Τα ευρήματα του Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων της Ψυττάλειας, ενός από τα μεγαλύτερα ΚΕΛ στην Ευρώπη, άναψαν εδώ και αρκετά χρόνια το πράσινο φως σε ένα νέο γνωστικό αντικείμενο που ονομάζεται επιδημιολογία των λυμάτων.
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Ποιο είναι το σκληρό ναρκωτικό που κάνει «θραύση» στην Αμερική και έχει εισβάλει επικίνδυνα στη χώρα μας
Ο καθηγητής Αναλυτικής Χημείας ΕΚΠΑ Νίκος Θωμαΐδης ασχολείται εδώ και δύο δεκαετίες με την επιδημιολογία των λυμάτων και από το 2010 με συστηματικές μετρήσεις καταγράφει διαρκή αύξηση της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών στα λύματα του Λεκανοπεδίου. Ανάμεσα σε αυτά τα παραισθησιογόνα ναρκωτικά υπάρχει η Sisha, (σίσα ή κοκαΐνη των φτωχών), ένα είδος κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης, που είναι διεθνώς γνωστή ως crystal meth. Όσοι έχουν δει έστω και ένα επεισόδιο των διάσημων αστυνομικών τηλεοπτικών σειρών Law and Order, CSI, Criminal Minds, Miami Vice ή Hawaii 5-0 γνωρίζουν τι είναι η κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη (crystal meth), που εδώ και δεκαετίες κάνει «θραύση» στην Αμερική ειδικά στους νέους, έχοντας στείλει αμέτρητους εφήβους και φοιτητές στο νοσοκομείο ή στον θάνατο.
Το ναρκωτικό σίσα (sisha), που διακινείται σε ποσότητες στους δρόμους του Λεκανοπεδίου Αττικής και πρόσφατα έστειλε στο νοσοκομείο σε κωματώδη κατάσταση μια 16χρονη κοπέλα, η οποία νοσηλεύεται διασωληνωμένη στην εντατική με τη ζωή της να κρέμεται από μια κλωστή, είναι ένα είδος κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης (συνθετικό παραισθησιογόνο ναρκωτικό) που παράγεται από τη μείξη διεγερτικών και φθηνών τοξικών ουσιών, όπως οινόπνευμα, χλωρίνη, ακόμα και υγρά μπαταριών αυτοκινήτων.
Δέλεαρ το κόστος
Όπως εξηγεί ο καθηγητής Αναλυτικής Χημείας ΕΚΠΑ Νίκος Θωμαΐδης, το ναρκωτικό σίσα είναι εξαιρετικά εθιστικό (από την πρώτη κιόλας χρήση) και οι βασικές αιτίες για την αύξηση της διακίνησής του περιλαμβάνουν τη χαμηλή τιμή πώλησης και την ευκολία παρασκευής του σε αυτοσχέδια εργαστήρια, από φθηνά, νόμιμα υλικά. Αποκαλείται και «κοκαΐνη των φτωχών» γιατί η τιμή της είναι από 10-20 φορές μικρότερη σε σχέση με την κοκαΐνη.
Μεγάλη αύξηση στη χρήση σίσα καταγράφεται στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπου υπάρχουν και πολλά αυτοσχέδια εργαστήρια παρασκευής της. Στην Ελλάδα, σε σύγκριση με την Ανατολική Ευρώπη, παραμένουμε σε πολύ χαμηλότερα ποσοστά και εκτιμάται ότι το 0,5% του πληθυσμού της Αττικής κάνει χρήση. Ωστόσο για τους χρήστες, που στο Λεκανοπέδιο Αττικής εκτιμάται ότι ανέρχονται σε 19.000-20.000 άτομα, το ναρκωτικό σίσα είναι εξαιρετικά απειλητικό για την υγεία και τη ζωή τους, καθώς παρασκευάζεται από μη καθαρά υλικά. Επιπλέον, για να γίνει η κατάσταση χειρότερη «δίνεται» από τα κυκλώματα διακίνησής του, σε συνδυασμό με άλλα ναρκωτικά, σε ακόμα πιο επικίνδυνα κοκτέιλ, που περιέχουν κεταμίνη, ηρωίνη, κοκαΐνη, κάνναβη και άλλες παραισθησιογόνες ουσίες, καθώς οι διακινητές μετατρέπουν τους εξαρτημένους «πελάτες» τους σε πειραματόζωα για να δοκιμάσουν νέες μείξεις, με στόχο να πετύχουν τη δημιουργία ενός κοκτέιλ που «σε φτιάχνει ακόμα περισσότερο». Φυσικά, ό,τι σε… φτιάχνει περισσότερο, εύκολα σε σκοτώνει.
«Όταν μπεις σε αυτή τη διαδρομή, αργά ή γρήγορα θα σου δώσουν ένα κοκτέιλ που θα σε στείλει στον άλλο κόσμο», λέει ο ειδικός, γνωρίζοντας καλά πώς λειτουργεί η εξάρτηση. Επιπλέον, ο καθηγητής Νίκος Θωμαΐδης επισημαίνει ότι παρότι το ναρκωτικό σίσα διακινείται σε σκόνη, που μπορεί να ληφθεί από το στόμα, λαμβάνεται και ενέσιμα, αφού θερμανθεί και λιώσει με αμφίβολης ποιότητας εξοπλισμό, γεγονός που καθιστά τη χορήγηση του ναρκωτικού ακόμα πιο επικίνδυνη.
Επώδυνες παρενέργειες
Οι επιστήμονες του χώρου της τοξικοεξάρτησης διασυνδέουν άμεσα τη διάδοση του ναρκωτικού σίσα με την οικονομική κρίση, ενώ υποστηρίζουν ότι οι επιπτώσεις-παρενέργειές του είναι εξαιρετικά επώδυνες και επικίνδυνες κατ’ αρχάς για την υγεία του ίδιου του χρήστη, καθώς προκαλεί μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα μη αναστρέψιμες βλάβες. Για να αντιληφθεί κανείς πόσο τοξικό και δυνητικά θανατηφόρο είναι, οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου λέγοντας ότι έξι μήνες χρήσης σίσα δημιουργούν τέτοιες βλάβες στον οργανισμό που αντιστοιχούν με 20 χρόνια χρήσης ηρωίνης! Επίσης είναι πολύ βαρύ το αρνητικό αποτύπωμα του ναρκωτικού σίσα για το κοινωνικό σύνολο, καθώς συμβάλλει στην ανάπτυξη άκρως επιθετικών και εν πολλοίς ανεξέλεγκτων συμπεριφορών, που μπορεί να οδηγήσουν τους εξαρτημένους ανθρώπους σε παραβατική συμπεριφορά καθώς και στη διάπραξη εγκλημάτων.
Το ναρκωτικό σίσα μετά τη χορήγησή του επηρεάζει καταλυτικά τη χημεία του εγκεφάλου, προκαλώντας υπερβολική έκκριση ντοπαμίνης. Η χρήση του είναι διαδεδομένη και σε πολεμικές συρράξεις και σε τρομοκρατικές οργανώσεις, καθώς καθιστά το άτομο που έχει κάνει χρήση ανεξέλεγκτο και εξαιρετικά βίαιο.