Σε νέα, ψηφιακή εποχή περνάει η ελληνική δικαιοσύνη καθώς µε µια καινοτόµο διαδικασία πραγµατοποιήθηκε προ ηµερών η πρώτη τηλεµατική συνεδρίαση στο ακροατήριο, σε αίθουσα συνεδρίασης του ∆ιοικητικού Πρωτοδικείου Πάτρας και στον αποµακρυσµένο τόπο-ακροατήριο του Πρωτοδικείου Κεφαλληνίας-∆ικαστικού Μεγάρου Αργοστολίου.
«Οι τηλεµατικές δίκες θα συµβάλουν στην ταχεία και αποτελεσµατική απονοµή της δικαιοσύνης, θωρακίζοντας το κράτος ∆ικαίου. Μειώνουν ταυτόχρονα το κόστος διεξαγωγής τους και για τους πολίτες και για την Πολιτεία», ανέφερε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης που χαρακτήρισε το γεγονός αυτό «ιστορική εξέλιξη στο κρίσιµο πεδίο της απονοµής δικαιοσύνης στη χώρα µας».
Πώς προέκυψε όµως το αποτέλεσµα αυτό και ποια είναι η συνέχεια; Πρόκειται κατ’ αρχάς για ένα έργο µε τίτλο «Ολοκληρωµένες υπηρεσίες τηλεδιάσκεψης σε δικαστήρια και σωφρονιστικά καταστήµατα» και προϋπολογισµό 16.500.000 ευρώ, που χρηµατοδοτείται και από το ΕΣΠΑ και από εθνικούς πόρους, µέσω της Κοινωνίας της Πληροφορίας.
Στόχος είναι η εισαγωγή και αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων στη διαδικασία απονοµής δικαιοσύνης, που αποδεδειγµένα εδώ και δεκαετίες είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα στη χώρα µας.
Ταυτόχρονα, σκοπός είναι η ποιοτική αναβάθµιση του έργου της ∆ικαιοσύνης, ειδικά στις περιπτώσεις που απαιτείται κατάθεση ευάλωτων µαρτύρων –όπως ανήλικοι– ή µαρτύρων που έχουν υποστεί εκφοβισµό –όπως κακοποιηµένες γυναίκες– και η διά ζώσης παρουσία τους στο δικαστήριο ενδέχεται να διαταράξει την ψυχική τους υγεία και να επηρεάσει τη διαδικασία διεξαγωγής της δίκης. Επιπροσθέτως, η χρήση της τηλεδιάσκεψης θα επιταχύνει το ανακριτικό έργο, καθώς και την εξυπηρέτηση των αιτήσεων δικαστικής συνδροµής.
Ποιοτική αναβάθμιση του έργου της Δικαιοσύνης
Ειδικότερα, το εν λόγω έργο αφορά στην υλοποίηση ενός δικτύου παροχής υπηρεσιών τηλεδιάσκεψης σε δικαστήρια και σωφρονιστικά καταστήµατα της χώρας, καλύπτοντας τις ανάγκες των Πολιτικών, Ποινικών και ∆ιοικητικών ∆ικαστηρίων (Πρωτοδικεία και Εφετεία), του ανακριτικού έργου (Πρωτοδικεία) και των αιτηµάτων δικαστικής συνδροµής.
Τα συστήµατα τηλεδιάσκεψης έχουν εγκατασταθεί σε 151 αίθουσες δικαστηρίων, ενώ υπάρχουν και 250 κινητά συστήµατα τηλεδιάσκεψης για χρήση εντός των φυλακών (σε αίθουσες κατάθεσης µάρτυρα), σε ανακριτικά γραφεία και σε γραφεία που εξυπηρετούν αιτήµατα δικαστικών συνδροµών. Μέσω του εν λόγω έργου θα είναι εφικτή η αποµακρυσµένη κατάθεση ή και εξέταση µάρτυρα υπόθεσης που εκδικάζεται, ο οποίος βρίσκεται µακριά από τον τόπο διεξαγωγής της δίκης ή στο εξωτερικό ή είναι κρατούµενος σε κάποιο σωφρονιστικό κατάστηµα.
Γίνεται επίσης εφικτή η διεξαγωγή της προκαταρκτικής εξέτασης, της προανάκρισης και της ανάκρισης, καθώς και η ικανοποίηση µε αποµακρυσµένη σύνδεση αιτηµάτων δικαστικής συνδροµής.
Πιλοτική εφαρμογή
Στο πλαίσιο υλοποίησης του συγκεκριµένου έργου πραγµατοποιούνται πιλοτικές δίκες σε επιλεγµένα δικαστήρια, για την πολιτική και διοικητική διαδικασία, ενώ αναµένονται από το υπουργείο ∆ικαιοσύνης νοµοθετικές παρεµβάσεις, ώστε αυτό να καταστεί εφικτό και για την ποινική διαδικασία, κατά τις αρχές του νέου έτους.
Συγκεκριµένα, ξεκίνησε η πιλοτική εφαρµογή δικαστικών γραφείων τηλεµατικής στις µεταβατικές έδρες των Τακτικών ∆ιοικητικών ∆ικαστηρίων, µε την εισαγωγή εµβόλιµων επιπλέον δικασίµων σε αυτές. Στο πλαίσιο αυτό, στις 10 ∆εκεµβρίου πραγµατοποιήθηκε η πρώτη τηλεµατική συνεδρίαση που προαναφέρθηκε και η πιλοτική εφαρµογή θα συνεχιστεί όλο το 2025, αφενός για να εξοικειωθούν οι δικαστές, οι δικαστικοί υπάλληλοι, οι δικηγόροι και οι διάδικοι µε τη χρήση της τηλεµατικής και αφετέρου για να επιλυθούν όσα ζητήµατα –τεχνικά ή άλλης φύσεως– ενδεχοµένως ανακύψουν. Από το 2026 θα αποτελούν πλέον τον κανόνα, αλλάζοντας κατά πολύ τα δεδοµένα στον τρόπο απονοµής δικαιοσύνης.