PLUS
Είκοσι τρεις υποψήφιοι επίτροποι της ΕΕ από τους οποίους ζητήθηκαν πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τα περιουσιακά στοιχεία κατά τη διάρκεια των ακροάσεών τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίθηκαν το πρωί της Πέμπτης, παρά το γεγονός ότι πολλοί από αυτούς επέστρεψαν αναπαρκή έντυπα σύγκρουσης συμφερόντων.
Βουλευτές από την Αριστερά και τους Πράσινους χαρακτήρισαν την όλη διαδικασία ως «φάρσα» και αποχώρησαν από τη συνεδρίαση.
Συγκεκριμένα ορισμένοι υποψήφιοι, όπως η Ισπανίδα Teresa Ribera και ο Γάλλος Stéphane Séjourné, επιμένουν ότι δεν χρειάζεται να δηλώσουν πρόσθετα περιουσιακά στοιχεία. Ο Έλληνας Απόστολος Τζιτζικώστας επίσης αρνήθηκε να δώσει λεπτομέρειες για τα εκτεταμένα περιουσιακά του στοιχεία. Αντιθέτως η Dubravka Šuica της Κροατίας και ο Ιταλός Raffaele Fitto υπέβαλαν τις απαντήσεις τους στα αιτήματα της επιτροπής νομικών υποθέσεων και η Marta Kos της Σλοβενίας μοιράστηκε όλες τις λεπτομέρειες σχετικά με τις αποταμιεύσεις της σε ελβετική τράπεζα.
Η επιτροπή νομικών υποθέσεων, γνωστή ως JURI, ζήτησε από 23 από τους 26 υποψήφιους επίτροπους την περασμένη εβδομάδα να παράσχουν πρόσθετες πληροφορίες αφού διαπίστωσε ότι ένα μέρος των δηλώσεων σύγκρουσης συμφερόντων ήταν ως επί το πλείστον κενές.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο εκτελεστικός βραχίονας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνήθως θεωρείται ότι είναι το θεσμικό όργανο που ασκεί τον περισσότερο έλεγχο στις Βρυξέλλες και αυτή είναι μία από τις λίγες φορές που το Κοινοβούλιο μπορεί να το θεωρήσει υπόλογο καθώς παραβιάζει τους κανόνες λειτουργίας.
Αντιμέτωποι με τις πρόσθετες ερωτήσεις του Κοινοβουλίου, οι υποψήφιοι Επίτροποι βασίστηκαν σε διφορούμενες διατάξεις για να αποφύγουν να απαντήσουν πριν από τη συνεδρίαση της επιτροπής την Πέμπτη.
«Δεν είναι ξεκάθαρο ποια στοιχεία πρέπει να δώσουν επειδή οι κανονισμοί είναι περίεργα διατυπωμένοι», είπε ένας κοινοβουλευτικός αξιωματούχος ο οποίος κράτησε την ανωνυμία του για να μιλήσει με ειλικρίνεια. Σύμφωνα με τους κανονισμούς, οι υποψήφιοι πρέπει να αποκαλύπτουν οποιαδήποτε «επένδυση» άνω των 10.000 ευρώ και τυχόν περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν σύγκρουση συμφερόντων. Τα ακίνητα και οι τραπεζικοί λογαριασμοί που χρησιμοποιούνται για προσωπικούς σκοπούς δεν χρειάζεται να δηλωθούν.
Εναπόκειται στους υποψηφίους να αποκαλύψουν ή να παραλείψουν με βάση τη δική τους εκτίμηση για το τι μπορεί να συνιστά σύγκρουση συμφερόντων, «πράγμα παράξενο», είπε ο ίδιος αξιωματούχος.
Αυτό εξηγεί γιατί ορισμένοι υποψήφιοι δεν αποκάλυψαν πρόσθετες πληροφορίες.
«Όταν έθεσα ζητήματα σχετικά με την ελλιπή πληροφόρηση και ότι έπρεπε να θέσουμε εξ αρχής νέα ερωτήματα, καταψήφισαν τα πάντα επειδή φοβούνται ότι οι υποψήφιοί τους θα μπορούσαν να καταστραφούν», δήλωσε ο επικεφαλής ευρωβουλευτής των Πρασίνων στην επιτροπή, Σεργκέι Λαγκοντίνσκι.
Η διαδικασία μπορεί να βλάψει σοβαρά τις σταδιοδρομίες των επίδοξων επιτρόπων απορρίπτοντας έναν υποψήφιο ή να οδηγήσει σε αναδιατάξεις χαρτοφυλακίου εάν η JURI βρει στοιχεία σύγκρουσης συμφερόντων.
Ωστόσο, η επιτροπή έχει περιορισμένη ερευνητική ικανότητα και – όπως πάντα με το Κοινοβούλιο – μένει να φανεί εάν θα είναι διατεθειμένη να χρησιμοποιήσει πλήρως την εξουσία που έχει στις ακροάσεις του Νοεμβρίου.
Στο τέλος, οι Σοσιαλιστές και οι Δημοκράτες, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, το Renew Europe και οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές συμφώνησαν να προωθήσουν τους 26 επιτρόπους τους, χωρίς την υποστήριξη της Αριστεράς και των Πρασίνων.
Το πρόβλημα με τον Απόστολο Τζιτζικώστα
Ο Έλληνας υποψήφιος Επίτροπος Απόστολος Τζιτζικώστας αποτελεί ένα πρόβλημα για τους νομοθέτες οι οποίοι του ζήτησαν να διευκρινίσει την προέλευση των ακινήτων του, το οποίο περιλαμβάνει μερική ή ολική ιδιοκτησία 16 διαμερισμάτων, περίπου 655.463 τετραγωνικών μέτρων γης, έξι καταστημάτων και επίσης πολλά γκαράζ και αποθηκευτικούς χώρους σε όλη την Ελλάδα.
Κάποιοι φοβούνται ότι αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τον ρόλο του ως μελλοντικού επιτρόπου για τον τουρισμό, του οποίου οι αποφάσεις ενδέχεται να συγκρουστούν με τις αξίες των ακινήτων του.
Ο πολιτικός, που προέρχεται από παλιά ελληνική οικογένεια, είπε σε γραπτή του απάντηση ότι όλα προήλθαν από κληρονομιά των γονιών του, εκτός από ένα σπίτι στη Βάρη Βούλας Βουλιαγμένης που αγόρασε με δάνειο που είχε πάρει με τη σύζυγό του.
Δεν διευκρίνισε όμως το ποσό του δανείου ή την προέλευσή του, παρά το αίτημα των νομοθετών για λεπτομέρειες σχετικά με υποθήκες, δάνεια ή άλλες υποχρεώσεις που συνδέονται με τα ακίνητά του.
Οι νομοθέτες σημείωσαν ότι με εξαίρεση τη συμμετοχή του σε γαλακτοβιομηχανία και εταιρεία καφέ, δεν δήλωσε επίσης χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία άνω των 10.000 ευρώ. Ο Τζιτζικώστας είναι επίσης και ιδιοκτήτης αγροκτημάτων και συμμετέχει σε εταιρεία ηλιακής ενέργειας.
Ο Έλληνας υποψήφιος είπε ότι τα έσοδα που έχει από τα ακίνητά του χρησιμοποιούνται «για φόρους, συντήρηση, επισκευές και ανακαινίσεις» και τα υπόλοιπα έσοδα τηρούνται σε τραπεζικούς λογαριασμούς για τους οποίους δεν θα δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Τι δηλώνουν οι υπόλοιποι υποψήφιοι
Η Ισπανίδα Teresa Ribera υπέβαλε επίσης μία δήλωση χωρίς λεπτομέρειες, ενώ μια προηγούμενη δήλωση της στη Μαδρίτη περιείχε πολλά περισσότερα. Παρά την πίεση της επιτροπής για πρόσθετες πληροφορίες, ο Ριμπέρα επιβεβαίωσε: «Δεν έχω οικονομικά συμφέροντα που θα μπορούσαν να δηλωθούν ή θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σύγκρουση συμφερόντων».
Η τελευταία της όμως δήλωση το 2023 αποκάλυψε ότι είχε 250.000 ευρώ σε λογαριασμό ταμιευτηρίου και είναι συνιδιοκτήτρια τεσσάρων ακινήτων, καθώς και μετοχές σε μία από τις μεγαλύτερες τράπεζες της Ισπανίας, την BBVA, αξίας 1.680 ευρώ, κανένα από τα οποία δεν αποκαλύφθηκε στην τελευταία δήλωση. Όταν ρωτήθηκε σχετικά με την προηγούμενη δήλωση, το γραφείο της Ribera επιβεβαίωσε ότι εξακολουθεί να κατέχει τα περιουσιακά στοιχεία που περιγράφονται στη δήλωση της Ισπανίας, όπου οι “πληροφορίες που απαιτούνται είναι διαφορετικές”.
«Στην Ισπανία είναι αρκετά εξαντλητικό: οι βουλευτές είναι υποχρεωμένοι να δηλώνουν τα πάντα… στην περίπτωση όμως της ΕΕ όσον αφορά τους τραπεζικούς λογαριασμούς τα ακίνητα για οικογενειακή χρήση» και τα περιουσιακά στοιχεία κάτω των 10.000 ευρώ δεν χρειάζεται να δηλωθούν, επεσήμανε το γραφείο της Ribera προσθέτοντας ότι ζήτησε «επιβεβαίωση» πριν στείλει τη δήλωσή της.
Ο Γάλλος Stéphane Séjourné , του οποίου το κόμμα υποστηρίζει αυστηρότερες υποχρεώσεις διαφάνειας για τους αξιωματούχους της ΕΕ, εξέπληξε τα μέλη της επιτροπής νομικών υποθέσεων με μια σχεδόν κενή περιεχομένου δήλωση. Δεν παρείχε λεπτομέρειες για τις οικογενειακές διασυνδέσεις και σύμφωνα με τη δήλωσή του δηλώνει ότι δεν έχει επενδύσεις, «δεν υπάρχουν μετοχές, ομόλογα ή δάνεια» ή άλλα περιουσιακά στοιχεία ή υποχρεώσεις που θα μπορούσαν ενδεχομένως να δημιουργήσουν σύγκρουση συμφερόντων.
Η Kaja Kallas από την Εσθονία επεσήμανε ότι έχουν περάσει 13 χρόνια από τότε που συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις διαφάνειας που συνδέονται με τους διάφορους ρόλους της ως Εσθονού ή κοινοτικού αξιωματούχου. «Δεν έχω δηλώσει κανένα οικονομικό συμφέρον καθώς δεν έχω», απάντησε στους νομοθέτες, προσθέτοντας ότι αυτό έρχεται ως αποτέλεσμα μιας «συνειδητής απόφασης να μην επενδύσει σε μετοχές ή ομόλογα εταιρειών ή παρόμοιων μέσων» λόγω των λειτουργιών της .
Η μελλοντική επικεφαλής του τμήματος εξωτερικών υπηρεσιών της ΕΕ, η οποία αντιμετώπισε διαμάχες στο εσωτερικό σχετικά με τις επενδύσεις του συζύγου της, είπε επίσης ότι τόσο η ίδια όσο και ο σύζυγός της έχουν «επαληθεύσει πλήρως ότι οι επενδύσεις του συζύγου της δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι μπορούν να προκαλέσουν σύγκρουση συμφερόντων». Ο σύζυγός της είναι ιδιοκτήτης μιας εταιρείας συμβούλων η οποία έχει επίσης μετοχές σε μια εταιρεία που παρέχει εγκαταστάσεις αποθήκευσης.
Η Henna Virkkunen της Φινλανδίας υιοθέτησε την ίδια γραμμή. Κληθείσα να παράσχει περισσότερες πληροφορίες για την οικονομική κατάσταση της ίδιας και του συζύγου της, είπε ότι δεν έχει οικονομικά συμφέροντα που θεωρεί ότι θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σύγκρουση συμφερόντων. «Έχω μόνο κανονικούς τραπεζικούς λογαριασμούς και ταμιευτήριο, δεν έχω δάνεια να δηλώσω», επιβεβαίωσε.
Ο Σλοβάκος Maroš Šefčovič αντέκρουσε το αίτημα της επιτροπής για περισσότερες πληροφορίες, υποστηρίζοντας ότι είναι επίτροπος από το 2009 και ότι οι δηλώσεις του είναι δημόσιες από τότε. Τόνισε την κατοχή τυπικών τραπεζικών λογαριασμών και λογαριασμών ταμιευτηρίου, αλλά δεν τους δήλωσε γιατί δεν απαιτείται. Όσον αφορά τις ερωτήσεις σχετικά με τη σύζυγό του, αιτιολόγησε την έλλειψη πληροφοριών υποστηρίζοντας ότι δεν εργάζεται από το 2004.
Η Ρουμάνα Roxana Mînzatu είπε στην απάντησή της στο αίτημα της επιτροπής για περισσότερες πληροφορίες ότι δεν είχε τίποτα νέο να δηλώσει.
Ο Αυστριακός Magnus Brunner κλήθηκε να παράσχει περισσότερες λεπτομέρειες και είπε ότι είχε ήδη δηλώσει όλα όσα ήταν υποχρεωμένος να αποκαλύψει. «Για λόγους πλήρους διαφάνειας, μπορώ να προσθέσω — αν και δεν απαιτείται από τη δήλωση συμφερόντων — τα ακόλουθα στοιχεία: Είμαι κάτοχος τίτλου που εκδόθηκε από τη Δημοκρατία της Αυστρίας αξίας 100 ευρώ — Έχω λάβει δύο τραπεζικά δάνεια, το ένα για αγορά και ανακαίνιση του οικογενειακού μας σπιτιού και άλλο ένα για να χρηματοδοτήσω την εκπαίδευση των παιδιών μου στο εξωτερικό—Είμαι ιδιοκτήτης οικογενειακού σπιτιού», απάντησε χωρίς άλλες λεπτομέρειες σε επιστολή του προς την επιτροπή.
Η Maria Luís Albuquerque της Πορτογαλίας κλήθηκε επίσης να παράσχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα οικονομικά της συμφέροντα και τροποποίησε τις προηγούμενες δηλώσεις της δίνοντας περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τον ρόλο της σε δύο εταιρείες. Αυτό περιλαμβάνει τη δική της εταιρεία συμβούλων μπουτίκ που έχει μαζί με τον σύζυγό της, και μια εταιρεία χαρτοφυλακίου, την HRRL Açores, στην οποία συμμετείχε ως μέρος των προηγούμενων δραστηριοτήτων της.
Η Marta Kos της Σλοβενίας κέντρισε το ενδιαφέρον των νομοθετών όταν δήλωσε περίπου 1 εκατομμύριο ευρώ σε λογαριασμούς ταμιευτηρίου και της ζητήθηκε να παράσχει περισσότερες λεπτομέρειες. Η υποψήφια επίτροπος για τη διεύρυνση δήλωσε ότι κατέχει περίπου 523.000 ευρώ στην περιφερειακή τράπεζα του ελβετικού καντονίου Vaud, την Banque Cantonale Vaudoise. Ένας διαχειριστής επενδύσεων με έδρα επίσης στην Ελβετία μετακινεί τα χρήματα της σε διάφορα αμοιβαία κεφάλαια (40%), ενώ το υπόλοιπο μοιράζεται μεταξύ εταιρειών στον τομέα της ωρολογοποιίας, της βιομηχανίας τροφίμων, του φαρμακευτικού τομέα, των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, της υγειονομικής περίθαλψης, αλλά και εμπορευμάτων χρυσού.
Η πρώην πρεσβευτής που έγινε σύμβουλος μιας εταιρείας λόμπι στις Βρυξέλλες έχει επίσης επενδύσει 682.000 ευρώ μέσω μιας σλοβενικής τράπεζας, η οποία ασχολείται με επενδύσεις στη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη και την Ασία-Ειρηνικό, σύμφωνα με τα στοιχεία που συμπεριέλαβε.
Η υποψήφια της Βουλγαρικής Επιτροπής Ekaterina Zaharieva κλήθηκε να διευκρινίσει την πηγή των 38.000 ευρώ σε μετρητά που δήλωσε ότι ανήκαν στον σύζυγό της. Στην απάντησή της στους νομοθέτες, είπε ότι αυτό προέρχεται από τη δουλειά του ως αρχιτέκτονας και διευκρίνισε τις μετοχές που κατέχει σε άλλες εταιρείες όπως το αρχιτεκτονικό του στούντιο.
Ο Ιταλός Raffaele Fitto παρείχε στους νομοθέτες πολυάριθμα έγγραφα για να διευκρινίσει τον αριθμό και την τρέχουσα αγοραία αξία των μετοχών που κατέχει σε τράπεζες — η αξία των οποίων παραμένει κάτω από το όριο των 10.000 ευρώ. Ο μελλοντικός αντιπρόεδρος της Επιτροπής, υπεύθυνος για το Ταμείο Συνοχής πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, διόρθωσε επίσης την προηγούμενη δήλωσή του καθώς παρατηρήθηκε ένα κενό 860 ευρώ στο ποσό που αναγράφεται ως αποταμίευσή του (αξίας 246.090 ευρώ).
Ο ακροδεξιός πολιτικός κλήθηκε επίσης να διευκρινίσει την προέλευση και τα δάνεια που σχετίζονται με το χαρτοφυλάκιο ακινήτων του, το οποίο περιλαμβάνει τη συνολική ιδιοκτησία επτά διαμερισμάτων και μετοχών σε άλλα τρία. Τα ακίνητά του, όλα στην Ιταλία, περιλαμβάνουν επίσης γη, δύο γκαράζ και ένα κελάρι. Δύο από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία χρηματοδοτήθηκαν εξ ολοκλήρου από προσωπικά του κεφάλαια, ενώ δύο άλλα είναι σε υποθήκες. Ένα από αυτά — ένα στεγαστικό δάνειο 600.000 ευρώ με την Banco di Napoli (τώρα Banca Intesa Sanpaolo)— εξακολουθεί να πληρώνεται.
Τέλος η Dubravka Šuica της Κροατίας αποφάσισε μετά από αίτημα της επιτροπής να πουλήσει όλες τις μετοχές της στη ναυτιλιακή εταιρεία Atlantska Plovidba αξίας 3.684 ευρώ. Αν και τόνισε ότι πάντα δήλωνε αυτές τις μετοχές από τότε που ξεκίνησε ως επίτροπος, αναγνώρισε τις ανησυχίες της επιτροπής ότι αυτές θα μπορούσαν τώρα να δώσουν τη θέση τους σε σύγκρουση συμφερόντων καθώς της έχει ανατεθεί το χαρτοφυλάκιο για τη Μεσόγειο. Θα πουλήσει τις μετοχές της «για το συμφέρον της πλήρους διαφάνειας και για να αποφευχθεί οποιαδήποτε περίπτωση αντίληψης πιθανής σύγκρουσης συμφερόντων», αναφέρει η επιστολή της προς την επιτροπή.
Ν.Β.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
«Σταυρόλεξο» για δυνατούς λύτες η σύνθεση της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Politico για Α. Τζιτζικώστα: «Ο γαιοκτήμονας Επίτροπος»
