PLUS
Βρετανία: Η πρώην επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας Λιζ Τρας παραλαμβάνει τα κλειδιά της Ντάουνινγκ Στριτ απο τον Μπόρις Τζόνσον σε μία δύσκολη περίοδο για την οικονομία. Η Λιζ Τρας κατείχε έξι υπουργικές θέσεις υπό τρεις πρωθυπουργούς και διετέλεσε για έναν περίπου χρόνο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας. Παρά τη δημόσια θητεία της , πολλοί Βρετανοί ομολογούν ότι δεν τη γνωρίζουν πραγματικά. Τουλάχιστον όχι όσο ήξεραν τον πρώην δήμαρχο του Λονδίνου Μπόρις Τζόνσον, αρθρογράφο εφημερίδων και δεινό ρήτορα όταν ανέλαβε καθήκοντα μόλις πριν από λίγα χρόνια.
Η Τρας νίκησε στην εσωκομματική κούρσα τον πρώην υπουργό Οικονομικών, Ρίσι Σούνακ, κερδίζοντας τα ηνία του κόμματος και την πρωθυπουργία, όπως είχαν προβλέψει εδώ και καιρό οι δημοσκοπήσεις.
Σε ηλικία επτά ετών, η Λιζ Τρας έπαιξε το ρόλο της Μάργκαρετ Θάτσερ σε μία αναπαράσταση του σχολείου της για τις γενικές εκλογές. Αλλά σε αντίθεση με την πρώην πρωθυπουργό, η οποία κέρδισε με τεράστια πλειοψηφία το 1983, δεν είχε επιτυχία στο…ρόλο. Πολλά χρόνια αργότερα, η Τρας θυμόταν «Άρπαξα την ευκαιρία και έδωσα μια εγκάρδια ομιλία, αλλά κατέληξα με μηδέν ψήφους. Δεν ψήφισα καν τον εαυτό μου».
Τριάντα εννέα χρόνια μετά, εκμεταλλεύεται την ευκαιρία και ακολουθεί στην πραγματική ζωή αυτή τη φορά το παράδειγμα της «Σιδηράς Κυρίας» που τόσο θαυμάζει, αποκτώντας τα ηνία των Συντηρητικών και της χώρας. Η υπουργός Εξωτερικών ήταν πίσω από τον πρώην «τσάρο» της οικονομίας Ρίσι Σουνάκ και στους πέντε γύρους ψηφοφορίας από τους βουλευτές των Τόρις.
Αλλά οι στοιχηματικές εταιρίες την είχαν ήδη χρίσει ξεκάθαρο φαβορί για τη νίκη, έχοντας χτίσει επί χρόνια σχέσεις με ενώσεις εκλογικών περιφερειών και έχοντας παραμείνει πιστή στον Μπόρις Τζόνσον ακόμη και στις πιο σκοτεινές μέρες της πρωθυπουργίας του.
Ποιά είναι η «νέα Θάτσερ»
Η Mέρι Ελίζαμπεθ Τρας γεννήθηκε στην Οξφόρδη το 1975 και δε θυμίζει ένα συμβατικό στέλεχος των Τόρις, καθώς έχει διαφορετικές καταβολές απο τους περισσότερους συναδέλφους της στο κόμμα. Έχει περιγράψει τον πατέρα της που ήταν καθηγητής μαθηματικών, και τη νοσηλεύτρια μητέρα της, ως «αριστερών πεποιθήσεων».
Όταν ήταν μικρή, η μητέρα της λάμβανε μέρος σε πορείες για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό, μια οργάνωση που αντιτάχθηκε σθεναρά στην απόφαση της κυβέρνησης Θάτσερ να επιτρέψει την εγκατάσταση πυρηνικών κεφαλών των ΗΠΑ στο Greenham Common, δυτικά του Λονδίνου.
Η οικογένεια μετακόμισε στο Paisley, δυτικά της Γλασκώβης, όταν η Λιζ Τρας ήταν τεσσάρων ετών. Μιλώντας στο ραδιόφωνο του BBC, ο αδερφός της είπε ότι η οικογένεια απολάμβανε τα επιτραπέζια παιχνίδια, αλλά η νεαρή κυρία Τρας μισούσε την ήττα και συχνά εξαφανιζόταν αντί να διακινδυνεύσει να χάσει.
Η μεγαλύτερη αδερφή του είπε ήταν πάντα σίγουρη για τον εαυτό της και μισούσε να χάνει…ακόμη και στη Monopoly. Η οικογένεια αργότερα μετακόμισε στο Λιντς, όπου φοίτησε στο κρατικό γυμνάσιο Roundhay όπου όπως είχε πει έβλεπε «παιδιά που αποτύγχαναν και απογοητεύονταν από τις χαμηλές προσδοκίες» κατά τη διάρκεια της παραμονής της εκεί.
Στη συνέχεια φοίτησε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου ασχολήθηκε με τη φιλοσοφία, την πολιτική και την οικονομία και δραστηριοποιήθηκε στην πολιτική, αρχικά για τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες. Στο συνέδριο του κόμματος το 1994 είχε μιλήσει για την κατάργηση της μοναρχίας, τονίζοντας στην ομιλία της στο Μπράιτον: «Εμείς οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες πιστεύουμε στην ευκαιρία για όλους. Δεν πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι γεννιούνται για να κυβερνούν».
Η φιλόδοξη κυρία Τρας
Στην Οξφόρδη, η Τρας μεταπήδησε στους Συντηρητικούς. Μετά την αποφοίτησή της εργάστηκε ως λογίστρια για τη Shell και την Cable & Wireless και παντρεύτηκε τον συνάδελφό της λογιστή Hugh O’Leary το 2000. Το ζευγάρι έχει δύο έφηβες κόρες.
ΗΤρας ήταν υποψήφια των Τόρις για το Hemsworth, στο Δυτικό Γιορκσάιρ, στις γενικές εκλογές του 2001, αλλά έχασε, ενώ υπέστη άλλη μια ήττα στο Calder Valley, επίσης στο Δυτικό Γιορκσάιρ, το 2005. Παρ’όλα αυτά οι πολιτικές της φιλοδοξίες δεν αμβλύνθηκαν, εξελέγη δημοτικός σύμβουλος στο Γκρίνουιτς, στο νοτιοανατολικό Λονδίνο, το 2006, και από το 2008 εργάστηκε επίσης για τη δεξαμενή σκέψης Reform.
Η Λιζ Τρας έγινε βουλευτής το 2010. Ο ηγέτης των Συντηρητικών Ντέιβιντ Κάμερον την τοποθέησε στην στη «λίστα» των κορυφαίων υποψηφίωντου για τις εκλογές του 2010 και επιλέχθηκε ως η ασφαλής έδρα του Νοτιοδυτικού Νόρφολκ.
Αλλά γρήγορα αντιμετώπισε μια μάχη αποπομπής από την εκλογική ένωση των Τόρις, αφού αποκαλύφθηκε ότι είχε σχέση με τον βουλευτή των Τόρις Μαρκ Φιλντ μερικά χρόνια νωρίτερα. Η προσπάθεια να την εκδιώξουν απέτυχε και η Τρας κέρδισε την έδρα με περισσότερες από 13.000 ψήφους.
Συνέγραψε το βιβλίο «Britannia Unchained» με τέσσερις άλλους Συντηρητικούς βουλευτές που εξελέγησαν το 2010, το οποίο συνιστούσε την αφαίρεση της κρατικής νομοθεσίας για την ενίσχυση της θέσης του Ηνωμένου Βασιλείου στον κόσμο, χαρακτηρίζοντάς την ως εξέχουσα υποστηρικτή των πολιτικών ελεύθερης αγοράς στα έδρανα των Τόρις.
Κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης για την ηγεσία, δέχθηκε επικρίσεις για ένα σχόλιο στο βιβλιο που περιγράφει τους Βρετανούς εργάτες ως «από τους πιο αδρανείς στον κόσμο». Επέμεινε ότι δεν το είχε γράψει.
Η θητεία της και η μάχη για την πρωθυπουργία
Το 2012, μόλις δύο χρόνια αφότου έγινε βουλευτής, μπήκε στην κυβέρνηση ως υπουργός Παιδείας και το 2014 προήχθη σε υπουργό περιβάλλοντος. Στο συνέδριο των Συντηρητικών το 2015, στηλιτεύθηκε για μια ομιλία στην οποία είπε, με μια παθιασμένη φωνή: «Εισάγουμε τα δύο τρίτα του τυριού μας. Αυτό είναι ντροπή»
Το 2021, σε ηλικία 46 ετών, μετακόμισε σε μια από τις πιο ανώτερες θέσεις στην κυβέρνηση, αναλαμβάνοντας το υπουργείο Εξωτερικών. Από τη θέση αυτή προσπάθησε να λύσει το πρόβλημα του πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας, καταργώντας τμήματα μιας συμφωνίας ανάμεσα στην ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο μετά το Brexit, μια κίνηση που η ΕΕ επέκρινε σφοδρά.
Εξασφάλισε την απελευθέρωση δύο Βρετανο-Ιρανών υπηκόων που είχαν συλληφθεί και κρατηθεί. Και όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, υιοθέτησε σκληρή γραμμή, επιμένοντας ότι όλες οι δυνάμεις του Βλαντιμίρ Πούτιν πρέπει να εκδιωχθούν από τη χώρα. Αντιμετώπισε ωστόσο έντονη κριτική για την υποστήριξη ανθρώπων από το Ηνωμένο Βασίλειο που ήθελαν να πολεμήσουν στην Ουκρανία. Η εκστρατεία της Τρας για την ηγεσία του κόμματος δεν ήταν απαλλαγμένη από διαμάχες.
Όταν πιέστηκε να απαντήσει πώς θα αντιμετωπίσει την κρίση του κόστους ζωής, είπε ότι θα επικεντρώσει τις προσπάθειές της στη «μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης και όχι στη διανομή φυλλαδίων». Αναγκάστηκε να ακυρώσει ένα σχέδιο για τη σύνδεση της αμοιβής του δημόσιου τομέα με το περιφερειακό κόστος διαβίωσης λόγω της αντίδρασης των κορυφαίων Τόρις που είπαν ότι κάτι τέτοιο θα σήμαινε χαμηλότερους μισθούς για εκατομμύρια εργαζομένους εκτός Λονδίνου.
Και είπε επίσης οτι η Πρωθυπουργός της Σκωτίας Nίκολα Στέρτζον «αναζητά την προσοχή», προσθέτοντας ότι είναι καλύτερο να την «αγνοήσουμε».
Πολλοί έχουν πει οτι η κυρία Τρας ακόμη και με τα ρούχα της – όπως ένα γούνινο καπέλο και ένα λευκό φιόγκο – προσπαθεί να μιμηθεί μια άλλη αγαπημένη των Τόρις – την κυρία Θάτσερ. Η Τρας απέρριψε τους ισχυρισμούς αυτούς λέγοντας στο GB News: «Είναι αρκετά απογοητευτικό το γεγονός ότι οι γυναίκες πολιτικοί συγκρίνονται πάντα με τη Μάργκαρετ Θάτσερ ενώ οι άνδρες πολιτικοί δεν συγκρίνονται με τον Τεντ Χιθ».
