«Σύντομα μπορεί να μην είμαστε σε θέση να βοηθήσουμε όπου χρειάζεται […] οι πόροι έχουν φτάσει στα όριά τους», δήλωσε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο Σλοβένος επίτροπος για την ανθρωπιστική βοήθεια και τη διαχείριση κρίσεων Γιάνεζ Λέναρτσιτς, ζητώντας ταυτόχρονα αύξηση των κονδυλίων της ΕΕ και μεγαλύτερη «ευελιξία» για την ανακατανομή τους όταν χρειάζεται.
Ο Λέναρτσιτς τόνισε την ανάγκη για καλύτερες επενδύσεις στην αύξηση της πρόληψης και της ετοιμότητας στην πολιτική προστασία «σε όλες τις πολιτικές και τα προγράμματα της ΕΕ».
«Οι επενδύσεις στην ετοιμότητα και την πρόληψη σώζουν ζωές, προστατεύουν τις κοινότητες και εξοικονομούν προϋπολογισμούς», δήλωσε ο Λενάρτσιτς, προσθέτοντας ότι κάθε ευρώ που επενδύεται στην πρόληψη εξοικονομεί 5 έως 10 ευρώ στην αντιμετώπιση, «ενώ οι μέσες ετήσιες απώλειες λόγω καιρικών και κλιματικών ακραίων φαινομένων στα κράτη μέλη ανέρχονται σήμερα σε 14 δισεκατομμύρια ευρώ».
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, οι καταστροφές που σχετίζονται με τον καιρό και το κλίμα προκάλεσαν ζημιές ύψους 56,6 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2021. Μεταξύ 1980 και 2021, οι συνολικές ζημίες για 41 έτη ανήλθαν συνολικά σε 560 δισεκατομμύρια.
Αυτό το καλοκαίρι, ο Ευρωπαϊκός νότος ήρθε αντιμέτωπος με ακραία φυσικά φαινόμενα, από πυρκαγιές έως πρωτοφανείς πλημμύρες. Αυτό απαιτούσε πολύ περισσότερα χρήματα από το ταμείο αλληλεγγύης της ΕΕ για την αντιμετώπιση των συνεπειών αυτών των καταστροφών.
Τώρα όμως το ταμείο αυτό έχει εξαντληθεί, καθώς κανείς δεν περίμενε να επεκταθούν σε τέτοιο βαθμό οι καταστροφές.
«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ζητήσαμε την ενίσχυση τόσο του αποθεματικού αλληλεγγύης και έκτακτης βοήθειας όσο και του μέσου ευελιξίας στο πλαίσιο της αναθεώρησης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου», δήλωσε ο Σλοβένος επίτροπος για την ανθρωπιστική βοήθεια και τη διαχείριση κρίσεων, μετά τις πρόσφατες φονικές πλημμύρες στην Ελλάδα. Γιάνεζ Λέναρτσιτς
Πηγή από την Κομισιόν δήλωσε στη EURACTIV ότι βραχυπρόθεσμα, αυτό θα μπορούσε να γίνει μόνο δίνοντας στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να αναθεωρήσουν τα προγράμματα συνοχής και τα εθνικά αγροτικά τους προγράμματα.
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί και πρέπει να επιδείξει ευελιξία και τα κράτη μέλη πρέπει να ζητήσουν και να κάνουν αυτή την άσκηση», δήλωσε η πηγή.
Η Επιτροπή προσέφερε ήδη ευελιξία στη Σλοβενία για να επαναπρογραμματίσει 3,3 δισ. ευρώ από τα κονδύλια συνοχής της για να μετριάσει τις συνέπειες των καταστροφικών πλημμυρών που σάρωσαν τη χώρα τον Αύγουστο, κάτι που θα μπορούσε να προσφερθεί σε όλα τα κράτη μέλη, εξήγησε η πηγή.
Η ελληνική περίπτωση
Η Ελλάδα υπήρξε το τελευταίο θύμα της πλημμύρας που μέχρι στιγμής έχει προκαλέσει τον θάνατο 16 ανθρώπων και έχει καταστρέψει περισσότερα από 450.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης.
Η γεωργική καταστροφή εκτιμάται σε περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια ευρώ, αν και δεν μπορεί ακόμη να προβλεφθεί μια σαφής εικόνα της πραγματικής ζημιάς, δεδομένου ότι χιλιάδες στρέμματα βρίσκονται ακόμη κάτω από το νερό.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε με την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο Στρασβούργο την Τρίτη, ώστε να διασφαλίσει την παροχή των απαραίτητων ευρωπαϊκών κονδυλίων για τις αποζημιώσεις από τις πλημμύρες.
Η φον ντερ Λάιεν εξήγησε ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να «μείνει μόνη της» σε αυτή την κρίση και ανακοίνωσε το πακέτο βοήθειας ύψους 2,2 δισ. ευρώ. Τα χρήματα αυτά, σύμφωνα με προσκείμενες στο θέμα πηγές, δήλωσαν στη EURACTIV ότι θα προέλθουν κυρίως από τα αχρησιμοποίητα κονδύλια του προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020, του νέου προϋπολογισμού 2021-2027, καθώς και από άλλα πακέτα όπως το NextGenerationEU.
«Δεν πρόκειται για νέα κονδύλια, αλλά για κονδύλια που ούτως ή άλλως θα έφταναν στο τέλος τους τα επόμενα χρόνια […] η Επιτροπή απλώς θα επιταχύνει τα πράγματα», δήλωσε πηγή της ΕΕ στη EURACTIV.
Φιάσκο με το Ταμείο Ανάκαμψης;
Εν τω μεταξύ, υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Επιτροπής δήλωσε στη EURACTIV ότι λίγες εβδομάδες πριν από τις καταστροφικές πλημμύρες στην Ελλάδα, η κυβέρνηση στην Αθήνα είχε υποβάλει στην Κομισιόν μια αναθεωρημένη έκδοση του σχεδίου ανάκαμψης της χώρας, από την οποία είχαν αφαιρεθεί αντιπλημμυρικά έργα.
«Επρόκειτο για την κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων (ποτάμια κ.λπ.)», δήλωσε ο αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι μετά την τελευταία καταστροφή, η θέση της ελληνικής κυβέρνησης ελπίζουμε ότι θα αλλάξει.