PLUS
Η μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ θα είναι στην πρώτη γραμμή της συνόδου κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σήμερα (17 Οκτωβρίου), καθώς τα σκληρότερα μέτρα κατά της παράτυπης μετανάστευσης έχουν αποκτήσει δυναμική.
Αλλά οι κοινοί στόχοι δεν ισοδυναμούν με κοινά μέσα– τα κράτη μέλη σε όλη την Ένωση συγκρούονται για την κατεύθυνση που πρέπει να πάρει η μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ.
Από τους «κόμβους επιστροφής» μέχρι τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο και τις διμερείς συμφωνίες τρίτων χωρών, οι αποκλίνουσες προτάσεις των κρατών μελών είναι πιθανό να περιπλέξουν τις προσπάθειες για την επίτευξη της ομόφωνης συναίνεσης που απαιτείται για την ψήφιση οποιασδήποτε διαδικασίας
Σε σχόλια του την περασμένη εβδομάδα, ο Βίκτορ Όρμπαν προσέφερε μια προβλέψιμα απορριπτική αξιολόγηση της υφιστάμενης πολιτικής των Βρυξελλών για την παράτυπη μετανάστευση και το άσυλο. «Εάν δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι όσοι θέλουν να εισέλθουν στην ΕΕ πρέπει να σταματήσουν στα ευρωπαϊκά σύνορα και να υποβάλουν αίτηση εκτός των συνόρων μας, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να σταματήσουμε τη μετανάστευση», πρότεινε ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας. «Ο μόνος μετανάστης που δεν μένει είναι αυτός που δεν μπαίνει στην ΕΕ».
Η φράση αυτή του Όρμπαν που έρχεται σε αντίθεση με το διεθνές δίκαιο, είναι και αυτή που χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει τον κ. Όρμπαν ως τον “Τραμπ” της ευρωπαϊκής πολιτικής.
Δεν έχει μάλιστα περάσει ένας μήνας που οι Βρυξέλλες έλαβαν μέτρα για την ανάκτηση 200 εκατομμυρίων ευρώ από κονδύλια της ΕΕ από την Ουγγαρία, έχοντας επιβάλει πρόστιμο στη Βουδαπέστη επειδή συνεχίζει να αγνοεί επιδεικτικά την ευρωπαϊκή Νομοθεσία για το άσυλο.
Όμως οι καιροί αλλάζουν και μάλιστα γρήγορα. Το πρόσφατα συμφωνηθέν σύμφωνο μετανάστευσης για τη δημιουργία και την καθιέρωση ενός δικαιότερου συστήματος ποσοστώσεων για τα κράτη μέλη, φαίνεται ήδη ξεπερασμένο.
Η πρόσφατη επιτυχία της αντιμεταναστευτικής ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη έχει πανικοβάλει την πολιτική επικρατούσα τάση με αποτέλεσμα να συγκλίνει τώρα στην προσέγγιση του Όρμπαν και της Ιταλίδας συμμάχου του, Τζόρτζια Μελόνι.
Πριν από τη σύνοδο κορυφής, 15 χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της Γαλλίας, συνέταξαν ένα διπλωματικό κείμενο που ζητούσε μια «αλλαγή παραδείγματος» στην πολιτική ασύλου και μετανάστευσης. Στο οποίο οι υπογράφοντες επιδιώκουν μειωμένο ρόλο για το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στην εκδίκαση προσφυγών κατά των αποφάσεων απέλασης.
Παράλληλα, η ιδέα του Όρμπαν για σταθερούς καταυλισμούς μεταναστών εκτός των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλής στα άλλα κράτη μέλη.
Ευφημιστικά που περιγράφονται ως «κόμβοι επιστροφής» ή «hotspots», αλλά ουσιαστικά πρόκειται για κέντρα μαζικής κράτησης σε τρίτες χώρες, που δημιουργούνται για να διασφαλίσουν ότι οι άνθρωποι που δραπετεύουν από τον πόλεμο, τις διώξεις και τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης θα μπορούσαν να κρατηθούν μακριά από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το ήδη τετελεσμένο γεγονός για μια τέτοια «εξωτερική ανάθεση» δεν είναι καθόλου καθησυχαστικό για το μέλλον.
Μια συμφωνία μεταξύ της κας Μελόνι και της Αλβανίας με τις ευλογίες της προέδρου της Κομισιόν κας Φον Ντερ Λάιεν μόλις άρχισε να λειτουργεί.
Εξάλλου δεν είναι κρυφό πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ιταλία πληρώνουν ήδη την Τυνησία για να περιορίσει και να επιστρέψει παράτυπους μετανάστες που επιδιώκουν να διασχίσουν τη Μεσόγειο και παράλληλα ένας αυξανόμενος όγκος αποδεικτικών στοιχείων έχει τεκμηριώσει σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκεί αλλά και αντίποινα εναντίον εργαζομένων σε ΜΚΟ που προσπαθούσαν να στηρίξουν τους πρόσφυγες.
Η πρόκληση της μετανάστευσης σε έναν κόσμο πιο ευκίνητο και όλο και πιο ασταθή είναι τρομακτική. Όμως, όπως υποστηρίζει ο κεντροαριστερός Ισπανός πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ, σε πρόσφατη ομιλία του, είναι ακόμα δυνατό για τους πολιτικούς ηγέτες να δείξουν μια πιο “ανθρωπιστική” στάση σε σχέση με αυτό το φαινόμενο.
Υπενθυμίζοντας τα απελπισμένα ταξίδια των Ισπανών που τράπηκαν σε φυγή από τη δικτατορία του Φράνκο, ο κ. Σάντσεθ κάλεσε τη σύγχρονη Ισπανία να αγωνιστεί να είναι «αυτή η φιλόξενη, ανεκτική, υποστηρικτική κοινωνία που θα ήθελαν να βρουν».
Δυστυχώς, τώρα, ο κύριος Σάντσεθ και όχι ο κ. Όρμπαν , είναι αυτός που φαίνεται να είναι ο πιο ακραίος. Η ΕΕ στη σύγχρονη ιστορία της ολοένα και περισσότερο παρασύρεται προς την πιο αδίστακτη προσέγγιση. Σε μια «Ευρώπη φρούριο».
Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια, από το 2018, όταν η ιδέα των εξωτερικών κέντρων επιστροφής θεωρήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ασυμβίβαστη με τις αξίες της ΕΕ. Τώρα υπό το πρίσμα των μέτρων της Γερμανίας και του συμφώνου της Μελόνι με την Αλβανία προκύπτει μια πολύ διαφορετική από εκείνη την διακήρυξη κατάσταση.
Η συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα είναι μια σημαντική δοκιμασία αυτής της νέας ισορροπίας δυνάμεων όπου τυχαίνει μάλιστα η Ουγγαρία να αναλαμβάνει την προεδρία του. Απλώς μια σύμπτωση, αλλά μια σύμπτωση που παρόλα αυτά μοιάζει με καταθλιπτικό σημάδι των καιρών.
,){kind=link}