PLUS
Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA μπορεί να έχει ανακαλύψει ίχνη ζωής σε έναν μακρινό πλανήτη
Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (JWST) ανακάλυψε ενδείξεις μορίων με βάση τον άνθρακα στην ατμόσφαιρα ενός πλανήτη που ενδέχεται να έχει ωκεανούς στην επιφάνειά του.
Μπορεί να έχει ανιχνεύσει ένα μόριο που ονομάζεται διμεθυλοσουλφίδιο (DMS), το οποίο τουλάχιστον στη Γη, παράγεται μόνο από τη ζωή. Οι ερευνητές τονίζουν ότι η ανακάλυψη στον πλανήτη 120 έτη φωτός μακριά είναι «δεν είναι ισχυρή» και χρειάζονται περισσότερα δεδομένα για να επιβεβαιωθεί η παρουσία του. Οι ερευνητές έχουν επίσης ανιχνεύσει μεθάνιο και CO2 στην ατμόσφαιρα του πλανήτη.
Η ανίχνευση αυτών των αερίων θα μπορούσε να σημαίνει ότι ο πλανήτης, που ονομάζεται K2-18b, έχει έναν ωκεανό νερού. Ο καθηγητής Nίκου Mαντουσντάν από το Πανεπιστήμιο του Cambridge, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας, είπε στο BBC News ότι ολόκληρη η ομάδα του «σοκαρίστηκε» όταν είδαν τα αποτελέσματα. «Στη Γη, το DMS παράγεται μόνο από τη ζωή. Το μεγαλύτερο μέρος του στην ατμόσφαιρα της Γης εκπέμπεται από φυτοπλαγκτόν σε θαλάσσια περιβάλλοντα», είπε.
Αλλά ο καθηγητής Mαντουσντάν περιέγραψε την ανίχνευση του DMS ως δοκιμαστική και είπε ότι θα χρειαστούν περισσότερα δεδομένα για να επιβεβαιωθεί η παρουσία του. Αυτά τα αποτελέσματα αναμένονται σε ένα χρόνο. «Εάν επιβεβαιωθεί, θα ήταν μια τεράστια ανακάλυψη και αισθάνομαι την ανάγκη να το κάνουμε σωστά αν κάνουμε κάτι τόσο μεγάλο»
Είναι η πρώτη φορά που αστρονόμοι εντόπισαν την πιθανότητα DMS σε έναν πλανήτη που περιστρέφεται γύρω από ένα μακρινό αστέρι. Αλλά αντιμετωπίζουν τα αποτελέσματα με προσοχή, σημειώνοντας ότι ένας ισχυρισμός που έγινε το 2020 σχετικά με την παρουσία ενός άλλου μορίου, που ονομάζεται φωσφίνη, που θα μπορούσε να παραχθεί από ζωντανούς οργανισμούς στα σύννεφα της Αφροδίτης αμφισβητήθηκε ένα χρόνο αργότερα.
Ακόμα κι έτσι, ο δρ Ρόμπερτ Μάσεϊ, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα και είναι αναπληρωτής διευθυντής της Royal Astronomical Society στο Λονδίνο, δήλωσε ενθουσιασμένος από τα αποτελέσματα. «Προχωράμε σιγά σιγά προς το σημείο όπου θα είμαστε σε θέση να απαντήσουμε σε αυτό το μεγάλο ερώτημα για το αν είμαστε μόνοι στο Σύμπαν ή όχι», είπε.
«Είμαι αισιόδοξος ότι μια μέρα θα βρούμε σημεία ζωής. Ίσως να είναι αυτό, ίσως σε 10 ή και 50 χρόνια θα έχουμε στοιχεία που είναι τόσο πειστικά που είναι η καλύτερη εξήγηση».
Το JWST είναι σε θέση να αναλύσει το φως που διέρχεται από την ατμόσφαιρα του μακρινού πλανήτη. Αυτό το φως περιέχει τη χημική υπογραφή των μορίων στην ατμόσφαιρά του. Οι λεπτομέρειες μπορούν να αποκρυπτογραφηθούν χωρίζοντας το φως στις συχνότητες που το αποτελούν – μάλλον σαν ένα πρίσμα που δημιουργεί ένα φάσμα ουράνιου τόξου. Εάν λείπουν τμήματα του προκύπτοντος φάσματος, έχει απορροφηθεί από χημικές ουσίες στην ατμόσφαιρα του πλανήτη, επιτρέποντας στους ερευνητές να ανακαλύψουν τη σύνθεσή του.
Το κατόρθωμα είναι ακόμη πιο αξιοσημείωτο επειδή ο πλανήτης απέχει περισσότερο από 1,1 εκατομμύρια δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, επομένως η ποσότητα φωτός που φτάνει στο διαστημικό τηλεσκόπιο είναι μικρή. Εκτός από το DMS, η φασματική ανάλυση ανίχνευσε μια αφθονία των αερίων μεθανίου και διοξειδίου του άνθρακα.
Οι αναλογίες CO2 και μεθανίου είναι σύμφωνες με το ότι υπάρχει ένας ωκεανός νερού κάτω από μια ατμόσφαιρα πλούσια σε υδρογόνο. Το τηλεσκόπιο Hubble της NASA είχε ανιχνεύσει την παρουσία υδρατμών στο παρελθόν, γι’ αυτό ο πλανήτης, ο οποίος ονομάστηκε K2-18b, ήταν ένας από τους πρώτους που ερευνήθηκαν από το πολύ ισχυρότερο JWST, αλλά η πιθανότητα ύπαρξης ωκεανού είναι μεγάλη βήμα προς τα εμπρός.
Η ικανότητα ενός πλανήτη να υποστηρίζει ζωή εξαρτάται από τη θερμοκρασία του, την παρουσία άνθρακα και πιθανώς υγρού νερού. Οι εξωπλανήτες – που είναι πλανήτες σε τροχιά γύρω από άλλα αστέρια – που έχουν μεγέθη μεταξύ αυτών της Γης και του Ποσειδώνα, δεν μοιάζουν με τίποτα στο ηλιακό μας σύστημα. Αυτό σημαίνει ότι αυτοί οι «υπο-Ποσειδώνες» είναι ελάχιστα κατανοητοί, όπως και η φύση των ατμόσφαιρών τους, σύμφωνα με τον Δρ Subhajit Sarkar του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ, ο οποίος είναι άλλο μέλος της ομάδας ανάλυσης.
«Αν και αυτό το είδος πλανήτη δεν υπάρχει στο ηλιακό μας σύστημα, οι υπο-Ποσειδώνες είναι ο πιο κοινός τύπος πλανήτη που είναι γνωστός μέχρι στιγμής στον γαλαξία», είπε. «Έχουμε αποκτήσει το πιο λεπτομερές φάσμα μιας κατοικήσιμης ζώνης υπο-Ποσειδώνα μέχρι σήμερα, και αυτό μας επέτρεψε να βρούμε τα μόρια που υπάρχουν στην ατμόσφαιρά του».
