PLUS
Οι σχέσεις μεταξύ της αμερικανικής κυβέρνησης και της ισραηλινής κυβέρνησης συνασπισμού υπό την ηγεσία του Μπενιαμίν Νετανιάχου πέρασαν δύσκολες στιγμές τον περασμένο χρόνο. Η αρχική φυσική και μεταφορική αγκαλιά της ηγεσίας του Ισραήλ από τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν τις ημέρες αμέσως μετά τις θηριωδίες της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου έδωσε σύντομα τη θέση της στην σκληρή κριτική για τον τρόπο με τον οποίο το Ισραήλ διεξήγαγε τον πόλεμο στη Γάζα, ιδιαίτερα για τον υψηλό αριθμό νεκρών αμάχων που προέκυψε και τις αναταραχές στη Γάζα και την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας.
Η τελευταία ισραηλινή στρατιωτική επίθεση στο βόρειο τμήμα της Γάζας και η αναπόφευκτη αύξηση των θανάτων και των τραυματισμών αμάχων μαζί με τους μαχητές της Χαμάς, καθώς και η μείωση των παραδόσεων βοήθειας σε όλη τη Γάζα, έχουν προκαλέσει πολλές αντιδράσεις από την Ουάσιγκτον. Και αυτή τη φορά οι προειδοποιήσεις και αντιδράσεις συνοδεύονται από μια σιωπηρή απειλή για διακοπή των προμηθειών όπλων των ΗΠΑ στον κύριο περιφερειακό σύμμαχό τους.
Στις 13 Οκτωβρίου, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Antony Blinken και ο υπουργός Άμυνας Lloyd Austin έγραψαν στον Ισραηλινό Υπουργό Άμυνας Yoav Gallant και τον Υπουργό Στρατηγικών Υποθέσεων Ron Dermer διαμαρτυρόμενοι για τις μειωμένες ποσότητες ανθρωπιστικής βοήθειας που εισέρχονται στη Γάζα τους τελευταίους μήνες. Κατηγόρησαν το Ισραήλ ότι δεν συμμορφώθηκε με τη δέσμευσή του να μην περιορίσει τις παραδόσεις βοήθειας, η οποία έγινε για να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με το Μνημόνιο Εθνικής Ασφάλειας (NSM), που εξέδωσε ο Πρόεδρος Μπάιντεν τον Φεβρουάριο. Αυτό απαιτεί από τις χώρες που λαμβάνουν στρατιωτική βοήθεια από τις ΗΠΑ να παρέχουν διαβεβαιώσεις ότι τηρούν το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η επιστολή Blinken/Austin καθόριζε συγκεκριμένα βήματα που έπρεπε να κάνει το Ισραήλ εντός 30 ημερών για να «αντιστρέψει την καθοδική ανθρωπιστική τροχιά» στη Γάζα. Αυτά περιλαμβάνουν την άδεια εισόδου τουλάχιστον 350 φορτηγών βοήθειας την ημέρα στη Γάζα, τη διευκόλυνση της πρόσβασης από την Ιορδανία και τον τερματισμό της «απομόνωσης» της βόρειας Γάζας. Η αποτυχία να γίνει αυτό, προειδοποιούσε η επιστολή, θα είχε επιπτώσεις στην πολιτική των ΗΠΑ στο πλαίσιο του NSM – υπονοώντας την πιθανή αναστολή της στρατιωτικής βοήθειας.
Το τελευταίο από αυτά τα αιτήματα είναι το πιο σημαντικό. Οι ΗΠΑ φοβούνται ότι το Ισραήλ επιδιώκει να εφαρμόσει το λεγόμενο «Σχέδιο των Στρατηγών». Αυτή είναι μια πρόταση που υποβλήθηκε από ορισμένους πρώην Ισραηλινούς στρατηγούς για την απομάκρυνση αμάχων από τη βόρεια Γάζα για την απομόνωση της Χαμάς εκεί και στη συνέχεια την κήρυξή της σε στρατιωτική ζώνη και τη διακοπή κάθε βοήθειας.
Οι ΗΠΑ φαίνεται να προειδοποιούν το Ισραήλ ότι δεν θα δεχθούν ένα τέτοιο σχέδιο, λόγω της ταλαιπωρίας που θα προκαλούσε στους χιλιάδες αμάχους που αδυνατούν να εγκαταλείψουν την περιοχή. Και παρόλο που ο ισραηλινός στρατός αρνείται ότι αυτή είναι η στρατηγική του στη βόρεια Γάζα, ο Νετανιάχου απέτυχε σαφώς να καθησυχάσει την Ουάσιγκτον σε αυτό.
Ενώ η προειδοποίηση Blinken/Austin έγινε ιδιωτικά στην ισραηλινή κυβέρνηση σε μια επιστολή που διέρρευσε, παρόμοια κριτική ασκήθηκε δημόσια από την πρέσβη των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Linda Thomas-Greenfield. Εκφράζοντας ανησυχία για τους ισχυρισμούς της ανθρωπιστικής υπηρεσίας ότι δεν έφθασαν τρόφιμα στις περιοχές Jabalia και Beit Lahiya της βόρειας Γάζας εδώ και σχεδόν ένα μήνα, ο Αμερικανός πρέσβης είπε στη σύνοδο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στις 29 Οκτωβρίου ότι το Ισραήλ πρέπει να αντιμετωπίσει την «καταστροφική ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα. » προειδοποιώντας ότι «αυτή τη στιγμή, αυτό δεν συμβαίνει και αυτό πρέπει να αλλάξει άμεσα».
Αυτές οι ισχυρές προειδοποιήσεις έχουν προκαλέσει εικασίες ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να επιβάλουν πλήρες εμπάργκο όπλων στο Ισραήλ, εάν δεν συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις του, κάτι που ζήτησε και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν τον περασμένο μήνα. Ωστόσο, η προσωρινή αναστολή παράδοσης στο Ισραήλ ορισμένων αμερικανικών πυρομαχικών, όπως συνέβη τον Μάιο, είναι ένα γεγονός, αλλά η πλήρης διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας είναι αδιανόητη ενώ το Ισραήλ πολεμά σε πολλαπλά μέτωπα και έχει δεχθεί άνευ προηγουμένου άμεσες επιθέσεις από το Ιράν.
Πράγματι, την ίδια μέρα που ο Υπουργός Άμυνας Austin εξέδωσε την κοινή προειδοποίησή του προς το Ισραήλ για τη Γάζα, ενέκρινε την ανάπτυξη στο Ισραήλ του πιο προηγμένου συστήματος αεράμυνας των ΗΠΑ – το λεγόμενο Terminal High-Altitude Area Defense (THAAD) – κατά μήκος με τις αμερικανικές δυνάμεις να το λειτουργήσουν. Το Πεντάγωνο συνέδεσε συγκεκριμένα αυτή την απόφαση με τις επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους του Ιράν στις 13 Απριλίου και την 1η Οκτωβρίου στο Ισραήλ και είπε ότι υπογράμμισε τη «σιδηρά δέσμευση της Αμερικής για την άμυνα του Ισραήλ».
Καθώς η Αμερική εξέλεξε έναν νέο πρόεδρο, υπάρχουν εικασίες ότι αυτή η δέσμευση προς το Ισραήλ θα μπορούσε να αποδυναμωθεί υπό έναν νέο πρόεδρο, αφού ο Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος υποστηρίζει σθεναρά τον απομονωτισμό έχει δηλώσει πως θα επιδιώξει να μειώσει τη δέσμευση των ΗΠΑ έναντι ξένων συμμάχων.
Βέβαια ο Τραμπ είχε προειδοποιήσει ότι μια νίκη της Καμάλα Χάρις θα σήμαινε το τέλος του Ισραήλ, και σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας δεν σταμάτησε να δηλώνει την ισχυρή υποστήριξη για την αυτοάμυνα του Ισραήλ και για τις επιθέσεις του τόσο στη Γάζα όσο και στον Λίβανο, ζητώντας όμως να τερματιστούν γρήγορα.
Ο Τραμπ επίσης είχε δηλώσει σε συνέντευξή του ότι θα ήθελε να δει μια διαρκή ειρήνη μεταξύ του Ισραήλ και των γειτόνων του, υπονοώντας ότι δεν επιθυμεί μια κατάπαυση του πυρός που θα άφηνε τη Χαμάς αήττητη.
Με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο ο Ισραηλινός πρωθυπουργός αισθάνεται πιο σίγουρος για την ικανότητά του να αντέξει οποιαδήποτε πίεση. Έχοντας αγνοήσει τις προτροπές των ΗΠΑ να μην στείλουν ισραηλινές δυνάμεις στη Ράφα, μπορεί τώρα να υποστηρίξει ότι, αν δεν το είχε κάνει, ο ηγέτης της Χαμάς Γιαχία Σινγουάρ θα ήταν ακόμα ζωντανός. Αυτό, σε συνδυασμό με την εξάρθρωση από το Ισραήλ της ηγεσίας της Χεζμπολάχ του Λιβάνου, η επιτυχής επίθεσή του στις εγκαταστάσεις παραγωγής πυραύλων και την αεράμυνα του Ιράν βοήθησε τον Νετανιάχου να ανακτήσει την εγχώρια δημοτικότητά του και να ηγηθεί ξανά στις ισραηλινές δημοσκοπήσεις.
Στις ΗΠΑ, η δημόσια υποστήριξη προς το Ισραήλ παραμένει ισχυρή. Μια δημοσκόπηση από το περασμένο καλοκαίρι έδειχνε ότι οι έξι στους δέκα Αμερικανούς τάσσονται υπέρ της υποστήριξης του ισραηλινού στρατού έως ότου απελευθερωθούν οι όμηροι, ενώ λιγότερο από τους μισούς πίστευαν ότι η υποστήριξη θα πρέπει να συνεχιστεί έως ότου εξαρθρωθεί η Χαμάς. Το 60% πίστευε επίσης ότι οι ΗΠΑ έπαιζαν θετικό ρόλο στην περιοχή.
Με αυτά τα ευρήματα λοιπόν είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο πως δεν υπάρχει ούτε το παραμικρό κίνητρο για το νέο ένοικο του Λευκού Οίκου να υιοθετήσει μια ριζικά διαφορετική προσέγγιση στον κύριο περιφερειακό του σύμμαχο.
Ν.Β.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Λίβανος: Τουλάχιστον 33 νεκροί από ισραηλινές επιδρομές σε προπύργια της Χεζμπολάχ
