Τα κράτη της Δυτικής Αφρικής απειλούν τους πραξικοπηματίες στο Νίγηρα με χρήση βίας

31/07/2023 22:21

Τα κράτη της Δυτικής Αφρικής επέβαλαν κυρώσεις και απείλησαν με βία την Κυριακή (30 Ιουλίου) εάν οι πραξικοπηματίες ηγέτες του Νίγηρα δεν αποκαταστήσουν τον ανατραπέντα πρόεδρο Μοχάμεντ Μπαζούμ εντός μιας εβδομάδας, ενώ υποστηρικτές της χούντας επιτέθηκαν στη γαλλική πρεσβεία στο Νιαμέι.

Η αντίδραση του μπλοκ των 15 χωρών της ECOWAS στο έβδομο πραξικόπημα των τελευταίων ετών στην περιοχή του Σαχέλ ήρθε ύστερα από εξεγέρσεις στην πρωτεύουσα του Νίγηρα, το Νιαμέι, όπου πλήθος κόσμου έκαψε γαλλικές σημαίες και λιθοβόλησε την αποστολή της πρώην αποικιακής δύναμης.

Οι εικόνες έδειχναν φωτιές στους τοίχους της γαλλικής πρεσβείας και ανθρώπους να μεταφέρονται σε ασθενοφόρα με ματωμένα πόδια.

Σε έκτακτη σύνοδο κορυφής στη Νιγηρία για να συζητήσουν το πραξικόπημα της περασμένης εβδομάδας, οι ηγέτες της Οικονομικής Κοινότητας των Κρατών της Δυτικής Αφρικής (ECOWAS) ζήτησαν να αποκατασταθεί η συνταγματική τάξη, προειδοποιώντας για αντίποινα σε αντίθετη περίπτωση.

«Τα μέτρα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν τη χρήση βίας», ανέφερε η ανακοίνωσή τους, προσθέτοντας ότι αξιωματούχοι της άμυνας θα συναντηθούν άμεσα για το σκοπό αυτό.

Ο πρόεδρος του Τσαντ, Μαχάματ Ιντρίς Ντέμπι Ίτνο, συναντήθηκε με τον Νιγηριανό ομόλογό του Μπόλα Τινούμπου στο περιθώριο της συνόδου κορυφής και προσφέρθηκε να μιλήσει στους στρατιωτικούς ηγέτες στον Νίγηρα, δήλωσαν δύο προεδρικοί σύμβουλοι στο Reuters, ζητώντας να μην κατονομαστούν.

Η ECOWAS δήλωσε ότι με άμεση ισχύ θα κλείσουν τα σύνορα με τον Νίγηρα, θα απαγορευτούν οι εμπορικές πτήσεις, θα σταματήσουν οι οικονομικές συναλλαγές, θα δεσμευτούν τα εθνικά περιουσιακά στοιχεία και θα τερματιστεί η παροχή βοήθειας.

Στους στρατιωτικούς αξιωματούχους που εμπλέκονται στο πραξικόπημα θα απαγορευτούν επίσης τα ταξίδια και θα παγώσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία.

Ο πρωθυπουργός του Νίγηρα στην κυβέρνηση του προέδρου Μπαζούμ δήλωσε ότι οι κυρώσεις της ECOWAS θα είναι καταστροφικές, επειδή η χώρα βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στους διεθνείς εταίρους για την κάλυψη των δημοσιονομικών της αναγκών.

«Γνωρίζω την ευθραυστότητα του Νίγηρα, γνωρίζω το οικονομικό και δημοσιονομικό πλαίσιο του Νίγηρα έχοντας διατελέσει υπουργός Οικονομικών και τώρα πρωθυπουργός», δήλωσε ο Μαχαμαντού στο France24 από το Παρίσι.

«Πρόκειται για μια χώρα που δεν θα μπορέσει να αντισταθεί σε τέτοιου είδους κυρώσεις. Θα είναι καταστροφικές».

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν χαιρέτισε τη δράση της ECOWAS την Κυριακή.

«Συμμετέχουμε στην ECOWAS και στους περιφερειακούς ηγέτες που ζητούν την άμεση απελευθέρωση του προέδρου Μοχάμεντ Μπαζούμ και της οικογένειάς του και την αποκατάσταση όλων των κρατικών λειτουργιών στη νόμιμη, δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση», ανέφερε ο Μπλίνκεν σε ανακοίνωσή του.

Μπορούν οι κυρώσεις να καρποφορήσουν;

Παρόμοιες κυρώσεις επιβλήθηκαν από την ECOWAS στο Μάλι, την Μπουρκίνα Φάσο και τη Γουινέα μετά από πραξικοπήματα στις χώρες αυτές τα τελευταία τρία χρόνια.

Αν και οι οικονομικές κυρώσεις οδήγησαν σε αθέτηση πληρωμών χρέους, ιδίως στο Μάλι, τα μέτρα αυτά έτειναν τελικά να πλήττουν περισσότερο τους πολίτες παρά τους στρατιωτικούς ηγέτες που κατέλαβαν την εξουσία σε ορισμένες από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου, σύμφωνα με τους πολιτικούε αναλυτές. Χρονοδιαγράμματα για την αποκατάσταση της πολιτικής διακυβέρνησης έχουν συμφωνηθεί και στις τρεις χώρες, αλλά δεν έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος στην εφαρμογή τους.

Το στρατιωτικό πραξικόπημα στον Νίγηρα, από την περασμένη Τετάρτη, καταδικάστηκε ευρέως από τους γείτονες και τους διεθνείς εταίρους, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τα Ηνωμένα Έθνη, την Αφρικανική Ένωση, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την πρώην αποικιακή δύναμη της Γαλλίας.

Όλοι αυτοί αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν τους νέους ηγέτες υπό τον στρατηγό Αμπντουραχμάν Τιανί.

Ο Νίγηρας υπήρξε βασικός σύμμαχος στις εκστρατείες της Δύσης κατά των ανταρτών που συνδέονται με την Αλ Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος στο Σαχέλ και υπάρχουν ανησυχίες ότι το πραξικόπημα θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα σε μεγαλύτερη ρωσική επιρροή εκεί. Χιλιάδες Γάλλοι στρατιώτες αναγκάστηκαν να αποσυρθούν από το γειτονικό Μάλι και την Μπουρκίνα Φάσο μετά τα εκεί πραξικοπήματα.

Ο Νίγηρας είναι μία από τις φτωχότερες χώρες στον κόσμο, λαμβάνοντας σχεδόν 2 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γαλλία, η Ιταλία και η Γερμανία έχουν στρατεύματα εκεί σε στρατιωτική εκπαίδευση και αποστολές για την καταπολέμηση ισλαμιστών ανταρτών. Ο Νίγηρας είναι επίσης ο έβδομος μεγαλύτερος παραγωγός ουρανίου στον κόσμο, το ραδιενεργό μέταλλο που χρησιμοποιείται ευρέως για την πυρηνική ενέργεια και τα πυρηνικά όπλα, καθώς και για τη θεραπεία του καρκίνου.

Πριν από τη σύνοδο κορυφής, η χούντα του Νίγηρα είχε προειδοποιήσει ότι η ECOWAS εξέταζε μια επικείμενη στρατιωτική επέμβαση σε συνεργασία με άλλα αφρικανικά και ορισμένα δυτικά έθνη.

«Θέλουμε για άλλη μια φορά να υπενθυμίσουμε στην ECOWAS ή σε οποιονδήποτε άλλο τυχοδιώκτη, την αποφασιστικότητά μας να υπερασπιστούμε την πατρίδα μας», δήλωσε ο εκπρόσωπος της χούντας συνταγματάρχης Αμαντού Αμπντραμανέ.

«Η εποχή του πραξικοπήματος πρέπει να σταματήσει»

Ύστερα από πρόσκληση της χούντας, χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στην πρωτεύουσα την Κυριακή, ενώ ορισμένοι κατευθύνθηκαν προς την πρεσβεία της Γαλλίας.

«Είμαστε εδώ για να εκφράσουμε τη δυσαρέσκειά μας για την ανάμειξη της Γαλλίας στις υποθέσεις του Νίγηρα. Ο Νίγηρας είναι μια ανεξάρτητη και κυρίαρχη χώρα, οπότε οι αποφάσεις της Γαλλίας δεν έχουν καμία επιρροή σε εμάς», δήλωσε ένας διαδηλωτής.

Ορισμένοι διαδηλωτές προσπάθησαν να σκαρφαλώσουν στους τοίχους της πρεσβείας, ενώ άλλοι πάτησαν πάνω σε φλεγόμενες γαλλικές σημαίες, θυμίζοντας εικόνες από τα γεγονότα στη γειτονική Μπουρκίνα Φάσο τον περασμένο Σεπτέμβριο μετά από πραξικόπημα.

Οι διαδηλώσεις ωστόσο διαλύθηκαν από την εθνική φρουρά του Νίγηρα.

Η Γαλλία καταδίκασε τη βία και δήλωσε ότι οποιοσδήποτε επιτεθεί σε υπηκόους ή συμφέροντά της θα αντιμετωπίσει άμεσες και αυστηρές συνέπειες.

«Η εποχή των πραξικοπημάτων στην Αφρική πρέπει να σταματήσει. Δεν είναι πλέον αποδεκτά», δήλωσε στο ραδιόφωνο RTL η υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Κατρίν Κολονά, προσθέτοντας ότι η κατάσταση είχε ηρεμήσει μέχρι το απόγευμα και ότι δεν προβλέπεται εκκένωση Γάλλων πολιτών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Γαλλία έχουν διακόψει την οικονομική στήριξη προς τον Νίγηρα, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν απειλήσει να πράξουν το ίδιο.

Με την ανακοίνωσή της, η ECOWAS ευχαρίστησε την Κυριακή τα έθνη που είναι σύμφωνα με τη στάση του μπλοκ τους αλλά «καταδίκασε την εξαγγελία υποστήριξης από ξένες κυβερνήσεις και ξένους ιδιώτες στρατιωτικούς εργολάβους».

Ο επικεφαλής της Ρωσικής μισθοφορικής ομάδας Wagner, ο Γιεβγκένι Πριγκόζιν, ο οποίος παραμένει ενεργός παρά το γεγονός ότι ηγήθηκε μιας αποτυχημένης ανταρσίας κατά των ανώτατων στελεχών του ρωσικού στρατού τον περασμένο μήνα, χαιρέτισε το πραξικόπημα ως καλή είδηση και προσέφερε τις υπηρεσίες των μαχητών του για την αποκατάσταση της τάξης.