PLUS
Από την έναρξη της απρόκλητης εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ΕΕ έχει επιβάλει 11 πακέτα κυρώσεων στη Μόσχα σε μια προσπάθεια να καταπνίξει την πολεμική εκστρατεία του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, συμπεριλαμβανομένων απαγορεύσεων στην εξαγωγή αγαθών.
Όμως καθημερινά προϊόντα της ΕΕ, τα οποία περιλαμβάνουν εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή μη επανδρωμένων αεροσκαφών, πυραύλων και βλημάτων πυροβολικού, επανεξάγονται μέσω χωρών στην περιφέρεια της Ρωσίας.
Ο Ντέιβιντ O’Sullivan, εντεταλμένος της ΕΕ κατά της πάταξης των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας, έχει αναλάβει να περιοδεύσει σε τρίτες χώρες για να τις παροτρύνει να συμμετάσχουν στις προσπάθειες της ΕΕ να περιορίσει την πρόσβαση της Ρωσίας σε αυτά τα λεγόμενα αγαθά “διπλής χρήσης”, αλλά λέει ότι η ΕΕ πρέπει επίσης να κάνει τα μαθήματά της.
“Τα προϊόντα αυτά είναι ευρωπαϊκά. Κατασκευάζονται εδώ και οι εταιρείες μας – πιθανότατα άθελά τους ή ίσως εν αγνοία τους – τα στέλνουν κάπου και στη συνέχεια βρίσκουν το δρόμο τους προς τη Ρωσία”, δήλωσε ο Ο Σάλιβαν.
“Τα κράτη μέλη εργάζονται πραγματικά πολύ σκληρά για να μιλήσουν με τις ευρωπαϊκές εταιρείες, να διερευνήσουν τις εμπορικές ροές και να δουν αν υπάρχουν εταιρείες που εξακολουθούν να στέλνουν προϊόντα που θα μπορούσαν να βρουν το δρόμο τους προς τη Ρωσία”, εξήγησε.
Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να ενθαρρύνουν τις εταιρείες τους να “καταβάλλουν τη δέουσα επιμέλεια” για να διερευνούν τις εμπορικές ροές και να εντοπίζουν ύποπτα μοτίβα, σύμφωνα με τον εντεταλμένο.
“Σε ποιον τα πουλάτε; Είναι μια εταιρεία που δημιουργήθηκε μόλις πρόσφατα μετά τον πόλεμο ή είναι μια μακροχρόνια εταιρεία με καλό ιστορικό αγοράς αυτών των προϊόντων, ίσως από αλλού; Αυτού του είδους τα ερωτήματα πρέπει να θέτουν οι εταιρείες στον εαυτό τους”, δήλωσε.
Αναγνώρισε επίσης ότι “πάντα θα υπάρχει ένας βαθμός καταστρατήγησης”, διότι “υπάρχουν χρήματα που μπορούν να κερδηθούν”.
Η ΕΕ σε συνεργασία με την Ουκρανία έχει καταρτίσει έναν κατάλογο 45 προϊόντων που είναι ιδιαίτερα περιζήτητα για τη στρατιωτική εκστρατεία της Ρωσίας. Σε αυτά περιλαμβάνονται εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται ευρέως σε καθημερινές συσκευές, όπως ημιαγωγοί, ολοκληρωμένα κυκλώματα, αναγνώστες οπτικών ινών και κάρτες μνήμης.
Η παροχή βοήθειας για την αποφυγή των κυρώσεων της ΕΕ αποτελεί ποινικό αδίκημα. Τον Σεπτέμβριο, ένας υπάλληλος του ολλανδικού υπουργείου Άμυνας συνελήφθη ως ύποπτος για παράκαμψη κυρώσεων.
Ωστόσο, ο O’Sullivan είναι βέβαιος ότι η προσπάθεια της ΕΕ να πατάξει την παράκαμψη των κυρώσεων αποδίδει, καθιστώντας “πιο δύσκολο, πιο αργό και πολύ πιο ακριβό για τη Ρωσία να μπορεί να προμηθεύεται αυτά τα προϊόντα”.
“Η Ρωσία δυσκολεύεται να αποκτήσει την τεχνολογία που χρειάζεται και τώρα στρέφεται προς το Ιράν ή τη Βόρεια Κορέα”, εξήγησε. “Και βλέπουμε ενδείξεις ότι οι Ρώσοι αναγκάζονται να διαθέσουν παλαιότερα, παλαιότερα όπλα, παλαιότερα άρματα μάχης, προκειμένου να διατηρήσουν το στρατό τους εξοπλισμένο”.
Ο ίδιος εκτιμά επίσης ότι τα μέτρα της ΕΕ επιφέρουν ολοένα και μεγαλύτερο οικονομικό φόρο στη Ρωσία, η οποία έχει “400 δισεκατομμύρια ευρώ λιγότερα για να ξοδέψει” και έχει έλλειμμα περίπου 3%. Παρά την ανάπτυξη της ρωσικής οικονομίας, το 30% των δημόσιων δαπανών πηγαίνει στην επέκταση του στρατού, γεγονός που αναπόφευκτα θα στερήσει επενδύσεις στην υγεία, την έρευνα, την εκπαίδευση και άλλους βασικούς τομείς.
“Νομίζω ότι αυτό μπορεί να είναι περισσότερο μια αργή διάτρηση παρά μια έκρηξη. Αλλά αυτό επηρεάζει πραγματικά πολύ σοβαρά τη ρωσική οικονομία και τον ρωσικό στρατό”, εξήγησε. “Νομίζω ότι αργά ή γρήγορα θα γίνει πολύ, πολύ δύσκολο για τη Ρωσία να διατηρήσει αυτή την προσπάθεια”.
Οι περισσότερες τρίτες χώρες συνεργάζονται
Τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας και της Κίνας, βρίσκονται στο στόχαστρο της ΕΕ για τη διευκόλυνση της παροχής αγαθών διπλής χρήσης στη Ρωσία, με τις εξαγωγές και από τις δύο χώρες να αυξάνονται φέτος.
Οι πρόεδροι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου συναντήθηκαν με τον Κινέζο πρωθυπουργό Σι Τζινπίνγκ στο Πεκίνο την Πέμπτη και επρόκειτο να εκφράσουν τις ανησυχίες τους σχετικά με τις εξαγωγές αγαθών διπλής χρήσης από κινεζικές εταιρείες στη Ρωσία.
Σύμφωνα με ανώτερους αξιωματούχους της ΕΕ, ενώ οι συνολικές εξαγωγές των λεγόμενων ειδών μάχης υψηλής προτεραιότητας από την Κίνα προς τη Ρωσία έχουν μειωθεί, τα είδη διπλής χρήσης εξακολουθούν να προκαλούν ανησυχίες.
Σύμφωνα με τον Ο Σάλιβαν, οι “περισσότερες” χώρες που δεν εφαρμόζουν άμεσες κυρώσεις κατά της Ρωσίας “δεν θέλουν να τροφοδοτούν τη ρωσική στρατιωτική μηχανή” και λαμβάνουν μέτρα για να αποτρέψουν τις επανεξαγωγές.
“Οι περισσότερες από αυτές έχουν ανταποκριθεί αρκετά λέγοντας, λοιπόν, στην πραγματικότητα, δεν θέλουμε να εμπλακούμε σε αυτό το εμπόριο”, εξήγησε. “Δεν θέλουν να υποστεί ζημιά η φήμη τους, αν η χώρα τους θεωρηθεί ως δίαυλος καταστρατήγησης, διότι αυτό θα κάνει τις εταιρείες να το σκεφτούν δύο φορές για να επενδύσουν”.
Ενώ οι τρίτες χώρες έχουν θέσει το ζήτημα της συνεχιζόμενης σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή από τότε που ξέσπασε ο πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, δεν έχουν αμφισβητήσει τη νομιμότητα της ΕΕ στην επιδίωξη του καθεστώτος κυρώσεων κατά της Ρωσίας, σύμφωνα με τον O’Sullivan.
“Νομίζω ότι οι άνθρωποι καταλαβαίνουν γιατί, για εμάς στην Ευρώπη, πρέπει να αντιδράσουμε πολύ έντονα”, εξήγησε. “Οι φιλοδοξίες του Πούτιν για την αποκατάσταση της ρωσικής ηγεμονίας στην άμεση γειτονιά της Ρωσίας είναι κάτι που δεν μπορούμε να δεχτούμε. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, ως Ευρωπαίοι, έχουμε μια ιδιαίτερη υποχρέωση σε αυτή την κατάσταση”.
“Δεν βλέπω ανθρώπους να λένε, λοιπόν, ότι δεν θα σας βοηθήσουμε στις κυρώσεις με την Ουκρανία λόγω της κατάστασης στη Μέση Ανατολή – καθόλου”, πρόσθεσε.
Ο O Σάλιβαν υποστήριξε επίσης ότι το ανώτατο όριο της ΕΕ στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου έχει θετικό αντίκτυπο, αλλά αναγνώρισε ότι χώρες όπως η Ινδία συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο το οποίο στη συνέχεια πωλείται με κέρδος σε χώρες της ΕΕ.
Το μπλοκ δεν έχει επιβάλει κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο λόγω της εξάρτησης του Παγκόσμιου Νότου, αλλά τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους εισήγαγε ένα χάσμα τιμών για να διασφαλίσει ότι η Μόσχα δεν θα επωφεληθεί από τα άφθονα κέρδη.
“Νομίζω ότι ο κύριος στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι τα ρωσικά έσοδα επηρεάζονται σοβαρά από το ανώτατο όριο τιμών του πετρελαίου. Και νομίζω ότι βλέπουμε πολλές ενδείξεις ότι αυτό συμβαίνει”, δήλωσε.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΗΠΑ: Κυρώσεις σε αξιωματούχους στο νότιο Σουδάν για σεξουαλική βία στο πλαίσιο του εμφυλίου πολέμου
