PLUS
Τι περιλαμβάνει η εγκύκλιος για τις νέες άδειες που τίθενται σε ισχύ. Όλα όσα πρέπει να ξέρουν οι εργαζόμενοι γονείς και οι φροντιστές ηλικιωμένων
Σε ισχύ τίθενται πλέον οι νέες ειδικές άδειες για εργαζόμενους γονείς και φροντιστές, ενώ επεκτείνονται και βελτιώνονται υφιστάμενες με εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας σε εφαρμογή των διατάξεων του νόμου 4808/2021 για την «Προστασία της Εργασίας». Η εγκύκλιος περιλαμβάνει ακόμη ρυθμίσεις για την προστασία από την απόλυση γονέων που ζήτησαν ή έλαβαν αυτές τις άδειες, προκειμένου να αποφευχθούν καταχρηστικές κινήσεις των εργοδοτών.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τυχόν απολύσεις προβλέπεται ρητά ότι απόλυση εργαζομένου, επειδή ζήτησε ή έλαβε άδεια, ή ευέλικτη ρύθμιση απαγορεύεται και είναι άκυρη, ενώ σε περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης ισχύει η αντιστροφή του βάρους της απόδειξης. Δηλαδή, ο εργοδότης θα πρέπει να αποδείξει στο δικαστήριο ότι η απόλυση έγινε για άλλους λόγους. Σε ό,τι αφορά τις άδειες που εφαρμόζονται για πρώτη φορά ή επεκτείνονται ισχύουν τα εξής:
– Άδεια πατρότητας, 14 ημέρες με αποδοχές: Χορηγείται συνολικά ή τμηματικά σύμφωνα με την αίτηση του εργαζομένου ως εξής:
α) Είτε ο εργαζόμενος λαμβάνει δύο ημέρες άδειας πριν από την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού, προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες που συνδέονται με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, οπότε σε αυτή την περίπτωση οι υπόλοιπες 12 ημέρες χορηγούνται, συνολικά ή τμηματικά, άμεσα λόγω της γέννησης του τέκνου, εντός 30 ημερών από την ημερομηνία γέννησης,
β) Είτε χορηγείται το σύνολο των ημερών της άδειας μετά την ημερομηνία γέννησης. Την άδεια δικαιούται κάθε εργαζόμενος πατέρας, χωρίς καμία απολύτως προϋπόθεση και ανεξάρτητα από την οικογενειακή του κατάσταση. Μέχρι την αλλαγή, η άδεια πατρότητας ήταν μόλις δύο ημέρες. Σύμφωνα με μεταβατική διάταξη, που εξειδικεύεται με την εγκύκλιο, όσοι πατέρες έχουν λάβει τις δύο ημέρες άδειας δικαιούνται τις επιπλέον ημέρες έως ότου συμπληρωθεί ένας μήνας από τη γέννηση του τέκνου.
– Γονική άδεια διάρκειας 4 μηνών: Χορηγείται συνεχόμενα ή τμηματικά και για τους δύο γονείς με επίδομα από τον ΟΑΕΔ για τους δύο πρώτους μήνες, ίσο με τον κατώτατο μισθό. Μοναδική προϋπόθεση είναι η επί ένα έτος απασχόληση του εργαζομένου στον ίδιο εργοδότη. Αν υπάρχουν περισσότερα παιδιά, οι γονείς έχουν δικαίωμα να πάρουν άδεια και γι’ αυτά, εφόσον από τη λήξη της άδειας που δόθηκε για το προηγούμενο παιδί μεσολάβησε ένας χρόνος πραγματικής απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη. Κατ’ εξαίρεση, γονείς διδύμων, τριδύμων ή και περισσότερων πολύδυμων τέκνων δικαιούνται να λάβουν τη γονική άδεια για κάθε παιδί ξεχωριστά, διακεκομμένα ή και συνεχόμενα, χωρίς να μεσολαβήσει ένας χρόνος πραγματικής υπηρεσίας.
Σε περίπτωση υιοθεσίας ή αναδοχής τέκνου ηλικίας έως 8 ετών, η γονική άδεια χορηγείται από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια. Έπειτα από αίτηση του εργαζομένου η γονική άδεια μπορεί να χορηγείται εναλλακτικά με τη μορφή μειωμένου ημερήσιου ωραρίου ή σε ημέρες άδειας, χωρίς να θίγεται το δικαίωμα του εργαζομένου να λάβει το επίδομα γονικής άδειας. Σύμφωνα με μεταβατική διάταξη, ο ΟΑΕΔ υποχρεούται να καταβάλει το επίδομα της γονικής άδειας και στους γονείς που έλαβαν την άδεια με βάση το προηγούμενο πλαίσιο (που δεν προέβλεπε επίδομα), εφόσον αυτή η άδεια δεν είχε λήξει στις 19 Ιουνίου 2021, ημερομηνία που τέθηκε σε ισχύ ο νέος νόμος.
– Άδεια φροντιστή: Χωρίς αποδοχές χορηγείται για την κάλυψη σημαντικών αναγκών ή φροντίδας συγγενών ή άλλων προσώπων που κατοικούν στο ίδιο νοικοκυριό, για σοβαρό ιατρικό λόγο. Προϋπόθεση είναι η συμπλήρωση έξι μηνών εργασίας και η διάρκεια της άδειας είναι έως πέντε ημέρες για κάθε ημερολογιακό έτος.
– Δικαίωμα απουσίας του γονέα ή φροντιστή έως δύο φορές τον χρόνο και για μία ημέρα κάθε φορά για λόγους ανωτέρας βίας (π.χ. ασθένεια ή ατύχημα του παιδιού ή του προσώπου που χρήζει φροντίδας, η οποία βεβαιώνεται με ιατρική γνωμάτευση). Η άδεια είναι με αποδοχές.
– Γονείς παιδιών έως 12 ετών και φροντιστές δικαιούνται να ζητούν ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας (όπως τηλεργασία, ευέλικτο ωράριο εργασίας ή μερική απασχόληση), με την προϋπόθεση ο εργαζόμενος να έχει συμπληρώσει έξι μήνες εργασίας στον ίδιο εργοδότη.
– Η εξομοίωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων που υιοθετούν τέκνο έως 8 ετών με τις φυσικές μητέρες (μεταγενέθλιο τμήμα της άδειας μητρότητας, ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας).
– Άδεια εργαζόμενων γυναικών για υποβολή σε μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
