PLUS
Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν συναντήθηκε με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ τη Δευτέρα (8 Ιουλίου) για να συζητήσουν μια πιθανή ειρηνευτική συμφωνία για την Ουκρανία, σε μια απροσδόκητη επίσκεψη του στο Πεκίνο λίγες ημέρες μετά τις συνομιλίες του με τον Ρώσο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ο Όρμπαν και ο Σι συναντήθηκαν στον κρατικό ξενώνα Diaoyutai στο Πεκίνο, όπως μετέδωσαν τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης, για το τρίτο σκέλος της αποκαλούμενης από τον Όρμπαν «ειρηνευτικής αποστολής» που έχει αναλάβει χωρίς την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή της Ουκρανίας.
Ενώ η Ουγγαρία ανέλαβε μόλις αυτόν τον μήνα την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, ο Όρμπαν έχει ήδη συναντηθεί με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Κίεβο και έχει γίνει δεκτός από το Κρεμλίνο, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από τους συμμάχους του.
«Αποστολή ειρήνης 3.0», δήλωσε ο Όρμπαν σε ανάρτησή του στον επίσημο λογαριασμό του στο X, καθώς προσγειωνόταν στο Πεκίνο.
Η Κίνα, η οποία έχει στενούς δεσμούς με τη Ρωσία, προωθεί ένα ειρηνευτικό σχέδιο έξι σημείων που εξέδωσε μαζί με τη Βραζιλία τον Μάιο, προτείνοντας μια διεθνή ειρηνευτική διάσκεψη «σε κατάλληλο χρόνο» και ζητώντας ισότιμη συμμετοχή τόσο της Ουκρανίας όσο και της Ρωσίας.
Η Ουκρανία ελπίζει να κερδίσει ευρεία παγκόσμια υποστήριξη για τις προτάσεις της σχετικά με τον τρόπο τερματισμού του πολέμου με τη Ρωσία προτού ξεκινήσει συζητήσεις με τον Πούτιν. Για τον ίδιο λόγο διοργάνωσε τον περασμένο μήνα μια τεράστια διεθνή σύνοδο κορυφής στην Ελβετία, στην οποία η Μόσχα δεν προσκλήθηκε.
Όμως ο στόχος του Κιέβου να εξοστρακίσει τη Ρωσία συναντά αντίσταση. Η Κίνα έμεινε επίσης εκτός της ελβετικής συνάντησης και κέρδισε την υποστήριξη της Μόσχας για το δικό της ειρηνευτικό σχέδιο. Ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι βρίσκεται τώρα στη Μόσχα, με το ζήτημα της Ουκρανίας να βρίσκεται πιθανότατα στην ημερήσια διάταξη.
«Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να δημιουργήσει συνθήκες για την επανάληψη του άμεσου διαλόγου και των διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών και να παράσχει βοήθεια», είπε ο Σι στον Όρμπαν, σύμφωνα με τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης.
«Είναι προς το συμφέρον όλων των μερών να επιδιώξουν μια πολιτική λύση μέσω μιας έγκαιρης κατάπαυσης του πυρός», πρόσθεσε.
Ο Όρμπαν δήλωσε ότι η Κίνα είναι «μια δύναμη-κλειδί για τη δημιουργία των συνθηκών ειρήνης στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας», δίνοντας αυτό ως λόγο για τη συνάντησή του με τον Σι, μόλις δύο μήνες μετά την επίσκεψη του Κινέζου ηγέτη στη Βουδαπέστη.
Το Κρεμλίνο με τη σειρά του δήλωσε ότι η Ρωσία εκτιμά τις προσπάθειες του Όρμπαν να ξεκαθαρίσει τις θέσεις του για την επίλυση της σύγκρουσης.
Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι ο Όρμπαν δεν μπορεί να ενεργήσει ως διαμεσολαβητής, καθώς είναι ένα έργο που, σύμφωνα με εκείνον, μπορούν να αναλάβουν μόνο οι παγκόσμιες δυνάμεις.
«Υπάρχουν πολλές τέτοιες χώρες σε όλο τον κόσμο; Όχι πολλές. Πιστεύω ότι οι ΗΠΑ και η Κίνα είναι τέτοιες χώρες. Και η ΕΕ, όχι μια χώρα, αλλά ολόκληρη η ΕΕ», δήλωσε ο Ζελένσκι κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην Πολωνία.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ ζητούν μεγαλύτερη σαφήνεια για την ουγγρική διπλωματία
Ενώ ορισμένοι ηγέτες της ΕΕ έσπευσαν να πουν ότι η προεδρία της Ουγγαρίας στην ΕΕ δεν σημαίνει ότι ο Όρμπαν εκπροσωπεί το μπλοκ των 27, ο Σι είπε στον Όρμπαν ότι η Κίνα ελπίζει ότι η Ουγγαρία θα «διαδραματίσει ενεργό ρόλο» στην ανάπτυξη των σχέσεων Κίνας-ΕΕ.
Στη Γερμανία, ο αντικαγκελάριος Ρόμπερτ Χάμπεκ δήλωσε ότι ο Όρμπαν δεν μιλάει για την Ευρώπη και ότι η πολιτική της Ουγγαρίας συχνά δεν αντιπροσωπεύει τον πυρήνα της σκέψης της ΕΕ.
Μετά από αυτή τη σόλο διπλωματική προσέγγιση της Ουγγαρίας προς Ρωσία και Κίνα, τα κράτη μέλη της ΕΕ αναμένεται στη συνάντησή τους την Τετάρτη (10 Ιουλίου) να ζητήσουν περισσότερες εξηγήσεις για τα αποτελέσματά της, ενώ άλλα ήδη θέλουν να εξετάσουν τις επιλογές για το πώς να περιορίσουν την «καταστροφική συμπεριφορά» της Βουδαπέστης.
Στην πρώτη κατηγορία μελών είναι και η Πολωνία η οποία κατέθεσε συγκεκριμένο αίτημα, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τις συζητήσεις.
Έτσι, η Ουγγαρία θα αναγκαστεί να προσκομίσει τα απτά αποτελέσματα των πρόσφατων διπλωματικών επισκέψεών της στην Ουκρανία, τη Ρωσία και την Κίνα.
«Υπάρχουν αυξανόμενες ανησυχίες στις πρωτεύουσες σχετικά με τον αυτοπροσδιοριζόμενο ρόλο του Όρμπαν στη λεγόμενη ‘ειρηνευτική αποστολή’, όπου θα πρέπει να είναι σαφές ότι εκπροσωπεί μόνο τη χώρα του», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ.
Σύμφωνα με αρκετούς διπλωμάτες της ΕΕ, η Ουγγαρία άφησε σκόπιμα πολλές ασάφειες σχετικά με το αποτέλεσμα της επίσκεψης, ιδίως καθώς οποιαδήποτε ανακοίνωση σχετική με την επίσκεψη φέρει το λογότυπο της προεδρίας του στο Συμβούλιο της ΕΕ.
Ένας δεύτερος διπλωμάτης της ΕΕ δήλωσε ότι «ο σκεπτικισμός των κρατών μελών της ΕΕ ήταν δυστυχώς δικαιολογημένος – όλα γίνονται για την προώθηση των συμφερόντων της Βουδαπέστης».
«Τα κράτη μέλη ήταν ήδη ενοχλημένα ούτως ή άλλως, δεδομένου του συνθήματος ‘MEGA’ (Make Europe Great Again) – αλλά η συνάντηση με τον [πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ] Πούτιν, θα επισκίασει σε ολοκληρωτικό βαθμό την ουγγρική προεδρία», πρόσθεσαν.
Η επίσκεψη του Όρμπαν στη Μόσχα αποσκοπούσε απλώς στη «συλλογή πληροφοριών» σχετικά με την πιθανότητα κατάπαυσης του πυρός, δήλωσε προηγουμένως ο επικεφαλής σύμβουλός του σε θέματα εξωτερικής πολιτικής στο Euractiv.
Η Βουδαπέστη κατανοεί ότι «δεν έχουμε ευρωπαϊκή εντολή για το θέμα αυτό, αλλά δεν ζητάμε τίποτα από τους Ουκρανούς ή τους Ρώσους», είπε.
«Προφανώς θα αναφέρουμε στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες τι βιώσαμε», πρόσθεσε δείχνοντας μια διάθεση για διαφάνεια.
Η συζήτηση αυτής της εβδομάδας μεταξύ των πρεσβευτών της ΕΕ θα είναι η πρώτη τους ευκαιρία να ασχοληθούν με το θέμα αυτό.
Αν και την Τετάρτη θα γίνει μια πρώτη συζήτηση για αυτό το θέμα, είναι πιθανό να ακολουθήσουν περισσότερες, ενώ δεν αποκλείεται να γίνει και κεντρικό θέμα συζήτησης και στην συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ μέσα στον μήνα, δήλωσαν διπλωμάτες της ΕΕ.
Τον Μάιο, τα κράτη μέλη της ΕΕ για πρώτη φορά είχαν εκφράσει ανοιχτά την οργή τους για το «πρότυπο συμπεριφοράς» της Ουγγαρίας, που όλο και πιο συχνά μπλοκάρει τις αποφάσεις της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ και εμποδίζει την πρόοδο όσον αφορά την κρίσιμη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία.
«[Με τις επισκέψεις], οι εντάσεις είναι υψηλές μετά από μόλις επτά ημέρες προεδρίας και αναμένεται να είναι ακόμη υψηλότερες καθώς θα πλησιάσουμε το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων [που θα συζητήσει] το Ευρωπαϊκό Ειρηνευτικό Ταμείο, το οποίο εξακολουθεί να έχει μπλοκαριστεί από την Ουγγαρία, με τα άλλα 26 κράτη μέλη να συμφωνούν», δήλωσε τρίτος διπλωμάτης της ΕΕ.
Ορισμένοι διπλωμάτες της ΕΕ δήλωσαν νωρίτερα ότι θεωρούν τις ενέργειες βέτο της Βουδαπέστης ως ένα μοτίβο συμπεριφοράς που μπορεί να απαιτεί συζήτηση για πρακτικές αλλαγές στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων του μπλοκ.
Τώρα, μετά την επίσκεψη στη Μόσχα, ορισμένοι το πήγαν ένα βήμα παρακάτω λέγοντας ότι υπάρχει ανάγκη να «χαλιναγωγηθεί» η «καταστροφική συμπεριφορά» της Ουγγαρίας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε την Παρασκευή (5 Ιουλίου) ότι η επίσκεψη του Όρμπαν στη Μόσχα θα έθετε «σοβαρά υπό αμφισβήτηση» το ταξίδι της Κομισιόν στην Ουγγαρία, όπου παραδοσιακά ολόκληρο το Κολέγιο των Επιτρόπων πρόκειται να ταξιδέψει αμέσως μετά τις καλοκαιρινές διακοπές.
Αρκετοί διπλωμάτες της ΕΕ, ωστόσο, δήλωσαν επίσης ότι «δεν θα ήταν αδιανόητο» ορισμένες συναντήσεις υψηλού επιπέδου που προγραμματίζονται να πραγματοποιηθούν στη Βουδαπέστη τους επόμενους έξι μήνες, είτε να μειωθεί η συμμετοχή τους είτε να μποϊκοταριστούν.
«Η επικοινωνία της ΕΕ και των κρατών μελών δεν άφησε ούτε μια χαραμάδα αμφιβολίας για το πού στέκεται ο καθένας σε όλο αυτό το ζήτημα», δήλωσε ένας τέταρτος διπλωμάτης, προσθέτοντας ωστόσο ότι «δεν περιμένουν ότι οτιδήποτε κάνουμε ή λέμε θα κάνει εντύπωση στην Ουγγαρία ώστε να αλλάξει ρότα».
Όσον αφορά τη θητεία της Ουγγαρίας στο τιμόνι της ΕΕ, οι αξιωματούχοι και οι διπλωμάτες του μπλοκ τονίζουν ότι με τη μετάβαση στην επόμενη θεσμική θητεία, δεν υπάρχει σχεδόν κανένας νομοθετικός φάκελος που η Βουδαπέστη θα μπορούσε να «αφήσει αρνητικό σημάδι».
«Για τα υπόλοιπα, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τίποτα από όσα κάνει στη Μόσχα [ή αλλού] δεν αντιπροσωπεύει αυτό που αντιπροσωπεύουμε εμείς», δήλωσε ένας πέμπτος διπλωμάτης της ΕΕ.
«Το μόνο πράγμα που έχουμε είναι τα μέσα που ήδη χρησιμοποιούμε: Το άρθρο 7, το οποίο είναι στο τραπέζι και τρέχει, αλλά δεν θα έχει αντίκτυπο γρήγορα, ο μηχανισμός αιρεσιμότητας της ΕΕ και τα κονδύλια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF)», πρόσθεσαν.
Νομικοί εμπειρογνώμονες και παρατηρητές, εν τω μεταξύ, πηγαίνοντας το πράγμα πιο μακριά, δηλώνουν ότι οι ενέργειες της Ουγγαρίας θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι αντιβαίνουν στις συνθήκες της ΕΕ.
Πιο συγκεκριμένα ενάντια στο άρθρο 4, το οποίο ορίζει ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ «διευκολύνουν την επίτευξη των καθηκόντων της Ένωσης και απέχουν από κάθε μέτρο που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την επίτευξη των στόχων της Ένωσης».
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορούσε να προσφύγει κατά της Ουγγαρίας στο [Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης]», πρότεινε ο Πιέρ Χαρός, αναπληρωτής ερευνητής στο Ινστιτούτο Delors.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ο Βίκτορ Ορμπάν στο τιμόνι της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Τι ειπώθηκε στη συνάντηση Όρμπαν με Πούτιν – Πώς αντέδρασαν οι ηγέτες της ΕΕ
