή, όπου οι άνθρωποι δεν είχαν εκτεθεί νωρίτερα σε αυτά, αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο μεταδίδονται οι ζωονόσοι στον άνθρωπο. Θα πρέπει, ωστόσο, να ληφθούν υπόψη και άλλοι παράγοντες, όπως η κινητικότητα του πληθυσμού αλλά και οι νέες δυνατότητες για επιδημιολογική επιτήρηση και ιχνηλάτηση και όλα όσα μάθαμε μέσα από την COVID πανδημία. Νέες προκλήσεις το μέλλον έχει πολλές, αλλά μάθαμε και πολλά…
