PLUS
Τη λύση σε έναν γρίφο αναζητούν στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης και στο Μέγαρο Μαξίμου, όσο οδεύουμε προς το τέλος του χρόνου και κυρίως όσο ετοιμάζεται ο προϋπολογισμός του επόμενου έτους. Πρόκειται για τον γρίφο που δημιούργησε ο νόμος 5100/2024 που άλλαξε τα δεδομένα στην Golden Visa.
Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Ποιά εμπόδια δημιουργήθηκαν μετά την καταβολή της προκαταβολής από τους επενδυτές για την ολοκλήρωση των αγοραπωλησιών έως το τέλος του χρόνου.
Για να δείξει πνεύμα συνεργασίας προς τα κόμματα της αντιπολίτευσης και ειδικά το ΠΑΣΟΚ, μια και ο Νίκος Ανδρουλάκης είχε σηκώσει ψηλά το θέμα, η κυβέρνηση άλλαξε τις τιμές σε όλες τις ζώνες. Με δύο «παραθυράκια» για όσους θα προλάβαιναν να καταβάλουν το 10% της προκαταβολής έως τις 31 Αυγούστου, όπως είχε αποκαλύψει η «ΜΠΑΜ» πριν από την ψήφιση του νόμου, και με καταληκτική ημερομηνία για την ολοκλήρωση της αγοραπωλησίας με την πλήρη εξόφληση του ποσού την 31η Δεκεμβρίου 2024. Σε αυτές τις περιπτώσεις, θα ίσχυαν οι παλιές τιμές σε όλες τις ζώνες.
Ο Αύγουστος έφυγε και περίπου 1.000 επενδυτές πλήρωσαν το καπάρο και προχώρησαν τη διαδικασία για να περάσουν τα ακίνητα στην ιδιοκτησία τους και έτσι να εξασφαλίσουν τη χρυσή άδεια παραμονής. Μόνο που, στην πράξη, το διάστημα από την 1η Σεπτεμβρίου έως την τελευταία ημέρα του χρόνου αποδείχθηκε μικρό για την ολοκλήρωση των μεταβιβάσεων. Όχι, όμως, με ευθύνη των επενδυτών ή εκείνων που διέθεσαν τα ακίνητά τους προς πώληση.
Στην πορεία της διαδικασίας εμφανίστηκαν κάποια εμπόδια, τα οποία σχετίζονται αφενός με την ελληνική γραφειοκρατία, αφετέρου με κάποιες σημαντικές μεταρρυθμίσεις στις οποίες προχώρησε η κυβέρνηση, χωρίς όμως να είναι απόλυτα έτοιμος ο κρατικός μηχανισμός.
Ουσιαστικά, πρόκειται για διαδικαστικά ζητήματα τα οποία προσπερνούν τις δυνατότητες των επενδυτών και των εμπλεκομένων στις μεταβιβάσεις ακινήτων. Πάμε, λοιπόν, να δούμε τα εμπόδια που δημιουργήθηκαν μετά την καταβολή της προκαταβολής και καθιστούν από εξαιρετικά δύσκολη έως αβέβαιη την ολοκλήρωση των αγοραπωλησιών έως το τέλος του χρόνου.
Αρχικά, δημιουργείται θέμα όπου απαιτείται τροποποίηση σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας. Η εκκαθάριση των σχετικών δηλώσεων ΦΜΑ είναι χρονοβόρα και το διάστημα που μεσολαβεί από τις 31 Αυγούστου έως τις 31 Δεκεμβρίου δεν αρκεί.
Η διευρυμένη δυνατότητα για μονομερή διόρθωση των συμβολαίων και τροποποίηση των συστάσεων, άλλωστε, θεσμοθετήθηκε μόλις τον περασμένο μήνα, τον Οκτώβριο. Είναι σημαντικός ο αριθμός των περιπτώσεων στις οποίες απαιτείται μια τέτοια ενέργεια πριν από την υπογραφή του συμβολαίου μεταβίβασης από τον επενδυτή.
Το άλλο εμπόδιο δημιουργήθηκε εξαιτίας της αφαίρεσης από τις κατά τόπους εφορίες της αρμοδιότητας να εκδίδουν ΑΦΜ. Η έκδοση ΑΦΜ μεταφέρθηκε στο ΚΕΦΟΔΕ, που ως νέα υπηρεσία χρειάζεται κάποιο εύλογο διάστημα για να λειτουργήσει με την απαιτούμενη ταχύτητα. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν συμβαίνει αυτή την περίοδο λόγω και της έλλειψης προσωπικού. Σταδιακά ομαλοποιείται η κατάσταση, αλλά μέχρι την αυτοματοποίηση της διαδικασίας θα χρειαστούν κάποιοι μήνες, με δεδομένο και τον τεράστιο όγκο των συναλλαγών. Ειδικά, τον Δεκέμβριο που παραδοσιακά οι οικονομικές υπηρεσίες του κράτους δέχονται τρομερή πίεση.
Μπλόκο
Εδώ να προσθέσουμε άλλη μία λεπτομέρεια. Ο ΑΦΜ αποτυπώνεται σε συγκεκριμένα κουτάκια. Μόνο σε κάποιες χώρες του εξωτερικού, όπως για παράδειγμα στην Κίνα, ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου έχει περισσότερα ψηφία, με συνέπεια να μπλοκάρει κάποιες φορές το σύστημα έκδοσης ελληνικού ΑΦΜ.
Αν σε όλα τα προαναφερόμενα προσθέσουμε και τον συγκεκριμένο αριθμό συμβολαιογράφων, η ολοκλήρωση όλων των μεταβιβάσεων μέχρι την τελευταία μέρα του 2024 μοιάζει ανέφικτη. Αυτός είναι ο γρίφος που καλείται να λύσει η κυβέρνηση.
Στον νόμο 5100/2024 υπήρξε πρόβλεψη παράτασης έως τις 30 Απριλίου 2025 για τις περιπτώσεις στις οποίες ο επενδυτής ολοκληρώνει την επένδυση σε ακίνητο διαφορετικό από αυτό για το οποίο έδωσε την προκαταβολή. Ανάλογη παράταση σκέφτονται στο Μέγαρο Μαξίμου να δώσουν και για τις περίπου 1.000 περιπτώσεις που καθυστερούν για λόγους άσχετους με τις ενέργειες των πωλητών και των επενδυτών. Αυτή η τετράμηνη μεταβατική περίοδος θα δημιουργήσει συνθήκες ισότιμης αντιμετώπισης όλων των επενδυτών, αλλά κυρίως θα αποτρέψει τις ζημίες που θα προκληθούν εάν δεν υπάρξει η παράταση για την ολοκλήρωση των μεταβιβάσεων.
Απώλειες εσόδων και δικαστικά προβλήματα
Στο Μαξίμου αλλά και στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης υπολογίζουν όλες τις παραμέτρους. Όπως για παράδειγμα τον κίνδυνο να καταλήξουν σε αντιδικία οι επενδυτές με τους πωλητές των ακινήτων εάν δεν ολοκληρωθεί η μεταβίβαση χωρίς υπαιτιότητα των αγοραστών. Ειδικά οι περιπτώσεις στις οποίες οι επενδυτές έχουν καταβάλει ολόκληρο το τίμημα για την αγορά του ακινήτου, θα προκληθούν σοβαρά προβλήματα. Διότι οι πωλητές δεν αποθηκεύουν τα χρήματα, αλλά προχωρούν σε σειρά άλλων επενδύσεων. Άρα, έχουμε το πρώτο σοβαρό πρόβλημα εάν δεν δοθεί η παράταση. Με δυσφήμηση της Ελλάδας στο εξωτερικό.
Πάμε τώρα και στο οικονομικό κομμάτι. Οι περίπου 3.000 ανοικτές υποθέσεις Golden Visa ισοδυναμούν με εισροή κεφαλαίων στην Ελλάδα που αγγίζουν, ή και ξεπερνούν, τα 750 εκατ. ευρώ. Τεράστιο ποσό, σε μία περίοδο που δεν περισσεύουν οι επενδύσεις σε άλλους τομείς.
Αλλά υπάρχουν και έσοδα που χάνονται από τον κρατικό προϋπολογισμό, από τον φόρο μεταβίβασης, από τη φορολόγηση μισθωτών υπηρεσιών, από τους φόρους σε δικηγόρους και συμβολαιογράφους.
Για παράδειγμα, από τον φόρο μεταβίβασης και τα παράβολα που αφορούν στο υποθηκοφυλακείο και το κτηματολόγιο οι εκκρεμείς αγοραπωλησίες θα φέρουν στο κράτος περίπου 48-51 εκατ. ευρώ. Από τα δικηγορικά παράβολα και τη φορολόγησή τους αναμένεται η είσπραξη περίπου 18-19,5 εκατ. ευρώ. Πάμε και στον υποχρεωτικό ΦΠΑ.
Προσθέστε, δηλαδή, άλλα 36 εκατ. ευρώ περίπου. Επίσης, γύρω στα 21 εκατ. ευρώ είναι τα παράβολα για την έκδοση της Golden Visa.
Πάμε και στους κλάδους που πλήττονται. Οι οικοσκευές, οι διακοσμητές, οι επισκευαστές, δηλαδή, μία σειρά επαγγελματιών και επιχειρήσεων που πληρώνουν έμμεσους και άμεσους φόρους. Ακόμα και οι ασφαλιστικές εισφορές στον ιδιωτικό τομέα, που είναι απαραίτητες για την έκδοση της Golden Visa στους επενδυτές. Με πρόχειρους υπολογισμούς, αυτό το κονδύλι μπορεί να φτάσει τα 150 εκατ. ευρώ!
Η σούμα των εσόδων ζαλίζει. Δεν αντέχει ο προϋπολογισμός την απώλεια τόσων εκατοντάδων εκατομμυρίων. Και είναι αυτός ο βασικός λόγος για τον οποίο εντός του Μαξίμου αλλά και στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης συμφωνούν ότι η παράταση για την ολοκλήρωση των εκκρεμών μεταβιβάσεων για την Golden Visa αποτελεί μονόδρομο, όπως λένε και οι άνθρωποι της αγοράς. Σκεπτικό που ενισχύει και η λεπτομέρεια ότι μέσω της μεταβατικής περιόδου έως τις 30 Απριλίου δεν θα αυξηθούν τα ακίνητα, καθώς μιλάμε για συμφωνίες που επιτεύχθηκαν μέσω προκαταβολής έως τις 31 Αυγούστου.
