PLUS
Ευθύνες για τη σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη στον προφυλακισμένο σταθμάρχη Λάρισας, Βασίλη Σαμαρά, και στους άλλους δύο σταθμάρχες που έφυγαν από το πόστο τους πριν από τη λήξη της βάρδιάς τους επιρρίπτει ο επιθεωρητής Κυκλοφορίας του ΟΣΕ.
Του ΝΙΚΟΥ ΝΙΚΟΛΕΤΑΚΗ
Η «Μ» παρουσιάζει τα βασικότερα σημεία της μαραθώνιας απολογίας του Δημήτρη Νικολάου που κρίθηκε προσωρινά κρατούμενος.
Ο Δημήτρης Νικολάου, ο οποίος κρίθηκε προσωρινά κρατούμενος μετά τη μαραθώνια απολογία του τα ξημερώματα της Παρασκευής, υποστήριξε ότι δεν έχει καμία ευθύνη για το σιδηροδρομικό δυστύχημα με τους 57 νεκρούς.
Τα βασικότερα σημεία από το 100σέλιδο απολογητικό του υπόμνημα παρουσιάζει η «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ». Σε αυτό υποστηρίζει ότι εκείνος έβγαλε τις βάρδιες, αλλά τονίζει πως δεν ευθύνεται για το γεγονός ότι οι δύο από τους τρεις σταθμάρχες έφυγαν νωρίτερα, ούτε για την επαγγελματική τους κατάρτιση.
Επισημαίνει μάλιστα ότι ο ίδιος ναι μεν πρότεινε το πρόγραμμα, αλλά την τελική έγκριση στις βάρδιες έδινε ο διευθυντής Κυκλοφορίας.
Ο Δημήτρης Νικολάου επέρριψε ευθύνες και στον σταθμάρχη Παλαιοφαρσάλου, με το επιχείρημα ότι όφειλε να ενημερώσει για την καθυστέρηση της επιβατικής αμαξοστοιχίας Intercity 62.
Ο επιθεωρητής του ΟΣΕ, που μία μέρα μετά το δυστύχημα πήρε αναρρωτική άδεια ενός μηνός, παράτυπα όπως αποδείχθηκε, επισήμανε ότι το μοιραίο βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου είχε προγραμματίσει μεταξύ 10 και 11 τη νύχτα να βρίσκονται στο πόστο τους τρεις σταθμάρχες και όχι ένας.
Ανέφερε ακόμα ότι μετά τις 11 το βράδυ δεν ήταν προγραμματισμένο κάποιο επιβατικό τρένο. Υποστήριξε επίσης ότι ο προφυλακισμένος σταθμάρχης Λάρισας είχε ήδη εργαστεί σε τρεις σταθμούς, δικαιολογώντας έτσι την απόφασή του να τον αφήσει μόνο στη βραδινή βάρδια.
Τι ισχυρίστηκε…
«Μεταξύ 23:40 και 23:55 ενημερώνομαι ότι, κατόπιν σχετικών αναζητήσεων της επιβατικής αμαξοστοιχίας που εκτελεί το δρομολόγιο Αθήνα – Θεσσαλονίκη (62) και της εμπορικής αμαξοστοιχίας που εκτελεί το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη – Αθήνα (63503), αμφότεροι οι μηχανοδηγοί δεν απαντούν στις τηλεφωνικές κλήσεις.
Άμεσα και περί την ώρα 23:44 τηλεφωνώ στον κ. Σαμαρά Βασίλειο προκειμένου να ενημερωθώ. Τότε ήταν που έλαβα την απάντηση ‘‘Προϊστάμενε δεν μπορώ να προσδιορίσω από ποια γραμμή έχω διώξει την αμαξοστοιχία’’. Δεν μπορώ να αμφισβητήσω ότι ευρισκόταν σαφέστατα υπό το καθεστώς ταραχής και σύγχυσης. Σε σχετικές επόμενες ερωτήσεις που του έθεσα, με ενημέρωσε ότι η επιβατική αμαξοστοιχία (62) αφίχθη στον Σταθμό περί την ώρα 23:02 και αναχώρησε περί την ώρα 23:04, ενώ η εμπορική αμαξοστοιχία (63503) ύστερα από πληροφόρησή του από τη σταθμάρχη Νέων Πόρων κ. Ζαρκάδη Ελένη, αναχώρησε από τον εν λόγω σταθμό με κατεύθυνση την Αθήνα περί την ώρα 23:05.
Περί την ώρα 23:46 τηλεφωνώ και στον κλειδούχο της νυχτερινής βάρδιας στη Λάρισα κ. Τσουκαντάνα Αλέξανδρο, προκειμένου να με ενημερώσει. Εντούτοις, μου αναφέρει ότι δεν γνωρίζει τίποτα, καθώς βρίσκεται αρκετά μακριά. Έπειτα περί την ώρα 23:50 τηλεφωνώ στον απογευματινό σταθμάρχη κ. Παυλόπουλο και τον ρωτάω τι ακριβώς παρέδωσε αλλά και πώς παρέδωσε στον κ. Σαμαρά, με αυτόν να με ενημερώνει ότι παρέδωσε κανονικά.
Συνδυάζοντας όλες τις ανωτέρω πληροφορίες, αμέσως αντιλήφθηκα ότι κάποιο άσχημο συμβάν έχει λάβει χώρα. Ως εκ τούτου, δίχως δεύτερη σκέψη αναχώρησα από τον Βόλο όπου ευρισκόμουν τη δεδομένη χρονική στιγμή, μαζί με τον γραμματέα κ. Πίτσα Δήμο, για τη Λάρισα. Κατά τη διάρκεια της διαδρομής και περί την ώρα 23:55 ενημερώνομαι από τον κ. Κούκα ότι οι δύο αμαξοστοιχίες συγκρούστηκαν στη γεωγραφική περιοχή ‘‘Ευαγγελισμός’’ Λάρισας. Περί την ώρα 23:58 επικοινωνώ εκ νέου με τον κ. Παυλόπουλο και του δίνω εντολή αμέσως να μεταβεί στον Σταθμό Λάρισας γιατί έχουμε συμβάν. Περί την ώρα 01:05 κατέφθασα πλέον στο σημείο όπου παρέμεινα για δέκα λεπτά, προκειμένου να ενημερώσω τον διευθυντή Κυκλοφορίας κ. Χρυσάγη Κωνσταντίνο. Ύστερα, μετέβην στον Σταθμό της Λάρισας για να συναντήσω τον κ. Σαμαρά Βασίλειο», σημειώνει ο επιθεωρητής.
«Δεν κατάλαβα…»
Στο απολογητικό του υπόμνημα ο Δημήτρης Νικολάου αναφέρει ότι ο 59χρονος σταθμάρχης βρισκόταν σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση, ενώ ότι μέχρι εκείνη τη στιγμή ουδείς γνώριζε τον ακριβή αριθμό των θυμάτων αλλά και το μέγεθος της καταστροφής: «Ο κ. Σαμαράς μου ανέφερε ότι “η αμαξοστοιχία έφυγε 23.04, έδωσα αναχώρηση μέσω ραδιοτηλεφώνου ότι υπάρχει ελεύθερη γραμμή έως τον Σταθμό των Νέων Πόρων. Δεν αντιλήφθηκα ότι η αμαξοστοιχία (62) εισήλθε στη γραμμή καθόδου, ενώ έπρεπε να βαίνει στη γραμμή ανόδου, γιατί δεν έκανα χρήση της αιχμής 118”. Ενώ, κατόπιν τεθείσης από μέρους μου ερώτησης περί αποστολής δελτίου 1001 ειδοποίησης, ‘‘δεν εξέδωσα 1001 όπως θα έπρεπε, ανέφερα στους μηχανοδηγούς της επιβατικής αμαξοστοιχίας ότι έχουν ελεύθερη γραμμή μέχρι τους Νέους Πόρους, χωρίς να πω σε ποια γραμμή κινείται’’.
Εν συνεχεία, ο κ. Σαμαράς με πληροφόρησε ότι ο κ. Παυλόπουλος είχε αποχωρήσει νωρίτερα από την εργασία του, ήτοι περί την ώρα 21:45-21:50. Ρώτησα εκ νέου τον κ. Παυλόπουλο, αλλά επέμενε στην αρχική του τοποθέτηση.
Μετέπειτα ενημερώθηκα ότι ο κεντρικός σταθμάρχης Λάρισας κ. Ζήντρος Γεώργιος, ο οποίος είχε απογευματινή βάρδια στον Σταθμό Παλαιοφαρσάλου, έδωσε εντολή στον σταθμάρχη κ. Παυλόπουλο να παραμείνει μέχρι την ομαλή διεξαγωγή της κυκλοφορίας, εξασφαλίζοντας την άφιξη της αμαξοστοιχίας (62) στη Λάρισα, η οποία είχε καθυστέρηση.
Και εδώ να τονιστεί ότι σε περίπτωση καθυστερήσεων δρομολογίων, ο ρυθμιστής κυκλοφορίας Αθηνών (ΡΚΑ) κατ’ εντολή του και σε συνεννόηση με τον κάθε προϊστάμενο Επιθεώρησης, γινόταν επέκταση του ωραρίου στους εμπλεκόμενους σταθμούς μέχρι την ομαλή διεξαγωγή της κυκλοφορίας. Επίσης, είτε σε απρόοπτες καθυστερήσεις είτε σε οποιοδήποτε συμβάν, οι εκάστοτε σταθμάρχες υποχρεούνται να ενημερώσουν τον προϊστάμενο», σημείωσε.
«Αυτόν θα φυλάω;»
Όπως αναφέρει ο επιθεωρητής στην ανακριτική του κατάθεση, ο κ. Ζήντρος επεσήμανε ότι «αφού μίλησα με τον κ. Σαμαρά, μετά από λίγο κάλεσα τον Παυλόπουλο στο κινητό του περί ώρα 22:45 και τον ρώτησα πού βρίσκεται και μου απάντησε ότι έχει φύγει. Και τον ρώτησα γιατί έφυγε και μου απάντησε: ‘‘Πόσο να καθίσω; Αυτόν θα φυλάω;’’».
Σε άλλο σημείο του απολογητικού του υπομνήματος επισημαίνει: «Υπήρχε το χρονικό περιθώριο των 13 λεπτών μέχρι την αναχώρηση της επιβατικής αμαξοστοιχίας 62 την 23:04 ώρα, για να γυρίσουν όλες οι αιχμές στην κυρία θέση και να βεβαιωθεί ο σταθμάρχης ότι οι αλλαγές τροχιάς από τις οποίες θα διέλθει η αμαξοστοιχία έχουν διευθετηθεί, ούτως ώστε η αμαξοστοιχία να ακολουθήσει την ορισθείσα από αυτόν διαδρομή. Η επιβατική αμαξοστοιχία (62), η άφιξη της οποίας θα ήταν περί ώρα 22:09 στη Λάρισα χωρίς καθυστέρηση, αφικνούταν από τον Σταθμό Παλαιοφάρσαλο στη Λάρισα σε μονή γραμμή καθόδου. Ο σταθμάρχης κ. Σαμαράς, ορθώς ανέφερε στον μηχανοδηγό της αμαξοστοιχίας ότι ‘‘με νούμερο τάδε περνάς την κόκκινη ένδειξη εισόδου μέσω διαγώνιου, έρχεσαι στη γραμμή ανόδου’’. Αφ’ ης στιγμής η αμαξοστοιχία εισήλθε στη γραμμή ανόδου και ετοιμαζόταν προς αναχώρηση, όφειλε να πατήσει από τον πίνακα κυκλοφορίας το κουμπί 11 μέχρι το τελευταίο κουμπί του πίνακα (προς τα αριστερά), προκειμένου να χαράξει την έξοδο την γραμμής ανόδου.
Συνεπώς,
- αν τα χειριζόταν αυτός τα κλειδιά (χειροκίνητα) και είχε την αιχμή 118 στην παρακαμπτήριο, ο πίνακας δεν θα έπαιρνε τη χάραξη και ο σταθμάρχης θα το είχε αντιληφθεί διότι ο πίνακας δεν θα παρουσίαζε ενδείξεις. Άρα, θα γυρνούσε την αιχμή στην κυρία θέση και θα ξαναέκανε χάραξη.
- Αν τα είχε στο αυτόματο, και χάραζε την έξοδο της ανόδου, το κλειδί 118 θα γύριζε μόνο του στην κυρία.
Είτε πραγματοποιούσε το ανωτέρω χειροκίνητα μέσω των αναφερόμενων ως άνω τρόπων, είτε ήταν στο αυτόματο, για να χαράξει την πορεία, η ένδειξη εξόδου της γραμμής ανόδου θα ήταν κόκκινη, λόγω κόκκινου κυκλώματος στην περιοχή της Ζαχάρεως – δεν έχει αποκατασταθεί από το 2019 ένεκα πυρκαγιάς.
Με τα αντικειμενικά δεδομένα, γίνεται αντιληπτό ότι ουδέποτε προέβη σε χάραξη πορείας για να ασφαλίσει την αμαξοστοιχία σε ευθεία γραμμή. Δεδομένου ότι έκανε λάθος χειρισμό και το κλειδί 118 ήταν παρακαμπτήριο (διαγώνιος), η ύπαρξη ερυθρής ένδειξης στον πίνακα συνεπάγεται τη μη είσοδο της αμαξοστοιχίας σε ευθεία γραμμή, κάτι το οποίο γίνεται αμέσως αντιληπτό.
Προκύπτει, δε, από τα τελευταία δεδομένα ότι κατά τις προηγούμενες βάρδιες που εκτελούσε κανονικά το ωράριό του, είχε κάνει χρήση του πίνακα, αφού οι χειρισμοί του καταγράφονται.
Έπειτα, περί την ώρα 23:04 αναχώρησε η επιβατική αμαξοστοιχία (62) από τον Σταθμό της Λάρισας και την ίδια ώρα αναχώρησε και η εμπορική αμαξοστοιχία (63503) από τον Σταθμό των Νέων Πόρων, ήτοι εδόθησαν ταυτόχρονες αγγελίες αναχώρησης. Αφενός η σταθμάρχης του Σταθμού των Νέων Πόρων κ. Ζαρκάδη έδωσε αγγελία για αναχώρηση της εμπορικής σε γραμμή καθόδου, αφετέρου ο σταθμάρχης του Σταθμού της Λάρισας κ. Σαμαράς, έδωσε αγγελία αναχώρησης της επιβατικής σε γραμμή ανόδου, προβαίνοντας σε λανθασμένο χειρισμό, με αποτέλεσμα η αμαξοστοιχία να εισέλθει σε γραμμή καθόδου! Επί τη βάσει αυτών των δεδομένων, το δυστύχημα προσδιορίζεται περί την ώρα 23:20.
Συνάμα, εάν οι απογευματινοί σταθμάρχες, κ. Παυλόπουλος και κ. Χαμηλός, και είχαν τηρήσει το ωράριο τους πιστά, θα ευρίσκονταν στον Σταθμό κατά την ώρα αγγελίας της αναχώρησης του προαστιακού της Θεσσαλονίκης (αμαξοστοιχία 2597) από τους Ν. Πόρους και ώρα 22:14 ως εμφαίνεται στον σχετικό εποπτικό πίνακα, επομένως όφειλαν να την υποδεχτούν στον σταθμό. Ακολούθως, μετά τη διέλευση της αμαξοστοιχίας από την αιχμή 118 και με την άφιξή της ώρα 22:50, θα έπρεπε όλες οι αλλαγές τροχιάς να επαναφερθούν στην κανονική τους θέση. Ως εκ τούτου, ο κ. Παυλόπουλος ως αρχαιότερος θα ρύθμιζε τη χάραξη πορείας. Με βάση τα παραπάνω τονίζεται ότι η αναγγελία αναχώρησης της αμαξοστοιχίας 62 από τον Σταθμό του Παλαιοφαρσάλου ήταν 22:38.
Ουδέποτε, επισημαίνω, ενημερώθηκα από αμφοτέρους τους σταθμάρχες ότι αναχώρησαν για τον οιονδήποτε λόγο από την εργασία τους. Σαφέστατα και ο κ. Σαμαράς όφειλε με τη σειρά του να με ενημερώσει ότι οι έτεροι δύο σταθμάρχες δεν τήρησαν το ωράριό τους.
Ύστερα, τα δρομολόγια και οι αμαξοστοιχίες που επρόκειτο να αφιχθούν από τον Σταθμό της Λάρισας ήταν πολύ συγκεκριμένα. Από την ώρα 23:00 που θα έμενε αποκλειστικά μόνος του έως την ώρα 06:00 θα διαχειριζόταν 10 αφίξεις/αναχωρήσεις».
Στο απολογητικό υπόμνημα ο επιθεωρητής συμπεραίνει ότι: «Συνονθύλευμα λανθασμένων χειρισμών και παραλείψεων έλαβαν χώρα. Ο χειρισμός του σταθμάρχη κ. Σαμαρά, η μη τήρηση του ωραρίου από τους έτερους δύο σταθμάρχες και η παράλειψη του πρώτου μηχανοδηγού, του δεύτερου μηχανοδηγού που ευρισκόταν εκεί, αλλά και του προϊσταμένου του τρένου να επικοινωνήσουν με τον σταθμάρχη της Λάρισας άμα την είσοδό τους στη γραμμή καθόδου, ως όφειλαν, σκιαγραφούν το σκηνικό της σύγκρουσης των δύο αμαξοστοιχιών», σημείωσε.
Ο κ. Νικολάου χαρακτήρισε τον 59χρονο σταθμάρχη «ισότιμο με τους αρχαιότερους – αφού έλαβε την ίδια εκπαίδευση και ουδεμία αδυναμία ανέφερε σε δικές μου επιγενόμενες ερωτήσεις». Επισήμανε μάλιστα ότι άλλοι εργαζόμενοι στις καταθέσεις τους ανέφεραν ότι: «Ο κ. Σαμαράς γνώριζε πολλά πράγματα για τον σιδηρόδρομο, ορολογίες, σιδηροδρομικούς όρους κ.λπ. και ήταν πιο ώριμος ηλικιακά. Δήλωνε έτοιμος». συμπλήρωσε.
Γιάννης Γλύκας, Δικηγόρος επιθεωρητή: «Απόφαση σκοπιμότητας»
Ως μια απόφαση σκοπιμότητας και όχι νομιμότητας χαρακτήρισε την προσωρινή κράτηση του επιθεωρητή ο δικηγόρος του Γιάννης Γλύκας. «Εγώ ξέρω ότι εδώ και δύο μέρες έχουν προκηρυχθεί εκλογές, είχε μπει στο στόχαστρο σχεδόν όλων. Το μόνο που έπρεπε να κάνει είναι να προτείνει βάρδιες, είναι ξεκάθαρο ότι δεν έχει καμία ευθύνη και θα αποδειχτεί.
Είναι ξεκάθαρο ότι κάποιοι άνθρωποι αφέθηκαν ελεύθεροι ενώ έπρεπε να παραμείνουν στις βάρδιές τους μέχρι τις 11 το βράδυ και, αν είχαν παραμείνει, δεν θα είχαμε αυτή την τραγωδία και έχουμε το εξής παράνομο, να είναι ελεύθεροι αυτοί που έφυγαν από τη βάρδιά τους και να είναι προσωρινά κρατούμενος εκείνος που πρότεινε να είναι στη βάρδια», ανέφερε ο έγκριτος ποινικολόγος. σταθμάρχες
Σταθμάρχης Παλαιοφαρσάλου: «Ο επιθεωρητής είναι σε πανικό»
Οργισμένος είναι ο σταθμάρχης Παλαιοφαρσάλου Γιώργος Ζήντρος μετά την απολογία του επιθεωρητή Λάρισας που του επέρριψε ευθύνες ότι δεν τον ενημέρωσε για την καθυστέρηση του Intercity στα Τέμπη.
«Αυτός τώρα κοιτάζει να ρίξει τις ευθύνες παντού. Για να κατηγορεί όλους τους άλλους εκτός από τον εαυτό του, είναι σε πανικό», λέει στην «ΜΠΑΜ» ο έμπειρος σταθμάρχης.
«Δεν είναι υποχρεωμένοι οι σταθμάρχες να ενημερώνουν τον προϊστάμενο. Εμείς ενημερώνουμε μόνο τον ρυθμιστή κυκλοφορίας Αθηνών, αυτός κρίνει. Για να ενημερωθεί ο προϊστάμενος πρέπει να είναι τόσο σοβαρό συμβάν. Δηλαδή, σε κάθε καθυστέρηση τρένου θα ενημερώνουμε τον προϊστάμενο, δικός του κανονισμός είναι αυτός;» λέει ο κ. Ζήντρος. «Είμαι 30 χρόνια μάχιμος σε αυτή τη δουλειά. Αυτός δεν δούλεψε πουθενά στη ζωή του», επισημαίνει για τον προσωρινά κρατούμενο επιθεωρητή κυκλοφορίας. Ο ίδιος έχει κληθεί να καταθέσει την προσεχή Τετάρτη: «Με είχε καλέσει ο ανακριτής πριν καταθέσει ο Νικολάου. Μάλλον για την τηλεδιοίκηση γιατί εγώ δούλευα σε αυτόν τον τομέα πολλά χρόνια», συμπληρώνει. σταθμάρχες
«Φυλακή»
«Έτσι όπως ήταν το σύστημα, ο σταθμάρχης που δούλευε εκεί μέσα κινδύνευε να πάει στη φυλακή ανά πάσα στιγμή», τονίζει ο κ. Ζήντρος. «Η τηλεδιοίκηση υπολειτουργούσε από το 2011 που έφυγε ο Παναγιώτης Τερεζάκης (σ.σ. νυν διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ). Μετά που άρχισαν να κόβουν καλώδια, σταδιακά δεν έβλεπες σταθμούς. Το 2019 που ξέσπασε η φωτιά έκλεισε τελείως το σύστημα. Αυτό δεν σημαίνει ότι έπρεπε να σκοτωθεί κόσμος. Χιλιάδες τρένα περάσαμε έτσι», επισημαίνει. «Παλιά που εγώ δούλευα σε μόνη γραμμή, δεν είχαμε τηλεδιοίκηση ούτε τίποτα. Έχει γενικό κανονισμό κυκλοφορίας ο ΟΣΕ».
Ο σταθμάρχης Παλαιοφαρσάλου τονίζει ότι για να φτάσουμε στην τραγωδία στα Τέμπη έγιναν δύο σοβαρά ανθρώπινα λάθη, του σταθμάρχη και του μηχανοδηγού:
«Ο Σαμαράς ευθύνεται ότι ξέχασε τη διαγώνιο, το κλειδί 118α. Ο μακαρίτης ο μηχανοδηγός έπρεπε να σταματήσει το τρένο πριν μπει στη διαγώνιο. Τσάμπα σκότωσαν τον κόσμο», κατέληξε ο κ. Ζήντρος.
