PLUS
Στην αρχαία Ελλάδα, Ολυμπιακή εκεχειρία λογιζόταν η παύση των εχθροπραξιών που συντελούνταν μεταξύ των αρχαίων ελληνικών πόλεων κατά την περίοδο που συμμετείχαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Συγκεκριμένα, επτά ημέρες πριν την έναρξη των Ολυμπιακών αγώνων έως επτά ημέρες μετά την λήξη τους σταματούσαν όλες οι συγκρούσεις μεταξύ Ελληνικών πόλεων, προκειμένου οι αθλητές αλλά και οι θεατές να φτάσουν με ασφάλεια στον ιερό χώρο της Ολυμπίας και να συμμετάσχουν στους αγώνες
.Η ιδέα αυτή προωθήθηκε από την Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) σε συνεργασία με την Ελλάδα και το 2000 ιδρύθηκε το Διεθνές Κέντρο Ολυμπιακής Εκεχειρίας (ΔΚΟΕ) το οποίο επιδιώκει αυτή «την παύση όλων των εχθροπραξιών κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων, αλλά και πέραν αυτών».
Σχετικά ψηφίσματα για την τήρησή της εκεχειρίας έχουν υιοθετηθεί από τον ΟΗΕ, όπως το ψήφισμα 48/11 της 25.10.1993 και η αναφορά (παρ. 10) στην Διακήρυξη της Χιλιετίας του ΟΗΕ που υπογράφηκε από 150 αρχηγούς κρατών, και από το 1994 και κάθε 2 χρόνια (πριν την έναρξη των χειμερινών και των θερινών Ολυμπιακών Αγώνων) ο Πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ απευθύνει έκκληση για την εφαρμογή της Ολυμπιακής εκεχειρίας, την οποία ακολουθεί η έκδοση σχετικού ψηφίσματος.
Όμως παρά την στήριξη του ΟΗΕ και την διεθνή αίγλη μας τέτοιας προσπάθειας, ούτε μεμονωμένες προσπάθειες ηγετών, ούτε το Διεθνές Κέντρο Ολυμπιακής Εκεχειρίας, κατάφεραν μέχρι σήμερα να ανταποκριθούν στην ανάγκη μιας διαμεσολάβησης για την επίλυση του διαρκώς αυξανόμενου αριθμού των συγκρούσεων στον κόσμο και να πετύχουν έστω και αυτή την ολιγοήμερη – όσο διαρκούν οι Αγώνες – εκεχειρία σε περιοχές που ο πόλεμος δείχνει το φρικιαστικό του πρόσωπο απέναντι στην ανθρώπινη ύπαρξη.
Η συνεχιζόμενη αιματοχυσία στην Μέση Ανατολή μετά την εισβολή ενόπλων της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου και οι τρομοκρατικές πράξεις που διέπραξαν και στην συνέχεια η απάντηση των Ισραηλινών χωρίς να τηρείται η αναλογικότητα, συνεχίζουν να επιφέρουν την δυστυχία και στους δύο λαούς, Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους με τις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί, μέχρι σήμερα να σκοντάφτουν σε διαδικαστικά θέματα, που όμως απηχούν τις μακροπρόθεσμες τακτικές επιδιώξεις μέρους των ηγεσιών των 2 πλευρών.
Επιπρόσθετα προ των πυλών βρίσκεται μια στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ στον Λίβανο, απειλώντας να οδηγήσει σε ανάφλεξη ολόκληρη την περιοχή της Μ. Ανατολής με το Ιράν να δηλώνει και να προειδοποιεί το Ισραήλ εναντίον των «συνεπειών» που θα είχε μια ευρείας κλίμακας επίθεση στον Λίβανο. Την ίδια στιγμή ο πόλεμος μετά την Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συνεχίζεται με αμείωτη ένταση και σε πολλά άλλα μέρη της υφηλίου τα όπλα, οι σφαίρες και ο θάνατος σκεπάζουν κάθε φωνή για σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή.
Η αλήθεια είναι, τελικά, ότι η ιδέα της εκεχειρίας ποτέ δε νίκησε. Ούτε το 1916, ή το 1940 και 1944, που οι Ολυμπιάδες δεν έγιναν λόγω των Παγκόσμιων Πολέμων.
Προφανώς, το 2024 δεν μπορούμε να μιλάμε για κατάπαυση του πυρός με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Είναι ουτοπικό γιατί ακόμα και τα κράτη που υπογράφουν το Ψήφισμα της Εκεχειρίας στον ΟΗΕ δε δεσμεύονται από αυτό, ούτε είναι υποχρεωμένα να σεβαστούν την υπογραφή τους.
Άλλωστε, δεν υπάρχουν και συνέπειες. Στα αρχαία χρόνια, επιβαλλόταν και υπήρχαν συνέπειες, υπήρχε και ο φόβος των θεών που ήταν πολύ ισχυρό κίνητρο. Σήμερα, δεν υπάρχει κάποιος μηχανισμός, ο οποίος να μπορεί να επιβάλλει κυρώσεις. Δεν υπάρχει καν μηχανισμός που να καταγράφει αν τηρείται η Ολυμπιακή Εκεχειρία. Όλα αυτά λοιπόν έχουν περισσότερο συμβολικό χαρακτήρα παρά ουσιαστικό.
Ο ΟΗΕ λόγω των αντιπαραθέσεων ανάμεσα στα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας που έχουν τη δυνατότητα του βέτο, δεν μπορεί να εφαρμόσει τα ψηφίσματά του ακριβώς διότι σε αυτού του είδους τις πρωτοβουλίες απαιτείται ομοψηφία και ομοθυμία στους κόλπους του.
Στον αντίποδα η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή υπεραμύνεται της πολιτικής της ουδετερότητας και αντιτάσσεται στην ανάμιξη της πολιτικής με τους Αγώνες, με το σκεπτικό ότι μόνον έτσι μπορεί να ενώσει τον κόσμο σύμφωνα με τα ολυμπιακά ιδεώδη. Σε καιρό πολέμου, όμως, η πολιτική ουδετερότητα γίνεται η ίδια στόχος, όπως έδειξε και η φετινή, πολιτικά φορτισμένη, διοργάνωση της Γιουροβίζιον.
Για την ΔΟΕ δεν μπορεί ένα αθλητικό δρώμενο να διαπλέκεται με την πολιτική, αλλά όλοι γνωρίζουμε πως οτιδήποτε κάνουμε στη ζωή μας είναι πολιτική και δεν γίνεται εκ των πραγμάτων να μην υπάρχει άμεση σύνδεση και συσχέτιση.
Το 2008, στο Πεκίνο, την πρώτη μέρα που ξεκίνησαν οι Αγώνες, έγινε η εισβολή της Ρωσίας στη Γεωργία και εξελίχθηκε ένας πόλεμος έξι ημερών. Υπήρξαν αθλητές από τις δύο χώρες που συναγωνίστηκαν και στο τέλος αγκαλιάστηκαν, στέλνοντας ένα πολύ καθαρό και εκκωφαντικό μήνυμα συναδέλφωσης. Στο Παρίσι, η Ρωσία, μία παραδοσιακά μεγάλη αθλητική δύναμη, θα εκπροσωπηθεί μόλις από 15 αθλητές, οι οποίοι μάλιστα δε θα χρησιμοποιήσουν τη σημαία και το όνομα της χώρας τους. Είναι η τέταρτη συνεχόμενη φορά που η συμμετοχή της Ρωσίας γίνεται υπό διαφορετικούς όρους, στο παρελθόν λόγω των σκανδάλων ντόπινγκ και τώρα λόγω και του πολέμου στην Ουκρανία. Επομένως, με κάποιον τρόπο, προφανώς και υπάρχει αλληλεπίδραση ανάμεσα σε αθλητισμό και πολιτική και αυτό είναι ίσως το κλειδί για να αλλάξουμε τους όρους με τους οποίους μπορεί να λειτουργήσει η Ολυμπιακή εκεχειρία.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι η μόνη διοργάνωση που μπορεί να φέρει κοντά ολόκληρο τον κόσμο. Ο πρόεδρος της ΔΟΕ μάλιστα, ο Τόμας Μπαχ εκτίμησε ότι «οι Αγώνες είναι η ευκαιρία μας να στείλουμε το μήνυμα στον κόσμο ότι μπορούμε να έρθουμε μαζί, ακόμη και σε καιρούς πολέμου και κρίσεων, ότι μπορούμε να συνεργαστούμε για ένα καλύτερο μέλλον».
Η συμμετοχή της ομάδας των Προσφύγων στους Αγώνες του Παρισιού αλλά και η απόφαση της ΔΟΕ να προσκαλέσει και Παλαιστίνιους αθλητές που δεν έχουν προκριθεί, δεν είναι ένας απλός συμβολισμός, είναι μια αλλαγή στην κατεύθυνσή της αναφορικά με το πόσο εμπλέκεται η πολιτική με τον αθλητισμό και πως από την στιγμή που μπορούμε να το αποδεχθούμε αυτό μπορούμε και να σταματήσουμε τον πόλεμο, μπορούμε τουλάχιστον να φέρουμε στους Αγώνες αθλητές από όλες τις αντιμαχόμενες πλευρές, για έναν ειρηνικό ανταγωνισμό που προσφέρει ένα παράθυρο ευκαιρίας για συμφιλίωση – όσο απίθανη και αν φαίνεται αυτή σήμερα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Παρίσι 2024: Μολυσμένος ξανά ο Σηκουάνας – Αναβλήθηκαν οι προπονήσεις
