Η Γερμανία αναπτύσσει μια εφαρμογή που βοηθά τους ανθρώπους να εντοπίσουν το πλησιέστερο καταφύγιο σε περίπτωση επίθεσης. Η Σουηδία διανέμει ένα φυλλάδιο 32 σελίδων με τίτλο Αν έρθει η κρίση ή ο πόλεμος. Μισό εκατομμύριο Φινλανδοί έχουν ήδη κατεβάσει έναν οδηγό ετοιμότητας έκτακτης ανάγκης.
Αν η προοπτική μιας ευρύτερης σύγκρουσης στην Ευρώπη φαίνεται μακρινή για πολλούς, ορισμένες χώρες τουλάχιστον την παίρνουν στα σοβαρά – και, με τον όρο που χρησιμοποιεί ο υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, Μπόρις Πιστόριους, λαμβάνουν μέτρα για να αποκτήσουν πληθυσμούς kriegsfähig : ικανούς για πόλεμο .
Η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει αυξήσει δραματικά τις εντάσεις ασφαλείας σε όλη την περιοχή της Βαλτικής, ωθώντας τη Φινλανδία και τη Σουηδία να εγκαταλείψουν δεκαετίες αδέσμευτης πολιτικής και να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Η στρατιωτική ικανότητα, ωστόσο, δεν είναι το μόνο: οι πολίτες πρέπει επίσης να προετοιμάζονται.
«Ζούμε σε αβέβαιες εποχές. Επί του παρόντος διεξάγονται ένοπλες συγκρούσεις στη δική μας γωνιά του κόσμου. Η τρομοκρατία, οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο και οι εκστρατείες παραπληροφόρησης χρησιμοποιούνται για να μας υπονομεύσουν και να μας επηρεάσουν», αναφέρει ο πρόλογος του σουηδικού φυλλαδίου.
Διατίθεται και στα αγγλικά και προσθέτει ότι η συλλογική ανθεκτικότητα είναι απαραίτητη και εάν η Σουηδία δεχθεί επίθεση, «όλοι πρέπει να κάνουν ότι τους αναλογεί για να υπερασπιστούν την ανεξαρτησία της Σουηδίας – και τη δημοκρατία μας… είστε μέρος της συνολικής ετοιμότητας της Σουηδίας σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης».
Οι Σουηδοί είναι εξοικειωμένοι με τέτοια φυλλάδια δημόσιας πληροφόρησης: το πρώτο εκδόθηκε στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Το τελευταίο συμβουλεύει, μεταξύ άλλων θεμάτων, για τα συστήματα προειδοποίησης, τα καταφύγια αεροπορικών επιδρομών, την ψηφιακή ασφάλεια και τον τρόπο χρήσης της τουαλέτας εάν δεν υπάρχει νερό.
Συνιστά επίσης να διατηρεί κάποιος καλή παροχή νερού στο σπίτι (και να το ελέγχει ετησίως εάν είναι ακόμα ασφαλές). έχοντας επίσης πολλές κουβέρτες, ζεστά ρούχα και εναλλακτική θέρμανση. Επίσης να πάρει ένα ραδιόφωνο με μπαταρία και να αποθηκεύσει άφθονες τροφές πλούσιες σε ενέργεια, που μπορούν να προετοιμάζονται γρήγορα.
Η διεύθυνση πολιτικής προστασίας της Νορβηγίας, DSB, έχει διανείμει ένα παρόμοιο φυλλάδιο στα 2,6 εκατομμύρια νοικοκυριά της χώρας. «Ζούμε σε έναν όλο και πιο ταραγμένο κόσμο», λέει, που επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή, τις ψηφιακές απειλές και «στη χειρότερη περίπτωση, από πολεμικές συρράξεις».
Το νορβηγικό φυλλάδιο συμβουλεύει τους ανθρώπους, για παράδειγμα, να κρατούν μη ευπαθή τρόφιμα, όπως «παξιμάδια, κονσέρβες οσπρίων και φασόλια, κονσερβοποιημένα αλείμματα για σάντουιτς, ενεργειακές μπάρες, αποξηραμένα φρούτα, σοκολάτα, μέλι, μπισκότα και ξηρούς καρπούς».
Η Νορβηγία συμβουλεύει επίσης τους κατοίκους να εφοδιάζονται με βασικά φάρμακα – συμπεριλαμβανομένων των δισκίων ιωδίου, σε περίπτωση πυρηνικού ατυχήματος – και, όπως η Σουηδία, συνιστά στους ανθρώπους να έχουν πολλές τραπεζικές κάρτες και να έχουν έτοιμο απόθεμα μετρητών στο σπίτι.
Στη Φινλανδία, ένας εξαντλητικός διαδικτυακός οδηγός που ονομάζεται “Προετοιμασία για περιστατικά και κρίσεις” προσφέρει στους κατοίκους πληροφορίες και συμβουλές για οτιδήποτε, από διακοπές νερού έως πυρκαγιές, κατάρρευση του Διαδικτύου ή «μακροπρόθεσμες κρίσεις … όπως στρατιωτικές συγκρούσεις».
Πιο πρακτικά, σε έναν ξεχωριστό ιστότοπο, τον 72tuntia.fi , η Φινλανδία – η οποία μοιράζεται σύνορα 1.340 χλμ με τη Ρωσία – ρωτά τους πολίτες της ωμά: «Θα επιζούσατε 72 ώρες;» σε μια σειρά καταστάσεων κρίσης, καλώντας τους να δοκιμάσουν τόσο τις δεξιότητές τους όσο και τα εφόδιά τους μέσα από μια σειρά δοκιμών.
Ο ιστότοπος έχει συμβουλές για την ενίσχυση της ψυχολογικής ανθεκτικότητας “για να αυξήσετε την ικανότητά σας να αντιμετωπίζετε δύσκολες συνθήκες”, βελτιώνοντας την προσωπική ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και τη στέγαση σε εσωτερικούς χώρους (“Σφραγίστε τις πόρτες και τα παράθυρα. Ανοίξτε το ραδιόφωνο. Περιμένετε ήρεμα για οδηγίες.”).
Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι ένα «κάλεσμα αφύπνισης» ακόμη και σε μια χώρα που είχε προετοιμαστεί από καιρό.
Εν τω μεταξύ, η εστίαση της Γερμανίας είναι στην αύξηση του αριθμού των αποθηκών και των προστατευτικών καταφυγίων της, μετά από επίσημη εκτίμηση ότι το έθνος των 84 εκατομμυρίων έχει λιγότερα από 600 δημόσια καταφύγια, συνολικά ικανά να φιλοξενήσουν μόλις 480.000 ανθρώπους.
Πολλά καταφύγια ψυχρού πολέμου έχουν αποσυναρμολογηθεί λόγω της πεποίθησης ότι δεν θα χρειαζόντουσαν πλέον, αλλά το Βερολίνο έχει πλέον ξεκινήσει ένα εθνικό σχέδιο καταφυγίων υπό την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας του Πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένης μιας τηλεφωνικής εφαρμογής γεωεντοπισμού των .
Οι ειδικοί προβλέπουν ότι μια επίθεση από τη Ρωσία μπορεί να είναι πιθανή μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια και η έρευνα βρίσκεται τώρα σε εξέλιξη για οποιαδήποτε δομή που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί εάν συνέβαινε ένα τέτοιο γεγονός, συμπεριλαμβανομένων σταθμών του μετρό και υπογείων δημόσιων γραφείων, σχολείων και δημαρχείων.
Τα γερμανικά νοικοκυριά έχουν παροτρυνθεί να προσαρμόσουν τα δικά τους κελάρια, γκαράζ ή αποθήκες ή να ανασκάψουν παλιές αποθήκες, ενώ οι οικοδόμοι θα είναι νομικά υποχρεωμένοι να συμπεριλάβουν ασφαλή καταφύγια σε νέα σπίτια – όπως έχει ήδη κάνει η Πολωνία.