PLUS
Ο πλανήτης έχει προχωρήσει ένα σημαντικό βήμα πιο κοντά στην αύξηση της θερμοκρασίας πάνω από 1,5 βαθμούς Κελσίου, σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, παρά το γεγονός ότι οι παγκόσμιοι ηγέτες είχαν ορκιστεί πριν από μια δεκαετία ότι θα προσπαθήσουν να το αποφύγουν.
Η ευρωπαϊκή κλιματική υπηρεσία Copernicus, ένας από τους κύριους παρόχους παγκόσμιων δεδομένων, δήλωσε την Παρασκευή ότι το 2024 ήταν το πρώτο ημερολογιακό έτος που η θερμοκρασία τους πλανήτη πέρασε το συμβολικό όριο καταγράφοντας την χρονιά ως την θερμότερη που έχει καταγραφεί. Τα δεδομένα του C3S δείχνουν επίσης ότι το 44% του πλανήτη επηρεάστηκε από ισχυρό έως ακραίο θερμικό στρες στις 10 Ιουλίου 2024 και ότι η πιο ζεστή μέρα στην καταγεγραμμένη ιστορία σημειώθηκε στις 22 Ιουλίου. Πηγή: Protagon.gr
Αυτό δεν σημαίνει ότι ο διεθνής στόχος του 1,5 C έχει σπάσει, γιατί αυτό αναφέρεται σε έναν μακροπρόθεσμο μέσο όρο για δεκαετίες, αλλά μας φέρνει πιο κοντά στο να το κάνουμε καθώς οι εκπομπές ορυκτών καυσίμων συνεχίζουν να θερμαίνουν την ατμόσφαιρα.
Την περασμένη εβδομάδα, ο επικεφαλής του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες περιέγραψε τα πρόσφατα ρεκόρ θερμοκρασίας ως «κλιματική κατάρρευση».
«Πρέπει να βγούμε από αυτόν τον δρόμο προς την καταστροφή – και δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο», είπε στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του, καλώντας τις χώρες να μειώσουν τις εκπομπές αερίων που θερμαίνουν τον πλανήτη το 2025.
Οι μέσες παγκόσμιες θερμοκρασίες για το 2024 ήταν περίπου 1,6 βαθμούς Κελσίου πάνω από αυτές της προβιομηχανικής περιόδου – την εποχή που οι άνθρωποι αρχίσουν να καίνε μεγάλες ποσότητες ορυκτών καυσίμων – σύμφωνα με τα στοιχεία του Copernicus.
Αυτό σπάει το ρεκόρ που σημειώθηκε το 2023 κατά λίγο περισσότερο από 0,1 C και σημαίνει ότι τα τελευταία 10 χρόνια είναι πλέον τα 10 θερμότερα χρόνια που έχουν καταγραφεί.
Το Met Office, η Nasa και άλλες κλιματικές ομάδες πρόκειται να δημοσιεύσουν τα δικά τους στοιχεία αργότερα την Παρασκευή. Όλοι αναμένεται να συμφωνήσουν ότι το 2024 ήταν το θερμότερο που έχει καταγραφεί, αν και τα ακριβή στοιχεία διαφέρουν ελαφρώς.
Η ζέστη του περασμένου έτους οφείλεται κυρίως στις εκπομπές της ανθρωπότητας αερίων που θερμαίνουν τους πλανήτες, όπως το διοξείδιο του άνθρακα, που εξακολουθούν να βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ.
Τα φυσικά καιρικά μοτίβα όπως το Ελ Νίνιο – όπου τα επιφανειακά ύδατα στον ανατολικό τροπικό Ειρηνικό Ωκεανό γίνονται ασυνήθιστα ζεστά – έπαιξαν μικρότερο ρόλο.
«Με διαφορά η μεγαλύτερη συμβολή που επηρεάζει το κλίμα μας είναι οι συγκεντρώσεις αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα», λέει στο BBC η Samantha Burgess, αναπληρώτρια διευθύντρια του Copernicus.
Η δρ Φριντερίκε Οτο, του Imperial College του Λονδίνου, είπε: «Αυτό το ρεκόρ πρέπει να μας ανοίξει τα μάτια. Ενας χρόνος ακραίων καιρικών φαινομένων έδειξε πόσο επικίνδυνη είναι η ζωή με μέση θερμοκρασία υψηλότερη κατά 1,5°C. Οι πλημμύρες της Βαλένθια, οι τυφώνες των ΗΠΑ, οι τυφώνες στις Φιλιππίνες και η ξηρασία του Αμαζονίου είναι μόνο τέσσερις από τις φυσικές καταστροφές που επιδεινώθηκαν από την κλιματική αλλαγή. Υπάρχουν και πολλές, πολλές άλλες». «Ο κόσμος δεν χρειάζεται να βρει μια μαγική λύση για να σταματήσει τα πράγματα να χειροτερεύουν το 2025», πρόσθεσε η Οτο. «Γνωρίζουμε ακριβώς τι πρέπει να κάνουμε για να απομακρυνθούμε από τα ορυκτά καύσιμα, να σταματήσουμε την αποψίλωση των δασών και να κάνουμε τις κοινωνίες πιο ανθεκτικές», εξήγησε στον Guardian.
Οι εκπομπές άνθρακα το 2024 αναμένεται να έχουν σημειώσει νέο υψηλό ρεκόρ, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει ακόμη ένδειξη της μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα που υποσχέθηκαν τα έθνη του κόσμου στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα στο Ντουμπάι, τον Δεκέμβριο του 2023. Ο κόσμος οδεύει προς μια καταστροφική άνοδο της μέσης θερμοκρασίας κατά 2,7°C μέχρι το τέλος του αιώνα.
Η επόμενη μεγάλη ευκαιρία για δράση έρχεται τον Φεβρουάριο, όταν οι χώρες πρέπει να υποβάλουν προτάσεις για νέες δεσμεύσεις για τη μείωση των εκπομπών, στον ΟΗΕ. Η πιθανότητα διατήρησης της μέσης θερμοκρασίας κάτω από το όριο των 1,5°C, ακόμη και μακροπρόθεσμα, φαίνεται όλο και πιο απομακρυσμένη.
Οι εκπομπές ορυκτών καυσίμων πρέπει να μειωθούν κατά 45% έως το 2030 για να έχουμε μια πιθανότητα περιορισμού της μέσης θερμοκρασίας σε αυτά τα επίπεδα. Οι θερμοκρασίες αυξήθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2024 από το φυσικό κλιματικό φαινόμενο Ελ Νίνιο, αλλά παρέμειναν πολύ υψηλές το δεύτερο εξάμηνο του έτους, ακόμη και όταν το Ελ Νίνιο υποχώρησε. Ορισμένοι επιστήμονες φοβούνται ότι η ανησυχητική επιτάχυνση της παγκόσμιας θέρμανσης οφείλεται σε κάποιον εξωγενή παράγοντα, αν και μια ασυνήθιστη φυσική διακύμανση από έτος σε έτος θα μπορούσε επίσης να είναι ο λόγος.
Η μείωση της ρύπανσης από τη ναυτιλία και των νεφών χαμηλού επιπέδου, που αμφότερα αντανακλούν το ηλιακό φως, έχουν συμβάλει σε μέρος της επιπλέον θέρμανσης, αλλά οι επιστήμονες εξακολουθούν να αναζητούν μια πλήρη εξήγηση των ακραίων θερμοκρασιών το 2024. Ο θερμότερος αέρας συγκρατεί περισσότερους υδρατμούς και το επίπεδο ρεκόρ που κατέγραψε το C3S το 2024 είναι σημαντικό καθώς αυξάνει τα ακραία φαινόμενα βροχοπτώσεων και τις πλημμύρες. Συνδυάζεται επίσης με τις υψηλές θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας, οι οποίες τροφοδοτούν μεγάλες καταιγίδες, προκαλώντας καταστροφικούς τυφώνες.
Ο μέσος άνθρωπος εκτέθηκε πέρυσι σε επιπλέον έξι εβδομάδες καυτών ημερών, που υπερβαίνουν το όριο της επικινδυνότητας, εντείνοντας τον θανατηφόρο αντίκτυπο του καύσωνα σε όλο τον κόσμο.
Ο καθηγητής Γιέρι Ρόγκελ, του Imperial College του Λονδίνου, είπε στον Guardian: «Κάθε κλάσμα ενός βαθμού –είτε φτάνουμε στους 1,4°C, στους 1,5°C ή στους 1,6°C– φέρνει μεγαλύτερη βλάβη στους ανθρώπους και τα οικοσυστήματα, υπογραμμίζοντας τη συνεχιζόμενη ανάγκη για φιλόδοξες περικοπές εκπομπών. Το κόστος της ηλιακής και αιολικής ενέργειας μειώνεται ραγδαία και είναι πλέον φθηνότερο από τα ορυκτά καύσιμα σε πολλές χώρες».
Ο καθηγητής Αντριου Ντέσλερ, επιστήμονας του κλίματος στο Texas A&M University στις ΗΠΑ, απάντησε στα νέα ρεκόρ θερμοκρασίας που σημειώνονται χρόνο με το χρόνο, είπε στα ΜΜΕ: «Κάθε έτος, για το υπόλοιπο της ζωής σας, θα είναι ένα από τα πιο καυτά της Ιστορίας. Αυτό, με τη σειρά του, σημαίνει ότι το 2024 θα καταλήξει να είναι ένα από τα πιο κρύα χρόνια αυτού του αιώνα. Απολαύστε το όσο διαρκεί».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Προ των πυλών ο χιονιάς: Πολλές περιοχές θα «ντυθούν στα λευκά»
