PLUS
Από τη Λεωφόρο Βουλιαγμένης μέχρι το Μπουρνάζι ένα… ποτό δρόμος. Από τα οκτώ παιδιά που έφυγαν για τα νοσοκομεία και τη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του «Παίδων» μέχρι τη 13χρονη που βρήκαν ημιλιπόθυμη έξω από νυχτερινό κέντρο αστυνομικοί της ομάδας ΔΙ.ΑΣ., οι υπεύθυνοι των νυχτερινών κέντρων «δεν ήξεραν τίποτα για κατανάλωση αλκοόλ από ανηλίκους», αλλά στις προσκλήσεις που διέθεταν, περιελάμβαναν και ένα ποτό.
Του ΦΩΤΗ ΑΝΔΡΕΟΥ
Στοιχεία-σοκ από την έρευνα του Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής για την εξάρτηση της νεολαίας από το ποτό!
Το τριήμερο της 28ης Οκτωβρίου αστυνομικοί έκαναν… παρέλαση έξω από γνωστά μπαρ, τα οποία αδιαφορούσαν για τις συνέπειες και ενδιαφέρονταν μόνο για τα κέρδη. «Σφύριζαν» αδιάφορα βλέποντας αγόρια και κορίτσια, στην ηλικία των δικών τους παιδιών, να είναι σωριασμένα στα πεζοδρόμια μέχρι να παραληφθούν από τα ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ.
Στη Δικαιοσύνη οδηγήθηκαν οι λεγόμενοι «αυτοφωράκηδες», με τους πραγματικούς ιδιοκτήτες να είναι σχεδόν άφαντοι. Πάντως μέχρι να εμφανιστούν και να αναλάβουν τις ευθύνες τους, ο Δήμος Αθηναίων αποφάσισε να βάλει λουκέτο στο γνωστό κλαμπ της Λεωφόρου Βουλιαγμένης, με τον αντιδήμαρχο Δημοτικής Αστυνομίας και Δημόσιων Κοινόχρηστων Χώρων, Θωμά Γεωργιάδη, να ενημερώνει το δημοτικό συμβούλιο «πως λειτουργούν δύο καταστήματα στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης, με την πρώτη άδεια να δίνεται το 2020 και για τα δύο, και πως το 2022 υπήρξε μια διορθωτική άδεια, για την τωρινή εταιρεία». Οι έφηβοι όμως που θέλησαν να διασκεδάσουν, με το ποτό να ρέει άφθονο, θα μπορούσαν να είναι τα παιδιά όλων μας. Είναι τόσο μεγάλο το πρόβλημα με το αλκοόλ στους νέους;
Τα στοιχεία
Τα στοιχεία που παρουσιάζει η «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» προέρχονται από την έρευνα που έκανε το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) το 2022. Το δείγμα ήταν αρκετά μεγάλο και αφορούσε παιδιά που είναι από τον «προθάλαμο» της εφηβείας μέχρι την ηλικία των 16 ετών. Συγκεκριμένα, ερωτηματολόγιο τέθηκε σε 6.250 μαθητές της Στ΄ Δημοτικού, της Β΄ Γυμνασίου και της Α΄ Λυκείου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2022 το 76,2% των 15χρονων μαθητών αναφέρουν ότι έχουν καταναλώσει αλκοόλ έστω και μία φορά στη ζωή τους και περίπου οι μισοί, σε ποσοστό 48,5%, τις τελευταίες 30 ημέρες πριν από τη διεξαγωγή της έρευνας. Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο της έρευνας, που ενδεχομένως να ανατρέπει τη θεωρία ότι τα αγόρια είναι πιο «γερά ποτήρια», είναι ότι τα 15χρονα κορίτσια αναφέρουν κατανάλωση αλκοόλ και μέθη σε όλη τη ζωή τους σε υψηλότερα ποσοστά. Συγκεκριμένα, 77,9% και 35,3% αντίστοιχα σε σχέση με τα συνομήλικά τους αγόρια, 74,1% και 29,7% αντίστοιχα. Τα παιδιά, πάντως, αγόρια και κορίτσια, σημειώνουν ότι ένας στους οκτώ έχει μεθύσει πολύ πρόσφατα, δηλαδή τις τελευταίες 30 ημέρες πριν ερωτηθούν στο πλαίσιο της έρευνας.
Μείωση
Ωστόσο, ένα χαρακτηριστικό που δείχνει ότι τα νέα παιδιά δεν έχουν συνεχόμενη ροπή προς τη χρήση του αλκοόλ είναι ένα στοιχείο της έρευνας, και μάλιστα σε μεγάλο χρονικό διάστημα. Ειδικότερα, από το 2014 έως το 2022 οι επιστήμονες παρατήρησαν μείωση στους δείκτες κατανάλωσης αλκοόλ στους 15χρονους μαθητές, και ιδιαίτερα κατά την περίοδο 2018-2022. Δεν αποκλείεται σημαντικό ρόλο να έχει διαδραματίσει στη μείωση του συγκεκριμένου δείκτη η πανδημία του κορωνοϊού, κατά την οποία καταστήματα τα οποία σέρβιραν ποτά ήταν κλειστά και οι συναντήσεις των ανθρώπων ήταν μειωμένες λόγω των απαγορεύσεων. Επιπλέον, από το 2014 στο 2022 το ποσοστό των 15χρονων μαθητών που αναφέρουν ότι έχουν μεθύσει, σε όλη τους τη ζωή, μειώνεται. Επίσης, μείωση καταγράφεται, από το 2018 στο 2022, και στα παιδιά που αναφέρουν ότι έχουν μεθύσει πολύ πρόσφατα.
Είναι όμως η χρήση του αλκοόλ από τους εφήβους μόνο ένα ελληνικό πρόβλημα; Είναι μεγαλύτερο ενδεχομένως στη χώρα μας, καθώς το ένα ποτηράκι κρασί είναι συνδεδεμένο με την κουλτούρα της ελληνικής οικογένειας. Σε ποιο οικογενειακό τραπέζι δεν υπάρχει το αλκοόλ; Σε διάφορες γεωγραφικές περιοχές της χώρας μας η κατανάλωση αλκοόλ είναι από τα βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Την απάντηση στο ερώτημα δίνει το πρόγραμμα ΕΥΖΗΝ του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, το οποίο υλοποιείται σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας και αφορά την παροχή πολύτιμων πληροφοριών στους γονείς σχετικά με την υγεία των παιδιών τους.
Στην εφηβική ηλικία, με τις πάμπολλες δυσκολίες και αλλαγές, οι έφηβοι θέλουν να μεγαλώσουν πριν από την ώρα τους και να δοκιμάσουν νέα πράγματα και εμπειρίες. Ένα από αυτά είναι και το αλκοόλ, η κατανάλωση του οποίου στις μέρες μας έχει αναδειχθεί σε σημαντικό πρόβλημα. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στατιστικά δεδομένα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ στις χώρες της Ευρώπης, τα αποτελέσματα είναι ανησυχητικά.
Αξίζει να αναφερθεί ότι στις τρεις πιο συνηθισμένες αιτίες θανάτου στις ηλικίες 14-24 ετών, οι οποίες είναι τα αυτοκινητικά δυστυχήματα, οι αυτοκτονίες και οι δολοφονίες, το αλκοόλ έχει σημαντική εμπλοκή. «Συνεπώς δεν μπορεί να προξενεί έκπληξη το γεγονός ότι θεσμοθετημένα από το 2008 απαγορεύεται η πώληση αλκοόλ σε ανηλίκους. Σύμφωνα επίσης με τον ΠΟΥ, έχουν εκδοθεί και οδηγίες σχετικά με την «υπεύθυνη/ασφαλή κατανάλωση» αλκοόλ για ενηλίκους, η οποία ορίζεται στις 2 και τις 4 μονάδες αλκοόλ για τις γυναίκες και τους άνδρες αντίστοιχα. Ταυτόχρονα επισημαίνεται ότι «για τα άτομα κάτω των 18 ετών η κατανάλωση αλκοόλ θα πρέπει να αποφεύγεται τελείως», όπως αναφέρει το πρόγραμμα ΕΥΖΗΝ για το οποίο εργάζονται καθηγητές Διατροφολογίας, Φυσικής Αγωγής και πολλοί άλλοι.
Συνέπειες
Το επόμενο ερώτημα, στο οποίο μικροί και μεγάλοι αναζητούν απάντηση, είναι οι συνέπειες της χρήσης του αλκοόλ από εφήβους. Η μεταφορά σε ένα νοσοκομείο σε ημιλιπόθυμη κατάσταση ή η νοσηλεία σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί; Οι επιστημονικοί συνεργάτες του προγράμματος ΕΥΖΗΝ εξηγούν, με όσο το δυνατόν πιο απλά λόγια, τις συνέπειες. «Αρχικά είναι αυτονόητο ότι και η παραμικρή δόση αλκοόλ έχει βλαβερή επίδραση στο συκώτι και παράλληλα προκαλεί νευρολογικές φθορές. Ακόμα και η μικρή κατανάλωση αλκοόλ μειώνει την ικανότητα συγκέντρωσης και επιβαρύνει τη λειτουργία της μνήμης, συνέπειες που ειδικά στην εν λόγω ηλικιακή περίοδο μπορούν να οδηγήσουν σταδιακά σε σημαντική μείωση της σχολικής απόδοσης. Σε γενικές γραμμές, όσο μεγαλύτερη και συχνότερη είναι η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών από τους εφήβους τόσο σοβαρότερες είναι οι επιπτώσεις».
Όμως οι βλάβες που προκαλούνται δεν είναι μόνο σε επίπεδο οργανισμού, αλλά και στην κοινωνική ζωή του εφήβου. «Η διασκέδαση μέσω του αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει τις επιλογές του εφήβου σε σχέση με τις παρέες του. Επίσης σχετίζεται και με άλλες μη επιθυμητές ή παραβατικές συμπεριφορές, όπως το κάπνισμα ή η εμπλοκή σε καβγάδες. Ο έφηβος που πίνει ανεξέλεγκτα είναι πολύ πιθανό να αναπτύξει επιθετική συμπεριφορά ή, αντιθέτως, μπορεί να δεχτεί αδιαμαρτύρητα τη βιαιότητα ή τη σεξουαλική παρενόχληση από άλλους. Είναι αποδεδειγμένο ότι η συστηματική κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο εθισμού ακόμα και μετά την ενηλικίωση, ενώ η συνήθεια της κατανάλωσης αλκοόλ μπορεί να καταστήσει τον έφηβο να γίνει πιο ευάλωτος στη δοκιμή ή ακόμα και στη χρήση παράνομων ουσιών. Τέλος, μία ακόμη επικίνδυνη πτυχή του ζητήματος είναι ότι συχνά η κατανάλωση αλκοόλ από τον έφηβο προκαλεί ή και ‘‘κρύβει’’ πιο σοβαρά προβλήματα, όπως η κατάθλιψη», καταλήγουν οι ειδικοί.
Το 76,2% των 15χρονων μαθητών αναφέρουν ότι έχουν καταναλώσει αλκοόλ έστω και μία φορά στη ζωή τους και περίπου οι μισοί, σε ποσοστό 48,5%, τις τελευταίες 30 ημέρες πριν από τη διεξαγωγή της έρευνας
