Επισήμως σε προεκλογική περίοδο βρίσκεται από χθες η χώρα. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετέβη στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας για το διαδικαστικό, η Βουλή έκλεισε, υπηρεσιακός υπουργός Εσωτερικών αναλαμβάνει σήμερα η Καλλιόπη Σπανού, Συνήγορος του Πολίτη από το 2011 έως το 2015, και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου, παραιτήθηκε αφού θα είναι υποψήφιος στη Φθιώτιδα και τη θέση ανέλαβε ο Άκης Σκέρτσος.
Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΠΕΡΙΒΟΛΑΡΗ
Η «Μ» αναλύει όλα τα εκλογικά σενάρια και τι σκοπεύουν να κάνουν οι πολιτικοί αρχηγοί.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνάντησή του με την κυρία Κατερίνα Σακελλαροπούλου τόνισε ότι για να πάει μπροστά η χώρα θα χρειαστεί ισχυρή αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Μπορεί, όμως, να υπάρξει ισχυρή αυτοδύναμη κυβέρνηση από τις πρώτες κάλπες, στις 21 Μαΐου; Με το ισχύον εκλογικό σύστημα, την απλή αναλογική, δεν υπάρχει καμία περίπτωση. Και τα σενάρια είναι δύο. Το πρώτο είναι κυβέρνηση συνεργασίας, το δεύτερο είναι να πάμε σε νέες εκλογές στις 2 Ιουλίου.
«Κλειδί» η διαφορά
Για το τι θα γίνει σημαντικό ρόλο θα παίξει η διαφορά μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου κόμματος. Είναι σαφές και δεν αμφισβητείται από κανέναν ότι η Νέα Δημοκρατία θα είναι το πρώτο κόμμα στις εκλογές. Έχει αέρα πρωτιάς, αλλά όχι αέρα νίκης, αφού νίκη σημαίνει σχηματισμός κυβέρνησης. Έγκυροι πολιτικοί αναλυτές τονίζουν ότι η διαφορά θα παίξει ρόλο στο τι θα γίνει. Αν η διαφορά είναι κάτω των 2,5 μονάδων, είναι πιθανό ο Κυριάκος Μητσοτάκης να καλέσει τον Νίκο Ανδρουλάκη να συζητήσουν για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Αν, όμως, η διαφορά είναι μεγαλύτερη, τότε θα πάει σε δεύτερες εκλογές με σκοπό να κατακτήσει την αυτοδυναμία. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν θέλει να μπει σε εκλογικό σχήμα από την πρώτη κάλπη για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι θα έχει περίπου 110 βουλευτές και ο Νίκος Ανδρουλάκης θα είναι ένας πολύ ισχυρός εταίρος με περίπου 40 βουλευτές. Άρα θα είναι δεσμευμένος και προγραμματικά με τον κυβερνητικό του εταίρο. Αφήστε δε που ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ βάζει στο τραπέζι και το θέμα ο πρωθυπουργός να είναι άλλο πολιτικό πρόσωπο και όχι ο αρχηγός του πρώτου κόμματος. Ο δεύτερος λόγος είναι πως περίπου 40 υποψήφιοι βουλευτές θα περιμένουν ουσιαστικά έξω από τη Βουλή. Γιατί το λέμε αυτό. Διότι οι δεύτερες εκλογές θα γίνουν με εκλογικό μπόνους για το πρώτο κόμμα, που σημαίνει ότι η Νέα Δημοκρατία θα είναι λίγο πάνω ή λίγο κάτω από τις 150 έδρες. Συνεπώς, αυτά τα πρόσωπα θα γίνουν αμέσως βουλευτές, ασχέτως αν μπορεί η Νέα Δημοκρατία να κάνει αυτοδύναμη κυβέρνηση ή όχι. Και όλοι αυτοί θα αποτελέσουν μία πολύ δυνατή εσωτερική αντιπολίτευση αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποφασίσει να πάει σε σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας μετά τις πρώτες κάλπες. Υπάρχει ένα ακόμα ερώτημα. Τι θα γίνει αν και μετά τις δεύτερες εκλογές δεν μπορεί να σχηματιστεί αυτοδύναμη κυβέρνηση. Τότε θα είναι πιο εύκολο για τον Κυριάκο Μητσοτάκη, που θα έχει μίνιμουμ 140 βουλευτές, να κάνει κυβέρνηση με έναν αποδυναμωμένο Νίκο Ανδρουλάκη που θα έχει μάξιμουμ 20 βουλευτές.
Κυβέρνηση ηττημένων
Ο Αλέξης Τσίπρας προσπαθεί εδώ και καιρό να φτιάξει το αφήγημα της προοδευτικής κυβέρνησης με κεντρικό άξονα τον ΣΥΡΙΖΑ. Τι κι αν λέει συνεχώς ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι προοδευτική κυβέρνηση μπορεί να σχηματιστεί μόνο αν ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πρώτο κόμμα, δικά του στελέχη, όπως ο Γιάννης Δραγασάκης, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, αλλά και υποψήφιοι βουλευτές όπως ο Θανάσης Παπαχριστόπουλος μιλάνε για το σενάριο προοδευτικής κυβέρνησης και με τον ΣΥΡΙΖΑ δεύτερο κόμμα. Σε ένα τέτοιο σενάριο, όμως, χρειάζεται όχι μόνο το ΠΑΣΟΚ, αλλά και η συμμετοχή του ΜέΡΑ25, ίσως και η ανοχή του ΚΚΕ. Γίνονται όλα αυτά; Το ΠΑΣΟΚ λέει πως με το ΜέΡΑ25 σε κυβέρνηση δεν μπαίνει ούτε αν βγει ο ήλιος από τη… Δύση. Ο Γιάνης Βαρουφάκης δήλωσε την περασμένη Πέμπτη πως προτιμά να του κοπεί το χέρι παρά να δώσει έστω και την ανοχή του σε μία τέτοια κυβέρνηση, τονίζοντας πως για υπουργικό αυτοκίνητο δεν μπαίνει σε μία κυβέρνηση όπως αναφέρει το σενάριο αυτό. Συνεπώς δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει μία τέτοια κυβέρνηση. Το ερώτημα είναι τι θέλει ο Αλέξης Τσίπρας. Θα ήθελε την πρωτιά, αλλά αυτό δεν γίνεται. Συνεπώς το πιο καλό σενάριο για τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ είναι να χάσει με μικρή διαφορά και να σχηματιστεί μία κυβέρνηση συνεργασίας Νέας Δημοκρατίας – ΠΑΣΟΚ. Τότε χωρίς κανείς να τον αμφισβητεί στο εσωτερικό του κόμματός του θα κάνει έναν σκληρό αντιπολιτευτικό αγώνα όπως το 2014 με στόχο να πέσει γρήγορα μία τέτοια, για πολλούς ευάλωτη, κυβέρνηση και τότε να γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα. Κατόπιν θα μπορέσει ο ίδιος να επιστρέψει στην πρωθυπουργία με νίκη στις εκλογές που θα γίνουν με ενισχυμένη, φυσικά, αναλογική. Πάντως, με την πολυγλωσσία των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ για την «κυβέρνηση ηττημένων», ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρήκε την ευκαιρία να πυροβολεί κάθε φορά τον Αλέξη Τσίπρα μιλώντας για «πολιτική τερατογένεση». Το… γλυκό έδεσε με την τοποθέτηση του εκπροσώπου Τύπου του ΜέΡΑ25, Μιλτιάδη Έντμαν, ότι αν εφαρμοστεί το πρόγραμμα του κόμματός του, μπορεί να ξανακλείσουν οι τράπεζες.
«Ναι»
Μιλώντας χθες στο «Καρφί», ο Νίκος Ανδρουλάκης για πρώτη φορά έδειξε τόσο θερμός να μπει σε κυβέρνηση συνεργασίας. Βέβαια θέτει πάντα ως όρο την προγραμματική συμφωνία με προοδευτικό πρόγραμμα και χωρίς τον Κυριάκο Μητσοτάκη ή τον Αλέξη Τσίπρα πρωθυπουργό. Όμως, από ό,τι φαίνεται, σιγά σιγά υποχωρεί και δεν αποκλείεται στο τέλος να φτάσουμε σε αυτό που η «ΜΠΑΜ» πρώτη έχει γράψει, δηλαδή, «είτε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη πρωθυπουργό είτε με τον Αλέξη Τσίπρα». Γιατί το λέμε αυτό; Διότι η στρατηγική του Νίκου Ανδρουλάκη είναι πάση θυσία συμμετοχή σε κυβέρνηση συνεργασίας από την πρώτη Κυριακή. Τότε το ΠΑΣΟΚ θα είναι δυνατό, θα έχει 40 βουλευτές, θα πάρει κάποια ισχυρά υπουργεία και θα επιβάλει πολιτικές. Και κατόπιν βλέποντας και κάνοντας πώς θα αντιμετωπιστούν οι αποσχιστικές τάσεις, αφού υπάρχουν αυτοί που λένε ποτέ ξανά με τη Νέα Δημοκρατία (οι λιγότεροι) και αυτοί που λένε ποτέ με τον ΣΥΡΙΖΑ (οι περισσότεροι).
Ο Νίκος Ανδρουλάκης φοβάται το σενάριο των δεύτερων εκλογών. Γιατί το φοβάται; Διότι η προεκλογική περίοδος μεταξύ πρώτων και δεύτερων εκλογών θα είναι πιο σκληρή από ποτέ.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα βάζει μπροστά τον κίνδυνο μη σχηματισμού κυβέρνησης, και είναι πιθανό ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ να μετακινηθούν προς τη Νέα Δημοκρατία. Επίσης, ο Ανδρουλάκης θα πρέπει από τους 40 εκλεγμένους βουλευτές να αποφασίσει ποιους θα βάλει μπροστά στις λίστες. Στις δεύτερες εκλογές δεν υπάρχει σταυρός προτίμησης, αλλά λίστα που αποφασίζει ο πρόεδρος. Βέβαια, η πρακτική είναι η λίστα να καταρτίζεται με βάση τα αποτελέσματα της προηγούμενης σταυροδοσίας. Τι θα γίνει, όμως, όταν ο πρώτος είναι πρώτος για λίγες ψήφους από τον δεύτερο και ο δεύτερος είναι στενός συνεργάτης του Ανδρουλάκη, πρόσωπο που τον στήριξε στις εσωκομματικές εκλογές και ο πρώτος ανήκει στο μπλοκ των εσωκομματικών αντιπάλων του Ανδρουλάκη; Ο πειρασμός να αλλάξει η λίστα είναι μεγάλος, αλλά και ο κίνδυνος διάσπασης είναι μεγάλος. Όμως, υπάρχουν και δύο πράγματα πιο σοβαρά. Το πρώτο είναι ότι στις δεύτερες εκλογές ίσως υπάρξουν διαρροές στελεχών προς τα δύο πρώτα κόμματα, κυρίως στο πρώτο εν όψει διαφόρων κυβερνητικών θέσεων που μπορούν να ανοίξουν σε περίπτωση αυτοδύναμης κυβέρνησης. Το δεύτερο, το πλέον σοβαρό, είναι πως στις δεύτερες εκλογές η πόλωση μπορεί να οδηγήσει το ΠΑΣΟΚ σε νούμερα χαμηλότερα από αυτά της αειμνήστου Φώφης Γεννηματά. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα είναι οδυνηρό για τον Νίκο Ανδρουλάκη, που όπως έχει πει θα ζητήσει την αξιολόγηση της βάσης, αφού θα υπάρχει και μεγάλη αμφισβήτηση στο πρόσωπό του.
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Δημήτρης Μάντζος: «Η Ιστορία λέει ότι το ΠΑΣΟΚ κράτησε όρθια τη χώρα σε όλες τις κρίσεις»
Νίκος Ανδρουλάκης: «Ο κ. Μητσοτάκης ας αφήσει τις θεωρίες συνωμοσίας και ας απαντήσει για το κομματικό ρουσφέτι του μοιραίου σταθμάρχη»