PLUS
Απομένουν ακόμη περισσότερες από 50 ημέρες μέχρι την ανάληψη των καθηκόντων του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά έχει ήδη θέσει το έδαφος για έναν εμπορικό πόλεμο που θα μπορούσε να ταρακουνήσει την παγκόσμια οικονομία.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι θα υπογράψει εκτελεστικό διάταγμα που επιβάλλει δασμούς 25% σε όλες τις εισαγωγές από τον Καναδά και το Μεξικό, μαζί με έναν επιπλέον δασμό 10% στις εισαγωγές από την Κίνα, ως δήθεν αντίποινα για ναρκωτικά και μετανάστες που περνούν τα σύνορα των ΗΠΑ.
Αν και ο εκλεγμένος πρόεδρος υποσχέθηκε να επιβάλει καθολικούς δασμούς στην προεκλογική εκστρατεία – πλήττοντας όλα τα αγαθά που εισάγονται στις ΗΠΑ από το εξωτερικό – αυτοί στοχεύουν συγκεκριμένα τους τρεις μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ. Ο Τραμπ είπε ότι θα υπογράψει το εκτελεστικό διάταγμα στις 20 Ιανουαρίου, την πρώτη του ημέρα στην εξουσία.
Τι είναι το τιμολόγιο;
Ο δασμός είναι ένας φόρος επί των εισαγωγών ή των ξένων αγαθών που εισάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ποιος πληρώνει τα τιμολόγια;
Αυτή είναι μια ερώτηση που έκαναν πολλοί Αμερικανοί μετά τις εκλογές. Ο Τραμπ είπε ότι οι ξένες χώρες πληρώνουν για δασμούς, αλλά οι δασμοί πληρώνονται στην πραγματικότητα από αμερικανικές εταιρείες που εισάγουν αγαθά από το εξωτερικό.
Έτσι, εάν ένας Αμερικανός κατασκευαστής αυτοκινήτων εισάγει ένα ανταλλακτικό από το Μεξικό, θα πρέπει να πληρώσει ένα τιμολόγιο για το ανταλλακτικό μόλις φτάσει στη χώρα.
Τι εισάγουν οι ΗΠΑ από τον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα;
Οι αμερικανικές εταιρείες εισήγαγαν πάνω από 1,2 τρις δολάρια από τον Καναδά , το Μεξικό και την Κίνα το 2023. Οι τρεις χώρες είναι οι μεγαλύτεροι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ. Ο δασμός και στις τρεις χώρες είναι ουσιαστικά ένας φόρος σε αυτές τις εισαγωγές.
Ο Καναδάς είναι σημαντικός εξαγωγέας αργού πετρελαίου και άλλων προϊόντων φυσικού αερίου στις ΗΠΑ. Το Μεξικό έχει γίνει ένας σημαντικός εξαγωγέας αυτοκινήτων και ανταλλακτικών αυτοκινήτων τα τελευταία χρόνια (η Tesla ανακοίνωσε πέρυσι ένα σχέδιο για την κατασκευή εργοστασίου στη χώρα, αν και έκτοτε σταμάτησε το έργο ενώ ο Έλον Μασκ υποστήριζε την εκστρατεία του Τραμπ.) Η Κίνα είναι σημαντικός εξαγωγέας ηλεκτρονικών, όπως τηλέφωνα και φορητοί υπολογιστές.
Χρειάζεται ο Τραμπ την έγκριση του Κογκρέσου για να επιβάλει δασμούς;
Οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν την πλειοψηφία στη Βουλή και τη Γερουσία, πράγμα που σημαίνει ότι ο Τραμπ έχει μεγάλη εξουσία στο Κογκρέσο για να εγκρίνει τη νομοθεσία.
Αλλά ο πρόεδρος έχει επίσης την εξουσία να θεσπίζει δασμούς χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου όταν κάτι σχετίζεται με την εθνική ασφάλεια, την προστασία των αμερικανικών βιομηχανιών ή σε περίπτωση «εθνικής έκτακτης ανάγκης» – πολύ γενικοί λόγοι που θα κάνουν δύσκολη τη νομική αγωγή κατά των δασμών.
Γιατί ο Τραμπ επιβάλλει δασμούς;
Οι ΗΠΑ εισάγουν περισσότερα αγαθά από τις εξαγωγές τους και αυτό ονομάζεται εμπορικό έλλειμμα. Δεν συμφωνούν όλοι οι οικονομολόγοι ότι τα εμπορικά ελλείμματα είναι άσχημα, αλλά ο Τραμπ τα έχει κατηγορήσει εδώ και χρόνια και οι δασμοί είναι το προτιμώμενο εργαλείο του για να τα αντιμετωπίσει.
Οι δασμοί έγιναν μεγάλη υπόθεση το 2018 κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, όταν επέβαλε δασμούς σε ορισμένα προϊόντα από την Κίνα και στις εισαγωγές μετάλλων. Απείλησε επίσης να επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές από το Μεξικό, ως αντίποινα για τον μεγάλο αριθμό μεταναστών που διέσχιζαν τα σύνορα εκείνη τη στιγμή. Ο Τραμπ τελικά απέσυρε τους δασμούς το 2020.
Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν οι δασμοί, στο μυαλό του Τραμπ, είναι ότι οι υψηλοί δασμοί θα δώσουν κίνητρα στις αμερικανικές εταιρείες να μεταφέρουν την παραγωγή τους από το εξωτερικό στις αμερικανικές ακτές.
«Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να φτιάξετε το εργοστάσιό σας στις Ηνωμένες Πολιτείες και δεν θα έχετε δασμούς», είπε ο Τραμπ λίγες μόλις εβδομάδες πριν από τις εκλογές.
Ωστόσο, η έξοδος από τα περίπλοκα παγκόσμια οικοσυστήματα παραγωγής είναι σχεδόν αδύνατη για πολλές εταιρείες. Χρειάζονται χρόνια για να τεθεί σε λειτουργία ένα εργοστάσιο, οπότε ακόμα κι αν μια εταιρεία ήθελε θεωρητικά να ενισχύσει την εγχώρια παραγωγή της για να αποφύγει τους δασμούς, η θητεία του Τραμπ πιθανότατα θα είχε τελειώσει όταν θα ήταν έτοιμη.
Επηρεάζουν τα τιμολόγια τους καταναλωτές;
Οι καταναλωτές θα νιώσουν σχεδόν σίγουρα τον αντίκτυπο μέσω των αυξήσεων των τιμών.
Ο Τραμπ έκανε εκστρατεία για την εφαρμογή δασμών από 10% έως 20% σε όλους τους τομείς, με δασμούς 60% στις εισαγωγές από την Κίνα. Οι οικονομολόγοι έχουν υπολογίσει ότι τέτοιοι δασμοί θα μπορούσαν να προσθέσουν από 1.900 έως 7.600 δολάρια στο κόστος των νοικοκυριών, μια αύξηση του πληθωρισμού κατά 1,4% έως 5,1%. Αυτό συμβαίνει επειδή οι εταιρείες απλώς θα μετακυλούσαν το κόστος των τιμολογίων στους καταναλωτές. Στελέχη πολλών αμερικανικών εταιρειών, συμπεριλαμβανομένων των Walmart, Columbia Sportswear και AutoZone, είπαν ότι τελικά θα πρέπει να αυξήσουν τις τιμές τους με δασμούς.
Πώς θα αντιδράσουν άλλες χώρες στους αμερικανικούς δασμούς;
Όχι με ευχαρίστηση φυσικά. Οι χώρες των οποίων οι εξαγωγείς υπόκεινται σε δασμούς μπορούν να επιβάλουν δασμούς στις αμερικανικές εισαγωγές ως αντίποινα.
Αφού ο Τραμπ έθεσε δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές, η Κίνα επέβαλε δασμούς στις αμερικανικές εισαγωγές, συμπεριλαμβανομένων της σόγιας και του καλαμποκιού. Η κίνηση τελικά έβλαψε τους Αμερικανούς αγρότες, οι οποίοι βασίζονταν στις εξαγωγές με την Κίνα. Ο Τραμπ, χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου, κατέληξε να τρέχει να σώσει τους αγρότες που είδαν τουλάχιστον 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε μείωση των εσόδων από τις εξαγωγές μετά τους δασμούς. Το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, ένα αμερικανικό thinktank, υπολόγισε έκτοτε ότι έως και το 92% των εσόδων που εισέπραξαν οι ΗΠΑ από τους δασμούς τους στις κινεζικές εισαγωγές δαπανήθηκαν τελικά σε πληρωμές στους αγρότες.
Μετά την τελευταία ανακοίνωση των δασμών του Τραμπ, η πρεσβεία της Κίνας απάντησε δυσοίωνα λέγοντας: «Κανείς δεν θα κερδίσει σε έναν εμπορικό πόλεμο». Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Οικονομίας του Μεξικού Μαρσέλο Έμπραντ δήλωσε , πριν από τις εκλογές, ότι η χώρα θα εξετάσει το ενδεχόμενο να λάβει αντίποινα. «Αν μου βάλετε δασμούς 25%, πρέπει να αντιδράσω με δασμούς», είπε. «Δομικά, έχουμε τις προϋποθέσεις να παίξουμε υπέρ του Μεξικού».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Η ομάδα Τραμπ συζητά την πιθανότητα να εισβάλουν οι ΗΠΑ στο Μεξικό
