Έξαρση κρουσμάτων γαστρεντερίτιδας σε σχολεία και παιδικούς σταθμούς

27/09/2023 16:16

Απανωτά είναι το τελευταίο διάστημα τα κρούσματα ιογενούς γαστρεντερίτιδας στα σχολεία, στους βρεφονηπιακούς και τους παιδικούς σταθμούς, με τους γονείς εύλογα να ανησυχούν.

Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ

Τα βρέφη και τα νήπια κινδυνεύουν περισσότερο γιατί δεν μπορούν να τηρήσουν τους κανόνες υγιεινής, ώστε να αποφευχθεί η μετάδοση των ιών που προκαλούν τη νόσο

Η πιο κοινή αιτία ιογενούς γαστρεντερίτιδας είναι ο ροταϊός και η πλειονότητα των παιδιών ηλικίας έως 5 ετών παθαίνουν μία φορά (τουλάχιστον) γαστρεντερίτιδα από ροταϊό στη ζωή τους. Στη συνέχεια αναπτύσσουν αντισώματα και γι’ αυτό τέτοιου είδους γαστρεντερίτιδες είναι πιο σπάνιες στην ενήλικη ζωή. Άλλοι ιοί που προκαλούν γαστρεντερίτιδες είναι οι αδενοϊοί και οι εντεροϊοί. Αυτά τα παθογόνα πλήττουν κυρίως βρέφη, νήπια, παιδιά και εφήβους. Για τις γαστρεντερίτιδες μπορεί, βέβαια, να ευθύνονται και βακτήρια, όπως το κολοβακτηρίδιο, η σαλμονέλα, η σιγκέλλα, το καμπυλοβακτηρίδιο, καθώς και παράσιτα όπως η λιστέρια.

Όπως εξηγεί η παιδίατρος Μαριαλένα Κυριακάκου, διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, επιστημονικός συνεργάτης στη μονάδα Αλλεργιολογίας της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής ΕΚΠΑ στο νοσοκομείο «Παναγιώτης και Αγλαΐα Κυριακού», τα βασικά συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται η γαστρεντερίτιδα περιλαμβάνουν διάρροια, κοιλιακό άλγος, ναυτία, εμετό και πυρετό. Η γαστρεντερίτιδα ωστόσο δεν είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, καθώς τα συμπτώματα υποχωρούν μετά από λίγες μέρες στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Παρ’ όλα αυτά, η λοίμωξη είναι μεταδοτική, με τον βασικό τρόπο μετάδοσης να γίνεται μέσα από τα ακάθαρτα χέρια και τις επιφάνειες με τις οποίες έχουν έρθει σε επαφή τα ακάθαρτα χέρια, όπως είναι και πολλά παιδικά παιχνίδια.
Κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα οι ιογενείς γαστρεντερίτιδες είναι πολύ συχνές στα παιδιά λόγω της πολύωρης παραμονής τους σε ανεπαρκώς αεριζόμενους χώρους, όπως είναι οι βρεφονηπιακοί και οι παιδικοί σταθμοί και οι σχολικές αίθουσες. Τα βρέφη και τα νήπια κινδυνεύουν περισσότερο από ιογενή γαστρεντερίτιδα, γιατί δεν μπορούν να τηρήσουν τους κανόνες υγιεινής, ώστε να αποφευχθεί η μετάδοση των ιών που προκαλούν τη νόσο.

Κανόνες υγιεινής

Οι γονείς θα πρέπει να εκπαιδεύσουν τα παιδιά στην τήρηση των κανόνων υγιεινής, ειδικά σε ό,τι αφορά το καλό πλύσιμο των χεριών μετά την τουαλέτα και πριν από το φαγητό, όπως επισημαίνει η παιδίατρος Μαριαλένα Κυριακάκου. Για να μειωθεί ο κίνδυνος για την εκδήλωση ιογενών γαστρεντερίτιδων, η ειδικός συστήνει να αερίζονται καλά οι χώροι του σπιτιού που περνά το παιδί πολλές ώρες και να καθαρίζεται καλά το μπάνιο, μετά από κάθε χρήση της τουαλέτας και του ντους. Έτσι εμποδίζεται η μετάδοση των μικροοργανισμών που ευθύνονται για τέτοιου είδους ιώσεις και λοιμώξεις.

Ακόμα ένα σημείο όπου απαιτείται προσοχή, για την πρόληψη της γαστρεντερίτιδας από τροφική δηλητηρίαση, είναι κατά την προετοιμασία και την παρασκευή του φαγητού. Απαιτείται καλό ψήσιμο ειδικά των κρεατικών και αντίστοιχα καλή ψύξη κατά τη συντήρηση των τροφίμων, καθώς και σωστός καθαρισμός στις επιφάνειες και στα σύνεργα κοπής, ώστε να αποφευχθούν οι διασταυρούμενες επιμολύνσεις (για παράδειγμα τα ωμά κρεατικά δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή με τα λαχανικά που καταναλώνονται νωπά σε σαλάτα).

Η μη τήρηση των απαραίτητων μέτρων προστασίας και υγιεινής μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη μικροοργανισμών και κατ’ επέκταση στην εκδήλωση γαστρεντερίτιδας, που σε αυτή την περίπτωση συνήθως οφείλεται σε βακτήρια. Οι γονείς πρέπει να παραμένουν ψύχραιμοι με την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων, όπως επισημαίνει η παιδίατρος.

Αφυδάτωση

Ο βασικός κίνδυνος στη γαστρεντερίτιδα είναι βέβαια η αφυδάτωση. Σε περίπτωση που το παιδί εμφανίσει αφυδάτωση, μετά από επαναλαμβανόμενες διάρροιες, ακατάσχετους εμετούς και έντονο κοιλιακό άλγος, οι γονείς πρέπει να επικοινωνήσουν με τον παιδίατρο. Είναι σημαντικό τα δύο πρώτα εικοσιτετράωρα με την εκδήλωση των συμπτωμάτων οι γονείς να φροντίσουν να αναπληρώσουν τα υγρά και τους ηλεκτρολύτες που χάνει το παιδί με τις διάρροιες και τους εμετούς, ακολουθώντας ειδική δίαιτα. Τα υγρά δίνονται σε μικρές ποσότητες και αποφεύγουμε τα σακχαρούχα υγρά και τους όξινους χυμούς φρούτων.

Ουδέτερες τροφές που μπορούν να δοθούν σε περιπτώσεις όπου το παιδί έχει διάρροια είναι κατ’ αρχάς οι απλές σούπες, που παρασκευάζονται με δημητριακά (ρύζι, μακαρόνι) ή και κοτόπουλο. Επίσης μπορούμε να δώσουμε στους λιλιπούτειους ασθενείς μπανάνα, που είναι πλούσια σε κάλιο και γιαούρτι.

Μόλις υπάρξει βελτίωση και το παιδί ενυδατωθεί και επανέλθει η όρεξή του, μπορούμε να συνεχίσουμε με τη συνηθισμένη του διατροφή. Προσοχή, όμως, αν τα συμπτώματα επιμένουν και συνεχιστούν οι διάρροιες και οι εμετοί, τότε ειδικά τα μικρά παιδιά θα πρέπει να λάβουν ενδονοσοκομειακή περίθαλψη ώστε να τους χορηγηθούν ενδοφλέβια τα απαιτούμενα υγρά και οι ηλεκτρολύτες.