PLUS
Aποτρέψτε την κλιματική καταστροφή, ο κόσμος χρειάζεται περισσότερη χρηματοδότηση για το κλίμα. Στο Cop29 , τη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα στο Μπακού που ξεκινά σήμερα, έχουμε συμφωνήσει ότι ένας νέος στόχος χρηματοδότησης για το κλίμα είναι η κορυφαία προτεραιότητα της προεδρίας του Αζερμπαϊτζάν.
‘Αρθρο του Μουχτάρ Μπαμπάγιεφ
Οι αναπτυσσόμενες χώρες απαιτούν βοήθεια για την αντιμετώπιση των εκπομπών αερίων τους και την οικοδόμηση ανθεκτικότητας έναντι των αυξανόμενων κλιματικών απειλών. Ο ετήσιος στόχος των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων , που τέθηκε το 2009, επρόκειτο να εκπληρωθεί έως το 2020. Όμως είναι πλέον ξεπερασμένος και υπολείπεται πολύ από αυτό που χρειάζεται για τις χώρες που βρίσκονται στο χείλος της κλιματικής κρίσης.
Ως διοργανωτής αυτών των διαπραγματεύσεων, πιέζαμε για ένα δίκαιο και φιλόδοξο ποσό. Ωστόσο, αυτό προϋποθέτει μια διαδικασία συναίνεσης από τα 198 μέρη, και με το καθένα να έχει το δικαίωμα να ασκεί αποτελεσματικό βέτο, οι διαφωνίες είναι αναπόφευκτες και τίποτα δεν επιλύεται μέχρι να διευθετηθεί. Ορισμένες χώρες υποστηρίζουν μονοψήφιο νούμερο τρισεκατομμυρίων, άλλες μιλούν για διψήφια και άλλες για μερικές εκατοντάδες δισεκατομμύρια. Σε ποιο βαθμό η χρηματοδότηση θα καλυφθεί από το δημόσιο χρήμα είναι το κεντρικό ερώτημα αφού οι παγκόσμιες προοπτικές παραμένουν αβέβαιες και πολλά έθνη αντιμετωπίζουν δημοσιονομική πίεση. Ωστόσο, η καθυστέρηση της δράσης σήμερα μας εγγυάται πως θα πληρώσουμε μεγαλύτερο τον λογαριασμό του αύριο.
Για να αποφευχθεί το η ανθρώπινη, οικολογική και οικονομική τραγωδία, είναι σημαντικό να μειωθούν οι εκπομπές προτού να είναι πολύ αργά. Χωρίς επένδυση σε μέτρα προσαρμογής που οχυρώνουν τα έθνη έναντι των επιπτώσεων των γεγονότων που οφείλονται στο κλίμα, όπως οι τυφώνες και οι ξηρασίες, οι εκτεταμένες ζημιές είναι αναπόφευκτες. Και όσο μεγαλύτερες και καταστροφικότερες θα είναι οι ζημιές, τόσο περισσότερο θα κοστίσει στις χώρες η ανοικοδόμησή τους. Η πρόληψη είναι προτιμότερη από τη θεραπεία, αλλά ο πλανήτης μας είναι ήδη άρρωστος. Η άμεση δράση είναι ζωτικής σημασίας για να σταματήσει η περαιτέρω καταστροφή.
Αυτή η χρηματοδότηση όχι μόνο είναι απαραίτητη, αλλά είναι δυνατή. Αυτό έχει γίνει στο παρελθόν: Όταν η ανθρωπότητα χτυπήθηκε με μια άλλη κρίση, τον Covid-19, οι προηγμένες οικονομίες συγκέντρωσαν 8 τρις δολάρια κατά τη διάρκεια μόλις 48 μηνών για να στηρίξουν τους πολίτες και τις επιχειρήσεις τους . Η πρόκληση ικανοποιήθηκε. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή με την ίδια επείγουσα ανάγκη.
Αλλά το βάρος δεν μπορεί να πέσει εξ ολοκλήρου στα κρατικά πορτοφόλια. Η απελευθέρωση ιδιωτικής χρηματοδότησης για τη μετάβαση των αναπτυσσόμενων χωρών ήταν από καιρό φιλοδοξία των συνομιλιών για το κλίμα. Οι ανοδικές προβλέψεις ανέφεραν ότι κάθε $1 σε δημόσιο χρήμα θα μπορούσε να κινητοποιήσει επιπλέον $5, $7 ή ακόμα και $10 σε ιδιωτική χρηματοδότηση. Ωστόσο, το αντίστροφο συνέβη: το 2022,ενώ οι ανεπτυγμένες χώρες ξόδεψαν 94 δισεκατομμύρια δολάρια για την κλιματική βοήθεια αντλήθηκαν δυστυχώς μόνον 21,9 δισ. δολάρια από τον ιδιωτικό τομέα.
Επομένως, η απόδειξη της ιδέας δεν υπάρχει ακόμα. Αλλά με ανταγωνιστικές προτεραιότητες, απλά δεν υπάρχουν αρκετά χρήματα στον κόσμο για να χρηματοδοτηθεί η μετάβαση των αναπτυσσόμενων χωρών στην καθαρή ενέργεια αποκλειστικά μέσω επιχορηγήσεων ή χρηματοδοτήσεων με ευνοϊκούς όρους – πόσο μάλλον να καλύψουμε την προσαρμογή και τις απώλειες και τις ζημιές. Με κίνδυνο να δηλώσω το αυτονόητο, χωρίς τον ιδιωτικό τομέα, δεν υπάρχει κλιματική λύση.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, οι περισσότερες αναδυόμενες αγορές και οι αναπτυσσόμενες χώρες λαμβάνουν μόλις το 15% των παγκόσμιων δαπανών για καθαρή ενέργεια. Η διαφορά είναι στον ιδιωτικό τομέα. Στις ανεπτυγμένες χώρες, χρηματοδοτεί περισσότερο από το 80% των πράσινων έργων. Στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, το ποσοστό είναι μόλις 14%. Αυτό είναι ένα πρόβλημα όταν οι τελευταίες δημιουργούν το 60% των εκπομπών που απελευθερώνονται σήμερα (αν και οι ανεπτυγμένες οικονομίες εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 80% του αποθέματος των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα). Χωρίς επενδύσεις, καθώς οι χώρες αναπτύσσονται και οι ενεργειακές απαιτήσεις αυξάνονται, η αναλογία θα αλλάξει και ο όγκος θα αυξάνεται.
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παράγουν κέρδη, τα οποία θα πρέπει να προσελκύουν ιδιωτική χρηματοδότηση. Ωστόσο, τα ασφάλιστρα κινδύνου που συνδέονται με τις αναπτυσσόμενες χώρες συχνά καθιστούν το κόστος του κεφαλαίου μη προσιτό. Εάν τα ποσοστά για έργα στην Αφρική, τη λιγότερο ανεπτυγμένη ήπειρο του κόσμου, είναι υψηλότερα από ό,τι στην Ευρώπη, την πιο ανεπτυγμένη ήπειρο του κόσμου, γιατί ένας επενδυτής να επιλέξει το πρώτο; Χρειαζόμαστε πιο αιχμηρά εργαλεία – εγγυήσεις έναντι μη πληρωμών, αθέτηση σύμβασης ή μακροοικονομικούς κινδύνους όπως η αστάθεια του νομίσματος – για να εξισορροπήσουμε τους όρους ανταγωνισμού για τις επενδύσεις.
Πρέπει να στοχεύσουμε με περισσότερο δημόσιο χρήμα για να προσελκύσουμε τον ιδιωτικό τομέα. Αυτό είναι κρίσιμο όχι μόνο για τη χρηματοδότηση της μετάβασης στον αναπτυσσόμενο κόσμο, αλλά και για την απελευθέρωση δημόσιων πόρων για να γίνουν προσαρμογές, και να αποκατασταθούν οι απώλειες και οι ζημιές.
Είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν άλλες βασικές συζητήσεις στο Cop29 σχετικά με το πώς χρηματοδοτούμε τις απώλειες και τις ζημιές από την κλιματική αλλαγή, καθώς και μεταρρυθμίσεις στη διεθνή χρηματοοικονομική αρχιτεκτονική για την καλύτερη αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Το σίγουρο είναι ότι ο κόσμος χρειάζεται περισσότερα κεφάλαια και τα χρειάζεται πιο γρήγορα. Η ιστορία δείχνει ότι μπορούμε να κινητοποιήσουμε τους απαιτούμενους πόρους. Είναι πλέον θέμα πολιτικής βούλησης.
Ο Μουχτάρ Μπαμπάγιεφ είναι πρόεδρος της διάσκεψης Cop29 του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Αζερμπαϊτζάν – COP29: Ξεκινά σήμερα στο Μπακού η διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα
